ΕΠΙΛΟΓΕΣ
2. Λειτουργικὴ ζωή Θέματα ὁμιλητικῆς Λόγοι εἰς ἑόρτια ἀποστολικὰ ἀναγνώσματα 18 ὀκτωβρίου, Λουκᾶ εὐαγγελιστοῦ (ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα)

PostHeaderIcon 18 ὀκτωβρίου, Λουκᾶ εὐαγγελιστοῦ (ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα)

 

ΛΟΥΚΑΣ, ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ 

ΚΑΙ ΓΙΑΤΡΟΣ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ


18 ᾿Οκτ., Λουκᾶ τοῦ εὐαγγελιστοῦ
(Κλ 4,5-11· 14-18)

 

    Ἡ σημερινὴ ἀποστολικὴ περικοπὴ σχετίζεται μὲ τὴ μνήμη τοῦ ἀπο­στό­λου Λουκᾶ. Γι’ αὐτὸ καὶ ἐπιλέχτηκε ἀπὸ τὴν πρὸς Κολασσαεῖς Ἐπιστολὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ὅπου ἀναφέρεται τὸ τίμιο ὄνομά του.

    Αἱ Κολοσσαὶ ἢ Κολασσαὶ ἦταν πόλη τῆς Μ. Ἀσίας, ἀνατολικῶς τῆς Ἐ­φέ­σου. Τὸ χριστιανικὸ κήρυγμα τὸ δέχτηκε ἀπὸ τὸν Ἐπαφρᾶ, μαθητὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου, κάτοικο τῶν Κολοσσῶν. Ἐπίσκοπος τῆς πόλεως ἦταν ὁ Ἄρχιππος. Χῶροι κηρύγματος καὶ λατρείας ἦταν τὸ σπίτι τοῦ Νυμφᾶ καὶ τὸ σπίτι τοῦ Φιλήμονος. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος στέλνει τὴν πρὸς Κολασ­σαεῖς Ἐπιστολή, γιὰ νὰ προστατεύσει τοὺς Χριστιανοὺς τῆς πόλεως ἀπὸ τὴν αἵρεση τῶν νικολαϊτῶν.

    Οἱ σεμνότυφοι αἱρετικοὶ νικολαΐτες ἐμφανίζονταν πιστοὶ καὶ ταπει­νό­φρονες, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα ἦταν ἄπιστοι καὶ ἐγωϊσταί. ᾿Αρνοῦνταν τὸ Χριστὸ μὲ εὔσχημο τρόπο, λατρεύοντας τοὺς ἀγγέλους, μὲ τὴν πρόφαση ὅτι εἶναι τολμηρὸ νὰ λατρεύει κανεὶς κατ’ εὐθεῖαν τὸ Χριστό. Ἔτσι ὅμως, μὴ ὑποτασσόμενοι στὸ κήρυγμα τῶν ἀποστόλων καὶ στήνοντας δική τους θρησκεία κατὰ τὰ γοῦστα τους (ἐθελοθρησκεία), κατάντησαν ἀγγελολάτρες καὶ κατ’ ἐπέκταση εἰδωλολάτρες. Ἐμφανίζονταν ἐπίσης σὰν ἀσκητικοί, ἀλ­λὰ στὴν πραγματικότητα ζοῦσαν ζωὴ ἀκάθαρτη καὶ ἀκόλαστη. Ὅλο αὐ­τὸ τὸ σύστημα τὸ ὀνόμαζαν οἱ ἴδιοι «σοφία» καὶ «γνώση», ἐνῷ ἐπρό­κειτο γιὰ «ψευδοσοφία» καὶ «ψευδογνώση».

    Ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὸ τέλος τῆς Ἐπιστολῆς δίνει πρακτικὰ πα­ραγγέλματα καὶ χαιρετισμούς. Ἡ περικοπή μας εἶναι ἀπὸ τὸ κομμάτι αὐτὸ τῶν πρακτικῶν παραγγελμάτων καὶ χαιρετισμῶν. Ἀνάμεσα στοὺς πολλοὺς χαιρετισμοὺς τοῦ Ἀριστάρχου, τοῦ Μάρκου, τοῦ Ἰησοῦ ἢ Ἰούστου, τοῦ Ἐπαφρᾶ, τοῦ Δημᾶ, τοὺς μεταφέρει ὁ Ἀπόστολος καὶ τὸ χαιρετισμὸ τοῦ Λουκᾶ, τοῦ ἀγαπητοῦ ἰατροῦ, ὅπως τὸν ὀνομάζει. ῞Ολ’ αὐτὰ τὰ ἐκλεκτὰ πρόσωπα τῆς πρώτης Ἐκκλησίας ἦταν στενοὶ συνεργάτες τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Ἀλλ’ ἂς δοῦμε πὼς ἀκριβῶς τοὺς ἀναφέρει.

    Ἀφοῦ κάνει τὴν τελευταία του πρακτικὴ προτροπὴ στοὺς Κολασσαεῖς νὰ συμπεριφέρονται μὲ σοφία καὶ σύνεση πρὸς τοὺς ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκ­κλη­σία ἀνθρώπους, τοὺς μὴ Χριστιανούς, καὶ νὰ ἐπωφελοῦνται τὶς πα­ρου­σια­ζόμενες εὐκαιρίες γιὰ νὰ κάνουν τὸ καλό, κι ἀφοῦ τοὺς συνιστᾷ ἀπὸ τὴ μία μὲν τὰ λόγια τους νὰ εἶναι ἁλατισμένα μὲ τὸ ἁλάτι τῆς φρονήσεως, γιὰ νὰ εἶναι εὐχάριστα καὶ ὠφέλιμα, καὶ ὄχι σάπια καὶ βλαβερά, κι ἀπὸ τὴν ἄλλη νὰ γνωρίζουν πῶς πρέπει ν’ ἀπαντοῦν στὸν καθένα ποὺ τοὺς πλησι­ά­ζει μὲ πειρακτικὴ ἢ εἰρωνικὴ διάθεση, μπαίνει στὰ χαιρετίσματα καὶ στὴν ἀναφορὰ τῶν ὀνομάτων κάποιων συνεργατῶν του.

    Ξέροντας ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὅτι οἱ Κολασσαεῖς Χριστιανοὶ διψοῦσαν νὰ μάθουν τὰ νέα του, τοὺς λέει ὅτι θὰ τοὺς τὰ γνωρίσει προφορικὰ ὅλα ὁ Τυχικός, ὁ ἀγαπητὸς ἀδελφὸς καὶ πιστὸς διάκονος καὶ σύνδουλος στὸ ἔργο τοῦ Κυρίου. Σᾶς τὸν στέλνω, λέει, ἀκριβῶς γι’ αὐτὸ τὸ λόγο, γιὰ νὰ μάθει τὰ νέα σας καὶ νὰ στηρίξει τὶς πονεμένες καρδιές σας στὴν πίστη. Μαζί του στέλνω καὶ τὸν Ὀνήσιμο, τὸν πιστὸ καὶ ἀγαπητὸ ἀδελφό, τὸ συμ­πα­τριώτη σας. Αὐτοὶ θὰ σᾶς ποῦν ὅλα τὰ ἐδῶ νέα.

    Σᾶς χαιρετᾷ ὁ Ἀρίσταρχος ποὺ εἶναι κοντά μου καὶ μὲ ὑπηρετεῖ ἐδῶ στὴ φυλακὴ ποὺ εἶμαι. Ἔγινε κι αὐτὸς μαζί μου ἑκούσιος αἰχμάλωτος καὶ φυλακισμένος. Σᾶς χαιρετᾷ καὶ ὁ Μᾶρκος, ὁ ἀνεψιὸς τοῦ Βαρνάβα, γιὰ τὸν ὁποῖο ἔχετε λάβει ἐντολές. Ἂν ἔλθει ἐκεῖ σ’ ἐσᾶς, δεχθεῖτε τον καὶ φι­λοξενῆστε τον. Σᾶς χαιρετᾷ καὶ ὁ Ἰησοῦς, ὁ λεγόμενος Ἰοῦστος. Αὐτοὶ ὅλοι ποὺ σᾶς ἀνέφερα εἶναι ἀπὸ τοὺς περιτμημένους Χριστιανούς, δηλαδὴ τοὺς Ἰουδαίους στὴν καταγωγή. Εἶναι οἱ μόνοι ἐδῶ συνεργάτες μου στὸ ἔργο γιὰ τὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴν ἀδελφική τους συνεργασία μοῦ ἔγιναν παρηγορία.

    Σᾶς χαιρετοῦν τώρα καὶ τρεῖς μὴ Ἰουδαῖοι συνεργάτες μου, ὁ Ἐπα­φρᾶς, ὁ Λουκᾶς ὁ ἀγαπητὸς ἰατρός, καὶ ὁ Δημᾶς.

    Δῶστε τοὺς χαιρετισμούς μου στοὺς ἀδελφοὺς Χριστιανοὺς τῆς δι­πλα­νῆς Λαοδικείας, καὶ στὸν Νυμφᾶ, καὶ στὸ σύνολο τῶν Χριστιανῶν ποὺ ἀ­πο­τελοῦν τὴν κατ’ οἶκον ἐκκλησία, δηλαδὴ στοὺς Χριστιανοὺς ποὺ μα­ζεύ­ονται στὸ σπίτι του, γιὰ ν’ ἀκούσουν τὴ διδασκαλία καὶ νὰ συμ­με­τάσχουν στὴ λατρεία. Σᾶς παρακαλῶ, ὅταν διαβαστεῖ ἀπὸ σᾶς ἡ Ἐπιστολή μου αὐτή, φροντίστε νὰ διαβαστεῖ καὶ ἀπὸ τὴν ἐκκλησία τῶν Λαοδικέων, ποὺ εἶ­ναι τοπικὰ κοντά σας. Καὶ τὴν Ἐπιστολὴ ποὺ ἔχω στείλει στοὺς Λα­ο­δικεῖς, φροντίστε νὰ τὴ δανειστεῖτε ἀπ’ αὐτοὺς καὶ νὰ τὴ διαβάσετε καὶ σεῖς οἱ Κολασσαεῖς.

    [Ἂς σημειωθεῖ ὅτι ὡς Ἐπιστολὴ πρὸς Λαοδικεῖς ἐννοεῖ ὁ Ἀπόστολος τὴ γνωστή μας πρὸς Ἐφεσίους Ἐπιστολή, ἡ ὁποία δὲν εἶχε σταλεῖ ἀπὸ τὸν Παῦλο μόνο στοὺς Ἐφεσίους, ἀλλὰ καὶ σ’ ὅλες τὶς Ἐκκλησίες τῆς Μ. Ἀσίας, καὶ στὴ Λαοδίκεια, διότι ἡ Ἐπιστολή του αὐτὴ εἶχε ἐγκύκλια μορφή].

    Καὶ συνεχίζει ὁ Ἀπόστολος μὲ μία τελευταία παραγγελία πρὸς τὸν ἐπίσκοπο τῆς ἐκκλησίας τῶν Κολοσσῶν· Πεῖτε, λέει, στὸν Ἄρχιππο ἐκ μέρους μου νὰ προσέχει τὴ διακονία του, ποὺ μὲ τὴ χάρη τοῦ Κυρίου παρέλαβε, καὶ νὰ τὴν ἀσκεῖ ὅσο γίνεται πιὸ τέλεια. Σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι ὅλ’ αὐτὰ τὰ χαιρετίσματα γράφτηκαν μὲ τὸ ἴδιό μου τὸ χέρι, ἐμοῦ τοῦ Παύλου, γι’ αὐτὸ ἀλλάζει ὁ γραφικὸς χαρακτῆρας. Εἶναι ἡ ὑπογραφή μου ποὺ δείχνει τὴ γνησιότητα τῆς Ἐπιστολῆς μου, γιὰ νὰ μὴν τὴν ἀμφισβητοῦν ὅσοι αἱρετικοὶ ἐπιδιώκουν νὰ σᾶς παραπλανήσουν, λέγοντας ὅτι δὲν εἶναι δική μου. Ἡ χάρη τοῦ Κυρίου μας νὰ εἶναι μαζί σας. Ἀμήν.

    Γιὰ τὸ Λουκᾶ τὸν ἰατρὸ ἔχει γράψει καὶ σ’ ἄλλες Ἐπιστολές του ὁ ἀπό­στολος Παῦλος πολὺ ἐπαινετικὰ λόγια, ἀλλὰ δὲν τὰ ἀναφέρουμε ἐδῶ λεπτομερῶς, ἐπειδὴ σκοπός μας εἶναι ἡ ἐπεξεργασία ὅλης τῆς ἀποστολικῆς περικοπῆς. Λέμε μόνο συνοπτικὰ ὅτι ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς 4 πιὸ πιστοὺς συνεργάτες τοῦ Παύλου, ἦταν γιατρὸς τοῦ ἴδιου καὶ τῆς συνοδείας του, καὶ ἔμεινε κοντά του μέχρι τὸ μαρτύριό του. Στὴ χρονικῶς τελευταία του Ἐπιστολὴ ὁ Παῦλος, τὴ Β΄ πρὸς Τιμόθεον, ποὺ τὴν ἔγραψε λίγο πρὶν ἀπὸ τὸ μαρτύριό του, γράφει· «Μόνο ὁ Λουκᾶς εἶναι μαζί μου». Ὁ Λουκᾶς εἶναι καὶ ὁ συγγραφεὺς τοῦ Κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγελίου καὶ τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων.

 

Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

 

(δημοσίευσις 8/10/2012)