6 δεκεμβρίου, ἁγίου Νικολάου (ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα)
ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΤΡΟΠΕΣ ΚΑΙ ΕΥΧΕΣ
6 Δεκ., Νικολάου Μύρων (῾Εβ 13,17-21)
᾿Επειδὴ σήμερα τιμᾶται ἡ μνήμη τοῦ ἁγίου Νικολάου ἐπισκόπου Μύρων τῆς Λυκίας, διαβάζεται ἀποστολικὴ περικοπὴ ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολή, ποὺ συνηθίζεται στὶς μνῆμες ἱεραρχῶν. Στὴν πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολή, ὅπως ἔχουμε πεῖ καὶ ἄλλοτε, ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ἀφοῦ ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι Θεὸς καὶ ὅτι στὴ νέα πίστη ἔχει γίνει ἀλλαγὴ τῆς θρησκείας, τῆς λατρείας, τῆς διαθήκης, τῆς ἱερωσύνης, τοῦ ἱλασμοῦ, κλπ, κάνει λίγες τελευταῖες προτροπές. Οἱ περισσότερες ἀπ’ αὐτὲς περιλαμβάνονται στὴν ἀποστολική μας περικοπή. Ἂς τὶς παρακολουθήσουμε.
Νὰ πείθεσθε, λέει, καὶ νὰ ὑποτάσσεσθε στοὺς ἐκκλησιαστικῶς προϊσταμένους σας. Διότι αὐτοὶ ἀγρυπνοῦν γιὰ τὶς ψυχές σας, ἐπειδὴ θὰ δώσουν λόγο γι’ αὐτές. Νὰ πείθεσθε καὶ νὰ τοὺς ὑπακοῦτε, γιὰ νὰ κάνουν αὐτὸ τὸ ἔργο τῆς ἀγρυπνίας καὶ ἀπολογίας μὲ χαρὰ καὶ ὄχι μὲ στεναγμούς. Διότι δὲν σᾶς συμφέρει πνευματικὰ ν’ ἀναστενάζουν ἐξαιτίας σας οἱ ἐκκλησιαστικοί σας προεστοί. Ἔχετε εὐθύνη ἀπέναντι στὸ Θεό.
Ἐπειδὴ γίνεται κατάχρηση τῆς φράσεως «πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε» ἀπὸ πολλοὺς ἐπισκόπους ποὺ ἔχουν δεσποτοκρατικὲς καὶ αὐταρχικὲς ἀντιλήψεις ἔναντι τῶν ὑφισταμένων τους ἱερέων διακόνων καὶ πιστῶν, δὲν εἶναι ἄκαιρο νὰ τονιστεῖ ἐδῶ ὅτι ἡ πειθὼ καὶ ὑποταγὴ τῶν πιστῶν στοὺς ἐπισκόπους εἶναι μὲν ἐπιβεβλημένη, ἀλλ’ εἶναι νωρίτερα ἐπιβεβλημένη καὶ ἡ ἀγωνία καὶ ἡ ἐν προσευχῇ ἀγρυπνία τῶν ἐπισκόπων γιὰ τοὺς πιστοὺς καὶ ἡ ἀδιάλειπτη συνείδηση τῆς λογοδοσίας τους ἀπέναντι στὸ Θεό. Ἂν οἱ ἐπίσκοποι εἶναι ἀδιάφοροι ἢ διακατέχονται ἀπὸ κοσμικὲς ἢ αἱρετικὲς ἀντιλήψεις, διὰ τῶν ὁποίων ἐκτρέπονται καὶ ἀπομακρύνονται φανερὰ ἀπὸ τὴν ἀλήθεια καὶ τὴν ἐναγώνια φροντίδα ὑπὲρ τῶν ψυχῶν τοῦ ποιμνίου τους, οἱ πιστοὶ πρέπει νὰ εἶναι τουλάχιστον ἐπιφυλακτικοὶ ἀπέναντί τους, ἂν ὄχι ἀρνητικοί.
Καὶ κάτι ἀκόμη. Ἡ πειθὼ καὶ ἡ ὑποταγὴ πρέπει ν’ ἀναβλύζει ἐλεύθερα καὶ ἀβίαστα ἀπὸ τὶς καρδιὲς τῶν πιστῶν, καθὼς αὐτοὶ θὰ ἐμπνέονται ἀπὸ τὸ πατρικὸ καὶ ἀγαπητικὸ καὶ θυσιαστικὸ παράδειγμα τοῦ προϊσταμένου, καὶ ὄχι βέβαια νὰ γίνεται μὲ αὐταρχικὸ καὶ πιεστικὸ τρόπο ἐκ μέρους τῶν λεγομένων πνευματικῶν. Κάτι τέτοιο, ποὺ δυστυχῶς γίνεται σὲ εὐρεῖα κλίμακα στὰ ἐκκλησιαστικὰ καὶ μοναστικὰ στάτους, εἶναι ξένο πρὸς τὸ πνεῦμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου.
Καὶ συνεχίζει τὶς προτροπὲς ὁ Ἀπόστολος· Νὰ προσεύχεσθε γιὰ μᾶς. Παίρνω θάρρος καὶ σᾶς ζητῶ τὶς προσευχές σας, διότι εἶμαι βέβαιος ὅτι ἔχουμε καλὴ συνείδηση, καὶ ἐπειδὴ θέλουμε ἡ συμπεριφορά μας σὲ ὅλα νὰ εἶναι καλή.
Μιλάει σὲ πληθυντικὸ (ἔχουμε, θέλουμε) ἀπὸ ταπεινοφροσύνη πρὸς ἀποφυγὴ τῆς προσωπικῆς του προβολῆς (ἔχω, θέλω). Ὁ κορυφαῖος ἀπόστολος μὲ ἄκρα συνείδηση τῶν εὐθυνῶν του ἀπέναντι στὸ Θεὸ καὶ στὸ σύνολο τῶν πιστῶν ζητεῖ ταπεινοφρόνως τὶς προσευχὲς τῶν πιστῶν, γιὰ νὰ τὸν ἐνδυναμώνει ὁ Κύριος στὶς βαριὲς ὑποχρεώσεις του. Οἱ ἐπίσκοποι, ποὺ ἡ συνείδησή τους μαρτυρεῖ ἀγαθά, ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ τὶς προσευχὲς τῶν πιστῶν. Ἐννοεῖται ὅτι οἱ ἄλλοι, δὲν ἔχουν ἀνάγκη, αἰσθανόμενοι ἐγωιστικῶς ἐπαρκεῖς. Ἐδῶ ἔχουμε μετριασμὸ τοῦ κορυφαίου ἀποστόλου ἔναντι τῶν πιστῶν. Ἡ ἐξουσία ἀνήκει στὸ Θεό, ἐνῷ ἀπόστολος καὶ πιστοὶ μέσα σὲ πνεῦμα ἀμοιβαίας ἀδελφοσύνης ἔχουν ἀνάγκη ὁ ἕνας ἀπὸ τοὺς ἄλλους καὶ οἱ ἄλλοι ἀπὸ τὸν ἕναν.
Ἰδιαίτερα σᾶς παρακαλῶ, λέει ὁ Παῦλος, νὰ προσεύχεσθε γιὰ νὰ δώσει ὁ Θεὸς νὰ γυρίσω κοντά σας τὸ συντομότερο. Σὰ νὰ τοὺς λέει· Βοηθῆστε με μὲ τὶς προσευχές σας, συνεργῆστε μὲ τὴν προθυμία σας. Διότι ποθῶ νὰ σᾶς δῶ. Ὁ πόθος του αὐτὸς δείχνει τὴν καθαρή του συνείδηση ἀπέναντί τους. Φαίνεται δὲ πὼς κάποιο συγκεκριμένο ἐμπόδιο ὑπῆρχε, ποὺ δὲν ἐπέτρεπε νὰ ἐκπληρώσει τὸν ἅγιο πόθο του. Πιθανῶς τὸ ἐμπόδιο νὰ ἦταν κάποια ἐλάχιστα πρόσωπα τῆς ἐκκλησίας τῶν Ἑβραίων ποὺ ἀντιδροῦσαν στὴν ἐπίσκεψη καὶ παραμονὴ τοῦ Παύλου κοντά τους.
Καὶ ἀφοῦ πρῶτα ὁ ἀπόστολος ζήτησε τὶς προσευχὲς τῶν πιστῶν, δίνει καὶ αὐτὸς σ’ αὐτοὺς τὶς δικές του εὐχὲς μὲ μία μεγάλη καὶ ἐκτενῆ καὶ συμπυκνωμένη σὲ νοήματα πρόταση, σὰ νὰ μὴ θέλει νὰ τελειώσει τὴν εὐχὴ του αὐτὴ ἀπὸ τὴν πολλὴ ἀγάπη ποὺ τοὺς ἔχει.
Λέει· Ὁ δὲ Θεὸς ποὺ ἀγαπᾶ καὶ χορηγεῖ τὴν εἰρήνη, καὶ ὁ ὁποῖος ἀνέστησε ἀπὸ τοὺς νεκροὺς τὸν Ἰησοῦ Χριστό, τὸ μεγάλο ποιμένα τῶν λογικῶν προβάτων, ποὺ πρόσφερε γι’ αὐτὰ σὰν ἱλαστήρια θυσία τὸ αἷμα του καὶ μ’ αὐτὴ τὴν προσφορά του ὑπογράφτηκε ἡ αἰωνίου ἰσχύος διαθήκη τοῦ αἵματός του μεταξὺ Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ὁ Θεὸς ποὺ ἄρχισε μέσα σας τὴ χορηγία τῆς χάριτός του, εἴθε νὰ συνεχίσει νὰ σᾶς ἐπιχορηγεῖ καὶ νὰ σᾶς κάνει ἄρτιους καὶ τέλειους σὲ κάθε καλὸ ἔργο, γιὰ νὰ κάνετε πάντοτε τὸ ἅγιο θέλημά του, ἐννοῶ τὸ Θεὸ ποὺ ἐνεργεῖ μυστικῶς μέσα σας, ὥστε νὰ κάνετε τὸ ἀρεστὸ ἐνώπιόν του, ἐνδυναμούμενοι ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ Χριστό, στὸν ὁποῖο ἀνήκει ἡ δόξα σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες. Ἀμήν.
Ἂς σταθοῦμε στὴν καθαυτὸ εὐχή· Εἴθε ὁ Θεὸς ποὺ ἐνεργεῖ μέσα σας νὰ σᾶς κάνει ἄρτιους καὶ τέλειους σὲ κάθε καλὸ ἔργο, γιὰ νὰ κάνετε πάντοτε τὸ ἅγιο καὶ ἀρεστὸ θέλημά του.
Ἡ ἐσωτερικὴ διάθεση τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἔχει φυσικὴ κλίση νὰ κάνει τὸ κακὸ λόγῳ τῆς βαριᾶς κληρονομιᾶς του ἀπὸ τὸν Ἀδάμ, γιὰ νὰ ἰσορροπήσει καὶ εὐθυγραμμιστεῖ πρὸς τὸ ἀγαθό, χρειάζεται ὁπωσδήποτε τὴν ἀπὸ Θεοῦ χορηγία βοηθείας. Μόνη της εἶναι κουτσὴ καὶ ἀδύνατη. Τὸ καλὸ λοιπὸν ποὺ τυχὸν κάνουμε ὡς Χριστιανοὶ εἶναι «δόσις ἀγαθὴ καὶ δώρημα τέλειον ἄνωθεν καταβαῖνον ἀπὸ τοῦ Πατρὸς τῶν φώτων», ὅπως ἐπιβεβαιώνει ὁ ἀδελφόθεος Ἰάκωβος. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν ἁρμόζει νὰ καυχόμαστε, ἀλλὰ ν’ ἀποδίδουμε ἀξιοχρέως τὸν ἔπαινο στὸ μεγάλο Δωρητή, τοῦ ὁποίου ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
᾿Αθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης
(δημοσίευσις 2 δεκεμβρίου 2009)