symbole.gr

Στά πολυδαίδαλα μονοπάτια των Τυπικών Διατάξεων, περπάτησα από τα πολύ μικρά μου χρόνια. Στήν τρυφερή ηλικία των 8 ετών, επειδή έκανα λάθος στό Κοντάκιο της Γ΄. Ωδής την Κυριακή των Πατέρων του Πεντηκοσταρίου, έφαγα ένα χαστούκι από τον Πρωτοψάλτη τότε Πατέρα μου, σε ανύποπτη στιγμή, και ήταν τόση η σαστιμάρα και η ντροπή μου, ώστε βρέθηκα μπρούμυτα έξω από τον Σωλέα.
Από τότε, γιά να μήν ξαναρεζιλευτώ έτσι μέσα στην Εκκλησία, έκατσα κάτω και με την βοήθεια του Πατέρα μου και του μεγάλου του αδελφού και Δασκάλου του στή Βυζαντινή Μουσική, και ασχολήθηκα επισταμένα με τα Τυπικά θέματα οποιασδήποτε αρμοδιότητας κι’ άν ήταν αυτά ( Αναλογίων και Αγίου Βήματος, άσχετα αν αφορούσαν καθήκοντα νεωκόρου, Διακόνου, Ιερέων ή και Αρχιερέων ακόμη ).
Η προσήλωση και ο φανατισμός μου γιά τις Τυπικές Διατάξεις των διαφόρων Ιερών Ακολουθιών της Θείας Λατρείας μας, έγινε γρήγορα πασίγνωστος και πολλές φορές διάφοροι φίλοι, Κληρικοί όλων των βαθμών της Ιερωσύνης, όπως επίσης και πολλοί συνάδελφοι Ιεροψάλτες, ζητούν την γνώμη μου πάνω σε διάφορα θέματα.
Έχω λοιπόν να κάνω μερικές επισημάνσεις πάνω σε θέματα Τάξεως και Τυπικού, τα οποία όπως λέει και ο Λαός, "βγάζουν" μάτι, με την τσαπατσουλιά που επικρατεί.
Υπεύθυνοι, είμαστε όλοι μας. Το μετάλλιο όμως της ανευθυνότητος, το δικαιούνται πανηγυρικά, οι παντός βαθμού και τίτλου Κληρικοί μας.
Άς επανέλθουμε όμως στό θέμα μας, και ας δούμε τις ενστάσεις μου.
Προείπα ότι οι ΚΥΡΙΟΙ υπεύθυνοι γιά τις Τυπικές ατασθαλίες, είναι ολόκληρη η Ιεραρχία και ειδικά, η Ιερά Σύνοδος. Ας το δούμε λοιπόν.
Όπως αναφέρθη σε μία μελέτη του Αγίου Θήρας, οι υπ’ αριθμ. 499/1951 και 1353/-1956 Εγκύκλιοι της Ιεράς Συνόδου, επιβάλλουν στούς Σεβασμιώτατους Αρχιερείς μας, την ανάγνωση των διαφόρων ευχών, « μυστικώς ».
Αυτό βέβαια, δέν ήταν καινοτομία της Ιεράς Συνόδου, το επιβάλλουν οι ίδιοι οι Άγιοι Συγγραφείς των Ιερών Ακολουθιών.
Η λογική μου, μέ διαβεβαιώνει ότι γιά να αποφασίσει ολόκληρη Σύνοδος, να στείλει εγκύκλιο το 1951, κάτι δέν πήγαινε καλά. Παρ’ όλη όμως την Εγκύκλιο, δέν έγινε τίποτα, με αποτέλεσμα το 1956 να σταλεί δεύτερη. Μετά ; Λύθηκε το πρόβλημα ; Πειθάρχησαν οι Σεβασμιώτατοι Αρχιερείς μας ; Εάν ναί, τότε όλα καλά.
Με τα γραφόμενα όμως του Αγίου Θήρας, επανερχόμαστε μετά από 50 χρόνια, πάνω στό ίδιο θέμα. Ασφαλώς βέβαια, το πρόβλημα δέν γεννήθηκε τώρα. Μάλλον δέν έπαψε ποτέ να υπάρχει. Και η Ιερά Σύνοδος ; Τι κάνει ;
Έχει ισχύ πάνω στούς Αρχιερείς μας ή όχι ; Εάν έχει, μέ ποιό τρόπο επιβάλλει τις απόψεις ή μάλλον τις εντολές της, στούς απείθαρχους Αρχιερείς μας ; Εάν πάλι δέν έχει, τι νόημα έχουν οι αποστολές Εγκυκλίων ;
Ασφαλώς γνωρίζετε όλοι, την κατάσταση που επικρατεί σήμερα.
Αυτοί οι ίδιοι οι Αρχιερείς μας, και οι κατ’ ανάγκην ή δουλοπρέπεια μιμητές των, Κληρικοί όλων των υπόλοιπων βαθμίδων της Ιερωσύνης, απαιτούν από τους Ιεροψάλτες συντομία στήν ψαλμωδία τους, γιά να έχουν όλο το χρόνο να απαγγείλουν ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΩΤΑΤΑ τις ευχές από τα μικρόφωνα, όχι « εις επή-κοον του Εκκλησιάσματος » όπως αναφέρει ο Άγιος Θήρας στό δημοσίευμά Του, αλλά ολόκληρης της γύρω περιοχής.
Τι μέτρα όμως έχει πάρει από το 1951 μέχρι σήμερα η Ιερά Σύνοδος ;
Η ταπεινή μου γνώμη είναι ότι δέν μπορεί να επιβληθεί στούς Αρχιερείς μας και ως εκ τούτου, δέν μπορεί να πάρει κανένα μέτρο. Εάν μπορούσε, δέν θα χρειαζόταν η υπόμνηση του Αγίου Θήρας, πάνω σε ένα θέμα, που χρονίζει εδώ και 50 χρόνια.
Άς δούμε όμως και Αυτούς τους ίδιους τους Αρχιερείς μας.
Πώς συμπεριφέρεσθε χοροστατούντες ή συμμετέχοντες στίς Ιερές Ακολουθίες ;
Τι κάνουν γιά να μήν υπάρχουν Τυπικά παρατράγουδα σ’ αυτές ;
1) Πολλοί από Αυτούς, προσέρχονται γιά να χοροστατήσουν χωρίς Μανδύα. Γιατί ; Σε σχετικές ερωτήσεις μου, έχω πάρει τις εξής απαντήσεις : « Ξέρετε τι μπελάς είναι το δίπλωμα » ;Σκέφτομαι τι θα έλεγαν, εάν ήταν υποχρεωμένοι να τους διπλώνουν μόνοι τους !!
Άλλος είπε : « Είναι πολύ βαρύς ». Εάν δέν μπορεί ένας Αρχιερέας, να σηκώσει το βάρος του Μανδύα του, πως θα σηκώσει το βάρος του πληρώματος της Επαρχίας του ; Δεν είναι καλύτερα να παραιτηθεί ή στη χειρότερη περίπτωση να τον « παραιτήσουν » και να πάει σπίτι του να ξεκουραστεί ;
Άλλος πάλι, είπε : « Δίπλωμα - ξεδίπλωμα, καταστρέφεται ». Ας τον βάλει λοιπόν στή ναφθαλίνη, ας μπεί κι’ Αυτός, να ησυχάσουμε κι’ εμείς και ο Μανδύας του απ’ Αυτόν.
Το Τυπικό όμως ορίζει σαφέστατα, ότι ουδέποτε ανέρχεται Ιεράρχης στό Θρόνο χωρίς Μανδύα. Αλλά τι μας ενδιαφέρει τι λέει το Τυπικό ! Το « Όπως δοξη τω προεστώτι », καλύπτει όλες τις διατάξεις του Τυπικού.
2) Υπάρχουν Αρχιερείς, οι οποίοι απαιτούν πριν από την είσοδό τους στόν Ιερό Ναό γιά να χοροστατήσουν, να τους προσκομίζουν το Ιερό Ευαγγέλιο γιά να το προσκυνήσουν και κατά την είσοδό τους, να ψάλλεται το « Άξιον Εστίν ».
Μέχρι τώρα ήξερα ότι αυτό το τελετουργικό, γίνεται μόνο στήν περίπτωση, που κάποιος Προκαθήμενος της Εκκλησίας ( Πατριάρχης ή Αρχιεπίσκοπος ) , επισκέπτεται επίσημα κάποια πόλη, και πηγαίνει να προσκυνήσει ή στόν πολιούχο Άγιο της πόλης ή σε κάποιον τοπικό Άγιο. Τότε ακολουθεί και Δοξολογία πρός τιμήν του Μεγάλου Επισκέπτη.
Το να γίνεται αυτό σε καθημερινές χοροστασίες Αρχιερέων ( Εσπερινούς, Όρθρους, Χαιρετισμούς, Κατανυκτικούς κλπ ) , είναι αδιανόητο και θα ήθελα να μάθω από ποιά Τυπική Διάταξη πηγάζει, αλλά και σε τι εξυπηρετεί.
3) Κατά την είσοδό τους στούς Ιερούς Ναούς, πολλοί Αρχιερείς πηγαίνουν στό παγκάρι, παίρνουν κερί και ανάβοντάς το, προσκυνούν στό Εικονοστάσι.
Πού το βρήκαν γραμμένο αυτό ; Και γιατί, όταν προσέρχονται προκειμένου να χοροστατήσουν σε Μνημόσυνα ή σε Γάμους, μπαίνουν από την πόρτα του Ιερού Βήματος ;
4) Μετά την άνοδό τους στό Θρόνο, το Τυπικό ορίζει ότι ΜΟΝΟ οι Ιερείς οι οποίοι θα λειτουργήσουν, να « λάβουν καιρόν » ανά δύο και κατά τα πρεσβεία Ιερωσύνης. Οι υπόλοιποι, απλώς κάνουν « σχήμα » και εισέρχονται στό Άγιο Βήμα.
Ποιά Τυπική Διάταξη υποχρεώνει τους Ιεροψάλτες να προσέλθουν προκειμένου να « λάβουν καιρόν » και αυτοί ; Τούτο, το αναφέρει ο Άγιος Πατρών κ. Νικόδημος, στά Δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος και δυστυχώς το απαιτούν οι περισσότεροι Αρχιερείς, δημιουργούντες σκάνδαλο, στίς Ακολουθίες.
Από πού πηγάζει η απαίτηση αυτή ;
« Καιρόν » λαμβάνουν οι Ιερείς προκειμένου να ντυθούν την Ιερατική τους στολή. Οι Ιεροψάλτες όμως δέν έχουν ανάγκη να ντυθούν, γιατί η Είσοδος τους βρί-σκει ήδη ντυμένους με το ράσο τους και στή θέση τους πανέτοιμους.
Τι σημασία έχει η λήψις « καιρού » γι’ αυτούς ;
Ο Καθηγητής και Δομέστικος των Πατριαρχικών Χορών κ. Άγγελος Βουδούρης, στό βιβλίο του « Οι Μουσικοί Χοροί της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας » ( έκ-δοσις Κων/πόλεως 1937 , σελ. 7 ) γράφει ότι οι Χοροί ψάλλοντας και οι δύο μαζί το « Εις πολλά έτη », « ποιούν τω Πατριάρχη υπόκλισιν βαθείαν και περαίνοντες την οφειλομένην δεξίωσιν, ευλογούντος του Πατριάρχου, ανέρχονται ησύχως εις τα οικεία στασίδιά των ». Οι δικοί μας Αρχιερείς και ιδίως ο Άγιος Πατρών, από που ορμώμενοι απαιτούν άλλα ; Μήπως θα μας πούν να « παίρνουμε καιρό » και στό τέλος του Όρθρου, καθώς επίσης και μετά την Είσοδο των Τιμίων Δώρων στό Άγιο Βήμα, όπως κάνουν σύμφωνα με το Τυπικό, οι υπόλοιποι Κληρικοί ; Ας μή διακωμωδούμε λοιπόν την Τάξη, γιά ανόητα και εγωιστικά καπρίτσια.
5) Αρκετοί Αρχιερείς ( θα ήθελα να πώ αβίαστα ΟΛΟΙ, αλλά δέν θέλω να χαρακτηριστώ υπερβολικός ), απαιτούν να ψάλλουν όταν χοροστατούν. Στό προαναφερόμενο βιβλίο του, ο Άγγελος Βουδούρης γράφει σχετικά στή σελ. 8, παρ. 7 ότι : « εις τον Πατριαρχικόν Ναόν, ουδέποτε επιτρέπεται εις χοροστατούντα Αρχιερέα να ψάλλη και δή τας Καταβασίας. Το ψάλλειν ταύτας, είναι αποκλειστικόν δικαίωμα του Πρωτοψάλτου ». Στό κάτω – κάτω Μακαριώτατε, ελπίζω να συμφωνήσετε μαζί μου, ότι εκτός του ότι , οι μόνοι αρμόδιοι να ψάλλουν τα των Ιερών Ακολουθιών, είναι ΑΝΑΝΤΙΡΡΗΤΑ οι Ιεροψάλτες ( γι’ αυτό και προσλαμβάνονται άλλωστε ), οι περισσότεροι από τους Αρχιερείς, εκτός του ότι δέν γνωρίζουν καθόλου Βυζαντινή Μουσική, είναι και κακόφωνοι ή φάλτσοι. Είναι λοιπόν απολύτως δικαία αυτή η Διάταξη της Πατριαρχικής Τάξης, που απαγορεύει στούς χοροστατούντες Αρχιερείς να ψάλλουν. Τούτο όμως δέν ισχύει εδώ. Οι δικοί μας Αρχιερείς, ψάλλουν όχι μόνο Καταβασίες, αλλά και Κεκραγάρια, Εσπέρια, Δοξαστικά, Αίνους και ότι άλλο θελήσουν. Ουσιαστικά, καταργούν « Αρχιερατικώ Δικαίω », τον Πρωτοψάλτη του Ιερού Ναού στόν οποίον χοροστατούν.
Είπαμε « Όπως δόξη τω Προεστώτι ». Και ο Ιεροψάλτης ;
Δέ βαριέστε ! Ποιός τον υπολογίζει !!! Η Τάξη όμως και η Παράδοση, μας λένε ότι ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ να ψάλλουν οι χοροστατούντες Αρχιερείς.
Είναι γνωστό σε όλους μας, ότι ορισμένοι Αρχιερείς, διακρίνονται γιά την ικανότητά και τις γνώσεις τους στή Βυζαντινή Μουσική, τόσο Σείς, όσο και η ικανότητά τους στό ψάλλειν. Ή σεβόμαστε όμως ορισμένες Διατάξεις του Τυπικού και της Παραδόσεως ή ο καθένας μπορεί να κάνει ότι θέλει μέσα στό χώρο του Ι. Ναού, κατά την ώρα των Ι. Ακολουθιών ( π. χ. το « Ειρήνη πάσι » και το « Κύριε επίβλεψον εξ’ ουρανού », να το λέει ο Ιεροψάλτης ).
Αλήθεια ! Τι θα λέγατε τότε όλοι Εσείς οι κατά τα άλλα σεβαστοί μας Αρχιερείς ; Θα Σας άρεσε κάτι τέτοιο ; Θα Σας άρεσε να κάνουμε εμείς οι Ιεροψάλτες διάφορες άλλες εκφωνήσεις, όταν μάλιστα εννέα στίς δέκα φορές, οι Ιερείς μας και όπως προανεφέρθη και πολλοί Αρχιερείς, είναι κακόφωνοι, φάλτσοι ή παράφωνοι ; Αλλωστε τι σημασία έχει η λέξη « χοροστατώ » στήν Εκκλησιαστική ορολογία ; Μήπως κατάργηση των Ιεροψαλτών ;
6) Τα Δικηροτρίκηρα απ’ ότι γνωρίζω, αποτελούν συμπλήρωμα της καθ’ όλου Αρχιερατικής στολής και χρησιμοποιούνται κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας.
Ποιά διάταξη επιβάλλει την παρουσία τους, στήν Ακολουθία του Εσπερινού, και ποιά υποχρεώνει τους Ιεροψάλτες, να ψάλλουν το « Εις πολλά έτη » επειδή του Δεσπότη, του « κάπνισε » να ευλογήσει το Εκκλησίασμα μ’ αυτά, στό τέλος του « Φώς Ιλαρόν » ;
7) Στίς εκφωνήσεις « Υπέρ του Αρχιεπισκόπου » ( τα είπαμε και πάρα πάνω) , εκτός του ότι πολλοί κόλακες Κληρικοί, προσθέτουν και το « και Πατρός » ή το « και Ποιμενάρχου » και ΔΕΝ κατακεραυνώνονται από τους « Θεματοφύλακες των Παραδόσεων της Εκκλησίας μας » Αρχιερείς ( έτσι ονομάζει γνωστότατος Ιεράρχης τον εαυτό του, αλλά σε όλες τις παραβάσεις του Τυπικού, που γίνονται στόν χώρο της Εκκλησίας, πρωτοστατεί ), απαιτείται από τους Ιεροψάλτες το « Εις πολλά έτη ».
Ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Σεραφείμ Φαράσογλου, ο οποίος υπηρέτησε στόν Πατριαρχικό Ναό, σάν Κανονάρχος και Λαμπαδούχος προτού χειροτονηθεί Διάκονος και κατόπιν Αρχιδιάκονος Πριγκηποννήσων, στό βιβλίο του « Από την Τάξη και ψαλμωδία στόν Πατριαρχικό Ναό Κωνσταντινουπόλεως », στή σελ. 36, γράφει ότι κατά την παραπάνω εκφώνηση, ο Πρωτοψάλτης λέγει χύμα « Κύριε ελέησον », αν και δέν είναι η σειρά του ( στόν Πατριαρχικό Ναό, ούτε οι Ιερείς και πολύ περισσότερο οι Χοροί των Ιεροψαλτών, δέν κάνουν φωνητικές επιδείξεις με τις εκφωνήσεις και τα « Κύριε ελέησον » αλλά ψάλλουν εναλλάξ στήν βάση του ήχου και χύμα ). Συγχρόνως λοιπόν με το « Κύριε ελέησον », και οι δύο οι Χοροί, στρέφονται πρός τον Πατριάρχη και κάνουν « σχήμα ». Εδώ οι Αρχιερείς μας, απαιτούν το « Εις πολλά έτη » και εάν βρεθεί κάποιος, ο οποίος να γνωρίζει το τι πρέπει να πεί, τον προσβάλλουν χαρακτηρίζοντάς τον « ανίδεο » ( συνέβη προσωπικά σε μένα αυτό ) . Βέβαια αυτό, δέν το κάνουν όλοι οι Αρχιερείς μας. Ευτυχώς.
8) Όταν έλθει η ώρα να πάρει « καιρό » και ο Δεσπότης, ο Πρωτοψάλτης ψάλλει την Αρχαία Φήμη « Τον Δεσπότην και Αρχιερέα » σε αργό μέλος. Πολλοί εκ των Αρχιερέων μας, δέν γνωρίζουν πότε πρέπει να κατεβούν από τον Θρόνο και να αρχίσουν την διαδικασία, αλλά με το Απήχημα ξεκινούν. Αυτό δείχνει το λιγότερο, άγνοια πολλών πραγμάτων. Η Φήμη αυτή, λεγόταν όταν χοροστατούσε στόν Ναό, ο ίδιος ο Αυτοκράτορας, ο οποίος καθόταν στό « Δεσποτικό » Θρόνο, και απέναντί του, στό αριστερό μέρος του Σολέα, ο Αρχιερέας σε Θρόνο μικρότερο και πιό απλό. Στήν πρώτη συλλαβή της λέξης «Δεσπότην» ( στό Δε δηλαδή ) κατέβαινε από τον Θρόνο του ο Αυτοκράτορας και στό Αρχι ο Αρχιερέας, και έπαιρναν μαζί « καιρό ». Σήμερα, εκτός του ότι οι Αρχιερείς μας έχουν ιδιοποιηθεί τον τίτλο και τα δικαιώματα της έννοιας « Δεσπότης », κατεβαίνουν και σε λάθος στιγμή.
9) Στο « Κύριε επίβλεψον εξ’ ουρανού », απαιτείται πάλι από τους Ιεροψάλτες το «Εις πολλά έτη ». Ο Καθηγητής κ. Βουδούρης, στό προαναφερόμενο βιβλίο του σελ. 9, γράφει : « Όταν ο Πατριάρχης ιστάμενος έμπροσθεν της Ωραίας Πύλης μεγαλοφώνως εκφωνεί το « Κύριε, Κύριε, επίβλεψον εξ’ ουρανού κλπ », ο Πρωτοψάλτης απαν-τά χαμηλοφώνως το : « Αμήν ». Τα ίδια μας λέει και ο π. Σεραφείμ στή σελ. 56, του δικού του βιβλίου : « Ο Τρισάγιος Ύμνος κορυφώνεται με το « Κύριε Κύριε επίβλεψον » που λέγει τρεις φορές ο Πατριάρχης, κρατώντας τα Δικηροτρίκηρα, σαν άλλος Μωϋσής, που κρατάει στά χέρια του τις δύο πλάκες της Διαθήκης με τις Δέκα Εντολές. Ο Πρωτοψάλτης απαντάει με σιγανή φωνή κάθε φορά, Αμήν » . Γιατί οι δικοί μας Αρχιερείς, απαιτούν κάθε τόσο το « Εις πολλά έτη » ;
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, υπάρχουν τρεις ( 3 ) εξηγήσεις και θα ήθελα πολύ να μπορούσε κάποιος, να με διαψεύσει.
α) Η άγνοια του Τυπικού. Θεραπεία ; Να αφήσουν κατά μέρος τον « Αρχιερατικό τουπέ » και να κάτσουν να διαβάσουν λίγο. Έτσι, θα μπορούν να φέρουν επάξια τον τίτλο του « Θεματοφύλακα », που είπαμε παραπάνω, και θα είναι σε θέση να διορθώνουν « παρανομίες » και όχι να δημιουργούν.
β) Εγωκεντρισμός. Προσέρχονται στούς Ι. Ναούς, όχι γιά να χοροστατήσουν ή να συμμετάσχουν σε μιά Ακολουθία, αλλά γιά να επιδειχθούν, να τους δεί ο κόσμος, η τηλεόραση, το ραδιόφωνο και γιά να διαπιστώσουν κατά πόσο οι υποτελείς τους Κληρικοί, εξακολουθούν να τους φοβούνται ( και ως εκ τούτου να τους « λιβανί-ζουν » ), αλλά και γιά να μετρήσουν, μέχρι πόσες φορές τους είπανε σήμερα το « Εις πολλά έτη ».
γ) Υπερεγω`ι`σμός. Δέ βαριέσαι ! Στόν Πατριάρχη, ας λένε « Αμήν » και « Κύριε ελέησον » . ΕΓΩ ΑΠΑΙΤΩ « Εις πολλά έτη ». Στό κάτω - κάτω, ΠΟΙΟΣ είναι ο Πατρι-άρχης !!!! ΑΧ ! Πότε επί τέλους, θα σταματήσει αυτή η επιδειξιομανία Υμών των Ταγών της Εκκλησίας μας ; Κάποτε ένας σεβαστός γιά μένα προσωπικά Ιεράρχης, σε μιά ιδιαίτερη συζήτηση που είχαμε, μου είχε πει ότι βρέθηκε κάποτε στόν Πατριαρχικό Ναό, σε έναν Εσπερινό Σαββάτου. Παρόντες, το Ιερατείο του Ναού και η ακολουθία του Πατριάρχη ( σύμφωνα με το Τυπικό ), οι Χοροί των Ιεροψαλτών, ο Πατριάρχης στό Θρόνο του και σαν Εκκλησίασμα, ΜΟΝΟΣ ο συνομιλητής μου Ιεράρχης. Αυτό το γεγονός, το ότι δηλαδή ο Πατριάρχης χοροστατούσε ΧΩΡΙΣ Εκκλησίασμα, τον είχε εντυπωσιάσει πάρα πολύ και περισσότερο απ’ όλα όπως μου είπε, ο φανατισμός τους στό Τυπικό. Πρόσθεσε δέ, ότι εκείνος ( δηλαδή ο συνομιλητής μου ) δέν θα το έκανε ποτέ.
Δεν μπόρεσα να το κρατήσω, γιατί μου έκαιγε τα χείλη. Ξέρετε τι του απάντησα ;
Δυστυχώς Άγιε και Σεβαστέ Πατέρα. Γι’ αυτό, ΕΚΕΙΝΟΣ είναι Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ, ο οποίος δέν προσέρχεται στό Ναό γιά επίδειξη, αλλά, διότι αισθάνεται ότι πρέπει να συμμετάσχει στίς διάφορες Ακολουθίες, προκειμένου να επιτελέσει το έργο Του και την αποστολή Του. Η παρουσία του κόσμου ή των ΜΜΕ, δέν Τον αφορούν.
Και κάτι ακόμη, γιά τους σεβαστούς μας σχολάζοντες Αρχιερείς ή τους Βοηθούς Επισκόπους, οι οποίοι έχουν αναλάβει την χοροστασία, στίς Ιεροτελεστίες και ει-δικά στα Μνημόσυνα. Η συμπεριφορά τους, ιδίως τις Κυριακές κατά τις οποίες έχουν αναλάβει την υποχρέωση να χοροστατήσουν, σε 2, 3 ή και περισσότερα Μνημόσυνα μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, είναι αχαρακτήριστη. Αδιαφορούν γιά το περιεχόμενο της Ακολουθίας, παραλείποντας πολλά από την Τάξη του Τυπικού, φτάνει στόν πρώτο Ναό, να τελειώσουν με το Μνημόσυνο μαζί, 15΄ τουλάχιστον λεπτά ενώρίτερα της κανονικής ώρας, οπότε χωρίς να γδυθούν, ρίχνουν το ράσο πάνω από τα Άμφιά τους, και μπαίνοντας στό αυτοκίνητο που περιμένει έξω από την εξώπορτα του Ιερού Βήματος, τρέχουν να προλάβουν το Μνημόσυνο στόν επόμενο Ναό, ο οποίος έχει την εντολή, να ρυθμίσει την ώρα ανάλογα. Το ίδιο επαναλαμβάνεται όσες φορές έχει προγραμματισθεί να χοροστατή-σει ο εκάστοτε Επίσκοπος, σε Μνημόσυνα.
Στήν κυριολεξία, κρατούν ένα δίκαννο στά χέρια, και κυνηγούν τα Ευρώ. Σκοπός τους; Όσα προλάβουν περισσότερα.
Αυτά πρός το παρόν γιά Υμάς τους σεβαστούς μας Αρχιερείς. Καιρός να ασχοληθούμε και με τους κατώτερους των Αρχιερέων Κληρικούς. Τους Παπάδες μας.
Αυτό το « Όπως δόξη τω προεστώτι » που αναφέρεται στή μελέτη του Αγίου Θήρας, έχει δώσει τέτοιο « τουπέ » στούς Ιερείς μας, ώστε να θεωρούν εαυτούς, πάνω απ’ όλα ΚΑΙ αυτής της Τυπικής Διατάξεως, άσχετα αν πολλές φορές, έχουν πλήρη άγνοια γιά τα περισσότερα θέματα. Παραδείγματα υπάρχουν τόσα πολλά, που μπορώ να γεμίσω ολόκληρη εφημερίδα. Όρεξη νά’ χει κανείς, να σημειώνει. Θα δούμε πολλά απ’ αυτά στή συνέχεια.
1) Στούς Εσπερινούς άνευ Εισόδου, όπως επίσης και στους Όρθρους άνευ Θείας Λειτουργίας, πρίν την Απόλυση, λέγεται Μικρά Εκτενής ( μέχρι το « Υπέρ του Αρ-χιεπισκόπου » ) και όχι ολόκληρη η Μεγάλη. Πολλοί αυτό δέν το γνωρίζουν. Άλλωστε τι νόημα έχει η αντικατάστασή της ;
2) Στό « Και νυν » των Εσπερίων, όπως επίσης και στό τέλος του Χερουβικού Ύμνου ( στή Μεγάλη Είσοδο δηλαδή ), οι Ιερείς μας εξέρχονται πολύ νωρίς, με αποτέλεσμα στόν Εσπερινό να περιμένουν αρκετή ώρα στό κέντρο του Ναού προκειμένου να τελειώσει το Θεοτοκίο που ψάλλεται, στή δέ Μεγάλη Είσοδο, εάν δέν διακόψουν το Χερουβικό με το « Πάντων ημών », φθάνοντας περίπου στο 1/3 της διαδρομής, στήν καλύτερη περίπτωση, στέκονται στήν Βορεία Πύλη του Αγίου Βήματος και τους βλέπει το Εκκλησίασμα, αναγκάζοντας τους Ιεροψάλτες να τε-λειώσουν, κακήν - κακώς τα ψαλλόμενα μαθήματα. Βέβαια αυτό, σχολιάζεται ποικιλοτρόπως από το Εκκλησίασμα, το οποίον όμως, σε καμιά περίπτωση δέν λέει, ότι οι Ιερείς μας βιάζονται να τελειώσουν μιά ώρα αρχίτερα να ξεμπερδεύουνε, αλλά ότι οι Ιεροψάλτες το « τραβάνε ».
3) Τα Αναγνώσματα ( Προοιμιακός, Προφητείες, Καταξίωσον Κύριε, Στερεώσαι, Εξά-ψαλμος, Ανάστασιν Χριστού, Ν΄. Ψαλμός, Πιστεύω, Πάτερ ημών ), σύμφωνα με την Αρχαία Τάξη, διαβάζονται « υπό του Προεστώτος ή ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ή ΕΤΕΡΟΥ Ιερέως ».
Σήμερα οι Ιερείς μας, κατάφεραν να μεταφέρουν την « αγγαρία » αυτή, στούς Ιεροψάλτες. Συγχωρέστε μου την έκφραση, αλλά έτσι είπαν μπροστά μου μερικοί.
4) Όταν Ιερουργεί ένας Ιερέας ή έστω μαζί με Διάκονο, το Τυπικό αναφέρει, ότι ΔΕΝ δικαιούται να ψάλλει στόν Εσπερινό « Φώς Ιλαρόν » και το Προκείμενο και στή Θ. Λειτουργία, Εισοδικό, Απολυτίκιο, Κοντάκιο και Τρισάγιο. Όλ’ αυτά, ψάλλονται ΜΟΝΟ σε Συλλείτουργο Ιερέων. Ποιός διαβάζει όμως Τυπικό ; Κι’ αν κάποτε έπεσε κατά τύχη στο μάτι κανενός, γιατί να το εφαρμόσει ; Δέν είπαμε ;
« Όπως δόξη τω προεστώτι » .
5) Στόν Ν΄. Ψαλμό, όταν ο Ιερέας προσφέρει το Ιερό Ευαγγέλιο γιά να προσκυνήσουν οι πιστοί, εξέρχεται στό « Ιδού γάρ εν ανομίαις συνελήφθην » και όχι όποτε του κατέβει, προσπερνά τον χώρο του Σωλέα και στέκεται στήν έξοδό του πρός τον υπόλοιπο Ναό, με τα χέρια ΚΑΛΥΜΜΕΝΑ.
Βέβαια δέν γνωρίζω γιατί έχει επικρατήσει το να τοποθετούμε το Ιερό Ευαγγέλιο στό Προσκυνητάρι. Η θέση του, είναι στήν Αγία Τράπεζα. Εν πάσει περιπτώ-σει όμως, πολλοί από τους Ιερείς μας, προσφέρουν μαζί με το Ιερό Ευαγγέλιο, ΚΑΙ τα χέρια τους γιά προσκύνημα και μάλιστα, άκουσα Ιερέα να λέει σε κάποιον που προσκυνούσε το Ευαγγέλιο « Εμπρός, φίλα και το χέρι ».
6) Στό « Σώσον ο Θεός τον λαόν σου », πολλοί από τους Ιερείς μας, κάνουν γενικό προσκλητήριο, σε όλους τους Αγίους της Εκκλησίας μας. Το να μνημονευτεί το όνο-μα ένός Αγίου, Προστάτη του Ιερέα που κάνει την εκφώνηση, το καταλαβαίνω.
Επίσης το να μνημονευτούν τα ονόματα, στά οποία έχουν αφιερωθεί τα Κλίτη ή τα παρεκκλήσια ( εάν υπάρχουν ) του Ι. Ναού, είναι κάτι που ΑΣ πούμε επιβάλλεται. Το να γίνεται όμως, όλη αυτή η ανάγνωση του Αγιολογίου της Εκκλησίας μας, είναι κάτι που δέν μπορώ να καταλάβω σε τι αποσκοπεί και ας με συγχωρήσουν οι σεβαστοί Ιερείς μας. Κάποτε μάλιστα, πηγαίνοντας να δοκιμαστώ στόν Ι. Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, του Ν. Ηρακλείου Αττικής, ο προ`ι`-στάμενος Αρχιμανδρίτης, εκτός από την πλημμυρίδα των Αγίων που μνημόνευσε κατά την διάρκεια αυτής της ευχής, απαίτησε μετά την Είσοδο, να ψάλλουμε τα Απολυτίκια ΟΛΩΝ των Αγίων που αναφέρονταν στό Συναξάριο της ημέρας, μαζί με τα Απολυτίκια των Αγίων στούς οποίους ήταν αφιερομένα τα Κλίτη και τα Προσκυνητάρια του Ι. Ναού. Το κακό όμως δέν σταμάτησε εκεί. Μετά το « Άξιον Εστίν », ήθελε να ψάλλουμε και τα Μεγαλυνάρια ΟΛΩΝ αυτών των Αγίων.
Περιττό να τονίσω ότι η απαρίθμηση όλων αυτών, επανελήφθη και στήν απόλυση. Γιά τα Απολυτίκια και Μεγαλυνάρια, ο άνθρωπος έχει προνοήσει και τυπώ-σει σε φύλλα Α4 γιά κάθε ημέρα του χρόνου ξεχωριστά, και κάθε πρωί, προμηθεύει του Ιεροψάλτες.
Κατά τα άλλα, σύμφωνα με τον Σεβασμιώτατο Άγιο Θήρας, οι Ιεροψάλτες αυθαιρετούν και δημιουργούν προβλήματα στίς Ακολουθίες. Θα ήθελα να μάθω ή από τον προαναφερόμενο Αρχιμανδρίτη ή από οποιονδήποτε άλλο ( και εδώ εννοούμε και τους σεβαστούς Αρχιερείς μας ), πρός τί όλο αυτό το προσκλητήριο ;
Μήπως προσπαθούμε να μάθουμε πόσοι από τους Αγίους αυτούς, είναι παρόντες, ή ο συντάκτης της συγκεκριμένης ευχής, ήταν αδαής ή ασεβής ή και ανόητος ; Ή μήπως ότι « ορισμένοι » έχουν περισσότερους Αγίους στό ρεπερτόριό τους ;
7) Μετά την Μικρή Είσοδο, σε Συλλείτουργο Ιερέων, ο προεξάρχων Ιερέας, θυμιά την Αγία Τράπεζα και από την Ωραία Πύλη, τις Εικόνες του Τέμπλου και το Εκκλησίασμα. Θα έλεγα αβίαστα, ότι δέν είδα πολλές φορές κάτι τέτοιο στή μακρόχρονη διακονία μου. Οι Ιερείς μας, εκτός βέβαια απειροελαχίστων εξαιρέσεων, βιάζονται να μπουν μέσα, γιά να καθίσουν και να πιάσουν την κουβέντα.
8) Και λίγα γι’ αυτό το ίδιο το Συλλείτουργο των Ιερέων.
Κατ΄ αρχήν, γιά να υπάρξει « κανονικό » Συλλείτουργο, πρέπει σύμφωνα με το Τυπικό του Βιολάκη, στόν Εσπερινό της Ακολουθίας ( εφ’ όσον γίνει Είσοδος ) να Ιερουργήσουν τουλάχιστον τρείς από τους Ιερείς που θα συλλειτουργήσουν την επομένη, και οι οποίοι να ψάλλουν το « Φώς Ιλαρόν » στό μέσον του Ναού, και μέχρι το « και Άγιον Πνεύμα Θεόν ». Το υπόλοιπον, ψάλλεται από το Άγιον Βήμα. Επίσης το ακολουθούν Προκείμενο της ημέρας, ψάλλεται μιά φορά από το Άγιο Βήμα, και δυό φορές απ’ έξω ( από τους Ψάλτες ). Την επομένη, τα μόνα που επιτρέπονται να ψάλλουν, είναι το Εισοδικό, το Απολυτίκιο, το Κοντάκιο και το τρίτο « Άγιος ο Θεός ». ΤΙΠΟΤΕ ΑΛΛΟ ( Τυπικό Βιολάκη, Κεφάλαιο « ΠΕΡΙ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ » σελ. 432 ). Σήμερα τι επικρατεί ; Κατ’ αρχήν, ποτέ δέν γίνεται ο Εσπερινός - ιδίως του Σαββάτου ( επειδή συνήθως οι Ιερείς των Ναών, συλλειτουργούν στή Θεία Λειτουργία της Κυριακής ) από περισσότερους του ενός Ιερέως, εκτός βέβαια, εάν είναι κάποια μεγάλη εορτή, αλλά και πάλι σπάνια το βλέπουμε. Συνήθως ο Εσπερινός, γίνεται από έναν Ιερέα, και την επομένη το πρωί, σπάνια βλέπουμε όλους μαζί τους Ιερείς, οι οποίοι πρόκειται να συλλειτουργήσουν, να παίρνουν « καιρόν » όλοι μαζί, την ώρα που ψάλλονται οι Στιχολογίες των Καθισμάτων, στόν Όρθρο. Πολλές φορές, οι Ιερείς που θα συλλειτουργήσουν, έρχονται ότι ώρα θέλει ο καθένας, και « πιστεύ-ουμε » ότι πρίν να ντυθούν, παίρνουν « και-ρόν » από το Τρίπτυχο, εντός του Αγίου Βήματος. Επίσης συνηθίζουν να θέλουν να ψάλλουν το « Άγιος ο Θεός » πέντε φορές και όχι τρείς. Πέντε φορές, ψάλλεται ΜΟΝΟΝ όταν χοροστατεί Αρχιερέας.
9) Στόν Απόστολο, ο Ιερέας ή ο Διάκονος, θυμιά ΑΘΟΡΥΒΩΣ την Αγία Τράπεζα και κατά σειρά, τις Εικόνες του Τέμπλου και τον λαό, όπως προηγουμένως. Σπάνια το βλέπουμε κι’ αυτό, αλλά όταν γίνεται, το θυμιατό χαλάει τον κόσμο.
10) Μερικοί από τους Ιερείς μας, έχουν καθιερώσει σε κάθε Θ. Λειτουργία να λένε τα « Κατηχούμενα ». Η περιέργειά μου ερωτά : Που το βρήκαν γραμμένο κάτι τέτοιο και σε τι αποσκοπεί ;
11) Μετά τον Απόστολο, ακούμε την εκφώνηση « Ειρήνη Σοί τω αναγιγνώσκοντι. » ή « ....τω αναγνόντι.... » ή « ....τω αναγνώσαντι ». Το σωστό είναι το τελευταίο. Ειρήνη σ’ αυτόν που διάβασε τον Απόστολο. Όλα τα άλλα, είναι απλή φιλολογία μάλλον και τίποτ’ άλλο.
12) Στό Χερουβικό, εκτός του ότι ο Ιερέας προβάλλει στήν Ωραία Πύλη προκειμένου να θυμιάσει, όποτε θέλει και όχι στό « Τριάδι », λεει τον Ν΄. Ψαλμό τόσο δυνατά, ώστε πολλές φορές δέν ακούγεται το ίδιο το Χερουβικό ( φυσικά δέν μιλά-με γι’ αυτούς που κολλάνε και πάνω στό μικρόφωνο ) .
13) Στή Μεγάλη Είσοδο, εκτός του ότι δέν γίνεται τις περισσότερες φορές, με το άκουσμα της φράσεως « Ως τον Βασιλέα των όλων, υποδεξόμενοι » , αλλά πολλές φορές όπως τονίσαμε και αλλού, « κόβουν » κακήν - κακώς το Χερουβικό, όταν γίνεται ο νεωκόρος η έστω ένα παιδί, θυμιά τα προσκομιζόμενα Τίμια Δώρα σε όλη την διαδρομή, μέχρι την Είσοδό τους στό Άγιο Βήμα. Σπάνιο φαινόμενο κι’ αυτό.
14) Όταν κατά την Μεγάλη Είσοδο τα Τίμια Δώρα φθάσουν στήν Ωραία Πύλη, ΔΕΝ γίνεται οποιαδήποτε μνημόνευση από τους Ιερείς, παρά σιωπηλώς εισέρχονται εις το Άγιο Βήμα. Κατά παράβαση, μπορεί να γίνει μιά απλή μνημόνευση, όπως : « Πάντων ημών και πάντων των ευσεβών και Ορθοδόξων Χριστιανών, μνησθείη Κύριος ο Θεός, εν τη Βασιλεία Αυτού πάντοτε, νυν και αεί, και εις τους αιώνας των αιώνων ».
Δυστυχώς, ακούγονται πολλά αυτή την ώρα από τους σεβαστούς μας Κληρικούς ( εδώ συμπεριλαμβάνονται και οι περισσότεροι των Αρχιερέων μας ).
15) Η εκφώνηση « .....του Αρχιεπισκόπου ημών .... του ορθοτομούντος τον λόγον της ΣΗΣ αληθείας » ή « ...της Ιεράς ημών Συνόδου, της ορθοτομούσης τον λόγον της ΣΗΣ αληθείας, κ.λ.π. » ( έχουμε αναφερθεί και αλλαχού γι' αυτό το θέμα ). Αυτό το ΣΗΣ, δέν το καταλαβαίνω. Η αλήθεια, είναι μία και μοναδική. Δέν υπάρχει αλήθεια δική μου, δική σου ή δική του. Συνεπώς, αυτό το ΣΗΣ, θα πρέπει να αφαιρεθεί, διότι κατά την ταπεινή μου γνώμη, αυτός που επιμένει να το λέει, θα μπορούσε κάλλιστα, να χαρακτηρισθεί και αιρετικός. Άλλωστε ο μακαριστός Πατριάρχης Δημήτριος, όταν είχε έλθει στήν Αθήνα, και χοροστάτησε στόν Μητροπολιτικό Ναό, είχε πεί : « Της Ιεράς ημών Συνό-δου, της ορθοτομούσης τον λόγον της Αληθείας ».
16) Στά Συλλείτουργα των Ιερέων, όταν ελθει η ώρα να μεταλάβουν, κοινωνούν ένας - ένας κατά τα πρεσβεία της Ιερωσύνης ΚΑΙ από τα δύο είδη μαζί
( Σώμα και Αίμα ), και ο τελευταίος μεταδίδει στόν Διάκονο ( εάν υπάρχει ).
Αυτό όμως, πολύ σπάνια γίνεται. Πολλοί - μά πάρα πολλοί - από τους Ιερείς μας, συνηθίζουν να παίρνουν ο καθένας ξεχωριστά Σώμα, να κάνει τον γύρο της Αγίας Τραπέζης, και επανερχόμενος γιά δεύτερη φορά, να κοινωνεί Αίμα.
Το συλλείτουργο των Ιερέων, είναι αντίγραφο του Αρχιερατικού Συλλείτουργου, και ως εκ τούτου, ακολουθεί την ίδια Τάξη. Επίσης οι Κληρικοί που παρευρίσκονται μέσα στό Άγιο Βήμα και δέν Συλλειτουργούν, μεταλαμβάνουν ως εξής : Οι μέν Αρχιερείς, πρώτοι και πρίν από τους λειτουργούντες φορώντας Ωμοφόριο και Επιτραχήλιο ( Επιτραχήλιο βάζουν. Το Ωμοφόριο δέν έχω δεί ποτέ ), οι δέ Ιερείς με Επιτραχήλιο και οι Διάκονοι τελευταίοι με Ωράριο, πάντα μετά τους λειτουργούντες Ιερείς.
17) Όταν οι Ιερείς μας, θέλουν να κάνουν κάποια ανακοίνωση ή να διαβάσουν κάποια εγκύκλιο, ΠΑΝΤΟΤΕ κόβουν το ψάλσιμο στή μέση. ΠΟΤΕ δέν βγαίνουν προτού αρχίσει το τροπάριο ή να περιμένουν να τελειώσει ή τουλάχιστον να τελειώσει κάποια πρόταση, από την οποία να βγαίνει κάποιο νόημα. Το ίδιο γίνεται και με το κήρυγμα. Δέν βγαίνουν όταν ψάλλεται το : « Είς Άγιος, είς Κύριος », αλλά αφού ο Ιεροψάλτης, αρχίσει το Κοινωνικό. Γιατί αυτή η προσβλητική γιά τους Ιεροψάλτες συμπεριφορά ; Είπαμε « Όπως δόξη τω προεστώτι », αλλά δέν νομίζετε ότι όλα τα πράγματα έχουν και κάποιο όριο ; Τι θα γινόταν αν προτού τελειώσει το κήρυγμα ή η ανακοίνωση, κατά τον ίδιο τρόπο που έκοψε ο Ιερέας τον Ιεροψάλτη, έκοβε και ο Ιεροψάλτης τον Ιερέα και συνέχιζε την Ακολουθία ; Ή μήπως το να προσβάλλεις κάποιον, είναι επιστήμη που την γνωρίζουν μόνο οι Ιερείς μας ;
Αλλά δέν είναι μόνο αυτά. Όλοι κάνουν και κάνουμε πολλές φορές λάθη. Όταν αυτά γίνονται από την πλευρά των Ιεροψαλτών, οι Ιερείς μας, εκτός βέ-βαια ελαχίστων περιπτώσεων, βγαίνουν στήν Ωραία Πύλη και προσβάλλουν ανοικτά τον υπαίτιο.
Πολλοί μάλιστα δείχνουν επιδεικτικά το Τυπικό. Όταν κάνουν οι ίδιοι λάθη και μάλιστα ουσιώδη, τι γίνεται ; Θα τους άρεσε να τους συμπεριφερθούν και οι Ιεροψάλτες με τον ίδιο ακριβώς τρόπο ; Τον δικό τους ;
Η ταπεινή γνώμη μου είναι, ότι το μέν κήρυγμα θα πρέπει να γίνεται αμέσως μετά την ανάγνωση της διατεταγμένης περικοπής του Ευαγγελίου, οπότε θα δίνεται αμέσως στό Εκκλησίασμα και η ερμηνεία του, και οι ανακοινώσεις, μετά το « Είη το Όνομα Κυρίου ». Τώρα εάν υπάρξει κάτι σχετικό με περιφορά δίσκου, τότε καλύτερη ώρα νομίζω, θα ήταν μετά το « Άξιον Εστίν ». Οπωσδήποτε όμως, το να αρχίσουν οι Ιερείς μας να βλέπουν, με τη Χριστιανική Αγάπη ( που τόσο πιεστικά ζητούν από τους άλλους ), τους άμεσους Συνεργάτες τους, τους Ιεροψάλτες, θα διορθωνόταν κατά πολύ η κατάσταση μέσα στούς Ι. Ναούς μας. Αλλά πού !! Αν ζούσε ο Σαίξπηρ και διάβαζε αυτή την ευχή, θα μας έλεγε σίγουρα ότι βλέπουμε Όνειρα Χειμερινής Νυκτός.
18) Και ας έλθουμε σ’ ένα θέμα , που έχει καταντήσει πραγματικό πρόβλημα.
Τις Απολύσεις των Ιερών Ακολουθιών. Στίς Δεσποτικές και Θεομητορικές Εορτές, το Τυπικό, δέν αναφέρει ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γιά την Απόλυση, όπως π. χ. « Ής την Κοίμησιν εορτάζομεν » ή « Την Είσοδον » ή « Ού την Μεταμόρφωσιν » κ.λ.π.
Έτυχε όμως κατά τη διάρκεια της πολύχρονης διακονίας μου πάνω στά Ιερά Αναλόγια, να ακούσω περίεργα πράγματα, όπως π. χ. « Τα Εισόδια της Πανυπερευλογημένης Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, ών και την μνήμην επιτελούμεν » ή « ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΣΩΤΗΡΑΣ, ής και την μνήμην επιτελούμεν » ή « ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ, ών και την μνήμην επιτελούμεν » ή « ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ ΤΥΦΛΟΥ, ού και την μνήμην επιτελούμεν » και πολλά άλλα τέτοια φοβερά πράγματα.
Ο καθένας λέει, ότι του κατέβει.
Πάμε πάρα κάτω, στό όμως ίδιο πάντα θέμα.
Ο τύπος της Απολύσεως, θέλει : « Ού την μνήμην επιτελούμεν » και όχι « Ού ΚΑΙ την μνήμην επιτελούμεν » . Επίσης δέν επιτρέπεται το : « Και πάντων ΣΟΥ των Αγίων », αλλά « Και πάντων των Αγίων ». Εκτός, αν δεχθούμε ότι υπάρχουν και Άγιοι, που δέν είναι Σου ( του Θεού δηλαδή ), αλλά κάποιου άλλου.
Καλό θα ήταν οι σεβαστοί μας Ιερείς, να ξεκαβαλλήσουν το καλάμι του « Ξερόλα », να καθίσουν κάτω, και να διαβάσουν αυτή την « παλιοφυλλάδα » που λέγεται Τυπικό. Ιδίως τα κεφάλαια της Προθεωρίας. Θα μάθουν πάρα πολλά, από αυτά που νομίζουν ότι ξέρουν. Επίσης το να ρωτούν και πότε - πότε, δεν θα τους μειώσει. Απλούστατα θα σταματήσουν να λένε κουταμάρες, και να γελάει μαζί τους ο κό-σμος. Πάνω απ’ όλα ας αφήσουν εκείνο το περίφημο « Όπως δοξη τω προεστώτι ».
19) Όταν ο Ιερέας κάνει την Απόλυση, ο Δεξιός Χορός των Ιεροψαλτών, ψάλλει « Τον ευλογούντα και αγιάζοντα ημάς », το οποίον τρόπον τινά, αποτελεί την « Φήμην » του ενεργούντος την Απόλυσιν Ιερέα. Πολλοί εξ’ αυτών, ευλογούν τους Ιεροψάλτας ανταποδίδοντας μ’ αυτό τον τρόπο τις ευχές των. Άλλοι πάλι στό τέλος της Απολύσεως και πρό του « Δι’ ευχών », λένε « Τους κοπιώντας και ψάλλοντας και τον περιεστώτα λαόν, Κύριε φύλαττε, εις πολλά έτη ». Άλλοι πάλι, δέν δίνουν καμιά σημασία και τελειώνουν με το « Δι’ ευχών », λές και οι Ιεροψάλτες, είναι υποχρεωμένοι αυτοί μέν να εύχονται « έτη πολλά », και σάν ανταπόδοση της φιλοφρονήσεως, να εισπράττουν την αδιαφορία αυτών που δέχονται τις ευχές τους.
20) Τα Μνημόσυνα και τα Τρισάγια, ψάλλονται αμέσως μετά το : « Είη το Όνομα Κυρίου » και αρχίζουν με το : « Μετά πνευμάτων ». Ταυτόχρονα ο Ιερέας ή ο Διάκονος, κρατεί θυμιατό και θυμιά τα κόλλυβα ή την Εικόνα του Χριστού στό Τέμπλο. Ποτέ μετά το « Δι’ ευχών ». Τούτο αναφέρεται στο Τυπικό του Βιολάκη γιά τα Σάββατα του Τριωδίου.
21) Το « Δι’ ευχών » της Απολύσεως, κατά την περίοδο του Πεντηκοσταρίου, έχει κακώς αντικατασταθεί, από το « Χριστός Ανέστη » ( έχουμε αναφερθεί και σε άλλη στήλη ) Τούτο επιβάλλεται ΜΟΝΟ κατά την Διακαινήσιμο Εβδομάδα και κατά την απόδοση της Εορτής του Πάσχα ( Βιολάκης σελ. 41, παρ. 50 ). Από τον Εσπερινό του Σαββάτου ( παραμονής δηλαδή της Κυριακής του Θωμά ), επανέρχεται το « Δι’ ευχών ».
Εδώ όμως, συμβαίνουν και άλλα περίεργα με τη νοοτροπία ή δουλοπρέπεια των Ιερωμένων μας, οι οποίοι άσχετα εάν έχουν ήδη καταργήσει το « Δι’ ευχών » γιά τη περίοδο του Πεντηκοσταρίου όπως είπαμε, όταν χοροστατεί Αρχιερέας, δέν πα-ραλείπουν να λένε και μάλιστα επιδεικτκά ( γιά να το ακούσει ο Δεσπότης ), το « Δι’ ευχών του Αγίου Δεσπότου ημών ».
Ας αποφασίσουν τέλος πάντων. Λέγεται το « Δι’ ευχών », ναι ή όχι. Καλύτερα όμως δέν είναι να ακολουθούμε τον δρόμο της ....... καμήλας ; Συγνώμη !
Του Τυπικού ήθελα να πώ.
Υπάρχει ελπίδα, να ακούσουμε μιά ολόκληρη Ακολουθία, χωρίς να "τελεσθούν" ατασθαλίες ;;;;;; Ε Ι Δ Ο Μ Ε Ν.

από **MTheodorakis** » Τετ 18 Φεβ 2009, 16:10:01

Ιωαννίδης Δημήτριος έγραψε:6) Στό « Σώσον ο Θεός τον λαόν σου », πολλοί από τους Ιερείς μας, κάνουν γενικό προσκλητήριο, σε όλους τους Αγίους της Εκκλησίας μας. Το να μνημονευτεί το όνο-μα ένός Αγίου, Προστάτη του Ιερέα που κάνει την εκφώνηση, το καταλαβαίνω.
Επίσης το να μνημονευτούν τα ονόματα, στά οποία έχουν αφιερωθεί τα Κλίτη ή τα παρεκκλήσια ( εάν υπάρχουν ) του Ι. Ναού, είναι κάτι που ΑΣ πούμε επιβάλλεται. Το να γίνεται όμως, όλη αυτή η ανάγνωση του Αγιολογίου της Εκκλησίας μας, είναι κάτι που δέν μπορώ να καταλάβω σε τι αποσκοπεί και ας με συγχωρήσουν οι σεβαστοί Ιερείς μας.

Τὸ πλῆθος τῶν πρέσβεων προσβάλλει ὡς δύσκολο τὸν πολυέλεο Κύριο.