᾿Απόστολος 4ης κυριακῆς νηστειῶν
Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΜΑΣ ΑΝΟΙΞΕ ΤΟ ΔΡΟΜΟ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ
Κυρ. Δ΄ Νηστειῶν (῾Εβ 6,13-20)
Τὸ πρόσωπο τοῦ Ἀβραὰμ ἦταν ἰδιαίτερα σεβαστὸ στοὺς Ἑβραίους Χριστιανούς. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος ποὺ ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρεται σ’ αὐτό, προκειμένου νὰ ἀπευθύνει σ’ αὐτοὺς λόγο παρακλήσεως. Ἡ ἐκπλήρωση τῶν ὑποσχέσεων τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν Ἀβραάμ, ποὺ ἔγιναν μὲ ὅρκο, ἀποτελεῖ ἐγγύηση τῆς ἐκπληρώσεως τῶν ὑποσχέσεων τοῦ Θεοῦ καὶ πρὸς αὐτοὺς καὶ πρὸς ὅλους τους Χριστιανούς. Ὁ ἴδιος Θεὸς ποὺ ἀνταποκρίθηκε τότε στὶς προσδοκίες τοῦ γενάρχου ἀνταμείβοντας τὴν πίστη του, ὁ ἴδιος θ’ ἀνταποκριθεῖ καὶ τώρα στὶς προσδοκίες αὐτῶν, ἐφόσον παραμείνουν πιστοί, ὅπως κι ἐκεῖνος.
Ἀξίζει λοιπὸν νὰ ὑφίστανται οἱ Ἑβραῖοι Χριστιανοὶ τὶς κακουχίες τοῦ διωγμοῦ γιὰ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Ἀξίζει ὅμως νὰ ἔχουν καὶ ἀδίστακτη ἐλπίδα στὴν ἔνορκη ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ γιὰ ἐπάξια ἀνταμοιβή. Αὐτὸ εἶναι μὲ δυὸ λέξεις τὸ πρακτικὸ νόημα τῆς ἀποστολικῆς περικοπῆς τῆς Δ΄ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν. Ἂς δοῦμε ὅμως τὴν περικοπὴ στὶς λεπτομέρειες.
Ὁ Θεὸς στὸν πιστὸ δοῦλο του Ἀβραάμ, ποὺ δὲν εἶχε ἀποκτήσει παιδὶ μέχρι τὰ γεράματά του, ἔδωσε ὑποσχέσεις μὲ ὅρκο, ὅτι θὰ γεννήσει γιό, καὶ ἀπ’ αὐτὸν θὰ προέλθουν πολλὲς γενιὲς λαῶν. Καὶ ἐπειδὴ ὁ Θεὸς δὲν εἶχε κανέναν ἀνώτερό του, ὁρκίστηκε στὸν ἑαυτό του. Τί καὶ πῶς ὑποσχέθηκε; Ναί, ἀλήθεια, θὰ σὲ εὐλογήσω, τοῦ εἶπε, καὶ θὰ πληθύνω μὲ τὸ παραπάνω τοὺς ἀπογόνους σου. Καὶ ἔτσι ὁ Ἀβραὰμ περιμένοντας μακροπρόθεσμα ἀγόγγυστα καὶ μὲ πολλὴ ὑπομονή, πέτυχε τὴν ὑποσχεθεῖσα εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Ἀπέκτησε τὸν Ἰσαάκ.
Καὶ σχολιάζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Συνήθως οἱ ἄνθρωποι, ὅταν θέλουν νὰ βάλουν τέλος στὶς διαφορετικές τους γνῶμες, δίνουν ὅρκο στὸ Θεό, ποὺ εἶναι μεγαλύτερος. Μὲ τὸ ἴδιο σκεπτικὸ καὶ ὁ Θεὸς θέλοντας νὰ δείξει στοὺς κληρονόμους τὴ σταθερὴ καὶ ἀμετάβλητη ἀπόφασή του, ἐρχόμενος στὸ ἐπίπεδο τῶν ἀνθρώπων κατὰ συγκατάβαση, ἐνίσχυσε τὰ λόγια του μὲ ὅρκο, ἂν καὶ δὲν χρειαζόταν, ὥστε ἐμεῖς, ὅσοι ἔχουμε καταφύγει σ’ αὐτόν, νὰ ἔχουμε ἰσχυρὴ ἐνθάρρυνση καὶ παρηγορία μὲ δυὸ πράγματα σταθερὰ καὶ ἀμετακίνητα· μὲ τὴν ὑπόσχεσή του καὶ μὲ τὸν ὅρκο του, ποὺ εἶναι ἀδύνατο σ’ αὐτὰ νὰ πεῖ ψέματα ὁ Θεός. Ἔτσι μποροῦμε νὰ κρατήσουμε τὴν ἐλπίδα ποὺ εἶναι μπροστά μας, στὸ μέλλον μας. Τὴν ἐλπίδα ποὺ τὴν ἔχουμε σὰν ἄγκυρα τῆς ψυχῆς.
Ἡ ἐλπίδα αὐτὴ ἔχει τρία χαρακτηριστικά, α) ἀσφαλίζει ἀπὸ τοὺς πνευματικοὺς κινδύνους, β) εἶναι σίγουρη, καὶ γ) μπαίνει στὸν οὐρανό. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος παρομοιάζει τὸν οὐρανὸ μὲ τὸ πιὸ μέσα ἀπὸ τὸ καταπέτασμα μέρος τοῦ ναοῦ, τὸ λεγόμενο ἅγια ἁγίων. Ἐκεῖ στὰ ἅγια τῶν ἁγίων τοῦ οὐρανοῦ ἔχει μπεῖ νωρίτερα ἀπὸ μᾶς (ἡ ἐνσαρκωμένη ἐλπίδα μας) καὶ ὁ πρόδρομός μας Ἰησοῦς, ποὺ ἔχει ἀναδειχθεῖ σὲ ἀρχιερέα αἰώνιο, σὰν τὸν Μελχισεδέκ, ποὺ ἦταν ἀπάτωρ, ἀμήτωρ, ἀγενεαλόγητος, χωρὶς ἀρχὴ καὶ τέλος, (καὶ μᾶς περιμένει).
Ὁ Ἰωάννης Χρυσόστομος τὴ φράση «Ὁ Θεὸς μὴ ἔχοντας ἀνώτερό του ὁρκίστηκε στὸν ἑαυτό του λέγοντας· Ναί, ἀλήθεια, θὰ σ’ εὐλογήσω» τὴ βρίσκει ἴδια μὲ ἐκείνην τοῦ Ἰησοῦ «ἀμὴν ἀμὴν λέγω σοι» καὶ τὴ θεωρεῖ ἴδιο ὅρκο. Καὶ βλέπει τὸν ἴδιο Θεὸ στὸ πρόσωπο τοῦ Πατέρα καὶ στὸ πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ στὴν Παλιὰ καὶ στὴ Νέα Διαθήκη.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος κατὰ τὸν Ἰωάννη Χρυσόστομο ἐξαίρει τὴν ἀξία τῆς ἐλπίδος, παρατηρώντας ὅτι μὲ τὴν ἐλπίδα ἤδη εἴμαστε στὸν οὐρανό. Λέει· Εἶπε ὁ Θεός· Περιμένετε. Ὁπωσδήποτε θὰ πραγματοποιηθεῖ ἡ ἐλπίδα. Καὶ ὕστερα μᾶς πληροφορεῖ πάλι ὁ Θεὸς καὶ μᾶς λέει· Μᾶλλον μὲ τὴν ἐλπίδα τὸ πήρατε αὐτὸ ποὺ θέλατε… Δὲν εἶπε, ἐμεῖς εἴμαστε μέσα στὴν αἰωνία κατάπαυση, ἀλλὰ ἡ ἐλπίδα… Ὅπως ἡ ἄγκυρα δένεται στὸ πλοῖο καὶ δὲν τὸ ἀφήνει νὰ πηγαίνει πέρα δῶθε, ἔστω κι ἂν φυσοῦν μυριάδες ἄνεμοι, ἀλλὰ τὸ κρατάει σταθερό, ἔτσι καὶ ἡ ἐλπίδα μᾶς κρατάει σταθεροὺς στὴν οὐράνια προσδοκία μας… Ὥστε ἂν δὲν εἴχαμε τὴν ἐλπίδα, πρὸ πολλοῦ θὰ εἴχαμε πνιγεῖ. Καὶ αὐτὸ ἰσχύει ὄχι μόνο γιὰ τὰ πνευματικὰ ζητήματα, ἀλλ’ ἀκόμη καὶ γι’ αὐτὰ τὰ βιοτικά, τὸ ἐμπόριο, τὴ γεωργία, κλπ.
Καὶ μία τελευταῖα παρατήρηση τοῦ ἴδιου. Ὁ πρόδρομος, λέει, εἶναι κάποιων πρόδρομος. Ὅπως ὁ Ἰωάννης τοῦ Χριστοῦ… Δὲν ὑπάρχει μεγάλη ἀπόσταση ἀνάμεσα στὸν πρόδρομο καὶ σ’ αὐτοὺς ποὺ ἀκολουθοῦν. Καὶ ὁ πρόδρομος καὶ αὐτοὶ ποὺ τὸν ἀκολουθοῦν εἶναι στὸν ἴδιο δρόμο. Ὁ μὲν τὸν ἀνοίγει, οἱ δὲ τὸν καταλαμβάνουν καὶ τὸν περπατοῦν. Προηγήθηκε ὁ Χριστός, γιὰ νὰ ἑτοιμάσει τόπο γιὰ τοὺς πιστεύοντας (Ἰω 14,2).
Πόσο δυνατὰ ζοῦσε τὴν ἐλπίδα τῆς αἰωνιότητος ὁ ἀπόστολος Παῦλος! Καὶ πόσο παροδικὴ καὶ ψεύτικη τοῦ φαινόταν ἡ παροῦσα ζωή! Καὶ πόσο πείθει μὲ τὸν τρόπο ποὺ παρουσιάζει τὰ πράγματα!
Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης
(δημοσίευσις 12/3/2010)