συμβολή

Προειδοποιήσεις

17 Ἰανουαρίου, Ἀντωνίου, (Λκ 6,17-23)

Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ἀνάγεται χρονικῶς στὴν πρώτη περίοδο τῆς δημοσίας δράσεως τοῦ Ἰησοῦ, ποὺ ἀρχίζει μὲ τὴν ἐκλογὴ τῶν δώδεκα μαθητῶν του. Πιὸ συγκεκριμένα στὴν περικοπὴ ἱστοροῦνται συγκέντρωσι τοῦ λαοῦ, θεραπεία ἀσθενῶν, καὶ ἔναρξι μιᾶς ἐκτενοῦς ὁμιλίας του.

Ὅταν κατέβηκε, λέει τὸ ἱερὸ κείμενο, ἀπὸ κάποιο ψηλότερο μέρος, στάθηκε σ᾿ ἕναν πεδινὸ τόπο σὰν ὀροπέδιο. Ἐκεῖ πλῆθος ἀκροατῶν του, ποὺ τοὺς ὀνομάζει μαθητάς, καὶ λαοῦ ἀπ᾿ ὅλη τὴν Ἰουδαία τὴν Ἰερουσαλὴμ καὶ τὴν παραθαλάσσια περιοχὴ τῆς Τύρου καὶ τῆς Σιδῶνος ἦρθαν γιὰ νὰ τὸν ἀκούσουν καὶ νὰ θεραπευθοῦν ἀπὸ τὶς ἀρρώστιες τους. Καὶ οἱ ἐνοχλούμενοι ἀπὸ ἀκάθαρτα πνεύματα θεραπεύονταν. Κι ὅλος ὁ λαὸς ζητοῦσε νὰ τὸν ἀγγίζῃ, διότι ἔβγαινε ἀπὸ αὐτὸν μιὰ δύναμι καὶ θεράπευε τοὺς πάντες (17-19).

Ὁ μὲν Ματθαῖος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ὁ Ἰησοῦς, προκειμένου νὰ ἐκφωνήσῃ τὴν ὁμιλία του αὐτή, «ἀνέβηκε στὸ ὄρος», ὁ δὲ Λουκᾶς ἐδῶ λέει «κατέβηκε». Πρόκειται μόνο γιὰ φαινομενικὴ διαφορά. Ἡ πορεία τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ πλήθους πρὸς τὸν «πεδινὸν τόπον» (= ὀροπέδιο), ὅπου καὶ τελικὰ σταμάτησε, κατὰ τὸν Λουκᾶ εἶχε καὶ ἀναβάσεις καὶ καταβάσεις. Ὁ Ματθαῖος σημειώνει τὴ γενικὴ διαδρομή, ποὺ ἦταν ἀνηφορική, ἐνῷ ὁ Λουκᾶς σημειώνει τὴν καταληκτική, ποὺ ἦταν κατηφορική. Διότι συχνά, γιὰ νὰ βρεθῇ κανεὶς σ᾿ ἕνα χαμηλότερο μέρος, εἶναι ἀνάγκη νὰ περάσει πρῶτα ἀπὸ ἕνα ὑψηλότερο.

Ὁ Χριστὸς ζητοῦσε τὴν κατάλληλη εὐκαιρία, κατὰ τὴν ὀποία θὰ ἔκανε τὴ μακρὰ ἐξαγγελτήρια ὁμιλία του, στὶς ἀρχὲς τῆς ὁποίας σὰν σὲ στιβαρὰ θεμέλια θὰ ἔκτιζε τὴν πνευματική του βασιλεία. Πρόκειται γι᾿ αὐτὴν ποὺ ἔμεινε γνωστὴ ὡς «ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλία». Προφανῶς ἤθελε νὰ τὴν ἀκούσουν κατὰ τὸ δυνατὸν περισσότεροι ἄνθρωποι. Καὶ δημιούργησε τὴν εὐκαιρία αὐτὴ ὕστερα ἀπὸ κάποια σημεῖα ποὺ εἶχε κάνει στὸ παρελθόν, τὰ ὁποῖα ἔφεραν τὴ φήμη του ὄχι μόνο στὴν Ἰερουσαλὴμ καὶ στὴν περιοχὴ τῆς Ἰουδαίας, ἀλλὰ καὶ στὴ Συρία, στὶς περίφημες ναυτιλιακὲς καὶ ἐμπορικὲς πόλεις Τύρο καὶ Σιδῶνα, ἀπ᾿ ὅπου κατέφθασαν πολλοί.

Ἀπ᾿ ὅλα τὰ μέρη εἶχαν συγκεντρωθῆ πλήθη, γιὰ νὰ τὸν δοῦν, νὰ τὸν ἀκούσουν καὶ νὰ γιατρευθοῦν οἱ ἴδιοι καὶ οἱ συγγενεῖς τους. Γιὰ ὅλους αὐτοὺς ἡ φήμη τοῦ Χριστοῦ ἦταν κατώτερη ἀπὸ τὴν πραγματικότητα, καθὼς ἔβλεπαν τώρα μὲ τὰ μάτια τους πολὺ μεγαλύτερα ἀπὸ ὅσα εἶχαν ἀκούσει. Ἡ διαπίστωσι τῆς μοναδι­κῆς καὶ πηγαίας δυνάμεως τοῦ Χριστοῦ ἔφερε σὲ κατάνυξι τὸ λαό, καὶ ὅλοι, ἄρρωστοι καὶ ὑγιεῖς, ἅπλωναν τὰ χέρια τους καὶ τὸν ἄγγιζαν, καθὼς ὅλους τοὺς θεράπευε.

Τὰ σημεῖα αὐτά, πέρα ἀπὸ τὴν ἀνακούφισι, προδιέθεταν τοὺς ἀνθρώπους ν᾿ ἀκούσουν εὐμενῶς καὶ τ᾿ αὐθεντικά του λόγια. Πράγματι εὐθὺς ἀμέσως «ὁ Κύριος σήκωσε καὶ στύλωσε τὰ μάτια του στοὺς μαθητάς του, καὶ ἔλεγε· Μακά­ριοι εἶστε σεῖς οἱ φτωχοί, διότι δική σας εἶναι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Μακάριοι ἐσεῖς ποὺ πεινᾶτε τώρα, διότι θὰ χορτάσετε· μακάριοι ἐσεῖς ποὺ κλαῖτε τώρα, δι­ότι θὰ χαμογελάσετε. Εἶστε μακάριοι ὅταν οἱ ἄνθρωποι σᾶς μισήσουν, σᾶς ἀπο­μονώσουν, σᾶς περιπαίξουν, καὶ σᾶς συκοφαντήσουν, ἐξ αἰτίας τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀν­θρώπου. Χαρῆτε κατὰ τὴν ἡμέρα ἐκείνη, διότι ὁ μισθός σας θὰ εἶναι πολὺς στὸν οὐρανό» (20-23).

Ὅπως ξέρουμε καὶ ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Ματθαίου, τὴν ὁμιλία του αὐτὴν ὁ Κύριος τὴν ἄρχισε μὲ τοὺς μακαρισμούς. Ἀπευθύνθηκε στὴν ἀρχὴ πρὸς τὸ στενὸ κύκλο τῶν τακτικῶν ἀκροατῶν ἢ μαθητῶν του, ὅπως τοὺς λέει ἐδῶ, ποὺ ἦταν πάντα δίπλα του, καὶ στὴ συνέχεια καὶ πρὸς ὅλους τοὺς ἄλλους, οἱ ὁποῖοι βλέ­ποντας τὸν μὲν Κύριο νὰ μιλάῃ, τοὺς δὲ μαθητάς του νὰ τὸν προσέχουν, πλησί­ασαν καὶ αὐτοὶ μὲ ἐνδιαφέρον.

Ὁ Κύριος τοὺς μακαρίζει γιὰ τοὺς ἐξῆς λόγους· πρῶτον διότι εἶναι ταπεινοὶ στὴ διάθεσι, δεύτερον διότι πεινοῦν καὶ διψοῦν τὴ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ, τρίτον διότι κλαῖνε γιὰ τὶς ἀδικίες ποὺ γίνονται εἰς βάρος τους ἀλλὰ δὲν ἐκδικοῦνται, καὶ τέταρτον διότι γίνονται ἀντικείμενα μίσους, ἀπομονώσεως, ἀπορρίψεως, περιπαιγμοῦ, συκοφαντίας, ἐπειδὴ εἶναι ἀφωσιωμένοι σ᾿ αὐτόν.

Μὲ ἄλλα λόγια τοὺς προειδοποιεῖ· α) ὅτι στὸ μέλλον χωρὶς αἰτία οἱ ἄνθρωποι θὰ τοὺς φερθοῦν μὲ κακότητα, β) ὅτι θὰ πρέπει νὰ τὸ ἔχουν τιμή τους, ἐπειδὴ θὰ πάσχουν γιὰ τὴν πίστι τους, καὶ γ) ὅτι καὶ στὴν παροῦσα βεβαίως κατάστασι, ἀλλὰ κυρίως στὴ μέλλουσα, θὰ τοὺς ἀποδοθῇ ὁ μισθὸς ποὺ τοὺς ἀξίζει σὲ πολλα­πλάσιο καὶ ἀσύγκριτο βαθμό.

Εἰδικώτερα· γιὰ τὴν ταπεινοφροσύνη τους καὶ τὴ σιωπηλὴ καὶ ἀδιαμαρτύρητη συμπεριφορά τους, θὰ τοὺς δοθῇ ὡς ἀμοιβὴ ἡ αἰώνια βασιλεία· γιὰ τὴ δίψα τους γιὰ δικαιοσύνη καὶ τελειότητα, θὰ τοὺς χαρισθῇ τὸ πνευματικὸ ξεδίψασμα· γιὰ τὸν πόνο τὴ λύπη καὶ τὸ κλάμα, θὰ τοὺς ἐπιδαψιλευθῇ τὸ χαμόγελο, ἡ δικαίωσι, ἡ αἰώνια ἀνακούφισι· καὶ γιὰ τὸ μῖσος, τὴν ἀπομόνωσι, τοὺς περιπαιγμούς, καὶ τὴ δυσφήμησι, θὰ τοὺς ἀνταποδοθῇ ἡ αἰώνια χαρὰ καὶ εὐτυχία.

Εἶναι σημαντικὸ ὅτι ὁ Κύριος τοὺς ἀνθρώπους ποὺ θὰ τὸν πιστέψουν καὶ θὰ στηρίξουν τὸ μέλλον τους σ᾿ αὐτόν, δὲν τοὺς ἀφήνει ἀπληροφόρητους. Ἀντιθέτως τοὺς διαφωτίζει λεπτομερῶς, γιὰ νὰ μὴ λιποψυχήσουν καὶ ἐγκαταλείψουν τὸν ἀγῶνα. Τοὺς πληροφορεῖ ὅτι δὲν θὰ εἶναι μόνο τὰ ἀρνητικὰ ποὺ θὰ εἰσπράττουν ἀπὸ τὸν ἀντίθεο κόσμο, ἀλλὰ καὶ τὰ θετικά, οἱ μεγάλες καὶ αἰώνιες καὶ ἀσύγκρι­τες ἀμοιβές, ποὺ θὰ δοθοῦν ἀπὸ τὸ μισθαποδότη Θεό, γιὰ τὶς ὁποῖες ἀξίζει κάθε θυσία.

Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

(δημοσίευσις· ἰανουάριος 2014)