3. Τυπικόν Θέματα τυπικοῦ (ἐρωταποκρίσεις, ἄρθρα, μελέτες) Σεμινάριον ᾿Εκκλησιαστικοῦ Τυπικοῦ στὴν ᾿Αθήνα 2016-2017

 

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΤΥΠΙΚΟΥ

 

Μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ κατὰ τὴν περίοδο 2016-2017 διωργανώθηκε τὸ Σεμινάριον ᾿Εκκλησιαστικοῦ Τυπικοῦ σὲ συνεργασία μὲ τὸ Σύγχρονο ᾿ῼδεῖο Ἀθήνας (διεύθυνσι: Ζηνοδότου 4, Παγκράτι Ἀθηνῶν, τηλ. 210 7520 777). Οἱ συναντήσεις λάμβαναν χώρα στὴν αἴθουσα συναυλιῶν τοῦ ᾠδείου μία φορὰ τὸν μῆνα, στὶς 20.00 τὸ βράδυ. Κάθε φορὰ ἐπραγμα­τοποιεῖτο ἐλεύθερη καὶ ἀνοιχτὴ διάλεξι γιὰ ἐνδιαφέροντα θέματα τοῦ ἐκκλησια­στικοῦ τυπικοῦ. Τὸ σεμινάριο ἀπευθυνόταν σὲ κάθε ἐνδιαφερόμενο γιὰ τὴν λα­τρεία καὶ τὸ τυπικὸ τῆς ᾿Ορθοδόξου ᾿Εκκλησίας, ψάλτες, βοηθοὺς τῶν ἀναλο­γίων, ἀναγνῶστες, χορῳδούς, μαθητὲς Βυζαντινῆς Μουσικῆς, μουσικοδιδα­σκάλους, ἀκόμη καὶ σὲ κληρικούς. ῾Η προσέλευσι γιὰ τὸ κοινὸ ἦταν ἐλεύθερη καὶ ἡ συμμετοχὴ ἐντελῶς δωρεάν.

 

Θεματικὸς κύκλος ἔτους 2016-2017: «Εἰσαγωγὴ στὸ Τυπικό»

 

1) Δευτέρα 31᾿Οκτωβρίου 2016, ὥρα 20.00 μ.μ., «Ἔννοια καὶ χρησιμότης τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ τυπικοῦ».

 

2) Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2016, ὥρα 20.00 μ.μ., «῾Ιστορία καὶ ἐξέλιξις τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ τυπικοῦ».

 

3) Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2016, ὥρα 20.00 μ.μ., «Τὸ ἐπίσημον τυπικὸν τῆς ᾿Εκκλησίας».

 

4) Τετάρτη 18 ᾿Ιανουαρίου 2017, ὥρα 20.00 μ.μ., «῾Ο συγγραφεὺς τοῦ Τυπικοῦ τῆς Μεγάλης ᾿Εκκλη­σίας».

 

5) Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου 2017, ὥρα 20.00 μ.μ., «Οἱ πηγὲς τοῦ Τυπικοῦ τῆς Μεγάλης ᾿Εκκλησίας».

 

6) Τετάρτη 15 Μαρτίου 2017, ὥρα 20.00 μ.μ., «Εἴδη τοῦ λειτουργικοῦ τυπικοῦ».

 

7) Δευτέρα 3 ᾿Απριλίου 2017, ὥρα 20.00 μ.μ., «Βασικὲς ἔννοιες καὶ ὁρολογία τοῦ Τυπικοῦ».

 

 ῾Ωλοκληρώθηκε τὸ σεμινάριο.

 
 ῾Ωλοκληρώθηκε πλέον τὸ σεμινάριον ἐκκλησιαστικοῦ τυπικοῦ στὸ Σύγχρονο ᾿ῼδεῖο ᾿Αθηνῶν, Ζηνοδότου 4, Παγκράτι Ἀθηνῶν, (τηλ. 210 7520 777). Συγκεκριμένα τὴν Τετάρτη 15 μαρτίου 2017 καὶ ὥρα 20.00 μ.μ. πραγματοποιήθηκε ἡ 6η συνάντησι μὲ θέμα «Εἴδη τοῦ λειτουργικοῦ τυπικοῦ», ἐνῷ χτὲς Δευτέρα 3 ἀπριλίου 2017, τὴν ἴδια ἐπίσης ὥρα, ἔγινε ἡ 7η καὶ τελευταία συνάντησι μὲ θέμα «Βασικὲς ἔννοιες καὶ ὁρολογία τοῦ Τυπικοῦ». Στὸ τέλος δόθηκαν καὶ οἱ βεβαιώσεις συμμετοχῆς σὲ ὅσους παρακολούθησαν ἐπιμελῶς καὶ ἀνελλιπῶς τὰ μαθήματα.

 Στὴν χθεσινὴ συνάντησι τὰ αἰσθήματα ὅλων ἦσαν ἀνάμικτα· αἰσθήματα χαρᾶς καὶ λύπης. Χαρὰ γιὰ τὴν ὁλοκλήρωσι τοῦ σεμιναρίου, ποὺ ἐλπίζω νὰ ὠφέλησε· λύπη, διότι οἱ τακτικὲς συναντήσεις τῆς συντροφιᾶς μας ὡλοκληρώθηκαν καὶ σταματοῦν. Θὰ χαρῶ πολύ, ἂν ἡ γνωριμία μας καὶ ἡ ἐπικοινωνία μας καὶ ἡ συνεργασία μας συνεχιστῇ καὶ ἐκτὸς σεμιναρίου καὶ ᾠδείου, ἂν π.χ. συνεχίσουμε ποῦ καὶ ποῦ νὰ συναντιώμαστε φιλικὰ γιὰ ἕνα ἀφέψημα κάπου καὶ νὰ συζητοῦμε πράγματα ποὺ μᾶς ἐνδιαφέρουν καὶ μᾶς ἀπασχολοῦν σχετικὰ μὲ τὴν λατρεία τῆς ἐκκλησίας.

 Θέλω νὰ εὐχαριστήσω καὶ δημοσίως ὅσους παρακολούθησαν τὸ σεμινάριο γιὰ τὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ γιὰ τὸν κόπο στὸν ὁποῖο ὑποβλήθηκαν, προκειμένου νὰ ἔρχωνται στὶς συναντήσεις. Καὶ φυσικὰ θέλω ἐπίσης νὰ εὐχαριστήσω θερμότατα καὶ ἐγκαρδίως τὸ Σύγχρονο ᾨδεῖο ᾿Αθηνῶν καὶ τὸν διευθυντή του κ. Δημήτριο Μακροπόδη γιὰ τὴν προθυμία, μὲ τὴν ὁποία δέχτηκε νὰ φιλοξενήσῃ αὐτὲς τὶς συναντήσεις. Χωρὶς τὴν κατανόησί του, τὴν συνεργασία του καὶ τὴν ἄμεση ἀνταπόκρισί του αὐτὸ τὸ σεμινάριο δὲν θὰ εἶχε πραγματοποιηθῇ.

 Εὔχομαι τόσο στὸ ᾠδεῖο καὶ στὸν διευθυντή του ὅσο καὶ στοὺς ψάλτες καὶ φιλόμουσους συνοδοιπόρους τοῦ σεμιναρίου καλὴ συνέχεια, κάθε καλὸ καὶ ἐπιτυχία στὴν ζωή τους καὶ στοὺς οἰκείους τους. ῾Ο Κύριος νὰ τοὺς εὐλογῇ. (4/4/2017)

  

Γενικὲς πληροφορίες. Στὰ πλαίσια τῆς διδασκαλίας τῆς Βυζαντινῆς Μουσι­κῆς τὸ Ἐκκλησιαστικὸ Τυπικὸ εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ ὑποχρεωτικὰ μαθήματα γιὰ τὰ ᾠδεῖα καὶ τὶς σχολὲς Βυζαντινῆς Μουσικῆς σύμφωνα μὲ τὸ πρόγραμμα τοῦ ὑπουργείου πολιτισμοῦ. Τὸ τυπικὸ συνδέεται ἐπίσης καὶ μὲ ἄλλα θεωρητικὰ μαθήματα τοῦ ἴδιου κλάδου, ὅπως εἶναι ἡ ῾Ιστορία τῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς, ἡ Λειτουργική, ἡ ῾Υμνολογία, ἡ ᾿Απαγγελία καὶ ἀνάγνωσι ἐκκλησιαστικῶν κει­μένων, κλπ.. Τὰ μαθήματα αὐτὰ συχνὰ θεωροῦνται «δευτερεύοντα», πρᾶγμα ποὺ δὲν εἶναι σωστό, διότι ἡ θεωρητικὴ κατάρτισι τῶν μουσικῶν εἶναι ἐξίσου ἀναγκαία μὲ τὴν πρακτική τους κατάρτισι.

 

Ἄλλες ἐκδηλώσεις

 

Πέραν τοῦ ὡς ἄνω σεμιναρίου καὶ παράλληλα μὲ αὐτὸ ἔλαβαν χώρα σὲ ἄλλες περιοχὲς τῆς χώρας (ἐκτὸς ᾿Αθηνῶν) καὶ οἱ ἑξῆς δραστηριότητες σχετικὰ μὲ τὸ τυπικό (ὅλες μὲ ἐλεύθερη εἴσοδο γιὰ τὸ κοινό).


18 Νοεμβρίου 2016, ἡμέρα Παρασκευή, Πάτρα.

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΑΤΗΧΗΣΕΩΣ. Μὲ τὴν εὐλογία τῆς ῾Ι. Μητροπόλεως Πατρῶν. Συνδιοργάνωσι· Σύλλογος Ἱεροψαλτῶν Πατρῶν καὶ περιχώρων «῞Αγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός». Θεματικὸς κύκλος 2016-2017· «Ὑμνογραφικὸς λόγος καὶ τυπικὸ στὴν λειτουργικὴ ζωή». 1η συνάντηση· «Λειτουργικὸ τυπικό». Προλόγισε ὁ σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ. Χρυσόστομος. — 1η εἰσήγησι· «Τὸ λειτουργικὸ τυπικό· ἱστορικὰ καὶ ψαλτικὰ δεδομένα» (Δημήτριος Μπαλαγεῶργος, καθηγητὴς μουσικολογίας στὸ ΕΚΠΑ). — 2α εἰσήγησι·«῾Η θεολογικὴ διάστασις τοῦ λειτουργικοῦ τυπικοῦ».  Ἡ ἐκδήλωσις διεξήχθη στὴν Διακήδειο Σχολὴ Λαοῦ Πατρῶν (Κανάρη 56), τὴν Παρασκευὴ 18 Νοεμβρίου, 7 μ.μ., καὶ ἐντάχθηκε στὰ πλαίσια τῶν Πρωτοκλητείων 2017.

 

26 Νοεμβρίου 2016, ἡμέρα Σάββατον, ῾Ηράκλειον Κρήτης, ὥρα 18.30 μ.μ.. Σεμινάριον - μάθημα μὲ θέμα: «Βασικὲς διατάξεις τοῦ Τυπικοῦ τῆς Μεγά­λης τοῦ Χριστοῦ ᾿Εκκλησίας». Σύγχρονο ᾿ῼδεῖο Κρήτης, Γερωνυμάκη 11, ῾Ηράκλειον, τηλ. 2810 222221.

27 Νοεμβρίου 2016, ἡμέρα Κυριακή, ῾Ηράκλειον Κρήτης, ὥρα 18.00 μ.μ.. Μουσικοφιλολογικὴ ἐκδήλωσι γιὰ τὸν ἀείμνηστο πρωτοψάλτη, μουσικολόγο καὶ τυπικολόγο Γεώργιο Βιολάκη. Διοργάνωσις· Παγκρήτιος Σύλλογος Φίλων Βυζαντινῆς Μουσικῆς. Τόπος ἐκδηλώσεως· Ἱερὸς ναὸς Ἀναλήψεως ῾Ηρα­κλείου. Εἰσήγησις μὲ θέμα: «῾Ο Πρωτοψάλτης Γεώρ­γιος Βιολάκης ‒ ῾Η ζωὴ καὶ τὸ ἔργο του». Μετὰ τὴν εἰσήγησι ἡ Βυζαντινὴ Χορῳδία Κρήτης ὑπὸ τὴν διεύθυνσι τοῦ κ. ᾿Ιωάννου Δα­μαρλάκη ἀπέδωσε ὕμνους ποὺ ἐξήγησε, τόνισε ἢ μελοποίησε ὁ ἀείμνηστος Γεώργιος Βιολάκης.

 

 Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης

δρ τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς ΕΚΠΑ

Βυζαντινο-μουσικολόγος, Τυπικολόγος

πτυχ. Κοινωνικῆς Θεολογίας

 

 

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΑΤΗΧΗΣΕΩΣ. Μὲ τὴν εὐλογία τῆς ῾Ι. Μητροπόλεως Πατρῶν. Συνδιοργάνωσι· Σύλλογος Ἱεροψαλτῶν Πατρῶν καὶ περιχώρων «῞Αγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός». Θεματικὸς κύκλος 2016-2017· «Ὑμνογραφικὸς λόγος καὶ τυπικὸ στὴν λειτουργικὴ ζωή».