συμβολή

Ἐντυπώσεις

ἀπὸ τὴν πρώτη γνωριμία μὲ τὸ Χριστὸ

Κυρ. Α΄ Νηστειῶν (Ἰω 1,44-52)

Οἱ ἐντυπώσεις δύο φίλων, τοῦ Φιλίππου καὶ τοῦ Ναθαναήλ, ἀπὸ τὴν πρώτη γνωριμία τους μὲ τὸ Χριστό, ἦταν ζωντανὲς πρωτόγνωρες καὶ νοσταλγικές. Ἐξιστοροῦνται ἀπὸ τὸν εὐαγγελιστὴ Ἰωάννη στὴν ἀρχὴ τοῦ Εὐαγγελίου του μὲ ἁπλότητα καὶ χάρη.  Οἱ λεπτομέρειες δίνουν πολύτιμη εὐκαιρία καὶ γιὰ τὴ δική μας βιωματική.

Τοὺς τρεῖς πρώτους μαθητὰς Ἀνδρέα Ἰωάννη καὶ Πέτρο τοὺς κάλεσε ὁ Χριστὸς τὴν προηγούμενη μέρα. Ὁ Ἰωάννης ἀφήνει νὰ φανεῖ ἡ βαθιὰ ἐντύπωσή του, σημειώνοντας ὅτι ἡ ὥρα τῆς συναντήσεως μαζί του ἦταν τέσσερις τὸ ἀπόγευμα. Συνεχίζοντας ὁ Κύριος τὴν ἀνιχνευτική του ὁδοι­πορία στὰ μέρη τῆς Γαλιλαίας γιὰ τὴν ἐπιλογὴ καὶ τῶν ὑπόλοιπων μαθη­τῶν του, δὲν δυσκολεύεται, γιατὶ ξέρει πόσους καὶ ποιούς θὰ καλέσει, προκειμένου νὰ ὀργανώσει τὸ ἐπιτελεῖο του. Τὸ καρδιογνωστικὸ μάτι του, μάτι θεότητος, ποὺ κατοικεῖ μέσα του ὁλόκληρη, εἶναι τὸ ἀπαράμιλλο ἐργαλεῖο του.

Στὴν ἴδια κώμη, τὴ Βηθσαϊδά, τὴν παραλίμνια τῶν βορείων ἀκτῶν τῆς λίμνης Γεννησαρέτ, ὅπου εἶχε καλέσει τοὺς τρεῖς πρώτους μαθητάς του, συναντᾷ τώρα καὶ τὸ Φίλιππο. Ὁ Ἰωάννης ὡς ἱστορικός, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Φιλίππου δὲν μᾶς δίνει ἄλλα στοιχεῖα τῆς προσωπικότητός του, οὔτε μᾶς περιγράφει λεπτομερῶς τὶς συνθήκες  τῆς συναντήσεώς του μὲ τὸ Χριστό. Δὲν ἀποκλείεται ὅμως ὁ Φίλιππος νὰ ἦταν καὶ αὐτὸς ψαρᾶς καὶ γνωστὸς στοὺς τρεῖς συγχωριανούς του. Καθὼς σὰν ὁμότεχνοι ἐπαγγελ­ματίες ἔρριχναν τὰ δίχτυα στὴ λίμνη τὶς νύχτες, συχνὰ ἀλληλοβοηθούμενοι, σίγουρα θὰ εἶχαν κάποιες εὐκαιρίες γιὰ συνομιλίες καὶ συνεργασία μεταξύ τους. Γνώριζαν λοιπὸν οἱ τρεῖς τὸ Φίλιππο καὶ εἶχαν καὶ γνώμη γι’ αὐτόν, ἀλλ’ ὁ Χριστὸς δὲν χρειάστηκε τὴ γνώμη τους. Ἦταν δική του εὐθύνη καὶ ἡ κλήση τοῦ Φιλίππου.

–Ἀκολούθησέ με, τοῦ λέει.

Ὁ Φίλιππος μαγεμένος ἀπὸ τὴν ἐπιβλητικότητα καὶ γλυκύτητα τοῦ Κυρίου, βλέποντας δίπλα του καὶ τοὺς γνωστούς του, λέει καὶ αὐτὸς τὸ ναὶ στὴν πρόσκληση, καὶ προστίθεται στὴν ὁμάδα, μὲ ἀριθμὸ 4.  Ἀλλ’ ἡ ἱστορία παίρνει πλοκὴ κι ἐνδιαφέρον κυρίως ἀπ’ ἐδῶ κι ἐμπρός.

Ὁ Φίλιππος ζώντας πρωτόγνωρα αἰσθήματα εὐτυχίας δίπλα στὸν Κύριο κι ὄντας φύσει αὐθόρμητος καὶ μεταδοτικός, ἐπείγεται νὰ κάνει μέτοχο τῆς χαρᾶς του καὶ τὸν ἐκλεκτό του φίλο Ναθαναήλ, ποὺ καταγόταν κι αὐτὸς ἀπ’ ἐκεῖ κοντά, ἀπὸ τὴν Κανά. Ἀφήνει λοιπὸν γιὰ λίγα λεπτὰ τὸν Κύριο καὶ βρίσκει τὸ φίλο του.  Λαχανιασμένος τοῦ μιλάει γρήγορα καὶ συνοπτικά. Παραλείπει νὰ τοῦ πεῖ ὁτιδήποτε ἄλλο καὶ μπαίνει κατευθεῖ­αν στὸ θέμα.

– Βρήκαμε τὸ Μεσσία, τοῦ λέει, γιὰ τὸν ὁποῖο μίλησαν ὁ Μωϋσῆς καὶ οἱ προφῆτες. Πρόκειται γιὰ τὸν Ἰησοῦ, τὸ γιὸ τοῦ Ἰωσὴφ ἀπὸ τὴ Ναζαρέτ.

Ὁ Ναθανὴλ ἀκούει, ἀλλὰ δὲν ἐνθουσιάζεται.

– Σύμφωνοι, τοῦ ἀπαντᾶ μὲ διάθεση σκεπτικισμοῦ, ἀλλὰ δὲν λένε οἱ προφῆτες ὅτι ὁ ἀναμενόμενος θὰ προέλθει ἀπὸ τὴ Βηθλεέμ; Ἐσὺ μοῦ μιλᾶς γιὰ Ναζαρέτ. Καὶ σὲ ρωτῶ· Ἀπὸ τὴ Ναζαρὲτ εἶναι δυνατὸν νὰ προέλθει ὁ Μεσσίας; Μήπως κάνεις λάθος, φίλε μου;

Ὁ Φίλιππος δὲν ἔκανε λάθος. Ἤξερε τί τοῦ ἔλεγε, ἀλλὰ θεωροῦσε μάταιο νὰ τοῦ πεῖ περισσότερα. Ἐκείνη τὴ στιγμὴ σκέφθηκε, πιὸ πειστικὴ θὰ ἦταν μία προσωπικὴ γνωριμία τοῦ Ναθαναὴλ μὲ τὸ Χριστό.

– Τὸ πρόσωπο γιὰ τὸ ὁποῖο σοῦ μιλῶ, τοῦ λέει, εἶναι ἐδῶ δίπλα καὶ ἔχεις τὴν εὐκαιρία νὰ τὸ γνωρίσεις. Ἔλα καὶ δὲς μόνος σου.

Ἂν ὁ Ναθαναὴλ μὲ τὸ Ἐκ Ναζαρὲτ δύναταί τι ἀγαθὸν εἶναι ἐννοοῦσε κάτι τὸ ἀπαξιωτικὸ γιὰ τοὺς Ναζαρηνούς, δὲν θὰ κουνιόταν ἀπὸ τὴ θέση του.  Ἀλλ’ ἐπειδὴ κατάλαβε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ὅτι ὁ ἔμπιστος φίλος του, ὁ Φίλιππος, τοῦ ἔλεγε κάτι σοβαρό, σηκώθηκε ἀμέσως καὶ ξεκίνησε μαζί του. Καθὼς πλησίαζε καὶ σκεφτόταν τί θὰ πεῖ, ὁ Χριστὸς τὸν προλαβαίνει καὶ τὸν βγάζει ἀπὸ τὴ δυσκολία, λέγοντας γι᾿ αὐτόν· Νά ἕνας ἄδολος καὶ ἀληθινὸς Ἰσραηλίτης.

Τί; μὲ κολακεύει; σίγουρα ἀναρωτήθηκε μέσα του ὁ Ναθαναήλ. Πράγ­ματι· ἂν δὲν ἤξερε τὸν ἑαυτό του καὶ δὲν ἔνιωθε μέσα του ἄδολος κι ἀλη­θινός, θὰ εἶχε μπροστά του ἕναν ἐλεεινὸ κόλακα ἀπ’ αὐτοὺς ποὺ ἐξυμνοῦν ἀνύπαρκτες ἀρετὲς ἢ ἀξίες. Ὁ ἴδιος εἶχε ἐπίγνωση τοῦ ποιός εἶναι. Ἄρα δὲν τὸν κολακεύει. Ποῦ ὅμως τὸν ξέρει; Πρώτη φορὰ τὸν ἔβλεπε. Μᾶλλον πρόκειται γιὰ διορατικὸ καὶ χαρισματοῦχο ἄνθρωπο, σκέφτεται, ποὺ λίγα βλέπει καὶ πολλὰ καταλαβαίνει. Νά ἡ πρώτη καθαίρεση τῆς ἀρχικῆς ἀμφιβολίας του. Τὴν ἴδια στιγμὴ σκεφτόταν πάλι, μήπως τοῦ εἶχε μιλήσει γιὰ τὸ χαρακτῆρα του ὁ Φίλιππος. Καλύτερα ἂς τὸν ρωτήσω εὐθέως.

– Ἀπὸ ποῦ μὲ ξέρεις;

Ἡ νέα ἀπάντηση τοῦ Χριστοῦ θὰ παίξει καταλυτικὸ ρόλο μέσα του.

– Σὲ ξέρω πρὸ πολλοῦ, τοῦ λέει. Σὲ εἶδα πρὶν ἔρθει κοντά σου ὁ Φίλιππος νὰ σοῦ μιλήσει, ὅταν ἤσουν κάτω ἀπὸ τὴ συκιά.

Ὁ Ναθαναὴλ ἐκπλήσσεται, ἐνθουσιάζεται, παραληρεῖ.

– Διδάσκαλε, δὲν εἶχα πιστέψει στὰ ὅσα μοῦ εἶπε ὁ Φίλιππος γιὰ σένα. Ἀλλὰ τώρα ὁμολογῶ καὶ διακηρύττω ὅτι πράγματι εἶσαι γιὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ.

Ὁ Χριστὸς ὄχι μόνο δὲν τοῦ καταστέλλει τὸν ἐνθουσιασμό, ἀλλὰ τοῦ ἀνοίγει καὶ νέα μεγαλύτερη προσδοκία.

– Καθὼς θὰ εἶσαι κοντά μου, τοῦ λέει, θὰ δεῖς θαυμαστότερα πράγμα­τα. Θὰ δεῖς ἀνοιγμένο τὸν οὐρανὸ καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ν’ ἀνε­βαίνουν καὶ νὰ κατεβαίνουν ὑπηρετώντας με.

Μὲ τὸ τελευταῖο αὐτὸ ὁ Ναθαναὴλ καθηλώνεται καὶ ἐντάσσεται ἀπ’ ἐκείνη τὴν ὥρα θεληματικὰ στὸν κύκλο τῶν μαθητῶν του.

Τί νὰ πρωτοθαυμάσει κανεὶς ἀπὸ τὴν ἱστορία αὐτή; Τὴν αὐθεντία τοῦ Χριστοῦ; Τὴν πεποίθησή του γιὰ τὴν ἐκλογὴ τῶν συνεργατῶν του; Τὴν καρ­διογνωσία καὶ παγγνωσία του; Τὴ μεσσιανικότητά του; Τὴν ἐπιχειρημα­τολογία του; Τὴν ἐπαλήθευση τῶν προφητειῶν; Τὴν πρόγνωση τοῦ μέλλον­τος; Τὴν ἀνθρώπινη ἐμφάνισή του καὶ διπλὴ φύση του; Τὴ μετατροπὴ τοῦ σκεπτικισμοῦ σὲ θαυμασμό; Τὴν ἀπόφαση τῶν μαθητῶν; Τὴν αὐταπάρνησή τους;

Ὄντως μεγάλα καὶ θαυμαστὰ τὰ ἔργα σου, Κύριε. Τὸ βεβαιώνουμε κι ἐμεῖς ποὺ τὸ ἀκοῦμε δύο χιλιάδες χρόνια ἀπὸ τότε. Εἶσαι ζωντανός, εἶσαι τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος, ὅσο κι ἂν θέλουν οἱ εἰκονοκλάστες ὅλων τῶν ἐποχῶν ν’ ἀρνοῦνται τὴν ἀνθρώπινη περιγραπτὴ φύση σου. Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι δὲν θὰ παύσουμε νὰ διατρανώνουμε τὴν ὑπέρλογη θεανθρωπότητά σου, καθὼς καλεῖς ὅλους καὶ μάλιστα τοὺς νέους κοντά σου, κι ὄχι μόνο δὲν τοὺς ἀπογοητεύεις, ἀλλὰ καὶ τοὺς ὁδηγεῖς ἀπὸ ἔκπληξη σὲ ἔκπληξη.

Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

(δημοσίευσι 12/3/2011)