ΕΠΙΛΟΓΕΣ
2. Λειτουργικὴ ζωή Θέματα ὁμιλητικῆς Λόγοι εἰς ἑόρτια εὐαγγελικὰ ἀναγνώσματα 25 μαρτίου, εὐαγγελισμός (εὐαγγέλιον)

 

Τ εχάριστο γγελμα


γι τ γέννηση το Χριστο

 

 

25 Μαρτίου, Εαγγελισμο (Λκ 1,24-38)

 

Μετὰ τὶς 15 μέρες τῆς ἐφημερίας ποὺ ἀναλογοῦσαν στὸ Ζαχαρία κατ’ ἔτος ὡς ἱερέα, τὸ μετέπειτα πατέρα τοῦ Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ, καὶ ἀφοῦ ὁ Ζαχαρίας ἔλαβε τὴν ὑπόσχεση ἀπὸ τὸν ἄγγελο ὅτι ἡ γυναῖκα του Ἐλισάβετ θὰ τοῦ γεννήσει γιό, γύρισε στὸ σπίτι. Τὸ σπίτι του ἦταν στὴν Ὀρεινὴ Γαλιλαία, ἀλλὰ τὴν ἐφημερία του τὴν ἀσκοῦσε στὰ ᾿Ιεροσόλυμα.

στερα π’ ατς τς μέρες, λέει τὸ Κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιο, συνέλαβε γυνακα το Ζαχαρίου λισάβετ κα κρυβε τν αυτό της πέντε μνες, λέγοντας τι Ἔτσι μοῦ κανε Κύριος σ μέρες πο θέλησε ν μο φαιρέσει τ ντροπ τς τεκνίας νάμεσα στος νθρώπους (24-25).

Γιὰ τὰ ἄκαρπα ζεύγη ἡ ἀτεκνία ἦταν ὄνειδος, ὄχι διότι αὐτὴ ἀποδιδόταν σὲ σεξουαλικὴ ἀνεπάρκεια, κάθε ἄλλο· ἀλλὰ διότι τὸ ἄτεκνο ζεῦγος δὲν μποροῦσε νὰ ἐλπίζει ὅτι θὰ προέλθει ὁ μεσσίας ἀπὸ τὸ αἷμα τους. Ἡ ἐλπίδα αὐτή, ὅπως εἶναι φυσικό, ἐνθάρρυνε τὰ εὔτεκνα ζεύγη νὰ κάνουν πολλὰ παιδιά.

Ὅταν θέλει ὁ Θεός, οἱ φυσικοὶ νόμοι ἀλλάζουν. Διότι αὐτὸς ἔκανε τὴ φύση, αὐτὸς καὶ τοὺς νόμους ποὺ τὴ διέπουν. Στὴν περίπτωση τῆς Ἐλισάβετ μὲ παρέμβαση τοῦ Θεοῦ μπαίνει σὲ λειτουργία ὁ νόμος τῆς τεκνογονίας στὰ γεράματά της, ἐνῷ ἡ ἱκανότητα αὐτὴ λειτουργεῖ, ὡς γνωστόν, στὴ νεότητα τῆς γυναίκας. Δὲν εἶναι λίγες οἱ περιπτώσεις ἀπὸ ἄτεκνα ζεύγη, μὲ παρέμβαση τοῦ Θεοῦ, νὰ γεννηθοῦν παρὰ τοὺς φυσικοὺς νόμους τέκνα, καὶ αὐτὰ ν’ ἀναδειχτοῦν σὲ μεγάλες προσωπικότητες, ὅπως ὁ Ἰσαάκ, ὁ Ἰακώβ, ὁ Ἰωσήφ, ὁ Σαμψών, ὁ Σαμουήλ, καὶ ὁ Ἰωάννης ὁ βαπτιστής. Ὁ Θεὸς ἐπέτρεψε στὶς περιπτώσεις αὐτὲς νὰ ἐκλείψει προηγουμένως ἡ ἀνθρώπινη ἐλπίδα, καὶ τότε νὰ δώσει παιδιά, γιὰ νὰ γίνει κοινὴ πίστη ὅλων ὅτι καὶ τὸ ζήτημα αὐτὸ εἶναι στὴν ἐξουσία του.

Τν κτο μῆνα π τ σύλληψη το ωάννου στάλθηκε π τ Θε γγελος Γαβριλ στν πόλη τς Γαλιλαίας, πο λέγεται Ναζαρέτ, πρς μία παρθένο ρραβωνιασμένη μ ναν ντρα, πο λεγόταν ωσφ κα καταγόταν π τ γενι το Δαυίδ. παρθένος λεγόταν Μαριάμ (26-27).

Τὸ Γαβριὴλ τὸν ἄγγελο τοῦ Θεοῦ τὸν συναντοῦμε στὴν Παλαιὰ Διαθήκη στὸ βιβλίο τοῦ Δανιήλ, στὸν ὁποῖο ἐξηγεῖ τὴν ὅρασή του. Στὴν Καινὴ Διαθήκη ἐμφανίστηκε πρὶν ἀπὸ 6 μῆνες στὸ Ζαχαρία, τὸν μετέπειτα πατέρα τοῦ Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ, στὸν ὁποῖο συστήθηκε ὡς «παρεστη­κὼς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ» (= στεκόμενος δίπλα στὸ Θεό, ὑπασπιστὴς τοῦ Θεοῦ), καὶ τώρα πάλι ἐμφανίζεται στὴν παρθένο Μαριάμ. Παρθένος λέγεται ἡ γυναῖκα ποὺ δὲν γνώρισε σαρκικῶς ἄντρα. Ἀκριβῶς αὐτὸ λέει ἡ ἴδια στὸ Γαβριήλ· Πς θ γίνει ατό, φο δν γνωρίζω ντρα; Ἡ Μαριὰμ ἐμφανίζεται ἀρραβωνιασμένη καὶ παρθένος. Ἄρα ὁ ἀρραβώνας δὲν νομιμοποιεῖ τὴ σαρκικὴ σχέση, ποὺ σήμερα εἶναι καθεστὼς ἁμαρτωλό. Ὁ νέος καὶ ἡ νέα στὸ διάστημα τῆς μνηστείας ἦταν ἁγνοί· ἔμεναν ὁ καθένας στὸ σπίτι του. Ἀλλ’ ὁ ἀρραβωνιαστικός, ὅταν ἀποφάσιζε νὰ κάνει τὸ γάμο του, καλοῦσε τὴν ἀρραβωνιαστικιά του στὸ σπίτι του ἐπίσημα, ἢ μᾶλλον πήγαινε καὶ τὴν ἔπαιρνε ὁ ἴδιος, γιὰ νὰ εἶναι ἐφεξῆς ἡ γυναῖκα του, καὶ ἡ κλήση αὐτὴ ἦταν ὁ γάμος του. Τὴ διαδικασία καὶ τὶς ἐθιμοτυπίες τοῦ γάμου τὶς βλέπουμε στὴν παραβολὴ τῶν δέκα παρθένων.

Κα μπκε γγελος κε πο ταν ατ (ἡ Μαριὰμ) κα επε· Χαρε, κεχαριτωμένη, Κύριος εναι μαζί σου. Εσαι ελογημένη νάμεσα στς γυνακες. Κι κείνη, ταν εδε, ταράχτηκε π τ λόγο του, κα σκεφτόταν τί ν σημαίνει χαιρετισμς ατός. Κα τς επε γγελος· Μ φοβσαι, Μαριάμ· διότι βρκες χάρη π τ Θεό. Κα νά, θ μείνεις γκυος κα θ γεννήσεις γιό, κα θ τν νομάσεις ησο. Ατς θ γίνει μεγάλος κα θ νομαστε γις το ψίστου, κα θ το δώσει Κύριος Θες τ θρόνο το Δαυδ το πατέρα του. Κα θ βασιλεύσει στ φυλ το ακβ σ’ λους τους αἰῶνες, κα βασιλεία του δν θἄχει τέλος (28-33).

Ὁ Κύριος παρακολουθοῦσε τὴν πολιτεία τῆς παρθένου, ὅπως καὶ ὅλων βέβαια τῶν ἀνθρώπων. Τὴ βρῆκε γεμάτη χάριτες καὶ ξεχωριστὴ ἀνάμεσα στὶς γυναῖκες. Μεγάλος τίτλος τιμῆς τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ. Ἡ ταραχὴ τῆς Μαριὰμ δικαιολογεῖται, α) διότι δὲν ἦταν συνηθισμένη σὲ τέτοια ἐγκώμια, β) διότι δὲν κατάλαβε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τὴν εἰλικρίνεια καὶ τὸ σκοπὸ τῆς ἐπισκέψεως τοῦ Γαβριήλ, γ) διότι τὸ μήνυμα τοῦ Γαβριὴλ ἦταν ὑπερφυ­σικό. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν κολακεύτηκε οὔτε τ’ ἀποδέχτηκε ἀμέσως, ἀλλὰ προσπαθοῦσε νὰ βρεῖ τί νόημα ἔχει ὁ ἀπρόσμενος χαιρετισμός του.

Λιτὰ περιεκτικὰ καὶ θεῖα τὰ λόγια τοῦ Γαβριήλ. Τὸ «μ φοβσαι» τῆς τὸ εἶπε γιὰ νὰ λυθεῖ ἡ ταραχή της. «Χάρη τοῦ Θεοῦ» («βρκες χάρη π τ Θε») εἶναι τὸ ὅτι τὴν ἐπέλεξε γιὰ τὸ μέγιστο σκοπὸ τῆς γεννήσεως τοῦ Υἱοῦ του. «Συλλήψει υἱὸν κα καλέσεις τ νομα ατο ησον». Δὲν ἐξηγεῖ τὶς λεπτομέρειες πῶς θὰ συλλάβει γιό· τῆς λέει μόνο ὅτι θὰ ὀνομαστεῖ Ἰησοῦς, καὶ δίνει καὶ τὴν ἐξήγηση· Ατς θ σώσει τ λα το Θεο. «σται μέγας, υἱὸς ψίστου κληθήσεται», καὶ «δώσει ατῷ Κύριος τν θρόνον Δαυίδ». Ὁ Γαβριὴλ ἐξηγεῖ στὴ Μαριὰμ τὸ μέλλον τοῦ γιοῦ της, κι ἐκείνη ἀρχίζει νὰ καταλαβαίνει τὸ ρόλο τῆς σ’ ἕνα τέτοιο ὑψήγορο σχέδιο. Ἡ φράση «τς βασιλείας ατο οκ σται τέλος» ἔχει βαθὺ δογματικὸ περιεχόμενο καὶ ὡς τέτοιο συμπεριλήφθηκε αὐτούσια στὸ Σύμβολο τῆς πίστεως. Γιὰ τὴ Μαριὰμ σήμαινε ὅτι· Ἀφοῦ θὰ ἔχει ἔνδοξη βασιλεία, ἄρα ὁ γιός της θὰ εἶναι βασιλιᾶς.

Κα επε Μαριμ πρς τν γγελο· Πς θ μο συμβε ατό, φο ντρα δ γνωρίζω; Κα ποκρίθηκε γγελος κα τς επε· Πνεμα γιο θ ρθει πάνω σου κα δύναμη το ψίστου θ σ πισκιάσει· γι’ ατό, τ γιο παιδ πο γεννιέται, θ νομαστε γις το Θεο. Νά κα συγγενής σου λισάβετ, πο τ λένε στεῖρα, κα ατ χει συλλάβει γι στ γηρατειά της, κα ατς εναι κτος μνας της. Διότι κανένα πργμα δν εναι δύνατο στ Θεό. Κα επε Μαριάμ· Νά δούλη το Κυρίου γώ, ἂς μοῦ συμβε πως λές. Κα φυγε π’ ατν γγελος (34-38).

Ἡ ἐρώτηση τῆς Μαριάμ· «Πῶς θὰ μοῦ συμβεῖ αὐτό, ἀφοῦ ἄντρα δὲ γνωρίζω», δὲν ἐμπεριέχει ἀμφισβήτηση. Αὐτὸ φαίνεται ἀπὸ τὸ ὅτι ἡ Ἐλισάβετ τὴν ὀνομάζει «εὐτυχισμένη, διότι πίστεψε σὲ ὅλα ὅσα τῆς λέχτηκαν ἀπὸ τὸν ἄγγελο». Μᾶς ἀποκαλύπτει ἐπίσης ἡ ἐρώτηση ὅτι δὲν γνώριζε σαρκικῶς ἄντρα πρὶν γεννήσει τὸ Χριστό. Ἡ σύλληψη τοῦ Χριστοῦ ἔγινε μὲ ὑπερφυσικὸ καὶ μοναδικὸ τρόπο, ἄρα ἀνθρωπίνως παραμένει ἄθικτη, παρθένος. Μετὰ τὴ γέννηση τοῦ γιοῦ της ὁ Ἰωσὴφ κατανυγμένος ἀπὸ τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ ποὺ ἐκτυλίχτηκε στὸ πρόσωπό της, ἀσφαλῶς δὲν εἶχε σαρκικὲς σχέσεις μαζί της. Ἄλλωστε καὶ ὁ Ἰωσὴφ ἦταν εὐλογημένος ν νδράσιν, ὅπως ἡ Μαριὰμ ν γυναιξίν. Αὐτὸ δὲν λέγεται, ἀλλὰ τεκμαίρεται ἀπὸ τὰ ἱερὰ κείμενα. Ἐξάλλου δὲν φαίνεται νὰ ἔζησε πολὺ ὁ Ἰωσήφ. Ἔτσι ἡ Μαριὰμ ἦταν παρθένος. Ἂν ἡ Μαριὰμ εἶχε παιδιά, ἕνα ἀπ’ αὐτὰ θὰ τὴ γηροκομοῦσε· ἀλλ’ ὁ Χριστὸς πάνω ἀπὸ τὸ σταυρὸ τὴν ἐμπιστεύθηκε στὸ μαθητή του Ἰωάννη.

Τῆς ἐξηγεῖ ἀκόμη ὁ Γαβριὴλ ὅτι καὶ ἡ Ἐλισάβετ, ποὺ τὴ λένε στεῖρα, μὲ παρέμβαση τοῦ Θεοῦ εἶναι ἔγκυος στὸν ἕκτο μήνα της. Σὰ νὰ τῆς λέει· Ἂν θέλεις, πήγαινε νὰ δεῖς. Ὁ Θεὸς δὲν ἐμποδίζεται οὔτε ὅταν πρόκειται νὰ συλληφθεῖ ἕνα ἀγόρι χωρὶς ἄντρα, καὶ μάλιστα ὁ Γιός του, οὔτε ὅταν πρόκειται νὰ μείνει ἔγκυος μία σύζυγος ποὺ τὰ χρόνια της πέρασαν καὶ εἶναι γνωστὴ ὡς στεῖρα. Γιὰ τὸ Θεὸ κανένα πρᾶγμα δὲν εἶναι ἀδύνατο.

Ἡ Μαριὰμ δέχεται τὸ μήνυμα καὶ ὑποτάσσεται στὸ θεῖο σχέδιο. «Νά, ἐδῶ εἶμαι ἡ δούλη τοῦ Κυρίου· ἂς γίνει ὅπως λές». Μεγάλος λόγος, μεγάλη ἀπόφαση, μεγάλη πίστη, ἡ πλήρης ὑποταγή της στὸ Θεό. Τί θὰ ἦταν ὁ κόσμος, ἂν οἱ γυναῖκες ὅλες εἶχαν τὴν ὑποταγὴ στὸ Θεὸ ὅπως ἡ Μαριάμ, παρὰ ἕνας παράδεισος;

 

θανάσιος Γ. Σιαμάκης, ρχιμανδρίτης

 

 

(δημοσίευσις 25/3/2012)