symbole.gr

Ἡ ὀκτώηχος ποὺ ἐντάσσεται εἰς τὸ πεντηκοστάριον διαφέρει μερικῶς ἀπὸ τὴν σημερινὴν παρακλητικήν· βλ. καθίσματα γενικῶς καὶ μακαρισμοὺς τῶν Κυριακῶν τῶν Μυροφόρων καὶ Σαμαρείτιδος.

MTheodorakis έγραψε:Ἡ ὀκτώηχος ποὺ ἐντάσσεται εἰς τὸ πεντηκοστάριον διαφέρει μερικῶς ἀπὸ τὴν σημερινὴν παρακλητικήν· βλ. καθίσματα γενικῶς καὶ μακαρισμοὺς τῶν Κυριακῶν τῶν Μυροφόρων καὶ Σαμαρείτιδος.

Νομίζω ὅτι μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ἡ ὀκτώηχος ποὺ ἐντάσσεται εἰς τὸ πεντηκοστάριον διαφέρει ἀρκετὰ ἀπὸ τὴν συνήθη ὀκτώηχον· παράδειγμα ὅτι ὑπάρχουν τροπάρια ἀναστάσιμα στὶς καθημερινὲς καθ᾿ ὅλην τὴν πασχάλιον περίοδον, ὡς ἐκ τούτου καὶ ἀναστάσιμα ὁμοῦ μετὰ κατανυκτικῶν καθισμάτων κ.λπ.· αὐτὰ δὲν συμβαίνουν κατὰ τὴν ὑπόλοιπη περίοδο. προφανῶς στὸ σημερινὸ πεντηκοστάριο ἔχομε ὑπολείμματα ἀρχαιοτέρων ὕμνων καὶ μαρτυρίες διαφορετικῆς καὶ ἀρχαιοτέρας δομῆς τῶν ἀκολουθιῶν τῆς παρακλητικῆς πρὶν ἀπὸ τὴν ὁριστικὴ μορφή της, μὲ τὴν ὁποία μᾶς εἶναι γνωστὴ σήμερα στὶς ἔντυπες ἐκδόσεις της, παράλληλα ὅμως μὲ νεώτερες (μέχρι πολὺ νεώτερες, ἀκόμη καὶ τοῦ 19ου αἰῶνος) καὶ μεταγενέστερες μεταβολὲς καὶ προσθῆκες, ποὺ συνέβησαν μετὰ τὴν ὁριστικὴ δομὴ καὶ μορφὴ τῆς παρακλητικῆς. ὑπὸ τοιαύτην θεώρησιν δὲν θὰ ἦταν ἄστοχο νὰ ποῦμε ὅτι ἔχομε στοιχεῖα ἀρχαιοτέρας ὀκτωήχου ποὺ ἐντάσσονται εἰς τὸ ἐπίσης ἀρχαίον πεντηκοστάριον, ἀλλὰ ταυτοχρόνως καὶ στοιχεῖα τοῦ νεωτέρου πεντηκοσταρίου ποὺ παραμερίζουν καὶ ἀντικαθιστοῦν στοιχεῖα τόσον τῆς ἀρχαιοτέρας ὀκτωήχου-παρακλητικῆς ὅσον καὶ στοιχεῖα τοῦ ἀρχαιοτέρου πεντηκοσταρίου. δὲν γνωρίζω ἐὰν ὑπάρχουν σχετικὲς ἐργασίες ἐρεύνης τοῦ φαινομένου (ἀπὸ ξένους μελετητὲς ἴσως).


copyright 2009 Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

Ἡ ὀκτώηχος ποὺ ἐντάσσεται εἰς τὸ παράρτημα τοῦ τριῳδίου διαφέρει μερικῶς ἀπὸ τὴν σημερινὴν παρακλητικήν.

MTheodorakis έγραψε:Ἡ ὀκτώηχος ποὺ ἐντάσσεται εἰς τὸ παράρτημα τοῦ τριῳδίου διαφέρει μερικῶς ἀπὸ τὴν σημερινὴν παρακλητικήν.

Ἔχουν γίνει ἀντικείμενο μελέτης αὐτὲς οἱ διαφορές; γνωρίζεις καμμία σχετικὴ ἐργασία; μποροῦμε νὰ άναφέρωμε καμμία παρατήρησι ἐδῶ;

«Αἱ ἐν τῇ παρακλητικῇ γραφαὶ τῶν ὕμνων τούτων εἶναι ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ὀρθότεραι τῶν ἐν τῷ τριῳδίῳ...Ὡς θετοκίον τῶν καθισμάτων τῆς α’ στιχολογίας» τῶν Σαββάτων τῶν ἤχων β’, πλ. α’, πλ. β’ καὶ πλ. δ’ τίθεται ἄλλο, ἐκτὸς τὸ ὀρθὸ α’ (π. Κ. Παπαγιάννη Διορθώσεις καὶ παρατηρήσεις εἰς τὸ τριῴδιον τ. 1 σ. 218). Δὲν γνωρίζω ἄλλες σχετικὲς ἔρευνες.

Γιὰ τοὺς ἤχους α’-γ’ τροπάρια διαφορετικὰ ἀπὸ τὴν παρακλητική:

1) Σάββατο α’ ἤχου: νεκρώσιμο κάθισμα καὶ θεοτοκίο αἴνων.
2) Τετάρτη β’ ἤχου: σταυρώσιμο κάθισμα.
3) Παρασκευὴ β’ ἤχου: μαρτυρικό.
4) Σάββατο β’ ἤχου: νεκρώσιμο κάθισμα καὶ θεοτοκίο ἀποστίχων.
5) Δευτέρα γ’ ἤχου: μαρτυρικό.
6) Τρίτη γ’ ἤχου: κατανυκτικὸ κάθισμα.
7) Πέμπτη πρωί: κάθισμα ἀποστολικό καὶ θεοτοκίο.
8) Παρασκευὴ πρωί: θεοτοκίο.
9) Σάββατο γ’ ἤχου: μαρτυρικὸ.