ΕΠΙΛΟΓΕΣ
2. Λειτουργικὴ ζωή Θέματα ὁμιλητικῆς Λόγοι εἰς ἑόρτια ἀποστολικὰ ἀναγνώσματα 21 νοεμβρίου, εἰσόδια θεοτόκου (ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα)

PostHeaderIcon 21 νοεμβρίου, εἰσόδια θεοτόκου (ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα)

 

Τύπος ὁ νόμος, ἀλήθεια ὁ Χριστός

 

21 Νοε, Εἰσόδια (῾Εβ 9,1-7)

 

    Στὴν ἀποστολικὴ περικοπὴ ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑβραίους γίνεται ἀπὸ τὸν ἀπόστολο Παῦλο σύντομη περιγραφὴ τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου. Πρόκειται γιὰ τὸ φορητὸ ναὸ ποὺ κατασκευάστηκε ἀπὸ τὸ Μωϋσῆ μὲ ὁδηγίες ποὺ πῆρε ἀπὸ τὸ Θεὸ πάνω στὸ ὅρος Σινά, γιὰ νὰ εἶναι τὸ ἱερό, ὅπου θὰ κάνει τὴ λατρεία του ὁ Ἰσραήλ, καὶ ὅπου ὁ Θεὸς ἀποκάλυπτε σ’ αὐτὸν τὶς βου­λές του. Ὅταν ὁ Ἰσραὴλ ἀπέκτησε τὸ ναὸ τοῦ Σολομῶντος, ἔπαυσε νὰ ὑπάρχει ἡ σκηνή.

    Λέει ὁ ἀπόστολος ὅτι στὴν περίοδο τῆς παλαιᾶς διαθήκης «ἡ σκηνὴ ἡ πρώτη» εἶχε δικαιώματα λατρείας, αὐτὰ ποὺ δόθηκαν ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ τε­λεῖ­ται ἡ λατρεία. Δικαιώματα λατρείας εἶχε ἀκόμη καὶ τὸ μέρος ποὺ λε­γό­ταν «ἅγιον κοσμικόν», ποὺ προφανῶς ἦταν ὁ γύρω ἀπὸ τὴ σκηνὴ αὔλιος χῶρος, στὸν ὁποῖο ἐπιτρεπόταν νὰ μπαίνουν ἀκόμη καὶ οἱ ἐθνικοί. Ποιά ἐννοεῖ ὁ Ἀπόστολος ὡς «πρώτη σκηνή»; Μᾶς ἐξηγεῖ στὴ συνέχεια ὁ ἴδιος, ὅτι ἔτσι λεγόταν τὸ μέρος ποὺ λέγεται στὶς Γραφὲς «ἅγια». Συγκε­κρι­μέ­νως λέει·

    Ἡ πρώτη σκηνὴ κατασκευάστηκε καὶ μέσα σ’ αὐτὴν ὑπῆρχε καὶ ἡ λυχνία καὶ ἡ τράπεζα καὶ ἡ πρόθεση τῶν ἄρτων, ὅπου οἱ ἱερεῖς τοποθετούσαν  τοὺς προσφερόμενους ἀπὸ τὸ λαὸ στὸ Θεὸ ἄρτους. Αὐτὴ ἡ πρώτη σκηνὴ λέγεται «ἅγια». Μετὰ τὸ δεύτερο καταπέτασμα (= δερμάτινη κουρτίνα, ποὺ χώριζε τὴ σκηνὴ σὲ διαμερίσματα) ἦταν τὸ μέρος τῆς σκηνῆς, ποὺ λέγεται «ἅγια ἁγίων».

    Στὰ «ἅγια ἁγίων», λέει, ὑπάρχει τὸ χρυσὸ θυμιατήριο καὶ ἡ κιβωτὸς τῆς διαθήκης, ποὺ ἦταν ντυμένη ἀπὸ ὅλες τὶς μεριές της μὲ χρυσό. Μέσα στὴν κιβωτὸ τῆς διαθήκης ὑπάρχει ἡ χρυσὴ στάμνα ποὺ περιέχει τὸ μάννα, τὴ γνωστὴ τροφὴ ποὺ ἔρριχνε ὁ Θεὸς στὸν Ἰσραὴλ κάθε πρωὶ στὴν ἔρημο καὶ ἔτρωγαν καὶ τρέφονταν ἐπὶ 40 χρόνια, καὶ ἡ ῥάβδος τοῦ Ἀαρών, ποὺ ἐνῷ ἦταν ξερή, παραδόξως μὲ παρέμβαση τοῦ Θεοῦ εἶχε βλαστήσει. Ἦταν ἐπίσης μέσα στὴν κιβωτὸ τῆς διαθήκης καὶ οἱ πλάκες τῆς διαθήκης, πάνω στὶς ὁποῖες ἦταν γραμμένες οἱ δέκα ἐντολές. Πάνω ἀκριβῶς ἀπὸ τὴν κιβω­τὸ τῆς διαθήκης εἶναι δυὸ χρυσὰ χερουβὶμ γεμάτα λάμψη. Αὐτὰ μὲ τὰ ἀνοιγμένα τους φτερὰ σκέπαζαν καὶ ἔρριχναν τὴ σκιὰ τους πάνω στὴν κι­βω­τὸ τῆς διαθήκης, ποὺ λεγόταν «ἱλαστήριο». Ἀλλὰ γι’ αὐτά, λέει ὁ ἀπό­στο­λος, δὲν εἶναι τώρα κατάλληλος καιρὸς νὰ μιλᾶμε λεπτομερῶς.

    Καὶ ἐνῷ τὰ πράγματα τῆς σκηνῆς ἦταν ἔτσι κατασκευασμένα, στὴ μὲν πρώτη σκηνὴ ἔμπαιναν πάντοτε οἱ ἱερεῖς κι ἔκαναν τὶς τελετές. Ἐνῷ στὸ δεύτερο μέρος τῆς σκηνῆς, ποὺ λεγόταν «ἅγια ἁγίων», ἔμπαινε μόνο μιὰ φορὰ τὸ ἔτος μόνος ὁ ἀρχιερεύς. Καὶ αὐτὸς δὲν ἔμπαινε μὲ ἄδεια χέρια, ἀλλὰ κρατώντας αἷμα θυσιασμένων ζῴων, τὸ ὁποῖο πρόσφερε σὰν ἐξιλα­στή­ρια θυσία γιὰ τὸν ἑαυτό του καὶ γιὰ τὶς ἁμαρτίες τοῦ λαοῦ, ποὺ ἔκανε ἀπὸ ἄγνοια.

    Ἀναλογίζεται κανείς, γιατί ὁ ἀπόστολος Παῦλος κάνει αὐτὴ τὴ λεπτο­με­ρῆ καὶ ἄχαρη σ’ ἐμᾶς περιγραφὴ τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου; Τί σκοπὸ ἔχει; Ὁ σκοπός του φαίνεται, ὅταν διαβάσει κανεὶς ὅλη τὴν Ἐπιστολή. Ὅλη δὲ ἡ Ἐπιστολὴ ἀποτελεῖται ἀπὸ ἀλλεπάλληλες συγκρίσεις τῆς παλαιᾶς μὲ τὴ νέα διαθήκη, τῆς λατρείας τοῦ νόμου μὲ τὴ λογικὴ λατρεία τοῦ Χριστοῦ, τῆς λευϊτικῆς ἱερωσύνης μὲ τὴν ἱερωσύνη τοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἱλασμοῦ τῶν ζῳοθυσιῶν μὲ τὸν ἱλασμὸ τῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ, κλπ..

    Στὴν ἀποστολική μας περικοπὴ ὁ ἀπόστολος συγκρίνει τὴ σκηνὴ τοῦ μαρτυρίου καὶ τὶς θυσίες τὶς τότε μὲ τὴ σταυρικὴ θυσία τοῦ Χριστοῦ, ποὺ προσφέρθηκε μία φορὰ γιὰ ὅλους τους ἀνθρώπους καὶ συνεχίζεται νὰ προσ­φέρεται τώρα στὴ νέα διαθήκη ἀναιμάκτως.

    Μπορεῖ ἡ Ἐπιστολὴ αὐτὴ τοῦ Παύλου νὰ μὴν ἔφερε πολλὰ ἀποτε­λέ­σματα στοὺς συμπατριῶτες του, ἀλλὰ σ’ ἐμᾶς εἶναι καὶ αὐτὴ μία εὐλογία. Ἐμεῖς ποὺ πιστέψαμε καὶ μένουμε στὴ νέα πίστη, καὶ διαβάζουμε τὴν Ἐ­πιστολὴ αὐτὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου, καὶ τὶς ἄλλες Ἐπιστολές του βέβαια, καὶ μὲ τὴν ἀνάγνωση ἀναθερμαίνουμε τὴν πίστη μας, ὀφείλουμε νὰ δοξά­ζουμε τὸ Θεό, διότι εὐδόκησε νὰ τὸν γνωρίσουμε ἀπὸ τότε ποὺ ὁ ἀπόστο­λος Παῦλος ἦρθε στὴ Μακεδονία καὶ κήρυξε πρὶν ἀπὸ δυὸ χιλιάδες χρόνια περίπου. Καὶ ἂς τὸν παρακαλοῦμε μέχρι τέλους νὰ μείνουμε πιστοὶ στὸ ἅγιο ὄνομα τοῦ Κυρίου καὶ σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.

 

    Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

 

(δημοσίευσις· νοέμβριος 2010)

 


 

χρυσό θυμιατήριο

21 Νοε Εισόδια Εβ 9,1-7

Τύπος ο νόμος, αλήθεια ο Χριστός

Στην αποστολική περικοπή από την προς Εβραίους γίνεται από τον απόστολο Παύλο σύντομη περιγραφή της σκηνής του μαρτυρίου. Πρόκειται για το φορητό ναό που κατασκευάστηκε από το Μωϋσή με οδηγίες που πήρε από το Θεό πάνω στο όρος Σινά, για να είναι το ιερό, όπου θα κάνει τη λατρεία του ο Ισραήλ, και όπου ο Θεός αποκάλυπτε σ’ αυτόν τις βουλές του. Όταν ο Ισραήλ απέκτησε το ναό του Σολομώντος, έπαυσε να υπάρχει η σκηνή.

Λέει ο απόστολος ότι στην περίοδο της παλαιάς διαθήκης «η σκηνή η πρώτη» είχε δικαιώματα λατρείας, αυτά που δόθηκαν από το Θεό να τελείται η λατρεία. Δικαιώματα λατρείας είχε ακόμη και το μέρος που λεγόταν «άγιον κοσμικόν», που προφανώς ήταν ο γύρω από τη σκηνή αύλιος χώρος, στον οποίο επιτρεπόταν να μπαίνουν ακόμη και οι εθνικοί. Ποια εννοεί ο Απόστολος ως «πρώτη σκηνή»; Μας εξηγεί στη συνέχεια ο ίδιος, ότι έτσι λεγόταν το μέρος που λέγεται στις Γραφές «άγια». Συγκεκριμένως λέει·

Η πρώτη σκηνή κατασκευάστηκε και μέσα σ’ αυτήν υπήρχε και η λυχνία και η τράπεζα και η πρόθεση των άρτων, όπου οι ιερείς τοποθετούσαν  τους προσφερόμενους από το λαό στο Θεό άρτους. Αυτή η πρώτη σκηνή λέγεται «άγια». Μετά το δεύτερο καταπέτασμα (= δερμάτινη κουρτίνα, που χώριζε τη σκηνή σε διαμερίσματα) ήταν το μέρος της σκηνής, που λέγεται «άγια αγίων».

Στα «άγια αγίων», λέει, υπάρχει το χρυσό θυμιατήριο και η κιβωτός της διαθήκης, που ήταν ντυμένη από όλες τις μεριές της με χρυσό. Μέσα στην κιβωτό της διαθήκης υπάρχει η χρυσή στάμνα που περιέχει το μάννα, τη γνωστή τροφή που έρριχνε ο Θεός στον Ισραήλ κάθε πρωί στην έρημο και έτρωγαν και τρέφονταν επί 40 χρόνια, και η ράβδος του Ααρών, που ενώ ήταν ξερή, παραδόξως με παρέμβαση του Θεού είχε βλαστήσει. ΄Ηταν επίσης μέσα στην κιβωτό της διαθήκης και οι πλάκες της διαθήκης, πάνω στις οποίες ήταν γραμμένες οι δέκα εντολές. Πάνω ακριβώς από την κιβωτό της διαθήκης είναι δύο χρυσά χερουβίμ γεμάτα λάμψη. Αυτά με τα ανοιγμένα τους φτερά σκέπαζαν και έρριχναν τη σκιά τους πάνω στην κιβωτό της διαθήκης, που λεγόταν «ιλαστήριο». Αλλά γι’ αυτά, λέει ο Απόστολος, δεν είναι τώρα κατάλληλος καιρός να μιλάμε λεπτομερώς.

Και ενώ τα πράγματα της σκηνής ήταν έτσι κατασκευασμένα, στη μεν πρώτη σκηνή έμπαιναν πάντοτε οι ιερείς κι έκαναν τις τελετές. Ενώ στο δεύτερο μέρος της σκηνής, που λεγόταν «άγια αγίων», έμπαινε μόνο μια φορά το έτος μόνος ο αρχιερεύς. Και αυτός δεν έμπαινε με άδεια χέρια, αλλά κρατώντας αίμα θυσιασμένων ζώων, το οποίο πρόσφερε σαν εξιλαστήρια θυσία για τον εαυτό του, και για τις αμαρτίες του λαού, που έκανε από άγνοια.

Αναλογίζεται κανείς, γιατί ο απόστολος Παύλος κάνει αυτή τη λεπτομερή και άχαρη σ’ εμάς περιγραφή της σκηνής του μαρτυρίου; Τι σκοπό έχει; Ο σκοπός του φαίνεται, όταν διαβάσει κανείς όλη την Επιστολή. Όλη δε η Επιστολή αποτελείται από αλλεπάλληλες συγκρίσεις της παλαιάς με τη νέα διαθήκη, της λατρείας του νόμου με τη λογική λατρεία του Χριστού, της λευϊτικής ιερωσύνης με την ιερωσύνη του Χριστού, του ιλασμού των ζωοθυσιών με τον ιλασμό της θυσίας του Χριστού, κλπ, και όλες αυτές οι συγκρίσεις καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα· ότι τα μεν ήταν τύπος, τα δε είναι ουσία. Όλα τα παλιά προεικονίζουν το Χριστό, στον οποίο πρέπει και οι Εβραίοι, προς τους οποίους στέλνεται η Επιστολή, να πιστέψουν και να σωθούν.

Στην αποστολική μας περικοπή ο Απόστολος συγκρίνει τη σκηνή του μαρτυρίου και τις θυσίες τις τότε με τη σταυρική θυσία του Χριστού, που προσφέρθηκε μια φορά για όλους τους ανθρώπους και συνεχίζεται να προσφέρεται τώρα στη νέα διαθήκη αναιμάκτως.

Μπορεί η Επιστολή αυτή του Παύλου να μην έφερε πολλά αποτελέσματα στους συμπατριώτες του, αλλά σ’ εμάς είναι και αυτή μία ευλογία. Εμείς που πιστέψαμε και μένουμε στη νέα πίστη, και διαβάζουμε την Επιστολή αυτή του αποστόλου Παύλου, και τις άλλες Επιστολές του βέβαια, και με την ανάγνωση αναθερμαίνουμε την πίστη μας, οφείλουμε να δοξάζουμε το Θεό, διότι ευδόκησε να τον γνωρίσουμε από τότε που ο απόστολος Παύλος ήρθε στη Μακεδονία και κήρυξε πριν από δύο χιλιάδες χρόνια περίπου. Και ας τον παρακαλούμε μέχρι τέλους να μείνουμε πιστοί στο άγιο όνομα του Κυρίου και σωτήρος μας Ιησού Χριστού.

Αθανάσιος Γ. Σιαμάκης, αρχιμανδρίτης