Διάφορα θέματα τυπικοῦ

[Dionysios]

᾿Απὸ λίγο παλαιότερα κείμενά μου.

08-05-08, 13:10
Στὴν ὀρθόδοξο ἐκκλησία ἰσχύει πάντοτε τὸ «ἑνότης ἐν τῇ ποικιλίᾳ».

09-05-08, 14:49
῞Οσο γιὰ τὴν μελέτη ἀπὸ πρὶν τοῦ τυπικοῦ, σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ τὸ ἀναφέρετε. εἶναι πράγματι ἀπαραίτητη προϋπόθεσις. πόσοι ὅμως προετοιμάζονται γιὰ τὸ τυπικό ἀπὸ τὴν προηγούμενη ἡμέρα; ἢ μᾶλλον νὰ θέσω τὸ ἐρώτημα καλλίτερα· πόσοι γνωρίζουν ὅτι πρέπει νὰ προετοιμάζωνται γιὰ τὸ τυπικό τῆς ἀκολουθίας ἀπὸ τὴν προηγούμενη ἡμέρα; νομίζετε ... ὅτι θὰ μποροῦσε μὲ κάποιον τρόπο τὸ ἐτήσιον τυπικὸν νὰ βοηθήσῃ ὡς τυφλοσούρτης ὅσους δὲν θέλουν νὰ ἀσχολοῦνται μὲ τὴν μελέτη τοῦ τυπικοῦ;

[Dionysios]

Πῶς μπορεῖ κανεὶς νὰ μάθῃ καλὰ τὸ ἐκκλησιαστικὸν τυπικόν;

09-06-08
...ἐξυπακούεται ὅτι ὄχι μόνον οἱ μαθηταὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας μουσικῆς ἀλλὰ καὶ κάθε βοηθὸς ἐπὶ τοῦ ἀναλογίου πρέπει νὰ προσέρχεται ἀπὸ τὴν ἔναρξιν τῶν ἀκολουθιῶν, ἀπαραιτήτως νὰ λαμβάνῃ πρῶτον τὴν εὐχὴν τοῦ ἱερέως καὶ κατόπιν νὰ ἀναβαίνῃ ἐπὶ τοῦ ψαλτηρίου. νὰ προσθέσω μάλιστα ὅτι ἐγὼ κατὰ τὴν παιδικήν μου ἡλικίαν ἐπήγαινα πολὺ πρὸ τῶν ψαλτῶν τοῦ ναοῦ, διότι μετέβαινα πρῶτον εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἱερέως (ἦτο πλησίον τοῦ ναοῦ), ἔπαιρνα τὴν εὐλογίαν του μὲ τὸ «καλημέρα» καὶ κατόπιν ἀμφότεροι ἐπηγαίναμεν εἰς τὸν ναόν, ἀνάβαμε μαζὶ τὰ κανδήλια, κατόπιν ἐτελούσαμεν τὸ μεσονυκτικὸν κατὰ τάξιν καὶ ὕστερον ἤρχοντο οἱ ψάλται. οὐδεὶς ἔμαθε τὸ τυπικὸν καὶ τὴν ἐκκλησιαστικὴν τάξιν κοιμώμενος ἐπὶ τῆς κλίνης του.

[Dionysios]

Εἰς τὰ Δίπτυχα ὑπάρχουν κάποιες σημειώσεις ποὺ παραπέμπουν στὸ Τ.Μ.Ε., δηλαδὴ στὸ Τυπικὸν Βιολάκη. αὐτὲς οἱ σημειώσεις ὅμως ἢ δὲν λαμβάνονται ὑπόψιν (εἰδικὰ μάλιστα, ἂν ὁ ψάλτης δὲν χρησιμοποιῇ τὰ Δίπτυχα), ἢ δὲν χρησιμεύουν, ἂν δὲν ἔχῃ ὁ ψάλτης τὸ ΤΜΕ (τὸ τυπικὸν τοῦ Βιολάκη δηλαδή). καὶ πῶς νὰ τὸ ἔχῃ τὸ τυπικὸν τοῦ Βιολάκη, ἂν κανεὶς δὲν τὸν ἐνημέρωσε ὅτι αὐτὸ εἶναι τὸ βασικὸ τυπικὸν τῆς ἐκκλησίας, καὶ ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι ἁπλῶς βοηθητικὰ καὶ προϋποθέτουν ὅτι ξέρεις τὸ ΤΜΕ (τὰ βασικὰ δηλαδή), ὁπότε σοῦ λένε μόνον τὶς εἰδικὲς λεπτομέρειες;

(26/5/2008)

[Dionysios]

...ἁπλῶς ἐδῶ μοῦ δίδεται ἡ εὐκαιρία νὰ εἴπω ὅτι εἰς περιπτώσεις ποὺ διασῴζεται ἡ στιχολογία πρέπει νὰ διατηρηθῇ καὶ τὸ Δόξα Καὶ νῦν, ὅπως στὸ α΄ ἀντίφωνον τῆς λειτουργίας, ποὺ πρέπει μετὰ τὴν τριπλῆν ἢ τετραπλῆν ἐπανάληψιν τοῦ ἐφυμνίου «Ταῖς πρεσβείαις τῆς θεοτόκου» εἰς τοὺς ὡρισμένους στίχους αὐτοῦ, πρέπει νὰ λέγεται πάλιν Δόξα, Καὶ νῦν, «Ταῖς πρεσβείαις», καὶ εἰς τὸ γ΄ ἀντίφωνον μετὰ τὴν εἴσοδον τοῦ εὐαγγελίου πρέπει εἰς τὰ δύο τελευταῖα τροπάρια (ἀπολυτίκιον καὶ κοντάκιον) ἢ ἔστω πρὸ τοῦ ἐπισφραγιστικοῦ κοντακίου νὰ λέγεται ἐπίσης τὸ Δόξα, Καὶ νῦν. ἐπίσης εἰς τὸ τέλος τῆς στιχολογίας τοῦ κοινωνικοῦ, πρὶν ἀπὸ τὸ «Πληρωθήτω» πρέπει νὰ ἀποκατασταθῇ τὸ Δόξα Πατρὶ (τὸ Καὶ νῦν ὑπάρχει στὴν ἱερατικὴν ἐκφώνησιν «Πάντοτε, νῦν καὶ ἀεί»).

(16/6/2008)

[Dionysios]

...ὅταν πέρυσι ἔγραψα στὸν «᾿Εφημέριο» ἕνα ἄρθρο σχετικὰ μὲ τὸν ἀρχαῖο ὕμνο «Πληρωθήτω», μεταξὺ ἄλλων ἀνέφερα ὅτι ἡ γνῶσι τῶν ἰδιαιτέρων λειτουργικῶν παραδόσεων τῶν ἄλλων ὁμοδόξων ἐκκλησιῶν μᾶς εἶναι χρήσιμη καὶ θὰ μᾶς βοηθήσῃ σὲ πολλά. μὲ ἁπλῆ σύγκρισι καὶ μὲ ὁδηγὸ τὰ παλαιότερα κείμενα θὰ μποροῦσαν ὅλες οἱ ὀρθόδοξες ἐκκλησίες νὰ διορθώσουν τυχὸν ἐλλείψεις καὶ νὰ προσεγγίσουν σὲ ἕναν πιὸ ἑνιαῖο λειτουργικὸ τύπο (αὐτὸ κι ἂν εἶναι ὄνειρο ὄχι μόνον θερινῆς ἀλλὰ καὶ χειμερινῆς νυκτός).

17/6/2008



copyright 2008 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

[Dionysios]

᾿Αντίφωνα μεθεόρτων κυριακῶν, τὸ «᾿Επὶ σοί, χαίρει» καὶ ἄλλα θέματα τυπικοῦ

[Dionysios]

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑ

[Dionysios]

Eἶναι ὑποχρεωτικὸ τὸ ἐκκλησιαστικὸ Τυπικό;

῾Η ἀξία τοῦ Τυπικοῦ

[Dionysios]

᾿Απορούμενα τοῦ Τυπικοῦ (2003)

῾Η στιχολογία τοῦ ψαλτηρίου (κατὰ τὰ τυπικὰ τῆς λαύρας τοῦ ἁγίου Σάββα καὶ τῆς μεγάλης τοῦ Χριστοῦ ἐκκλησίας), Διονυσίου Μπιλάλη
᾿Επιστολαὶ - κριτικαί (τοῦ μητροπολίτου Πατρῶν, τοῦ μητροπολίτου Καισαριανῆς, τοῦ καθηγητοῦ ᾿Ιωάννου Φουντούλη, τοῦ ὑμνογράφου Μ.Χ.Ε. ἱερομονάχου ᾿Αθανασίου Σιμωνοπετρίτου).
῾Η στιχολογία τοῦ ψαλτηρίου (1).

῾Η ἀκολουθία τοῦ ψυχοσαββάτου

[Dionysios]

῾Η εὐθύνη τῶν ψαλτῶν γιὰ τὸ τυπικό

ΟΙ ΑΡΧΙΚΟΙ ΠΥΡΗΝΕΣ ΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΤΥΠΙΚΟΥ

ΤΟ ΜΕΓΑ ΕΥΧΟΛΟΓΙΟΝ