Νικόδημος ᾿Αθωνίτης (+1809)

[MTheodorakis]

«οἱ διδάσκαλοι τῶν ἑλληνικῶν σχολείων πρέπει νὰ μὴ παραδίδουν εἰς τοὺς πρωτοπείρους καὶ ἀρχαρίους νέους τοὺς νεκρικοὺς διαλόγους τοῦ ἀθέου Λουκιανοῦ, οὐδὲ τὸν Ὁμηρον καὶ Εὐριπίδην καὶ Ἀριστοφάνην καὶ τοὺς ἄλλους ποιητὰς...ἄς παραδίδουν...τοὺς ἱεροὺς λόγους τῶν θείων πατέρων...καὶ μάλιστα τοὺς τοῦ μεγάλου πατρὸς Βασιλείου· καὶ ἀντὶ τῶν ἔξωθεν ποιητῶν, ἄς παραδίδουν τὰ τοῦ μεγάλου Γρηγορίου ἔμμετρα ποιήματα» (Εἰς τὰς ιδ’ ἐπιστολὰς τοῦ ἀποστόλου Παύλου (Ἐφ. f’, 4) τ. 2 (1819) σσ. 281-282 ὑπ. 1).

«τὴν δὲ Κυριακὴν...καθ’ ἥν καὶ ἔσται ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν» (ὅπ. πρ. (Ἑβ. γ’, 11) τ. 3 σ. 296 ὑπ. 1).

«εἷς ἅγιος δύναται ἀμέσως ἐνεργεῖν κατὰ τὸ αὐτὸ νῦν ἐν διαφόροις τόποις καὶ ἀκούειν τῆς προσευχῆς τῶν αὐτὸν ἐπικαλουμένων» (ὅπ. πρ. (Ἑβ. ζ’, 3) τ. 3 σ. 334 ὑπ. 2).

«κατὰ ἑπόμενον θέλημα συνεχώρησεν ὁ Θεὸς τὰς θυσίας, ἵνα μὴ θεοποιήσουν τὰ ζῶα οἱ Ἰουδαίοι» (ὅπ. πρ. (Ἑβ. ι’, 6) τ. 3 σ. 376 ὑπ. 2).

[MTheodorakis]

«οὔ τε οἱ καλούμενοι ἱερομόναχοι πρέπει ἤ νὰ χειροτονῶνται, ἤ νὰ εὑρίσκονται ὅλως ἐφημερεύοντες εἰς τὰς ἐν τῷ κόσμῳ ἐκκλησίας» (Πηδάλιον σ. 188 ὑπ. 2).

«θρήνησον...ὅτι τὴν σήμερον ἐν οὐδεμιᾷ χειροτονίᾳ διακόνου ἤ πρεσβυτέρου ἐκφωνεῖται τὸ ὄνομα τῆς ἐκκλησίας ἤ τοῦ μοναστηρίου εἰδικῶς» (ὅπ. πρ. σ. 190).

«οἱ ἱερεῖς πρέπει νὰ προσέχουν καλὰ νὰ μὴ μεταλαμβάνουν τοὺς χριστιανοὺς ἀπὸ τὰς μερίδας, ἀλλὰ ἀπὸ τὸ ἴδιον αὐτὸ σῶμα τοῦ Κυρίου» (ὅπ. πρ. σ. 243 ὑπ. 2).

«ἀσχημονοῦσιν οἱ μοναχοὶ μαλλία τρέφοντες» (ὅπ. πρ. σ. 258 ὑπ. 1).

«πρέπει κατὰ τὸ ἑσπέρας τῆς ἡμέρας νὰ τελεῖται ἡ προηγιασμένη» (ὅπ. πρ. σ. 267 ὑπ. 1).

«ὅταν τὰ ξύλα διαλυθοῦν ἀπὸ τοῦ τύπου τοῦ Σταυροῦ καίεται, καὶ ὅταν ὁ χρωματισμὸς καὶ ὁ χαρακτὴρ τῶν εἰκόνων διαφθαρῇ παντελῶς, καίεται τὸ σανίδι ὡς ξύλον ἀργόν» (ὅπ. πρ. σ. 319 ὑπ. 2).

[MTheodorakis]

«Ὅσοι δὲ εἶναι ὑπὲρ τοὺς τεσσαράκοντα πέντε χρόνους, οὕτοι δὲν συγχωροῦνταί ποτε νὰ λάβουν τρίτην γυναῖκα» (ὅπ. πρ. σ. 387 ὑπ. 1).

«τὸ βάπτισμα ...τὴν ἀνεπίστροφον ἀδικίαν οὐ συγχωρεῖ», οὔ τε τὸ μοναχικόν «σχῆμα» (ὅπ. πρ. σ. 557 ὑπ. 2).

«οἱ σχισματικοὶ εἶναι ἀκόμη μέλη τῆς ἐκκλησίας» (ὅπ. πρ. σ. 589).

«τὰ ἅγια λείψανα...ἀδιάφθαρτά εἰσιν, ὡραῖα, εὐώδη, ἐξηραμμένα, ἥμερα καὶ εὐπρόσιτα, ὡσὰν νὰ εἶναι κοιμισμένα...πρὸς τούτοις βρύουσι καὶ διάφορα θαύματα» (ὅπ. πρ. σ. 662 ὑπ. 1).

«ἐκεῖνοι ὁποῦ ἐνοχλοῦνται ἀπὸ τὴν θάλασσαν, δὲν πρέπει νὰ ἐμβαίνουν εἰς πλοιάρια νὰ πλέουν κατ’ αὐτὴν τὴν ἡμέραν ὁποῦ κοινωνήσουν» (ὅπ. πρ. σ. 716 ὑπ. 2).

«ἐὰν τινὰς ἀναδεχθῇ τὸ παιδίον του, χωρίζεται ἀπὸ τὴν γυναῖκά του» (ὅπ. πρ. σ. 754).

«ἡ...ἀδελφοποιησία...ἀποβεβλημένη ἐστὶν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ ἐναντία εἶναι εἰς τὴν φύσιν...ἡ φύσις δὲν γεννᾷ ἀδελφόν ποτε, ἀλλὰ υἱόν» (ὅπ. πρ. σ. 756).

[MTheodorakis]

«εἶσαι ὅλος ἕνα σύνθετον τῆς θείας ἐλεημοσύνης» (Γυμνάσματα πνευματικὰ Μελέτη δ’, 2 ἔκδ. Ρηγοπούλου (1971) σ. 30).

«σὲ βαστᾷ ἡ καρδία σου νὰ ἀποθάνῃς ὡσὰν ἕνα ζῶον, ἔτσι ἀνέτοιμος;» (ὅπ. πρ. Μελέτη η’, 3 σ. 55).

«ὅποιος ἔχει λερωμένα ῥοῦχα δὲν ἐμβαίνει εἰς τὴν χαρὰν ἐκείνου τοῦ γάμου, ἀλλὰ οὔτε δύνανται νὰ ἔμβουν εἰς αὐτὸν ὅσοι εἶναι ἀσθενεῖς ἤ τυφλοὶ ἤ χωλοὶ ἤ μισερωμένοι ἐπειδὴ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν σπητάλιον καὶ νοσοκομεῖον δὲν γίνεται» (ὅπ. πρ. Μελέτη ι’, 2 σ. 71).

«δὲν φοβεῖσαι ἐκεῖνον τὸν τόπον, ὅπου εἶναι τόσον φοβερός, διότι εἶναι αἰώνιος, καθὼς λέγει ὁ προφήτης Ἡσαΐας ‘’τίς ἀναγγελεῖ ὑμῖν τὸν τόπον τὸν αἰώνιον;» (Ἡσ. λγ, 14· ὅπ. πρ. Μελέτη ιβ’, 3 σ. 88).

«Ἐσὺ ἀφοῦ ἐβαπτίσθης, ἠρνήθης τὸν κόσμον καὶ τὰ τοῦ κόσμου, ὅθεν ὁ κόσμος δὲν εἶναι ἰδικὸς σου διδάσκαλος, οὔ τε ἐσὺ μαθητὴς τοῦ κόσμου» (ὅπ. πρ. Μελέτη κδ’, 3 σ. 206).

«κατὰ τὴν περισσοτέραν ἤ ὀλιγωτέραν προετοιμασίαν ὅπου κάμῃ ὁ ἄνθρωπος, ἔτσι λαμβάνει καὶ περισσοτέραν ἤ ὀλιγωτέραν τὴν χάριν ἀπὸ τὴν θείαν κοινωνίαν» (ὅπ. πρ. Μελέτη κf’, 3 σ. 220).

[MTheodorakis]

«Ἐκεῖνο τὸ αἷμα ὅπου ἔγραψεν εἰς τὰ μέλη του τὴν πρὸς σὲ ἀγάπην του, αὐτὸ τὸ ἴδιον γράφει εἰς αὐτὰ ἀκόμη καὶ τὴν πρὸς αὐτὸν κακὴν ἀνταπόκρισιν τῆς ἀχαριστίας σου» (ὅπ. πρ. Μελέτη κζ’, 3 σ. 226).

«κατὰ τὸ μεσονύκτιον τῆς Κυριακῆς ἔχει νὰ γίνῃ ἡ δευτέρα παρουσία» ὅπ. πρ. Μελέτη λβ’, 1 σ. 273 ὑπ. 1).

«Ἤξευρε γὰρ ὅτι ἄν δὲν χαρῇς πνευματικῶς εἰς ὅλα ταῦτα τὰ ὑπερφυσικὰ χαρίσματα τῆς τοῦ Χριστοῦ ἀναστάσεως, εἶναι κακὸν σημάδι διὰ λόγου σου, πῶς δὲν ἀγαπᾷς τὸν ἀναστάντα Χριστὸν καὶ ἀκολούθως πὼς δὲν εἶσαι ἀληθινὸς χριστιανός, ἀλλὰ ξένος τοῦ Χριστοῦ καὶ ἀλλότριος, διότι δὲν συγχαίρεσαι εἰς τὴν χαρὰν καὶ δόξαν τοῦ Κυρίου σου» (ὅπ. πρ., 3 σ. 275).

«Προσπάθησε κάθε ἑσπέραν νὰ μετανοῇς» (ὅπ. πρ. Ἡμέρα ια’ σ. 308).

«νὰ κάμνῃς ἐκεῖνο ὅπου ἠμπορεῖς, καὶ...νὰ ζητῇς ἀπὸ τὸν Θεὸν ἐκεῖνο ὅπου δὲν ἠμπορεῖς» (ὅπ. πρ. Ἀνάγνωσις η’ σ. 461).

[MTheodorakis]

«ὅταν βλέπῃς τὸν ἑαυτὸν σου, ὅτι ἀρχίζῃ διὰ νὰ θυμώνεται κατά τινος ἀδελφοῦ, εὐθὺς σημείωσον τὸν τύπον τοῦ Σταυροῦ εἰς τὸ στῆθος σου» (Ἑορτοδρόμιον ἐκδ. Ὀρθ. κυψέλη (1987) τ. 1 σ . 123).

«Σταυρὸς γὰρ καὶ βάπτισμα ἄν καὶ φαίνονται δύο, ἕνα ὅμως εἶναι τῇ ἀληθείᾳ» (ὅπ. πρ. σ. 266).

«ἡ μέλλουσα παρουσία του ἐν Κυριακῇ θέλει γένῃ» (ὅπ. πρ. τ. 2 σ. 333).

«ὁ Ἀδάμ...ἐπίστευσε...περισσότερον εἰς τὰ λόγια τῆς γυναικός του, παρὰ εἰς τὰ λόγια τοῦ πλάστου Θεοῦ του» (ὅπ. πρ. τ. 3 σσ. 77-78).

«ὁ μὲν γὰρ Ἠλίας παρὼν ἦτον ἐν τῷ Θαβὼρ μετὰ σώματος» καὶ ζῆ ἀκόμα, «ὁ δὲ Μωϋσῆς μὲ ψυχὴν γυμνήν» (ὅπ. πρ. τ. 3 σ. 245).

«οἱ ἀπόστολοι ἀγράμματοι ὄντες, βιβλίον νὰ ἀναγινώσκουν δὲν ἤξευρον» (ὅπ. πρ. ὑπ. 85).

«ἡ Μεταμόρφωσις...ἔγινε...κατὰ τὸν Φεβρουάριον» (ὅπ. πρ. τ. 3 σ. 254 ὑπ. 88).

«τὸ Εὐαγγέλιον...εἶναι ὅλον φῶς» (ὅπ. πρ. τ. 3 σ. 286).

[MTheodorakis]

«τὸ ὀλιγώτερον ἄς ἔχουν μίαν ὥραν ἤ τὸ ἐλάχιστον μισὴν ὥραν διωρισμένην τὸ πρωῒ καὶ ἱστάμενοι ἔμπροσθεν τῶν ἁγίων εἰκόνων ὅπου ἔχουν εἰς τὸν οἶκόν τους, ἄς λέγουν τὴν σύντομον προσευχὴν ταύτην τὸ ῾῾Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ υἱὲ τοῦ Θεοῦ ἐλέησόν με’’, ἕως τριακοσίαις φοραῖς· καὶ ἄς βάλλουν καὶ εἰκοσιπέντε στρωτὰς μετανοίας ἤ ἄν ἠμπορέσουν καὶ περισσοτέρας καὶ οὕτως ἄς προσκυνήσουν τὰς ἁγίας εἰκόνας καὶ ἄς πηγαίνουν εἰς τὰ ἐργαστήρια καὶ εἰς τὴν τέχνην τους· ὁμοίως νὰ κάμνουν καὶ τὸ βράδυ ὅταν σχολάσουν ἀπὸ τὴν τέχνην καὶ γυρίσουν εἰς τὸν οἶκόν τους» (Χρηστοήθεια τῶν χριστιανῶν Λόγος η’ ἔκδ. Ρηγοπούλου 1984 σ. 177).

«Ὁ Δεσπότης Χριστὸς ὅταν ἐδούλευε τὴν λεπτουργικὴν ἔλεγε ψεύματα; ἔκαμνε δολιότητας εἰς τὴν τέχνην του; ἔκλεπτε; μὴ γένοιτο!» (ὅπ. πρ. σ. 191).

«προστρέχετε εἰς τὸν ἅγιον Θεόδωρον τὸν Τήρωνα, ὁ ὁποῖος ἔλαβε τὴν χάριν ταύτην ἐξαιρέτως ἀπὸ τὸν Θεὸν διὰ νὰ φανερώνῃ τὰ κεκρυμμένα πράγματα, καὶ διὰ τοῦτο ἐπιλέγεται φανερωτής» (ὅπ. πρ. Λόγος θ’ σ. 218).

[MTheodorakis]

«τὰς εἰκόνας πρέπει νὰ βαστάζουν οἱ ἱερεῖς ἐν ταῖς λιτανείαις» (ὅπ. πρ. σ. 224).

«ἄν καὶ δὲν καταλαμβάνετε ὅλα τὰ λόγια τὰ ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ λεγόμενα, ἀλλ’ ὅμως πολλὰ λόγια ἐξ αὐτῶν καταλαμβάνετε καὶ μὲ ἐκεῖνα ὠφελεῖσθε...ἄν ἐσεῖς συχνὰ πηγαίνετε εἰς τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἀκούετε τὰ θεῖα λόγια, ἡ συνέχεια ἐκείνη ἔχει νὰ σᾶς κάμῃ μὲ τὸν καιρὸν νὰ καταλαμβάνετε ἐκεῖνα ὅπου πρότερον δὲν ἐκαταλαβαίνατε, ὡς λέγει ὁ Χρυσόστομος» (ὅπ. πρ. Λόγος ιβ’ σ. 305 ὑπ. 1).

«ὅταν ἀριστερῶς συλλογισθῇς κανένα κακὸν τοῦ ἀδελφοῦ σου, εἶναι κάποια ῥίζα τοῦ αὐτοῦ κακοῦ καὶ εἰς τὴν καρδίαν τὴν ἰδικήν σου» (Ἀόρατος πόλεμος Μέρος Α’ κεφ. μδ’ ἔκδ. Σχοινᾶ 1965 σ. 109).

«μὲ τὴν διάθεσιν ὅλης μας τῆς καρδίας, νὰ δοθῶμεν ὁλοτελῶς ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς, ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος καὶ μὲ ὅλας τὰς δυνάμεις εἰς τὸν Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ εἰς ὅλον ἐκεῖνο ὅπου τοῦ ἀρέσῃ. Ἐπειδὴ καὶ αὐτὸς εἰς τοῦτο τὸ μυστήριον μᾶς δίδει τὸ σῶμα καὶ αἷμα του, μὲ τὴν ψυχὴν καὶ τὴν Θεότητα» (ὅπ. πρ. Μέρος Β’ κεφ. β’ σ. 134).

[MTheodorakis]

«καθὼς τὸ ξύλον τὸ καλούμενον φελλὸς στέκει ἐπάνω εἰς τὸ νερὸν καὶ δὲν καταβυθίζεται, τοιουτοτρόπως καὶ ὁ ἐλπίζων εἰς τὸν Θεὸν ἀνώτερος μένει ἀπὸ τοὺς πειρασμούς ὑπὸ τῆς τοῦ Θεοῦ δυνάμεως κουφιζόμενος καὶ μετεωριζόμενος» (Νέα Κλίμαξ ἔκδ. Ρηγοπούλου 1976 σ. 168).

«Τέκνον, ἐδὼ ἦλθες νὰ εἰπῇς τὰς ἁμαρτίας τὰς ἐδικάς σου διὰ νὰ συγχωρηθῇς, καὶ ὄχι τὰς ἁμαρτίας τῶν ἄλλων, διὰ νὰ ἁμαρτήσῃς περισσότερον πίπτοντας εἰς κατάκρισιν» (Ἐξομολογητάριον ἔκδ. 1868 σ. 60).

«Οἱ ἔχοντες κανόνα νηστείας πρέπει νὰ καταλύουν ὅλην τὴν διακαινήσιμον ἑβδομάδα καὶ τὰς δεσποτικὰς ἑορτὰς, καὶ νὰ νηστεύουν τὰς ἄλλας ἡμέρας τοῦ χρόνου, καὶ τὰς μεταξὺ τῆς πεντηκοστῆς νὰ μὴ καταλύουν, ὡς οἱ μὴ ἔχοντες κανόνα. Ὅσοι δὲ ἔχουν κανόνα γονυκλισιῶν, ἄς μὴ κάμνουν αὐτὸν ἐν Κυριακῇ καὶ ἐν ὅλῃ τῇ πεντηκοστῇ· ἀντὶ δὲ τῶν στρωτῶν γονυκλισιῶν ἄς ποιοῦσι περισσοτέρας μετανοίας προσκυνητάς» (ὅπ. πρ. σσ. 79-80 ὑπ. 2).

«ἡ ἁμαρτία...σὲ ὑστερῇ, ἀγαπητέ, ἀπὸ ὅλους τοὺς μισθοὺς ὅλων τῶν καλῶν ἔργων ὅπου ἔκαμες πρὸ τῆς ἁμαρτίας» (ὅπ. πρ. σ. 230).

«νὰ μισήσῃς ἐκ βάθους καρδίας τὴν ἁμαρτίαν» (ὅπ. πρ. σ. 232).

«ἡ ἁμαρτία διὰ τοῦτο λέγεται θανάσιμος, διατὶ εὐθὺς ὁποῦ τὴν κάμῃ ὁ ἄνθρωπος, εἶναι ἄξιος διὰ νὰ θανατωθῇ σωματικῶς ἀπὸ τὸν Θεὸν...καὶ ἔτζι νὰ ῥιφθῇ εἰς τὴν αἰώνιον κόλασιν· ὁ Θεὸς ὅμως διὰ τὴν φιλανθρωπίαν του δὲν τὸν θανατώνει σωματικῶς, ἀλλὰ τὸν ἀφίνῃ νὰ ζήσῃ, διὰ νὰ μετανοῇ εἰς ὅλην του τὴν ζωήν» (ὅπ. πρ. σ. 261).

[MTheodorakis]

«Ἀντὶ δὲ τοῦ ὀνόματος τῆς θρησκείας ἄς εἶναι εἰς χρῆσιν τὸ ὄνομα τῆς πίστεως ἤ τῆς εὐσεβείας ἤ τῆς ὀρθοδοξίας ἤ τῆς θεοσεβείας» (Ἑρμηνεία εἰς τὰ ἑπτὰ καθολικὰς ἐπιστολὰς ἔκδ. Ὀρθ. Κυψέλη 1986 σ. 75 ὑπ. 25).

«εἰς τοῦτο ἐκλήθητε χριστιανοί. Εἰς ποῖον; Εἰς τὸ νὰ πάσχετε ἀδίκως» (ὅπ. πρ. σ. 243).

«τρεῖς φορὲς ἐμαρτύρησεν ἐξ οὐρανοῦ ὁ Πατὴρ περὶ τοῦ Υἱοῦ: Ἐν τῷ Ἰορδάνῃ ποταμῷ, ἐν τῷ Θαβωρίῳ ὄρει καὶ ἐν τῷ καιρῷ τῷ πλησιάζοντι εἰς τὸ πάθος» (Ἰω. ιβ’, 28· ὅπ. πρ. σ. 366).

«῾῾νέμων πᾶσιν ἄσυλον τὴν Κυριότητα βροτοῖς’’ (κοντάκιον Μ. Βασιλείου)...Κυριότητα, ἤτοι τὴν μίαν Θεότητα τῆς ἁγίας Τριάδος» (ὅπ. πρ. σ. 515 ὑπ. 28).

«ἁμαρτία γὰρ λέγεται ἡ ἀποτυχία τοῦ καλοῦ καὶ τῆς ἀρετῆς» (ὅπ. πρ. σ. 520).

«῾῾ἔγραψα τῇ ἐκκλησίᾳ’’ (Γ’ Ἰω., 9)...ἔγραψε καὶ ἄλλας ἐπιστολὰς ὁ Ἰωάννης» (ὅπ. πρ. σ. 669).