συμβολή

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

15 Αὐγ., ὄρθρος, καὶ Μικρὴ παράκλ. (Λκ 1, 39-49)

Ἡ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ποὺ ἀκούγεται στὴν ἀκολουθία τοῦ ὄρθρου τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου εἶναι ἀπὸ τὸ Κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιο (1, 39-49) καὶ ἀναφέρεται στὸ πῶς ἡ Παρθένος ἐπισκέπτεται τὴν Ἐλισάβετ. Ἀποδίδω σὲ μετάφραση ὅλη τὴν περικοπή, γιὰ νὰ κάνουμε στὴ συνέχεια κάποια σχετικὰ σχόλια μὲ βάση καὶ τὸν Ἰωάννη Χρυσόστομο.

Σηκώθηκε λοιπὸν ἡ Μαριὰμ τὶς ἡμέρες αὐτὲς καὶ πῆγε βιαστικὰ καὶ χωρὶς χρονοτριβὴ στὴν ὀρεινή, μία πόλη τῆς δικαιοδοσίας τοῦ Ἰούδα, καὶ μπῆκε στὸ σπίτι τοῦ Ζαχαρία καὶ χαιρέτησε τὴν Ἐλισάβετ. Μόλις ἄκου­σε τὸ χαιρετισμὸ τῆς Μαρίας ἡ Ἐλισάβετ, σκίρτησε τὸ βρέφος στὴν κοιλιά της, καὶ πλημμυρισμένη ἀπὸ Πνεῦμα Ἅγιο φώναξε δυνατὰ καὶ εἶπε· Εὐλογημένη εἶσαι ἐσὺ ἀνάμεσα στὶς γυναῖκες. Εὐλογημένος εἶναι καὶ ὁ καρπὸς στὴν κοιλιά σου. Καὶ πῶς ἦταν αὐτό, νὰ ἔρθει ἡ μητέρα τοῦ Κυρίου μου στὸ σπίτι μου; Διότι νά, ὅταν ἔφτασε στ’ αὐτιά μου ὁ ἦχος τοῦ χαιρετισμοῦ σου, τὸ βρέφος στὴν κοιλιά μου σκίρτησε χαρού­μενα. Καὶ εὐτυχισμένη ἐκείνη ποὺ πίστεψε ὅτι θὰ πραγματοποιηθοῦν ὅλα ὅσα τῆς ὑποσχέθηκε ὁ Κύριος. Καὶ εἶπε ἡ Μαριάμ· Δοξάζει ἡ ψυχή μου τὸν Κύριο καὶ τὸ πνεῦμα μου αἰσθάνθηκε ἀγαλλίαση γιὰ τὸ Θεὸ τὸ σωτῆρα μου, διότι καταδέχτηκε ὁ Κύριος νὰ ρίξει ματιὰ συμπαθείας στὴν ταπείνωση τῆς δούλης του. Διότι, νά, ἀπὸ τώρα καὶ στὸ ἑξῆς θὰ μὲ μακαρίζουν στὸ μέλλον ὅλες οἱ γενιές. Καὶ ὁ δυνατὸς Κύριός μου ἑτοίμασε μεγαλεῖα, καὶ τὸ ὄνομά του εἶναι ἅγιο, καὶ τὸ ἔλεός του εἶναι σ’ ὅλες τὶς γενιὲς τῶν ἀνθρώπων ποὺ νιώθουν τὸ φόβο του. Μὲ τὸ δυνατὸ μπράτσο του ἔδειξε τὴ δύναμή του καὶ διέλυσε τοὺς ὑπερήφα­νους στὸ φρόνημα, ἐνῷ τοὺς πεινασμένους τοὺς γέμισε ἀγαθὰ καὶ τοὺς πλούσιους τοὺς ἔδιωξε ἄδειους. Ξήλωσε τοὺς δυνάστες ἀπὸ τοὺς θρόνους τους καὶ δόξασε τοὺς ταπεινούς. Βοήθησε τὸ λαὸ τοῦ Ἰσραήλ, ποὺ τὸν εἶχε σὰν παιδί του, νὰ θυμηθεῖ τὴν παλιὰ ὑποστήριξή του, ὅπως εἶχε ὑποσχεθεῖ στοὺς πατέρες μας, στὸν Ἀβραὰμ καὶ στὸ λαὸ ποὺ προῆλθε ἀπὸ τὸ σπέρμα του σ’ ὅλους τους αἰῶνες. Ἔμεινε δὲ ἡ Μαριὰμ μαζὶ μὲ τὴν Ἐλισάβετ τρεῖς μῆνες, κι ὕστερα γύρισε στὸ σπίτι της.

Γιατί ἡ Παρθένος ἔφυγε βιαστικὰ καὶ χωρὶς καθυστέρηση μετὰ τὸν εὐαγγελισμό της; Προφανῶς διότι ὁ ἀρραβωνιαστικός της Ἰωσὴφ ἐπρό­κειτο νὰ τὴν πάρει κάποια μέρα στὸ σπίτι του, καί, ἀνύποπτος γιὰ τὸ ρόλο ποὺ ἀνέλαβε ἐκείνη καὶ γιὰ τὸ τί ἔχει μέσα στὴν κοιλιά της, σύντομα θὰ τὴν καλοῦσε στὸ συζυγικὸ κρεβάτι. Ἐξάλλου ἡ Παρθένος δὲν εἶχε ἐντολὴ ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ ἐνημερώσει τὸν Ἰωσὴφ γιὰ τὴν ἐγκυμοσύνη της, ὥστε ν’ ἀποφευχθεῖ κάτι τέτοιο. Μὲ ἐσωτερικὴ λοιπὸν παρόρμηση ἀλλὰ καὶ μὲ ἔμμεση ὑπόδειξη τοῦ ἀγγέλου νὰ πάει καὶ νὰ δεῖ τὴ συγγενῆ της Ἐλισά­βετ, ποὺ καὶ αὐτὴ συνέλαβε γιὸ σὲ μεγάλη ἡλικία, ἔφυγε σιωπηρὰ γιὰ τὴν Ἐλισάβετ. Τὴν ἐνημέρωση τοῦ Ἰωσὴφ τὴν ἄφησε στὸ Θεό.

Στὸ σημεῖο αὐτὸ ἐπιβάλλεται νὰ ποῦμε δύο λόγια γιὰ τὸν Ἰωσήφ. Τὸ ὅτι ὁ Θεὸς τοῦ ἐμπιστεύθηκε τὴν εὐλογημένη ἐν γυναιξὶ δείχνει ὅτι καὶ αὐτὸς ἦταν εὐλογημένος ἐν ἀνδράσιν, εὐλογημένος ἄνθρωπος. Τὸ πολυτι­μότερο διαμάντι τοῦ κόσμου καὶ τῆς ἱστορίας τὸ ἐμπιστεύεται κανεὶς γιὰ φύλαξη σὲ ἕναν τυχαῖο ἄνθρωπο; Ὄχι φυσικά. Τὸ ἐμπιστεύεται ὁπωσδή­ποτε σὲ ἄνθρωπο ἀντάξιο καὶ ἐγγυημένο ἑκατὸ τοῖς ἑκατό. Τέτοιος λοιπὸν ἦταν ὁ Ἰωσήφ. Σὲ πρώτη προτεραιότητα ὁ Ἰωσὴφ στὴ ζωή του εἶχε τὸ Θεὸ καὶ σὲ δεύτερη τὴ σύζυγό του. Θυμίζει τὸν Ἀβραὰμ τὸν Ἰσαὰκ καὶ τὸν Ἰακὼβ στὸ βαθμὸ τῆς πίστεως.

Ὡς ἀρραβωνιασμένος ὁ Ἰωσήφ, ὅπως κάθε ἀρραβωνιασμένος, σύμφωνα μὲ τὰ τότε κρατοῦντα, μποροῦσε εὐθὺς μετὰ τὸν ἀρραβῶνα του νὰ καλέσει τὴ Μαριὰμ στὸ σπίτι του καὶ νὰ τὴν κάνει γυναῖκα του. Διότι αὐτὸ τὸ κάλεσμα ἦταν ὁ γάμος του. Ἔτσι καὶ ὁ Ἰσαὰκ πῆρε τὴ Ρεβέκκα στὸ σπίτι του. Ἀλλ’ ὁ Ἰωσὴφ δὲν βιάστηκε νὰ καλέσει τὴν παρθένο. Προφανῶς τὸν συγκρατοῦσε ὁ Θεός, μυστικῶς καὶ ἀοράτως, ὥσπου νὰ τοῦ δείξει ποιά εἶναι ἡ γυναῖκα ποὺ πῆρε, ποιός ὁ ρόλος της καὶ ποιός ὁ δικός του ρόλος.

Ὅτι ἡ παρθένος δὲν εἶχε ἀκόμη συνευρεθεῖ μαζί του φαίνεται ἀπὸ τὸ λόγο της πρὸς τὸν ἄγγελο· «Ἄντρα δὲν γνωρίζω». Ἐγκρατέστατος ὁ Ἰωσὴφ καὶ πιστότατος, εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού, ὅπως θὰ φανεῖ ἀργότερα, συνομιλοῦσε συχνὰ μὲ τὸ Θεὸ μέσῳ ἀγγέλων, καὶ ἐκτελοῦσε μὲ ταχύτητα καὶ ἀκρίβεια ὅσα τοῦ πρόσταζε ὁ Θεός. Καὶ φάνηκε ἄξιος προπαντὸς κατὰ τὴ δύσκολη ἀποστολὴ τῆς φυγῆς στὴν Αἴγυπτο, ὅπου πῆγε καὶ ξανάφερε τὸ Γιὸ τοῦ Θεοῦ, χωρὶς νὰ γίνει θῦμα τοῦ ἐμπαθοῦς Ἡρῴδου.

Ἡ Ἐλισάβετ, μὴ περιμένοντας τὴν ἐπίσκεψη τῆς Παρθένου, ἐκείνη τὴ στιγμὴ ἦταν προφανῶς μόνη της στὸ σπίτι καὶ ἀφοσιωμένη στὴ δουλειά της. Μπαίνει ἡ Παρθένος μέσα καὶ τὴ χαιρετάει. Ἡ Ἐλισάβετ, πρὶν ἀκόμη γυρίσει τὸ κεφάλι της, γιὰ νὰ δεῖ ποιά τὴ χαιρετάει, μόλις ἄκουσε τὸ χαιρετισμό, αἰσθάνθηκε νὰ χοροπηδάει τὸ μωρὸ μέσα στὴν κοιλιά της. Ἦταν ἕξι μηνῶν ἔγκυος στὸν Ἰωάννη τὸν πρόδρομο. Καὶ ταυτόχρονα πλημμύρισε ἀπὸ Πνεῦμα Ἅγιο καὶ εἶπε· Εὐλογημένη εἶσαι ἐσὺ ἀνάμεσα στὶς γυναῖκες. Εὐλογημένος εἶναι καὶ ὁ καρπὸς στὴν κοιλιά σου. Καὶ πῶς ἦταν αὐτό, νὰ ἔρθει ἡ μητέρα τοῦ Κυρίου μου στὸ σπίτι μου; Διότι νά, ὅταν ἔφτασε στ’ αὐτιά μου ὁ ἦχος τοῦ χαιρετισμοῦ σου, τὸ βρέφος στὴν κοιλιά μου σκίρτησε χαρούμενα. Καὶ εὐτυχισμένη ἐκείνη ποὺ πίστε­ψε ὅτι θὰ πραγματοποιηθοῦν ὅλα ὅσα τῆς ὑποσχέθηκε ὁ Κύριος.

Συγκλονιστικὴ ἡ πρώτη ἐν ἐμβρύοις συνάντηση Χριστοῦ καὶ Ἰωάννου. Πολλὰ λέει αὐτὸ τὸ σκίρτημα τοῦ Ἰωάννου, ὁ ὁποῖος, ὅπως εἶπε ὁ ἄγγελος Γαβριήλ, θὰ εἶναι πλημμυρισμένος ἀπὸ Πνεῦμα Ἅγιο ἀκόμη ἀπὸ τὴν κοι­λιὰ τῆς μάνας του. Σὰ νὰ μίλησε ὁ Ἰωάννης μὲ τὸ στόμα τῆς μητέρας του, καί, κάνοντας τὴν πρώτη προφητεία του γιὰ τὸ Χριστὸ ὅτι εἶναι Θεός, ἔγινε πρόδρομος τοῦ Χριστοῦ πρῶτα στὴ μάνα του μέσα ἀπὸ τὴν κοιλιά της, καὶ ὕστερα σ’ ὅλο τὸν Ἰσραήλ.

Ἡ Ἐλισάβετ καὶ ὁ Ζαχαρίας, ὅπως μαρτυρεῖ ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς, ἦταν δίκαιοι καὶ ἄμεμπτοι καὶ οἱ δύο τους καὶ ἐφάρμοζαν ὅλες τὶς ἐντολὲς καὶ τὰ δικαιώματα τοῦ Θεοῦ. Παρὰ ταῦτα δὲν εἶχαν ἀποκτήσει παιδί, μέχρις ὅτου ἔφτασαν σὲ σχετικῶς μεγάλη ἡλικία. Κι ὅταν ὁ Θεὸς ἄκουσε τὴν προσευχή τους καὶ εἶπε στὸ Ζαχαρία ὅτι θὰ τοῦ δώσει γιὸ καὶ θὰ τὸν ὀνομάσει Ἰωάννη, ἐκεῖνος ἔδειξε μία φυσικὴ δυσπιστία, ἐπειδὴ τὰ χρόνια τους τὰ κάρπιμα εἶχαν περάσει. Γι᾿ αὐτὴ τὴν ἀμφισβήτηση ὁ Θεός, ὅπως ξέρουμε, σὰν σημάδι τοῦ πῆρε τὴ λαλιά του καὶ τὴν ἀκοή του. Ἔμεινε ἔγκυος ὅμως ἡ γυναῖκα του ἀμέσως μετὰ ἀπὸ αὐτὸ τὸ γεγονός, καὶ τώρα, ποὺ ἡ παρθένος Μαρία ἦρθε νὰ τὴ χαιρετήσει, ἦταν ἤδη στὸν ἕκτο μῆνα τῆς ἐγκυμοσύνης της. Ἀργότερα, κατὰ τὴν ὀνοματοδοσία τοῦ γιοῦ του ὁ Ζαχαρίας, ἐμπνευσμένος ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, θὰ μιλήσει προφητικὰ γιὰ τὸ μέλλον τοῦ γιοῦ του Ἰωάννου.

Παρ’ ὅλη τὴν παιδαγωγία αὐτὴ ποὺ δέχτηκε ὁ Ζαχαρίας ἀπὸ τὸ Θεό, δὲν ἔπαυε καὶ αὐτὸς καὶ ἡ γυναῖκα του νὰ εἶναι ἄνθρωποι θεοσεβεῖς μὲ βαθιὰ πίστη στὸ Θεό. Καὶ μόνο ποὺ ὁ Θεὸς ἀσχολεῖται μαζί τους καὶ τοὺς δίνει παιδὶ στὰ γεράματά τους, καὶ τί παιδί, σημαίνει ὅτι τοὺς ἐκτιμάει σὰν πιστοὺς καὶ δίκαιους ἀνθρώπους, ὅπως παλιότερα τοὺς μεγάλους ἄντρες τῆς ἱστορίας τοῦ Ἰσραήλ. Ἂν λάβουμε ὑπ’ ὄψη καὶ τὰ προφητικὰ λόγια ποὺ εἶπε ὁ Ζαχαρίας κατὰ τὴν ὀνοματοδοσία τοῦ γιοῦ του, δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι ἐπρόκειτο γιὰ ἕναν ἄντρα μὲ προφητικὸ χάρισμα, ποὺ μιλοῦσε ὑπὸ τὴν ἄμεση ἔμπνευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅπως καὶ ἐκεῖνοι.

Ἀλλὰ καὶ ἡ Ἐλισάβετ ἐκτὸς τοῦ ὅτι ἔγινε τὸ ὄργανο τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ γεννηθεῖ ὁ πρόδρομος καὶ βαπτιστὴς τοῦ Χριστοῦ, μία πολὺ σημαντικὴ λεπτομέρεια ἀπὸ τὴν ἐπίσκεψη τῆς παρθένου Μαρίας, καὶ συγκεκριμένως ἀπὸ τὸ χαιρετισμό της, ἀποκαλύπτει ὅτι ἦταν δοχεῖο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ποιά λεπτομέρεια; Ὅτι μόλις εἶδε τὴν παρθένο στὸ σπίτι της, πρὶν ἀκόμη τῆς πεῖ ἡ παρθένος τὸ εὐχάριστο νέο τῆς ἐγκυμοσύνης της, ἐκείνη κατά­λαβε ὅτι ἦταν ἔγκυος καὶ ὅτι ἐγκυμονοῦσε τὸν Κύριό της καὶ τὸν Κύριο ὅλων τῶν ἀνθρώπων, τὸν ἐρχόμενο σωτῆρα τῶν ἀνθρώπων Ἰησοῦ Χριστό. Τὸ πληροφορήθηκε ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ τὸ εἶπε μὲ βεβαιότητα καὶ καθαρά. Πῶς ἔγινε αὐτὴ ἡ τιμὴ καὶ ἦρθε ἡ μητέρα τοῦ Κυρίου μου στὸ σπίτι μου;

Ἡ Ἐλισάβετ λοιπόν, ὅπως ἐξιστορεῖ στὴ συνέχεια ὁ εὐαγγελιστὴς Λου­κᾶς, μὲ τὸ σκίρτημα τοῦ παιδιοῦ της μέσα στὴν κοιλιά της, πλημμύρισε ἀπὸ Πνεῦμα Ἅγιο καὶ ἀναφώνησε μὲ δυνατὴ φωνὴ καὶ εἶπε στὴν Παρθένο· Εὐλογημένη εἶσαι ἐσὺ ἀνάμεσα στὶς γυναῖκες. Εὐλογημένος εἶναι καὶ ὁ καρπὸς στὴν κοιλιά σου. Καὶ πῶς ἦταν αὐτὸ νὰ ἔρθει ἡ μητέρα τοῦ Κυρίου μου στὸ σπίτι μου; Διότι νά, ὅταν ἔφτασε στ’ αὐτιά μου ὁ ἦχος τοῦ χαιρετισμοῦ σου, τὸ βρέφος στὴν κοιλιά μου σκίρτησε χαρούμενα. Καὶ εὐτυχισμένη ἐκείνη (ἐννοεῖ τὴ Μαριὰμ) ποὺ πίστεψε ὅτι θὰ πραγμα­τοποιηθοῦν ὅλα ὅσα τῆς ὑποσχέθηκε ὁ Κύριος. Εὐλογημένη εἶσαι ἐσὺ ἀνάμεσα στὶς γυναῖκες. Εὐλογημένος εἶναι καὶ ὁ καρπὸς στὴν κοιλιά σου. Εἶσαι μακαρία, Μαριάμ, καὶ γιὰ τὸ ὅτι πίστεψες σ’ αὐτὰ ποὺ σοῦ ὑποσχέθηκε ὁ Κύριος, ὅτι δηλαδὴ θὰ γεννήσεις τὸ σωτῆρα τοῦ κόσμου.

Ἀπὸ αὐτὸν τὸ λόγο φαίνεται καθαρὰ ὅτι ἡ Παρθένος, ὅταν κατὰ τὸν εὐαγγελισμό της εἶπε στὸν ἄγγελο· «Καὶ πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ γεννήσω, ἀφοῦ δὲν γνωρίζω ἄνδρα σαρκικῶς;», ἔδειξε πίστη καὶ ὄχι ἀμφιβολία, ὅπως εἶχε δείξει, ἂς ποῦμε, ἀμφιβολία πρὶν ἀπὸ ἕνα ἑξάμηνο περίπου ὁ Ζαχαρίας.

Ἀπαντώντας στὴν Ἐλισάβετ ἡ Παρθένος κάτω ἀπὸ τὴν ἔμπνευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶπε περίπου τὰ ἑξῆς. «Ἡ ψυχή μου δοξάζει τὸν Κύριο καὶ τὸ πνεῦμα μου αἰσθάνεται ἀγαλλίαση γιὰ τὸν Κύριο καὶ σωτῆρα μου, διότι καταδέχτηκε καὶ ἔρριξε τὸ μάτι του μὲ συμπάθεια σ’ ἐμένα τὴν ταπεινὴ δούλη του. Διότι γιὰ τὴν ἐκλογὴ καὶ ἀνάθεση νὰ γεννήσω τὸ σωτῆρα τοῦ κόσμου ἀπὸ τώρα καὶ στὸ ἑξῆς θὰ μὲ μακαρίζουν ὅλες οἱ γενιὲς τῶν ἀνθρώπων, καὶ διότι ἔκανε σ’ ἐμένα μεγάλα καὶ θαυμαστὰ πράγματα, ὅπως εἶναι ἡ ἐκ Πνεύματος Ἁγίου σύλληψη τοῦ Γιοῦ του. Τὸ ὄνομά του εἶναι ἅγιο καὶ τὸ ἔλεός του σ’ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ὅλων τῶν γενεῶν ποὺ τὸν τιμοῦν. Ἀνέτρεψε τοὺς δυνάστες ἀπὸ τοὺς θρόνους καὶ δόξασε τοὺς ἄσημους καὶ ταπεινοὺς ποὺ τὸν πιστεύουν. Τοὺς πεινασμέ­νους τοὺς χόρτασε καὶ τοὺς πλούσιους τοὺς ἔδιωξε φτωχοὺς καὶ ἄδειους. Ἐνῷ τὸν ἐκλεκτό του γιό, τὸν Ἰσραήλ, τὸν βοήθησε σὲ δύσκολες καὶ καίριες στιγμές, γιὰ νὰ θυμᾶται καὶ νὰ μὴν ξεχνάει ποτὲ τὸ ἔλεός του, ὅπως εἶχε πεῖ στοὺς πατέρες μας, στὸν Ἀβραὰμ καὶ στοὺς ἀπογόνους του στὸν αἰῶνα».

Ἡ Ἐκκλησία τὰ λόγια αὐτὰ τῆς Παρθένου, ποὺ περιέχουν μεγάλα καὶ ὑψηλὰ νοήματα καὶ χρειάζονται ἀνάλυση σὲ βάθος καὶ πλάτος, τὰ ὀνόμασε στὴν ἐκκλησιαστικὴ γλῶσσα ἐνάτη ᾠδὴ καὶ μᾶς τὰ δίνει σὲ κάθε κυρια­κάτικο ὄρθρο ὡς μεγαλυνάριο.

Τέλος σημειώνει ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς ὅτι ἡ Παρθένος ἔμεινε μαζὶ μὲ τὴν Ἐλισάβετ τρεῖς μῆνες, καὶ ὕστερα ἔφυγε. Ἔμεινε δηλαδὴ ὥσπου γέννησε ἡ Ἐλισάβετ. Ἡ ἴδια ἡ Παρθένος ἦταν τριῶν μηνῶν ἔγκυος καὶ ἡ ἐγκυμοσύνη της ἔγινε διακριτὴ καὶ ἐνέβαλε σὲ σκέψεις κλεψιγαμίας στὸν Ἰωσήφ. Ἀλλ’ ἀκριβῶς στὴν κατάλληλη αὐτὴ ὥρα ἄγγελος Κυρίου τὸν ἐνη­μερώνει πῶς ἔχει ἡ ὑπόθεση μὲ τὴν Παρθένο. Ἐκεῖνος πείθεται καὶ κρατάει κοντά του τὴ γυναῖκα του Μαριάμ, παρ’ ὅλο ὅτι ἦταν ἔγκυος, γιατὶ κατάλαβε ὅτι ὁ Θεὸς βάζει σὲ ἐφαρμογὴ κάποιο μεγάλο σχέδιό του γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου. Ἔκτοτε ὁ ρόλος του ἀλλάζει. Ἀπὸ ρόλος συζύγου γίνεται ρόλος προστάτου, ὑπηρετώντας πρόθυμα κυρίως τὴν ὑπό­θεση τῆς ἐπιβιώσεως τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τὸ μῖσος τοῦ αἱμοσταγοῦς Ἡρῴδου.

Τὰ μηνύματα ποὺ ξεπηδοῦν ἀπὸ τὴν ἱστορία αὐτὴ εἶναι πολλά, δογμα­τικὰ καὶ πρακτικά. Δογματικά· ὅτι γιὰ τὸ Θεὸ δὲν ὑπάρχει ἀδύνατο πρᾶγμα· ὅλα τοῦ εἶναι δυνατά· ὅτι ὁ Θεὸς δὲν δεσμεύεται ἀπὸ τοὺς φυσι­κοὺς νόμους καὶ μπορεῖ καὶ τοὺς παρακάμπτει, δίνοντας γιὸ στὸ Ζαχαρία καὶ στὴν Ἐλισάβετ σὲ περασμένη ἡλικία καὶ στὴν Παρθένο ἐπίσης Γιὸ χωρὶς ἄντρα· ὅτι ὁ Θεὸς ἀγαπάει τὸ ἀνθρώπινο γένος καὶ θέλοντας νὰ τὸ σώσει βάζει μπρὸς τὸ σχέδιο τῆς σωτηρίας· ὅτι ὁ Θεὸς παρακολουθεῖ μὲ ἄμεσο ἐνδιαφέρον τὰ ἀνθρώπινα πράγματα καὶ στὸν κατάλληλο καιρὸ κάνει τὶς ὑπεράνθρωπες καὶ ὑπερφυσικὲς σωτήριες ἐπεμβάσεις του· ὅτι οἱ ἄγγελοι εἶναι λειτουργικὰ πνεύματα ποὺ ὑπηρετοῦν τὸ ἅγιο θέλημα τοῦ Θεοῦ· ὅτι ἐκλεκτοὶ συνεργάτες τοῦ Θεοῦ στὸ σχέδιο αὐτὸ ἀπὸ πλευρᾶς ἀνθρωπίνης εἶναι ἡ Παρθένος καὶ ὁ Ἰωσήφ· ὅτι ἡ Μαριὰμ εἶναι παρθένος καὶ πρὸ καὶ μετὰ τὴ γέννηση τοῦ Γιοῦ της· ὅτι Παρθένος, Ἰωσήφ, Ζαχα­ρίας, Ἐλισάβετ, Πρόδρομος εἶναι προφῆτες τοῦ Θεοῦ μεγάλοι, ποὺ προφη­τεύουν τὰ μέλλοντα· καὶ ἄλλα πολλά.

Τὰ πρακτικὰ μηνύματα εἶναι καὶ αὐτὰ πολλά, ἀλλὰ ἀπὸ ὅλα θ’ ἀναφέ­ρω ἕνα, ἢ μᾶλλον θὰ τὸ δανειστῶ ἀπὸ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸ χρυσόστομο καὶ μάρτυρα. Λέει λοιπὸν ὁ Ἰωάννης ὅτι αὐτὸ ποὺ ἔκανε τὸν Ἰωσὴφ καὶ τὴ Μαρία νὰ μείνουν στὴν ἱστορία καὶ νὰ εἶναι μέχρι σήμερα καὶ σ’ ὅλους τοὺς αἰῶνες τὰ θαυμαζόμενα πρόσωπα εἶναι ἡ πίστη τους στὸ Θεό. Ἂν δὲν εἶχαν τὴν πίστη αὐτὴ θὰ εἶχαν ξεχαστεῖ ἀμέσως μετὰ τὸ θάνατό τους. Τώρα ὅμως ὅλες οἱ γενεὲς ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος δοξάζουν τὸ ἅγιο ὄνομά τους. Μεγάλο λοιπὸν πρᾶγμα ἡ πίστη.

Καὶ συνεχίζει. Ὁ πιστὸς φαίνεται ὄχι μόνο ἀπὸ τὶς δωρεὲς καὶ τὰ χαρίσματα ποὺ τοῦ δίνει ὁ Θεός, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν καινούργια ζωή του. Ὁ πιστὸς πρέπει νὰ εἶναι τὸ φῶς καὶ τὸ ἅλας τοῦ κόσμου. Ὅταν οὔτε τὸν ἑαυτό σου φέγγεις, ἀπὸ ποῦ θὰ σὲ γνωρίσουμε ὅτι εἶσαι πιστός; Ἀπὸ τὸ ὅτι βαπτίστηκες; Ἡ τιμὴ ποὺ σοῦ ἔκανε ὁ Θεὸς νὰ σὲ δεχθεῖ στὸ βάπτισμα θὰ σοῦ γίνει ἀφορμὴ γιὰ τιμωρία, ἂν δὲν τιμήσεις τὸ βάπτισμα καὶ φανεῖς ἄξιός του.

Ὁ πιστὸς ἄνθρωπος φαίνεται ἀπὸ τὸ περπάτημά του, ἀπὸ τὸ βλέμμα του, ἀπὸ τὴ φορεσιά του, ἀπὸ τὴ φωνή του. Ὅταν σὲ βλέπω νὰ περνᾷς τὴν ἡμέρα σου μέσα στοὺς ἱπποδρόμους, στὰ θέατρα, στὶς πα­ρανομίες, στὶς πονηρὲς συναναστροφὲς καὶ στὶς διεφθαρμένες παρέες· ὅταν βλέπω τὴ γυναῖκα ντυμένη στὰ μεταξωτὰ νὰ γυρίζει δεξιὰ καὶ ἀρι­στερὰ σὰν ἐταιρίδα χωρισμένη ἀπὸ τὸν ἄντρα της· ὅταν τὰ λόγια σου δὲν περιέχουν τίποτε τὸ ὑγιὲς τὸ σωστὸ τὸ ἀναγκαῖο τὸ νοικοκυρεμένο, ἀπὸ ποῦ νὰ μπορέσω νὰ καταλάβω ὅτι εἶσαι πιστός;

Καὶ τί λέω πιστός, οὔτε ἂν εἶσαι ἄνθρωπος μπορῶ νὰ καταλάβω. Διότι, ὅταν κλωτσᾷς σὰν ὄνος, ὅταν σκιρτᾷς σὰν ταῦρος, ὅταν βλέπον­τας γυναῖκα χρεμετίζεις σὰν θηλυμανὴς ἵππος, ὅταν παρατρῶς σὰν ἀρκούδα, ὅταν παχαίνεις σὰν μουλάρι, ὅταν μνησικακεῖς σὰν καμήλα, ὅταν ἁρπάζεις σὰν λύκος, ὅταν θυμώνεις σὰν φίδι, ὅταν δαγκώνεις σὰν φαρμακερὸς σκορπιός, ὅταν εἶσαι ὕπουλος σὰν ἀλεποῦ, ὅταν ἔχεις δηλητήριο στὸ στόμα σου καὶ στὴν καρδιά σου σὰν ὀχιά, ὅταν πολεμᾷς τοὺς ἀδερφούς σου σὰν δαίμονας, τότε πῶς νὰ σὲ ὀνομάσω; Θηρίο; Ἀλλὰ τὰ θηρία ἕνα ἀπὸ ὅλα τὰ κακὰ ἔχουν. Ἐσὺ ὅμως τὰ ἔχεις συμπυ­κνώσει ὅλα στὸν ἑαυτό σου καὶ γίνεσαι πιὸ παράλογος ἀπὸ τὰ ζῷα.

Τελειώνω μὲ τὴν προτροπὴ ὅσοι θέλουν περισσότερα ἂς διαβάσουν τόσο τὸ πρῶτο κεφάλαιο τοῦ Κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγελίου ὅσο καὶ τὴν τέταρτη ὁμιλία τοῦ Ἰωάννου τοῦ χρυσοστόμου στὸ Κατὰ Ματθαῖον Εὐαγ­γέλιο (PG 57,39-54).

Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

(δημοσίευσι· 12/8/2012)