Θέματα ὁμιλητικῆς Λόγοι εἰς τὰ εὐαγγέλια τῆς μεγάλης ἑβδομάδος μεγ. παρασκευή, Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ (1ο εὐαγγέλιον)
Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
Ὄρθρος Μ. Παρασκευῆς (Μ. Πέμπτη βράδυ)
᾿Απὸ τὸ πρῶτο Εὐαγγέλιο (Ἰω 14, 15-24)
Μία μεγάλη παρηγορία γιὰ τοὺς μαθητὰς στὶς δύσκολες ὧρες ποὺ περνοῦσαν πρὶν ἀπὸ τὴ σύλληψη καὶ σταύρωση τοῦ Κυρίου, πέρα ἀπὸ τὰ ἄλλα ἐνθαρρυντικὰ λόγια ποὺ τοὺς εἶχε πεῖ κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ τελευταίου δείπνου, ἦταν καὶ ἡ διαβεβαίωση ὅτι θὰ τοὺς στείλει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Οἱ μαθηταὶ δὲν μποροῦσαν νὰ διανοηθοῦν τὸν ἑαυτό τους χωρὶς τὸ Διδάσκαλο. Ὁ Διδάσκαλος ὅμως τώρα φεύγει, καὶ μάλιστα ἀδόξως. Καὶ αὐτοὶ μένουν στὸ κενό. Τὸ φρόνημά τους ἔχει καταπέσει. Τί θ’ ἀπογίνουν; Ἐνῷ τέτοιοι λογισμοὶ ἀνησυχίας ἀπασχολοῦσαν τὴ σκέψη τους, ὁ Κύριος τοὺς λέει·
«Σᾶς ζητῶ νὰ μὲ ἀγαπᾶτε. Ἐὰν μὲ ἀγαπᾶτε, τηρῆστε τὶς ἐντολές μου. Ἐννοῶ τὶς ἐντολὲς ποὺ σᾶς ἔχω δώσει στὸ τριετὲς διάστημα τῆς γνωριμίας μου μαζί σας». Ἐδῶ ἀξίζει νὰ τονιστεῖ ὅτι ὁ Κύριος σιωπηρῶς ἀπορρίπτει τὶς συναισθηματικὲς καὶ νοσηρὲς ἐκδηλώσεις ἀγάπης, ποὺ ἔχουν ἐφεύρει οἱ ἄνθρωποι. Ἡ ἀγάπη ποὺ ζητάει εἶναι συγκεκριμένη, σαφής, πρακτική. Ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν του! Ἄλλο εἶδος ἀγάπης δὲν ὑπάρχει. Οὔτε ἀνώτερη οὔτε κατώτερη οὔτε διαφορετική. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀνώτερη καὶ ἡ μοναδικὴ καὶ ἡ ἀληθινή.
Καὶ συνεχίζει· «Ἐφόσον μὲ ἀγαπᾶτε καὶ τηρεῖτε τὶς ἐντολές μου, καὶ διατηρεῖτε τὸ σύνδεσμο μαζί μου, ἐγὼ θὰ παρακαλέσω τὸν Πατέρα καὶ θὰ σᾶς δώσει ἄλλον Παράκλητο, γιὰ νὰ μένει μαζί σας γιὰ πάντα». Σὰ νὰ τοὺς λέει· Μέχρι τώρα Παράκλητός σας ἤμουν ἐγώ. Τώρα θὰ σᾶς στείλει ὁ Πατέρας ἄλλον. Ποιόν; «Τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας», δηλαδὴ τὸ ἀληθινό. Δίδεται ἐδῶ ἡ ἐπεξήγηση ὅτι Παράκλητος δὲν εἶναι ἕνα ὄνομα ἰδιαίτερο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Παράκλητος εἶναι ὁ προστάτης τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, ὁ ὑπερασπιστής του. Εἶναι ὁ στηριγμός, ἡ ἐλπίδα, τὸ καταφύγιο, ὁ κηδεμόνας, ἡ προστασία του. Ὑπόψιν ὅτι Παράκλητος λέγεται ἄλλοτε ὁ Πατέρας ἄλλοτε ὁ Υἱὸς καὶ ἄλλοτε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ὅμως εἶναι ὁ κυρίως Παράκλητος, διότι εἶναι ὁ μόνιμος καὶ παντοτινός, ποὺ μένει εἰς τὸν αἰῶνα, ἡ αἰώνια ἐλπίδα καὶ προστασία τῶν πιστῶν. Λέγεται ἀληθινό, γιὰ νὰ τὸ ξεχωρίζουμε ἀπὸ τὰ πνεύματα τοῦ ψεύδους καὶ τῆς πλάνης, δηλαδὴ ἀπὸ τὰ πονηρὰ πνεύματα. Ἀληθινὸ Πνεῦμα λοιπὸν ἐννοεῖ ὁ Ἰωάννης τὸ ἀπόλυτο, τὸ κύριο, τὸ ἄπειρο, τὸ ἀσύγκριτο, τὸ ἀδιάδοχο.
«Τὸ Πνεῦμα αὐτό, συνεχίζει ὁ Κύριος, δὲν μπορεῖ νὰ τὸ λάβει ὁ κόσμος, διότι δὲν τὸ βλέπει καὶ δὲν τὸ ξέρει. Σεῖς ὅμως τὸ ξέρετε, διότι μένει κοντά σας, δίπλα σας, καὶ θὰ εἶναι πλέον μέσα σας». Διευκρινίζεται ἐδῶ ὅτι ὁ μακριὰ ἀπὸ τὸ Θεὸ κόσμος δὲν τὸ βλέπει, διότι δὲν ἔχει μάτια πίστεως. Καὶ ἔτσι δὲν τὸ ξέρει καὶ δὲν μπορεῖ νὰ τὸ λάβει. Οἱ μαθηταὶ τὸ βλέπουν καὶ τὸ ξέρουν καὶ τὸ λαβαίνουν, ὄχι διότι τὸ εἶδαν, ἀφοῦ δὲν ἔχει ἔρθει ἀκόμη ἡ πεντηκοστή, ἀλλὰ διότι πιστεύουν στὴν ὑπόσχεση ποὺ τοὺς δίνει ὁ Χριστὸς ὅτι θὰ τὸ λάβουν. Λογαριάζονται ὡς βλέποντες καὶ γνωρίζοντες καὶ λαμβάνοντες τὸ Πνεῦμα, ἐπειδὴ πιστεύουν. Μήπως ὁ Ἀβραὰμ εἶδε τὸ Χριστό; Ὄχι. Κι ὅμως, ἐπειδὴ πίστευε, λογαριάζεται σὰν νὰ τὸν εἶδε. Τὸ ἴδιο καὶ ὁ Δαυΐδ. Ὁ Ἀβραάμ, λέει ἀλλοῦ ὁ Κύριος, θὰ σκιρτοῦσε ἀπὸ χαρά, ἂν ἔβλεπε μία μέρα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου.
«Δὲν θὰ σᾶς ἀφήσω ὀρφανούς, Ἔρχομαι κοντά σας ἀναστημένος. Λίγο ἀκόμη καὶ ὁ κόσμος δὲν θὰ μὲ βλέπει. Ἐσεῖς ὅμως θὰ μὲ βλέπετε, διότι ἐγὼ ζῶ πάντοτε, κι ἐσεῖς θὰ ζήσετε πάντοτε». Σχολιάζεται ἐδῶ ὅτι τώρα ποὺ φεύγει ὁ Ἰησοῦς σωματικῶς, οἱ κοσμικοὶ ἄνθρωποι δὲν θὰ τὸν βλέπουν. Οἱ πιστοὶ ὅμως θὰ τὸν βλέπουν, ἐδῶ μὲν μὲ τὰ μάτια τῆς πίστεως, στὴν αἰωνιότητα δὲ διότι θὰ ζοῦν ἐκεῖ ποὺ θὰ ζεῖ καὶ ὁ Χριστὸς αἰωνίως.
«Κατὰ τὴν ἡμέρα ποὺ θὰ μὲ δεῖτε ἀναστημένο, θὰ μάθετε ὅτι ἐγὼ εἶμαι στὸν Πατέρα κι ἐσεῖς σ’ ἐμένα κι ἐγὼ σ’ ἐσᾶς». Ἐννοεῖ ἐδῶ ὁ Κύριος ὅτι ὅταν θὰ τὸν δοῦν ἀναστημένο, θὰ καταλάβουν ὅτι δὲν βλέπουν ἕνα σκέτο ἄνθρωπο, ἀλλὰ ἕνα θεάνθρωπο. Ὡς θεάνθρωπος θὰ τοὺς συνδέει ἀδιάσπαστα μὲ τὸν Πατέρα. Στὸ πρόσωπό του θὰ συνυπάρχουν ἡ ἀνθρώπινη καὶ ἡ θεία φύση. Ἡ ἀνθρώπινη, ἐννοεῖ, θὰ μὲ συνδέει μαζί σας. Ἡ θεία θὰ μὲ συνδέει μὲ τὸν Πατέρα. Ἄρα στὸ πρόσωπό μου θὰ συνδέεστε μὲ τὸν Πατέρα. Ἄρα δὲν σᾶς ἀφήνω ὀρφανούς. Θὰ ἐξακολουθήσω νὰ συνδέομαι μαζί σας αἰωνίως καὶ μὲ τὸν Πατέρα πάλι αἰωνίως.
Πάλι τονίζει ὁ Κύριος· «Αὐτὸς ποὺ ἔχει τὶς ἐντολές μου καὶ τὶς τηρεῖ, αὐτὸς μὲ ἀγαπάει πραγματικά. Καὶ αὐτὸς ποὺ μὲ ἀγαπάει ἔτσι, θ’ ἀγαπηθεῖ ἀπὸ τὸν Πατέρα μου, ἀλλὰ καὶ ἐγὼ θὰ τὸν ἀγαπήσω καὶ θὰ τοῦ φανερωθῶ». Ἐννοεῖ ὅτι ὁ Πατέρας ἀγαπάει αὐτοὺς ποὺ ἀγαποῦν τὸ Γιό του. Αὐτοὺς θὰ τοὺς ἀγαπήσει καὶ ὁ ἴδιος καὶ θὰ τοὺς φανερωθεῖ ἀναστημένος. Ὅπως καὶ ἔγινε. Καὶ τὸν εἶδαν καὶ τὸν ψηλάφησαν. Ἀλλὰ δὲν εἶδαν τὸ πᾶν. Ὑπάρχουν καὶ πολλὰ ἄλλα μυστικὰ ποὺ θὰ τοὺς τὰ ἀποκαλύψει στὸν κατάλληλο καιρό.
«Λέει στὸν Κύριο ὁ Ἰούδας», ὄχι ὁ Ἰσκαριώτης, ἀλλὰ ὁ Λεββαῖος ἢ Θαδδαῖος ἢ τοῦ Ἰακώβου· «Κύριε, τί ἔγινε ποὺ πρόκειται νὰ φανερώσεις τὸν ἑαυτό σου σ’ ἐμᾶς καὶ ὄχι στὸν κόσμο; Τοῦ λέει ὁ Χριστός· Τί ἔγινε; Ἁπλούστατα ἐγὼ καὶ ὁ Πατέρας θὰ κατοικήσουμε μέσα σας, θὰ κάνουμε τὴν ὕπαρξή σας διαμονή μας. Καὶ αὐτό, διότι μὲ ἀγαπᾶτε καὶ τηρεῖτε τὶς ἐντολές μου. Καὶ ὁ Πατέρας ἀγαπάει αὐτοὺς ποὺ μὲ ἀγαποῦν». Ἐνῷ αὐτοὶ ποὺ δὲν μὲ ἀγαποῦν, δὲν θὰ ἔχουν τὴν εὐκαιρία αὐτή. «Καὶ αὐτὸ ποὺ σᾶς λέω, δὲν τὸ λέω ἐγώ, ἀλλὰ ὁ Πατέρας ποὺ μὲ ἔστειλε στὸν κόσμο».
Ὁ πιστὸς δὲν χάνει ποτὲ τὸ σύνδεσμό του μὲ τὸν Κύριο. Ἔχοντας πάντοτε ἐπαφὴ μὲ τὸν Κύριο, μπορεῖ νὰ προσπερνάει τὶς δύσκολες στιγμὲς τῆς ζωῆς, ἀλλὰ καὶ νὰ ζεῖ μὲ τὴν ἀκλόνητη ἐλπίδα τῆς αἰωνίου καὶ μακαρίας συγκατοικήσεώς του μαζί του.
Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης
Ἀντλήθηκε ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Κ. Σιαμάκη, Ὑπόμνημα στὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο, Θεσσαλονίκη 1972.
(δημοσίευσις 1/4/2010)