συμβολή

 Ἡ κλήση τῶν τεσσάρων πρώτων μαθητῶν

Β΄ Κυρ. Ματθαίου (Μθ 4,18-23)

Ἦταν ὁ καιρὸς ποὺ ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς μετὰ τοὺς πειρασμοὺς στὴν ἔ­ρη­μο καὶ τὴ βάπτισή του στὸν Ἰορδάνη βγῆκε στὸν κόσμο καὶ ἄρχισε δη­μό­σια τὸ κηρυκτικὸ ἔργο του. Ἦταν τότε γύρω στὰ τριάντα του. Κινήθηκε στὴν περιοχὴ τῆς Γαλιλαίας μὲ ἕδρα τὴν πρωτεύουσά της Καπερναούμ. Συν­ήθως πήγαινε τὸ σάββατο στὴ συναγωγὴ τῶν Ἰουδαίων, ὡς Ἰουδαῖος κι αὐτός, ὅπου μετὰ τὴν ἀνάγνωση τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητειῶν τοῦ δι­νόταν ἡ εὐκαιρία νὰ μιλήσει ἀνοιχτὰ ὅτι ἔφτασε ἡ εὐλογημένη ἐποχὴ γιὰ τὴν ὁποία μι­λοῦν οἱ προφῆτες, κι ὅτι ἀπαραίτητος ὅρος γιὰ νὰ γίνει κά­ποιος δεκτὸς σ’ αὐτὴν εἶναι ἡ μετάνοια. Καὶ προέτρεπε· Μετανοεῖτε, ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

Ἡ πρώτη ἐνέργεια τοῦ Ἰησοῦ κατὰ τὴν ἔναρξη τοῦ κηρυκτικοῦ ἔργου του ἦταν ἡ κλήση τῶν δώδεκα μαθητῶν του. Αὐτοὶ θὰ συγκροτοῦσαν τὸ ἄ­μεσο περιβάλλον του, θὰ ἦταν τὰ πρόσωπα ποὺ θὰ τὸν ἀκολουθοῦσαν παν­τοῦ καὶ πάντοτε, θὰ ἄκουγαν τὴ διδασκαλία του, θὰ ἔβλεπαν τὰ ση­μεῖα του, θὰ ζοῦσαν τὴν ἀναμαρτησία του, καὶ θὰ γίνονταν οἱ αὐτόπτες καὶ αὐτήκοοι μάρτυρες τῆς θεότητός του. Μετὰ τὴν ἀνάσταση καὶ ἀνάληψη τοῦ Κυρίου στοὺς οὐρανοὺς οἱ ἀπόστολοι μὲ ὁδηγὸ καὶ ἐμπνευστὴ τὸ Ἅγιο Πνεῦ­μα θὰ συγκροτοῦσαν τὴν ἐκκλησία, θὰ συνέχιζαν τὸ σωτήριο ἔργο του σ᾿ ὅλα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες τοὺς προσερχόμενους στὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Στὴν εὐαγγελικὴ περικοπή μας θὰ δοῦμε τὴν κλήση τῶν τεσσάρων πρώ­των μαθητῶν Πέτρου Ἀνδρέου Ἰακώβου καὶ Ἰωάννου. Γιὰ τὴν κλήση τῶν τεσσάρων αὐτῶν μαθητῶν, ποὺ ἦταν οἱ πρῶτοι καὶ οἱ συχνότερα ἀπ’ ὅ­λους ἀναφερόμενοι στὰ Εὐαγγέλια καὶ ἀποτελοῦντες τὸ στενότερο κύκλο τοῦ Κυρίου (Πέτρος Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης), μᾶς μιλοῦν οἱ εὐαγγελισταὶ Ματθαῖος καὶ Μᾶρκος. Ὁ Ματθαῖος σ’ αὐτὴν ἐδῶ τὴν περικοπὴ ποὺ μελε­τοῦ­με. Ὁ Μᾶρκος (1,16-20) ἀκολουθεῖ στὴν ἐξιστόρηση τὸ Ματθαῖο. Εἰδικὰ ἐξιστόρηση τῆς κλήσεως τοῦ Ματθαίου, ποὺ ἦταν τελώνης, ἔχουμε ἀπὸ τὸν ἴ­διο τὸ Ματθαῖο (9,9-13), καθὼς καὶ ἀπὸ τοὺς Μᾶρκο (2,13-16) καὶ Λου­κᾶ (5,27-30), ποὺ τὸν ἀκολουθοῦν.

Νωρίτερα ὅμως εἶχαν προηγηθεῖ ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ συναντήσεις γνωριμίας μαζί τους. Γι’ αὐτὲς μᾶς ἐξιστοροῦν ὁ Λουκᾶς (5,1-11) καὶ ὁ Ἰωάννης (1,35-51). Ἀπὸ τοὺς δύο ὁ Ἰωάννης δίνει λεπτομερέστερη περιγραφὴ τῆς γνω­ριμίας τοῦ Ἰησοῦ μὲ τοὺς τέσσερες πρώτους μαθητὰς Πέτρο Ἀνδρέα Ἰάκωβο καὶ Ἰωάννη, καθὼς καὶ μὲ τοὺς ἄλλους δύο Φίλιππο καὶ Ναθα­ναήλ, ποὺ τοὺς συνάντησε τὴν ἴδια μέρα.

Μέσα σ’ αὐτὸ τὸ πλαίσιο ἐξετάσεως τοῦ ζητήματος τῆς κλήσεως τῶν μαθητῶν δὲν ὑπάρχουν προβλήματα. Προβλήματα βλέπουν μόνον οἱ προ­τε­στάν­τες καὶ οἱ παπικοί, διότι συγχέουν τὴ γνωριμία μὲ τὴν κλήση καὶ μι­λοῦν γιὰ διπλὲς κλήσεις. Δὲν ξέρουν ἑλληνικὰ οἱ ἄνθρωποι. ᾿Αλλὰ δὲν ἔ­χουν καὶ εὐθεῖα διάθεση. Πρέπει νὰ σημειωθεῖ ὅτι καὶ ἀπὸ τοὺς «ὀρθο­δό­ξους» δὲν λείπουν οἱ πιθηκίζοντες. Εἶναι μία ὁμάδα σύγχρονων πανε­πι­στη­μι­ακῶν καθηγητῶν, ποὺ προτεσταντίζουν καὶ παπίζουν ἀπροκάλυπτα, δι­ό­τι σπούδασαν σὲ σχολὲς τῆς Εὐρώπης, κι ἔχουν δημιουργήσει ὁλόκληρη ἄ­τυ­πη σχολὴ μαθητῶν, αἱρετιζόντων καὶ ὀρθολογιζόντων, προκαλώντας με­γά­λο πρόβλημα στὸ χῶρο τῆς Ὀρθοδοξίας. Αὐτοὶ ἐγείρουν ἀμφισβήτηση ὄχι μόνο στὸ ζήτημα τῆς κλήσεως τῶν μαθητῶν, ἀλλὰ καὶ σὲ πάρα πολλὰ ἄλ­λα ἱστορούμενα τῶν Εὐαγγελίων.

Πλήρεις καταλόγους τῶν ὀνομάτων τῶν δώδεκα μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ μᾶς παραδίδουν ὁ Ματθαῖος (10,2-4), ὁ Μᾶρκος (3,14-19) καὶ ὁ Λουκᾶς (6,13-17). Ὁ Λουκᾶς στὶς Πράξεις (1,13-14) μᾶς δίνει τὸν κατάλογο τῶν ἕντεκα μαθητῶν, διότι ὅταν ἔγραφε τὶς Πράξεις, ὁ Ἰούδας εἶχε αὐτοκτο­νή­σει.

Κι ἐρχόμαστε στὴν περικοπή μας. Περπατώντας ὁ Ἰησοῦς κοντὰ στὴ θάλασσα τῆς Γαλιλαίας, ἢ ἀλλιῶς λίμνη τῆς Γεννησαρέτ, εἶδε δύο ἀδερ­φούς, τὸ Σίμωνα ποὺ λεγόταν Πέτρος καὶ τὸν Ἀντρέα τὸν ἀδερφό του, ποὺ ἔρριχναν τὸ δίχτυ στὴ θάλασσα, διότι ἦταν στὸ ἐπάγγελμα ψαράδες. [Ἂς σημειωθεῖ ὅτι Πέτρο τὸν ὀνόμασε ὁ Χριστὸς κατὰ τὴν πρώτη γνωριμία μα­ζί του (Ἰω 1,43), ἐνῷ πρὶν λεγόταν Σίμων. Γι’ αὐτὸ λέμε ὅτι ἡ γνωριμία προ­ηγεῖται τῆς ὁριστικῆς κλήσεως. Γι’ αὐτὸ κι ὅταν τοὺς καλεῖ, ὑπακοῦνε καὶ τ’ ἀφήνουν ὅλα, διότι ἤδη τοὺς εἶχε γνωρίσει συναναστραφεῖ καὶ προ­ετοι­μάσει ἀναλόγως]. Καὶ (μὲ τὸ θάρρος τῆς γνωριμίας), τοὺς λέει· Ἀ­κο­λουθῆστε με. Ἐγὼ θὰ σᾶς κάνω ψαράδες ἀλλιώτικους, νὰ ψαρεύετε ἀν­θρώ­πους στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Κι ἐκεῖνοι ἀφήνουν τὰ δίχτυα ὅπως ἦταν καὶ τὸν ἀκολούθησαν.

Καὶ καθὼς προχώρησε ἀπ’ ἐκεῖ λίγο πιὸ πέρα, εἶδε στὸ πλοῖο ἄλλους δύο ἀδερφούς, τὸν Ἰάκωβο, γιὸ τοῦ Ζεβεδαίου, καὶ τὸν Ἰωάννη τὸν ἀδερφό του, μὲ τὸν πατέρα τους Ζεβεδαῖο, νὰ ἑτοιμάζουν τὰ δίχτυά τους, καὶ τοὺς κάλεσε. Κι ἐκεῖνοι τὴν ἴδια στιγμὴ ἄφησαν τὸ πλοιάριο μὲ τὸν πατέρα τους καὶ τὸν ἀκολούθησαν. Εἶναι ἄξιο θαυμασμοῦ ὅτι οἱ ἀναφερθέντες μαθηταὶ δὲν ζήτησαν ἀναβολή, οὔτε εἶπαν ὅτι θὰ τὸ συζητήσουμε μὲ τὶς οἰ­κογένειές μας, οὔτε θὰ πουλήσουμε πρῶτα τὶς βάρκες, ἀλλὰ τ’ ἄφησαν ὅ­λα καὶ τὸν ἀκολούθησαν. Ἐννοεῖται ὅτι αὐτοὶ μὲ τοὺς οἰκείους τους εἶχαν συζητήσει πολλὲς φορὲς τὶς ἐντυπώσεις τους ἀπὸ τὴν πρώτη γνωριμία τους μὲ τὸν Ἰησοῦ, καὶ λίγο-πολὺ περίμεναν τὴν κλήση τῶν δικῶν τους.

Καὶ γυρνοῦσε ὁ Κύριος (μαζὶ μὲ τοὺς τέσσερις πρὸς τὸ παρὸν μαθητάς του) ὅλη τὴ Γαλιλαία καὶ δίδασκε στὶς συναγωγὲς καὶ κήρυττε τὸ εὐ­αγ­γέλιο τῆς βασιλείας καὶ θεράπευε κάθε ἀρρώστια, βαρύτερη καὶ ἐλα­φρό­τε­ρη, ποὺ συναντοῦσε στὸ λαό.

Μὲ μία εὐρύτερη ἔννοια ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ εἴμαστε καλεσμένοι ἀπὸ τὸν Κύριο σ᾿ ἕνα χριστιανικὸ πόστο. Ἂς ἀναλογιστοῦμε κατὰ πόσο ἔχουμε ἐμεῖς ἀνταποκριθεῖ στὸ πόστο μας αὐτό.

Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

(δημοσίευσις 27/6/2011)