ΕΠΙΛΟΓΕΣ
2. Λειτουργικὴ ζωή Θέματα ὁμιλητικῆς Λόγοι εἰς ἑόρτια εὐαγγελικὰ ἀναγνώσματα 2 φεβρουαρίου, ὑπαπαντῆς (εὐαγγέλιον)

PostHeaderIcon 2 φεβρουαρίου, ὑπαπαντῆς (εὐαγγέλιον)

 

«Νῦν ἀπολύεις...»

 

2 Φεβ., Ὑπαπαντῆς (Λκ 2,25-38)

 

Ἡ παρουσίαση τοῦ βρέφους Ἰησοῦ στὸν πρεσβύτη Συμεὼν καὶ τὴν προφήτιδα Ἄννα καὶ ὅσων λέχτηκαν ἀπ’ αὐτοὺς τοὺς δύο γιὰ τὸ πρόσωπό του καὶ τὸ μέλλον του, δὲν ἀφήνουν ἀμάρτυρη τὴ ζωή του πρὶν ἀπὸ τὰ 30 του. Εἶναι μία πτυχὴ τῆς ἐπιγείου ζωῆς του. Ἄκαιρα λοιπὸν κάποιοι ζητοῦν πληροφορίες γιὰ τὴ ζωή του πρὶν ἀπὸ τὰ 30 του. Ἡ ἱστορικότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὑποστηρίζεται καὶ ἀπὸ τὴ συνάντηση αὐτή. Εἶναι λυπηρὸ ὅτι οἱ ἴδιοι αὐτοὶ τὸ ἄρρωστο ἐρώτημά τους δὲν τὸ θέτουν γιὰ ἄλλους θεωρούμενους μεγάλους, ἂν ὑπάρχουν στοιχεῖα πρὶν ἀπὸ τὰ 30 τους· γιὰ τὸ Χριστὸ ὅμως ρίχνουν τὸ δηλητήριο τῆς ἀμφιβολίας.

Καὶ τώρα στὸ γεγονός. Στὰ ᾿Ιεροσόλυμα, ἱστορεῖ ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς, ἦταν ἕνας ἄνθρωπος ποὺ λεγόταν Συμεών, δίκαιος καὶ εὐλαβής, ποὺ περίμενε ἀπὸ μέρα σὲ μέρα νὰ ἔρθει στοὺς Ἰσραηλῖτες ἡ παρηγορία τῆς λυτρώσεώς τους ἀπὸ τὸ Μεσσία. Καὶ ἦταν πάνω του Πνεῦμα Ἅγιο. Ὁ Συμεὼν εἶχε λάβει τὴν προφητικὴ πληροφορία ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ὅτι δὲν θὰ πεθάνει, ἂν δὲν δεῖ προηγουμένως αὐτὸν ποὺ ὁ Θεὸς ἔχει χρίσει σωτῆρα τοῦ κόσμου, δηλαδὴ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ (26).

Αὐτὰ τὰ πνευματικὰ στολίδια τοῦ πρεσβύτου Συμεὼν θυμί­ζουν τὰ λόγια τοῦ ἀποστόλου Παύλου ὅτι οἱ ἡλικιωμένοι πρέπει νὰ εἶναι ξύπνιοι στὸ πνεῦμα, σεμνοί, σώφρονες, καὶ νὰ ἔχουν ὑγιῆ πίστη ἀγάπη καὶ ὑπομονή. Δὲν ἀποκλείεται ὁ ἀπόστολος ὅταν τὰ ἔγραφε, νὰ εἶχε στὸ νοῦ του τὴν προσωπικότητα τοῦ Συμεών. Ἡ γενικὴ ἀναμονὴ τῆς ἐλεύσεως τοῦ λυτρωτοῦ ἦταν ἔντονη σ’ ὅλο τὸν Ἰσραήλ, ἀλλ’ ὁ Συμεών, σύμφωνα μὲ τὴν θεία πληροφορία, ἔμελλε νὰ τὸν δεῖ μὲ τὰ μάτια του τόσο νωρίς. Σημειω­τέον ὅτι δὲν ἦταν ἱερεύς, ὅπως νομίζουν κάποιοι, διότι θὰ μᾶς τὸ ἔλεγε ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς.

Καὶ ἦρθε ὁ Συμεὼν μὲ τὴν ὤθηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὸ ἱερό· κι ὅταν ἡ παρθένος μὲ τὸν Ἰωσὴφ πέρασαν μέσα τὸν Ἰησοῦ, γιὰ νὰ κάνουν γι’ αὐτὸ τὴ συνήθεια τοῦ Νόμου, αὐτὸς τὸν πῆρε στὴν ἀγκαλιά του εὐλόγησε τὸ Θεὸ καὶ εἶπε (27-28)·

Μοῦ εἶπες, Δέσποτα Κύριε, λέει, ὅτι πρῶτα θὰ δῶ τὸ Μεσσία καὶ ὕστερα θὰ πεθάνω. Λοιπὸν τώρα μπορεῖς νὰ μὲ σχολάσεις ἀπὸ τὴ ζωὴ μὲ εἰρήνη, ὅπως μοῦ εἶπες, διότι τὰ μάτια μου εἶδαν αὐτὸν ποὺ θὰ φέρει τὴ σωτηρία, ποὺ τὴν ἑτοίμασες γιὰ ὅλους τοὺς λαοὺς κι ὄχι μόνο γιὰ τοὺς Ἰσραηλῖτες, αὐτὸν ποὺ εἶναι φῶς καὶ θ’ ἀνοίξει τὰ μάτια τῶν ἐθνικῶν καὶ θὰ φέρει δόξα στὸν περιούσιο λαό σου Ἰσραήλ (29-32).

Ἡ ὤθηση τοῦ Συμεὼν ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἔρχεται σὰν συνέχεια τῆς προηγούμενης ὑπερφυσικῆς πληροφορίας του ὅτι θὰ δεῖ τὸ Λυτρωτή. Ἡ δεύτερη εἶναι πιὸ συγκεκριμένη καὶ ἐνεργός. Τὸν βλέπει, τὸν ἔχει στὴν ἀγκαλιά του. Ὁ Συμεὼν δὲν κινεῖται ἀνθρωπίνως· ἀφήνει νὰ τὸν κινεῖ ὁ Θεὸς ποὺ τὸν διάλεξε γι’ αὐτὴν τὴν ἱερὴ ὑπόθεση. Ἔτσι γίνεται θεοκίνη­τος, θεήλατος. Ὁ ἀναγνώστης καταλαβαίνει τελικὰ ὅτι καὶ αὐτὰ ποὺ θὰ πεῖ γιὰ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ τοῦ τὰ ἔβαλε στὸ στόμα του ὁ Θεός, καὶ γι’ αὐτὸ ἔχουν ἀναγκαστικὴ ἀξία.

Τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Συμεὼν ποὺ νωρὶς ἐνσωματώθηκαν στὴν ἀκολουθία τοῦ ἑσπερινοῦ, δείχνουν τὴν πληρότητα τῆς ψυχικῆς του ἱκανοποιήσεως καὶ εἰρήνης, ἔχοντας στὴν ἀγκαλιά του τὸ σωτῆρα τοῦ κόσμου. Εἶναι ἕνα ἱερὸ αἴσθημα, ποὺ παραχωρεῖ ὁ Θεὸς νὰ τὸ ζεῖ πολὺ ἐντονότερα ὁ Χριστιανὸς κατὰ τὴ θεία κοινωνία.

Τὰ λόγια τοῦ Συμεὼν εἶναι ἡ πρώτη καὶ συγκεκριμένη καὶ ἀδιαφιλονί­κητη προφητεία καὶ ἀποκάλυψη, ὅτι τὸ βρέφος ποὺ βλέπει καὶ κρατάει στὰ χέρια του εἶναι ὁ σωτῆρας τοῦ κόσμου. Ἡ ἀποκάλυψη εἶναι τοῦ Θεοῦ· ὁ Συμεὼν εἶναι μόνο τὸ ἐκλεγμένο ὄργανο ποὺ τὴν ἐκφέρει. Ὡς Ἰουδαῖος θὰ πίστευε καὶ αὐτὸς μέχρι τώρα ὅτι ἡ σωτηρία ποὺ θὰ φέρει ὁ Μεσσίας θὰ εἶναι μόνο γιὰ τὸν Ἰσραήλ· κι ὅμως, κάτω ἀπὸ τὴν ἀμεσότητα τοῦ θείου χρηματισμοῦ, ἀδιαφορεῖ γιὰ τὴ λαθεμένη ἀντίληψη τῶν Ἰουδαίων καὶ τὴ δική του τὴν μέχρι τώρα, καὶ παρουσιάζει τὴν ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ ἀτόφια, ὅπως τοῦ τὴ δίνει στὸ στόμα του τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ὅτι δηλαδὴ ἡ σωτηρία θὰ εἶναι γιὰ ὅλους, Ἰουδαίους καὶ ἐθνικούς.

Ὁ δὲ Ἰωσὴφ καὶ ἡ μητέρα τοῦ Ἰησοῦ θαύμαζαν τὰ λόγια ποὺ ἄκουγαν ἀπὸ τὸ Συμεών. Κι ὁ Συμεὼν τοὺς εὐλόγησε καὶ εἶπε στὴ Μαριάμ· Νά, αὐτὸς εἶναι γιὰ νὰ πέσουν καὶ νὰ ὑψωθοῦν πολλοὶ στὸν Ἰσραὴλ καὶ στέκεται σημεῖο ἀντιλεγόμενο. Σὺ δὲ ἡ ἴδια θὰ νιώσεις νὰ διαπερνάει τὴν ὕπαρξή σου σπαθί, γιὰ νὰ ξεσκεπαστοῦν οἱ διαλογισμοὶ πολλῶν καρδιῶν (33-35).

Ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἡ μητέρα τοῦ Κυρίου εἶχαν ἀκούσει πολλὰ μέχρι τώρα γιὰ τὸ ποιό εἶναι τὸ βρέφος Ἰησοῦς. Ἀλλὰ τώρα ἀκοῦν καὶ τὰ λεγόμενα τοῦ Συμεών, ποὺ εἶναι πλήρως ἐναρμονισμένα μὲ τὰ προηγούμενα, καί, καθὼς βλέπουν νὰ διασταυρώνονται οἱ θεῖες πληροφορίες, θαυμάζουν. Ὁ Συμεὼν ἀποτείνεται ἰδιαίτερα πρὸς τὴ μητέρα τοῦ Κυρίου Μαριὰμ καὶ τῆς ἀποκαλύπτει ὅτι ὁ γιός της θὰ γίνει σημεῖο διαμάχης μεταξὺ τῶν Ἰσραηλιτῶν· ἄλλοι θὰ τὸν παραδέχονται ὡς σωτῆρα καὶ θὰ δοξάζονται, καὶ ἄλλοι θὰ τὸ ἀπορρίπτουν καὶ θὰ κολάζονται, γιὰ νὰ φανερωθοῦν οἱ ἐσωτερικὲς διαθέσεις πολλῶν, ποὺ μέχρι τώρα ἦταν κρυφές. Καί, τῆς εἶπε, ὡς μητέρα θὰ αἰσθανθεῖς ὀξὺ ἐσωτερικὸ πόνο, σὰ νὰ περνάει ἀπὸ τὴν καρδιά σου μαχαῖρι, ἐννοώντας ὡς μαχαῖρι τὴν ὀδύνη ποὺ θὰ αἰσθανθεῖ κατὰ τὴ σταύρωση τοῦ γιοῦ της.

Καὶ τελειώνει ἡ περικοπὴ μὲ τὴν προφητεία τῆς Ἄννας. Ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Συμεὼν συνέβη νὰ εἶναι παροῦσα ἐκεῖ στὸ ἱερὸ καὶ ἡ προφήτις Ἄννα, ἡ θυγατέρα τοῦ Φανουήλ, ἀπὸ τὴ φυλὴ τοῦ Ἀσήρ, γιοῦ τοῦ Ἰακώβ. Αὐτὴ ἦταν προχωρημένης ἡλικίας. Εἶχε ζήσει μὲ τὸν ἄντρα τῆς 7 χρόνια ἀπὸ τότε ποὺ ὡς παρθένος τὸν παντρεύτηκε, ἀλλὰ χήρεψε. Ἦταν τώρα περίπου 84 ἐτῶν καὶ δὲν ἀπομακρυνόταν ἀπὸ τὸ ναὸ λατρεύοντας τὸ Θεὸ νύχτα καὶ ἡμέρα μὲ νηστεῖες καὶ δεήσεις. Καὶ αὐτὴ ἦρθε τὴν ὥρα ἐκείνη στὸ ναό, ὅπου ἦταν τὸ βρέφος Ἰησοῦς, καὶ δοξολογοῦσε τὸν Κύριο καὶ μιλοῦσε γιὰ τὸν Ἰησοῦ σ’ ὅλους τους παρευρισκόμενους Ἱεροσολυμίτες, ὅσοι περίμεναν μὲ νοσταλγία νὰ ἔρθει λύτρωση στὸν Ἰσραὴλ (36-38).

Ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς δίνει τὸ ὄνομα τῆς Ἄννας, τὴν καταγωγή, τὴν κοινωνικὴ κατάσταση, τὴν ἰδιότητα, τὶς εὐσεβεῖς συνήθειές της τῆς νηστείας, τῆς προσευχῆς ἀγρυπνιῶν, τῆς ἀνελλιποῦς παρουσίας της στὸ ναό, καὶ τὴν ἡλικία της, γιὰ νὰ φανεῖ τὸ ἐξαγνισμένο πρόσωπό της. Προφανῶς καὶ αὐτὴ δὲν βρέθηκε τυχαίως στὸ ἱερό, ἀλλὰ μὲ θεία νεύση· γι’ αὐτὸ καὶ δοξολογοῦσε τὸ Θεὸ καὶ ἔλεγε γιὰ τὸ βρέφος ὅτι εἶναι ὁ Μεσσίας ποὺ θ’ ἀνταποκριθεῖ στὶς προσδοκίες τῶν ᾿Ιεροσολυμιτῶν.

Τὸ μήνυμα τῆς ὑπαπαντῆς· ὁ Ἰησοῦς εἶναι ὁ σωτῆρας μας.

 

Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

 

(δημοσίευσις· φεβρουάριος 2013)