συμβολή

  Ὅσιος ἄκακος ἀμίαντος

13 Νοε., ᾿Ιωάννου χρυσοστόμου (῾Εβ 7,26-8,2)

    Ὁ ἀπόστολος τῆς μνήμης τοῦ ἁγίου ᾿Ιωάννου τοῦ χρυσοστόμου εἶναι ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ὅπου γίνεται σύγ­κριση τῶν ἀρχιερέων τοῦ Ἰσραὴλ μὲ τὸν μεγάλο ἀρχιερέα.

    Ὁ ἀπόστολος Παῦλος γράφοντας τὴν Ἐπιστολὴ καὶ πρὶν φτάσει στὸ κομμάτι ποὺ ἀποτελεῖ τὴν ἀποστολική μας περικοπή, παρουσιάζει λε­πτομερῶς σὲ μία ἑνότητα τὴν αἰώνια ἀρχιερωσύνη τοῦ Χριστοῦ, καὶ κο­ρυ­φώνοντας τὸ λόγο του ἐπικαλεῖται τὸ ψαλμικὸ «Σὺ εἶσαι ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα (= αἰώνιος) κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ».

    Σημειωτέον ὅτι τὴ διαβεβαίωση αὐτὴ τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν μεσσία (= τὸ Χριστὸ) ὁ ἀπόστολος τὴν παρουσιάζει ὡς ὅρκο. Ἔτσι δίνει μεγαλύτερο κῦρος στὸ αἰώνιο ἱερατικὸ ἀξίωμα τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ τὸ εἶπε ὁ Θεὸς ποὺ δὲν μετανιώνει γιὰ κάτι ποὺ λέει, καὶ μάλιστα μετὰ ἀπὸ ὅρκο. Καὶ ἀφοῦ εἶναι αἰώνιος ἀρχιερεὺς καὶ ζεῖ πάντοτε, γιὰ νὰ μεσιτεύει ὑπὲρ τῶν προσ­ερ­χομένων στὸ Θεό, σῴζει αὐτοὺς μὲ τέλεια σωτηρία.

    Νά τὸ εὐεργέτημα καὶ ἡ πρακτικὴ ὠφέλεια τῆς ἀρχιερωσύνης τοῦ Χρι­στοῦ γιὰ μᾶς τοὺς ἀνθρώπους ποὺ τὸν πιστεύουμε. Ἡ τέλεια σωτηρία μας διὰ τοῦ τελείου ἀρχιερέως Χριστοῦ. Ἔργο ποὺ δὲν θὰ μποροῦσε νὰ τὸ κά­νει κανένας ἄλλος ἱερεὺς ἐκτὸς ἀπὸ τὸ Χριστό. Δηλαδὴ ὁ Χριστὸς οὐ­σια­στικὰ ἀντικατέστησε τὴν ἱερωσύνη τοῦ μωσαϊκοῦ νόμου μὲ τὴ δική του ἱε­ρωσύνη. Ἔτσι φθάνοντας ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴν περικοπή μας, παρου­σιάζει τὰ ἀμάχητα προσόντα τοῦ νέου ἀρχιερέως. Καὶ λέει.

    «Τέτοιος ἀρχιερεὺς μὲ τόσο μεγάλα προσόντα μᾶς ταίριαζε, ὅσιος ἄ­κακος ἀμίαντος». Ὅσιος, δηλαδὴ ἀναμάρτητος καθαρὸς ἅγιος ἁγνὸς ἀ­φοσιωμένος. Ὁ ὅσιος, ὅπως ἐμφανίζεται ἐδῶ μὲ ἄρθρο, εἶναι μόνο ὁ Χρι­στός, ὁ ἀπὸ τὸ Θεὸ ἁγιασμένος ὡς ἄνθρωπος καὶ τεθειμένος νὰ ὑπηρετήσει τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὸν ὁποῖο λείπει τε­λεί­ως ἡ κλίση γιὰ τὴν ἁμαρτία. Ἄκακος εἶναι αὐτὸς ποὺ δὲν ἔχει κακία, ὁ ἀ­πόνηρος κατὰ τὸν Ἰωάννη χρυσόστομο, ὁ ἄδολος, ὁ ἐλεύθερος ἀπὸ μο­χθηρία. Ἀμίαντος εἶναι αὐτὸς ποὺ δὲν εἶναι μολυσμένος ἀπὸ τὸ μίασμα τῆς ἁμαρτίας, ὁ ἀπρόσβλητος ἀπὸ τὸν ἰὸ τοῦ κακοῦ.

    Καὶ οἱ τρεῖς χαρακτηρισμοὶ ποὺ δίνει ὁ ἀπόστολος στὸν ἀρχιερέα Χρι­στὸ εἶναι συγγενεῖς στὴ σημασία καὶ ἀπεικονίζουν τὴν πλήρη καὶ βαθιὰ καὶ ἀψεγάδιαστη καθαρότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὡς ἀνθρώπου. Τονίζεται ὅτι τὰ προσόντα ἀναφέρονται σαφῶς στὴν ἀνθρώπινη φύση του, διότι ἔτσι μπορεῖ καὶ γίνεται σύγκριση αὐτοῦ τοῦ ἀρχιερέως μὲ τοὺς ἄλλους ἀρχι­ε­ρεῖς τῆς λευϊτικῆς ἀρχιερωσύνης ἐπὶ ἴσοις ὄροις. Ἂν θ’ ἀναφέρονταν στὴ θεία φύση του, πῶς θὰ μποροῦσε νὰ γίνει σύγκριση; Οἱ ὄροι τῆς συγ­κρί­σεως θὰ ἦταν ἄνισοι, ἀφοῦ θὰ γινόταν σύγκριση ἀνθρώπων πρὸς Θεό.

    Ἀλλ’ ὁ ἀπόστολος δὲν σταματᾷ στοὺς τρεῖς αὐτοὺς χαρακτηρισμούς· συνεχίζει καὶ προσθέτει ἄλλους δύο, ὅτι ὁ ἀρχιερεύς μας ἦταν χωρισμένος ἀπὸ τοὺς ἁμαρτωλούς, ἐνόσῳ ἦταν κάτω στὴ γῆ, δηλαδὴ ἦταν ἀμέτοχος στὶς ἀνθρώπινες ἁμαρτίες, μὲ μιὰ λέξη ἀναμάρτητος. Καὶ ὅταν πάλι ἀνα­στή­θηκε καὶ ἀναλήφθηκε, ἀνέβηκε πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς καὶ κάθησε στὰ δεξιὰ τοῦ Θεοῦ.

    Καὶ αὐτὰ τὰ δύο ἐπίθετα ἀναφέρονται πάλι στὴν ἀνθρώπινη φύση του γιὰ τοὺς ἴδιους λόγους ποὺ ἀναφέραμε πιὸ πάνω. Διότι μήπως ὡς Θεὸς Λόγος δὲν ἦταν ἀναμάρτητος καὶ ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν, συγκάθεδρος τοῦ Θεοῦ Πατρός; Ἀσφαλῶς καὶ ἦταν. Καὶ εἶναι αὐτονόητο. Ἄρα ἀνα­φέ­ρον­ται στὴν ἀνθρώπινη φύση. Ἐξάλλου τὸ τιμητικὸ γιὰ μᾶς τοὺς ἀνθρώ­πους εἶναι αὐτὸ ἀκριβῶς, τὸ ὅτι στὸ πρόσωπό του ἀνέβασε τὴ φύση μας στὰ δεξιὰ τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι ἐμπλεκόμαστε οἱ ἄνθρωποι στὶς ὠφέλειες ποὺ προέκυψαν ἀπὸ τὸ ἀνέβασμα αὐτὸ τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἐπιπλέον ὅλη αὐτὴ ἡ ἱστορία ἀποκτᾶ προσωπικὸ ἐνδιαφέρον γιὰ ὅλους ἐμᾶς μαζὶ καὶ γιὰ τὸν καθένα μας χωριστά.

    Καὶ συνεχίζει. «Αὐτὸς ὁ νέος ἀρχιερεὺς δὲν ἔχει ἀνάγκη ὅπως οἱ ἀρ­χι­ε­ρεῖς τοῦ Ἰσραὴλ νὰ προσφέρει κάθε μέρα θυσίες πρῶτα γιὰ τὶς δικές του ἁμαρτίες καὶ ὕστερα γιὰ τὶς ἁμαρτίες τοῦ κόσμου. Διότι τὴ θυσία του τὴν ἔκανε μία μόνο φορὰ γιὰ πάντα (ἐφάπαξ), ὅταν θυσιάστηκε πάνω στὸ σταυρὸ ὄχι γιὰ τὸν ἑαυτό του, διότι ἦταν ἀναμάρτητος, ἀλλὰ μόνο γιὰ τοὺς ἀνθρώπους, ποὺ ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἁμαρτία». Ὁ Ἰωάννης χρυσόστομος, στοῦ ὁποίου τὴ μνήμη διαβάζεται τὸ συγκεκριμένο ἀποστολικὸ ἀνάγνω­σμα, ἐξαίρει τὸ θρίαμβο τῆς ἐπιτυχίας τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ ἡ προσφορά του ποὺ προσφέρθηκε μία μόνο φορὰ ἀπέδωσε πολὺ περισσότερα ἀπὸ ὅσα δὲν ὠφέλησαν ὅλες μαζὶ οἱ ἄλλες θυσίες τῶν ἀρχιερέων.

    Καὶ συνεχίζει ὁ Ἀπόστολος. «Ὁ νόμος τοῦ Μωϋσέως καθιστᾶ ἀρχιερεῖς ἀνθρώπους, ποὺ εἶναι ἠθικὰ ἀδύνατοι σὰν ἄνθρωποι, καὶ θνητοί, ἐνῷ ὁ ἔνορκος λόγος τοῦ Θεοῦ, ποὺ δόθηκε μετὰ τὸ νόμο, καθιστᾷ ἀρχιερέα τὸ Γιό του, ὁ ὁποῖος σὰν ἄνθρωπος ἀναδείχτηκε τέλειος καὶ αἰώνιος».

    «Καὶ γιὰ νὰ συνοψίσω αὐτὰ ποὺ σᾶς εἶπα», λέει ὁ Παῦλος, «ἔχουμε τέτοιο ἀρχιερέα, ὁ ὁποῖος κάθησε στὰ δεξιὰ τοῦ θρόνου τῆς θείας με­γα­λειότητος στοὺς οὐρανοὺς καὶ ἔγινε λειτουργὸς τῶν ἁγίων, ποὺ βρίσκονται ἐκεῖ, καὶ τῆς σκηνῆς τῆς ἀληθινῆς, ποὺ κατασκεύασε ὁ Κύριος καὶ ὄχι ἄν­θρωπος». Τὸ ἀληθινὴ σκηνὴ εἶναι ἀντίθετο πρὸς τὸ τυπικὴ σκηνή. Ἡ ἀληθινὴ σκηνὴ εἶναι ὁ οὐράνιος ναὸς καὶ λειτουργός της ὁ Χριστός, τυπικὴ σκηνὴ εἶναι ἡ μωσαϊκὴ σκηνή, καὶ λειτουργοὶ οἱ ἑκάστοτε ἀρχιερεῖς.

    Τελειώνοντας ἀξίζει νὰ ἐπισημάνουμε τὶς ἀντιθέσεις ποὺ τονίζει ὁ ἀπό­στολος Παῦλος στὴν περικοπή μας. Ὁ δικός μας ἀρχιερεὺς εἶναι ὅσιος ἄκακος ἀμόλυντος ἀμέτοχος στὶς ἀνθρώπινες ἀδυναμίες, ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν. Οἱ ἀρχιερεῖς τοῦ Ἰσραὴλ οὔτε ὅσιοι οὔτε ἄκακοι οὔτε ἀμόλυντοι οὔτε ἀμέτοχοι στὶς ἀνθρώπινες ἁμαρτίες οὔτε ὑψηλότεροι τῶν οὐρανῶν ἦταν.

    Ὁ δικός μας πρόσφερε ἐφάπαξ τὴ θυσία του γιὰ ὅλους τους ἀνθρώ­πους ὅλων τῶν αἰώνων, ἐκεῖνοι πρόσφεραν κάθε μέρα προσφορὲς ἀνίσχυρες νὰ σώσουν.

    Ὁ δικός μας πρόσφερε τὴ θυσία του μόνο γιὰ τοὺς ἀνθρώπους, ἐκεῖνοι πρῶτα γιὰ τὰ δικά τους ἁμαρτήματα καὶ ὕστερα γιὰ τὰ ἁμαρτήματα τοῦ λαοῦ.

    Ὁ δικός μας πρόσφερε τὸν ἑαυτό του, οἱ ἄλλοι πρόσφεραν ζῷα.

    Ὁ δικός μας εἶναι αἰώνιος καὶ τέλειος, ἐκεῖνοι προσωρινοὶ καὶ ἀτελεῖς καὶ ἀδύνατοι.

    Ὁ δικός μας κάθησε στὰ δεξιὰ τοῦ Πατρός, ἐκεῖνοι ὄχι.

    Ὁ δικός μας εἶναι λειτουργὸς τῆς ἀληθινῆς σκηνῆς, ἐκεῖνοι τῆς τυπικῆς καὶ προεικονισμένης.

    Τὴ σκηνὴ τοῦ δικοῦ μας ἀρχιερέως τὴ θεμελίωσε ὁ Θεός, τὴ σκηνὴ ἐκείνων οἱ ἄνθρωποι.

    Ἰδοὺ ἡ ἀσύγκριτη ὑπεροχή!

᾿Αθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

(δημοσίευσι 22/1/2010)