symbole.gr

῞Οταν πήγαινα στὸ δημοτικό, στὶς πρῶτες τάξεις, μᾶς μάθαιναν τὶς δασυνόμενες λέξεις σὲ καταλόγους σὰν ποιηματάκια, ἕνα ποιηματάκι γιὰ κάθε φωνῆεν. οἱ κυριώτερες καὶ πιὸ συχνὲς τέτοιες λέξεις ἦσαν τοποθετημένες μὲ τρόπο ποὺ νὰ σχηματίζουν κάποιον ὑποτυπώδη ῥυθμό, κάποια ὁμοιοκαταληξία. ὅποιος θυμόταν αὐτὲς τὶς βασικὲς λέξεις εὕρισκε εὔκολα καὶ τὰ ἐπίσης δασυνόμενα παράγωγά τους.

Δὲν θυμοῦμαι ἂν αὐτὰ τὰ μνημοτεχνικὰ ποιήματα ὑπῆρχαν σὲ κάποιο βιβλίο, ἀλλὰ ἀπὸ τότε δὲν τὰ ξαναεῖδα. ὕστερα ἀπὸ τόσα χρόνια θυμοῦμαι μόνο τὸ ποίημα γιὰ τὶς δασυνόμενες λέξεις ἀπὸ Α, χωρὶς νὰ εἶμαι καὶ σίγουριος ὅτι τὸ θυμοῦμαι ὅλο. ἰδού.


δασυνόμενες λέξεις ἀπὸ Α

ἁβρὸς ἅγιος ἁγνὸς
ἅδης ἁλμυρὸς καὶ ἁπαλὸς
αἷμα ἅμα ἅμαξα ἁμαρτία
ἁλυκὴ καὶ ἁλυσίδα
ἁπλώνω ἁρπάζω ἁφὴ ἁψίδα


᾿Απὸ τὸ Ε θυμοῦμαι μόνο τὴν ἀρχή του. ἰδού.

δασυνόμενες λέξεις ἀπὸ Ε

ἕνα ἕξι ἑπτὰ ἕντεκα ἑκατὸ
῾Εβραῖος ἑβδομάδα ἑρπετὸ
........................................................
........................................................


Θυμᾶται κανεὶς ἄλλος περισσότερα; μήπως γνωρίζει κανεὶς κάποια ἔκδοσι μὲ αὐτοὺς τοὺς πίνακες;

Στὸν ἱστοχῶρο Κρατύλος ἔχουν δημοσιευθῆ ἄλλα τρία τέτοια «ποιήματα», ἕνα γιὰ τὸ Α καὶ δύο γιὰ τὸ Ε. τὰ παραθέτω καὶ ἐδῶ (στὸ τελευταῖο «ποίημα» στὸν προτελευταῖο στίχο διορθώνω τὴν λέξι «εὐρέως», ἡ ὁποία ψιλοῦται, σὲ «῾Εβραῖος»).


δασυνόμενες λέξεις ἀπὸ Α

Ἅδης ἅγιος ἁγνός
ἅμα ἅμαξα ἁπλός
αἷμα ἁμαρτία ἅρμα
ἅμιλα ἁφὴ καὶ ἅλμα
ἁπαλός ἁψύς ἁψίδα
ἁλυκὴ καὶ ἁλυσίδα
ἁρμόζω κι ἁρμυρίζω
ἁρπάζω κι ἁλωνίζω


δασυνόμενες λέξεις ἀπὸ Ε

Ἕνα ἕξι καὶ ἑπτά
ἑκατὸ καὶ ἑρπετά
Ἑρμῆς, Ἕλλη καὶ Ἑλένη
ἡ Ἑλλάδα ἡ ξακουσμένη
ἕδρα ἕτοιμος ἑνώνω
μιὰ ἑβδομάδα σιδερώνω


δασυνόμενες λέξεις ἀπὸ Ε

Ἕνα ἕξι ἑκατό
ἕδρα ἕλκος ἑρπετό
Ἕκτωρ Ἕλλη καὶ Ἑλλάς
Ἑλικών καὶ ἑβδομάς
ἕλος εἵλωτας Ἑλένη
ἕνωση καὶ εἱμαρμένη
ἑορτή ἑστία Ἑρμῆς
ἑαυτός εὑρίσκω ἑξῆς
ἑπτά ἑσπέρα ἑρμηνεία
ἑταῖρος καὶ ἑταιρεία
῞Εβρος εὕρημα ῾Εβραῖος
ἑπομένως καὶ τὸ ἕως


Πάντως αὐτὰ δὲν εἶναι τὰ ποιηματάκια ποὺ εἶχα μάθει ἐγώ. καὶ καταλαβαίνω ὅτι ὑπῆρχαν διάφορα τέτοια καὶ σὲ κάθε περιοχὴ ἢ σὲ κάθε σχολεῖο ὁ δάσκαλος χρησιμοποιοῦσε ὅποιο εἶχε ὑπόψει του ἢ θεωροῦσε καλλίτερο.

῞Οπως πρόσφατα μὲ ἐνημέρωσαν καὶ μπορεῖτε νὰ διαπιστώσετε καὶ ἐσεῖς, σὲ ἕναν ἄλλον ἱστοχῶρο ἔχουν δημοσιευθῆ ἐπίσης ποιήματα μὲ δασυνόμενες λέξεις. τὸ Α εἶναι ἴδιο μὲ τὸ ποίημα «Ἅδης ἅγιος ἁγνός» καὶ τὸ Ε ἴδιο μὲ τὸ «Ἕνα, ἕξι, ἑκατό», ποιήματα ποὺ ἤδη ἔχω παραθέσει στὸ προηγούμενο μήνυμα. τὰ ὑπόλοιπα ὅμως δὲν ὑπάρχουν ἀλλοῦ καὶ εὐχαρίστως τὰ παραθέτω καὶ ἐδῶ.

῾Η καθηγήτρια ποὺ ἔφτιαξε αὐτὰ τὰ ποιήματα λέει πὼς δὲν εἶναι ἀκριβῶς αὐτὰ ποὺ μάθαινε καὶ ἡ ἴδια στὸ σχολεῖο, διότι τὰ ἔχει ξεχάσει. προσπάθησε ὅμως νὰ τὰ συνθέσῃ ἐξαρχῆς συνδυάζοντας κάτι ἀπὸ ὅσα θυμόταν μὲ τὴν δική της προσπάθεια καὶ ἔμπνευσι. νομίζω πὼς τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι ἐξαιρετικὰ χρήσιμο καὶ τῆς ἀξίζουν συγχαρητήρια καὶ εὐχαριστίες.


Η

Ἥλιος, ἥβη, ἡσυχία,
Ἥφαιστος, καὶ ἡλικία,
Ἥρα, ἥρωας, Ἡρακλῆς,
ἡγεμών, ἡμέρα, ἡμεῖς,
ἥπατα καὶ ἥμερος,
ἡδονή, ἡγούμενος.


Ι

Ἵππος, ἵνα, ἱερός,
ἱδρώτας, καὶ ἱλαρός,
ἱστός, ἵδρυμα, ἱστορία,
ἱκανός, καὶ ἱκεσία.


Ο

Ὅμως, ὅποιος, ὁδηγός,
ὁρίζω, ὅρκος, ἡ ὁδός,
ὁμοῦ, ὅθεν, ὁμαλός,
ὅταν, ὅλος, ὅσος, ὅπως,
ὅπου, ὁδηγῶ, ὁρμή, καὶ ὅλμος.


Ω

Ὥρα, ὥριμος, ὡραῖος,
ὥστε, ὣς καὶ ὡριαῖος.