᾿Αντιλειτουργικὲς καινοτομίες καὶ συνήθειες

Κανόνες Δ. Συζήτησης
῾Η χρῆσις τοῦ δημοσιευομένου ὑλικοῦ καὶ τῶν συνημμένων ἀρχείων διέπεται ἀπὸ τοὺς παρακάτω ὅρους·
α) γιὰ τὰ πνευματικὰ δικαιώματα viewtopic.php?f=138&t=430&p=1237#p1236
β) γιὰ τὰ ἐμπορικὰ δικαιώματα viewtopic.php?f=138&t=430&p=1237#p1237

Re: ᾿Αντιλειτουργικὲς καινοτομίες καὶ συνήθειες

Δημοσίευσηαπό Ιωαννίδης Δημήτριος » Τρί 12 Μάιος 2009, 11:27:00

Τον Ιανουάριο του 2000, είχα στείλει μία επιστολή, στον μακαριστό σήμερα Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Η επιστολή περιελάμβανε αρκετά θέματα, όπως Τυπικές ατασθαλείες, θέματα Ιεροψαλτών, Κληρικών Βυζαντινής Μουσικής κ.ά. Αποτέλεσμα της επιστολής αυτής, ήταν να προσκληθώ στο γραφείο του και επί 1.30΄να συζητούμε τα της επιστολής.
Παραθέτω το τμήμα των Τυπικών ατασθαλειών κατά τις διάφορες Ακολουθίες.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ
ΑΡΧΩΝ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗΣ Πειραιάς 14 Ιανουαρίου 2000
ΘΗΡΑΣ 123 - Τ. Κ. 18541
ΚΑΜΙΝΙΑ - ΠΕΙΡΑΙΑΣ
ΤΗΛ. ( FAX ) 48 - 24 - 725

Μακαριώτατε

Πρίν από 4 περίπου χρόνια, είχα στείλει μία επιστολή στόν Σεβασμιώτατο Άγιο Θήρας κ. κ. Παντελεήμονα, με αφορμή την δημοσιευθείσα μελέτη Του στην Εφημερίδα « Εκκλησιαστική Αλήθεια » ( Φύλλον υπ. Αριθμ. 420 της 16ης Οκτωβρίου 1996 ) που αφορούσε τα Θέματα της Ποιμαντικής και Λειτουργικής Ευταξίας, επιστολή την οποίαν έστειλα και πρός Υμάς 3 φορές, από την ημέρα της Ενθρονήσεώς Σας
( με φάξ τον Ιούνιο του 1998, κατόπιν με επιστολή, τον Οκτώβριο του ιδίου έτους, και την Τρίτη φορά, τον Μάρτιο του 1999, μαζί με ένα Φυλλάδιο γιά την τελετή της Αρτοκλασίας, γιά το οποίο και μόνο, μου στείλατε ευχαριστήριο ).
Δυστυχώς όμως, απάντηση ούτε από τον Άγιο Θήρας πήρα, ούτε από Υμάς.
Επίσης γι’ αυτά που επεσήμανα σε όλες τις επιστολές, συνέβη αυτό που περίμενα.
Δηλαδή, ΤΙΠΟΤΑ.
Και δέν περίμενα τίποτα, γιατί γνωρίζω πολύ καλά, το τι επικρατούσε τότε στό χώρο της Εκκλησίας, και δυστυχώς, μετά από 2 χρόνια που έχετε αναλάβει το Πηδάλιό Της στά χέρια Σας, επικρατεί ακόμα. Ένας εφησυχασμός, μιά μακαριότητα και ένας δεβαριεσισμός γιά όλα τα θέματα.
Ιδίως δέ, γιά τα θέματα της Λειτουργικής Ευταξίας, υπάρχει τέτοιο αλαλούμ και τέτοιες κακές συνήθειες, ώστε αυτές να συνεχίζονται, ακόμα και επί των ημερών Σας ( στήν Ενθρόνισή Σας, καθώς επίσης και κατά τις Ακολουθίες που χοροστατείτε ).
Επανέρχομαι λοιπόν σήμερα ( γιά τετάρτη και θέλω να πιστεύω, γιά τελευταία φορά ) πάνω στό ίδιο θέμα, γιατί πιστεύω – και αυτό δέν είναι μόνο δική μου πεποίθηση, αλλά γενικά όλων όσων ενδιαφέρονται γιά τα τεκτενόμενα στό χώρο της Εκκλησίας, και μάλιστα στόν λεπτό τομέα της Θείας Λατρείας μας – ότι οι εποχές άλλαξαν και άρχισε να πνέει αέρας ανανεώσεως και καλώς εννοουμένου εκσυγχρονισμού, στά « Εκκλησιαστικά » δεδομένα.
Η ταπεινή μου όμως γνώμη, λέει ότι γιά να πραγματοποιηθεί επιτυχημένη ανανέωση και εκσυγχρονισμός, θα πρέπει να επανέλθουμε στά αρχέτυπα πρώτα, διορθώνοντας όλες τις ατασθαλίες που επιτελούνται και μετά, ένα – ένα, να το ανακαινούμε.
Εάν επιχειρήσουμε ανανέωση και εκσυγχρονισμό, από τις εσφαλμένες θέσεις που βρίσκονται σήμερα τα της Εκκλησίας γενικώς, επιτρέψατέ μου Μακαριώτατε να Σας πώ, ότι όσο και να το θέλετε, οτιδήποτε και να επιχειρήσετε, δέν θα καταφέ-ρετε να κάνετε τίποτα. Και λέγοντας αρχέτυπα, εννοώ την Αρχαία Τυπική Διάταξη των Ιερών Ακολουθιών, όπως παραλάβαμε αυτήν, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίον Μακαριώτατε επισκεφθήκατε γιά να πάρετε όπως δηλώσατε ( και πολύ καλά κάνατε ), την ευχή της Μητρός Εκκλησίας, προκειμένου να ασκήσετε τα καθήκοντα, στά οποία Σας ανέβασε η αγάπη και η εκτίμηση της Ιεραρχίας αλλά και όλου του Ελληνικού λαού.
Όλοι είμαστε μαζί Σας Μακαριώτατε, και κλάψαμε μαζί με Σας, την ημέρα της ενθρονίσεώς Σας. Και κλάψαμε Μακαριώτατε, γιατί είδαμε γιά πρώτη φορά, ύστερα από πολλές δεκαετίες, έναν Αρχιεπίσκοπο, ο οποίος μας διαβεβαίωσε, ότι από εκείνη την ημέρα, θα αλλάξουν τα « καλώς ή κακώς » κείμενα και θα δούμε μιά Εκκλησία, υγιώς λειτουργούσα και σκεπτομένη, χωρίς τα « καινά δαιμόνια » που έχουν συσσωρευθεί τόσες δεκαετίες, και έχουν μεταβάλλει τις Ιερές Ακολουθίες, σε πεδία αυθαιρεσίας, καταστρατηγήσεως των Τυπικών Διατάξεων και σε ευκαιρίες επιδείξεως και δυναμικής, από την πλευρά των Ιεραρχών και κατ’ ανάγκην λόγω φοβίας, δουλοπρεπείας ή και αγνοίας από την πλευρά των κατωτέρων Κληρικών.
Τα ακούτε και τα δέχεστε και Σείς Μακαριώτατε, κατά τις Ακολουθίες που τελέσατε και τελείτε, ως Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος. Δέχεστε και όλα εκείνα τα « Εις πολλά έτη Δέσποτα », που Σάς απευθύνουν είτε δουλοπρεπώς, είτε λόγω « κακής συνηθείας » κάθε τόσο οι Ιεροψάλτες και δέν αντιδράτε. Δέχεστε κάθε τόσο από τους Διακόνους, εκείνο το εντελώς « δουλοπρεπέστατο » « και Πατρός », στήν αίτηση « Υπέρ του Αρχιεπισκόπου ημών » και δέν αντιδράτε.
Τα λένε, γιατί έτσι θέλετε ΟΛΟΙ οι Ιεράρχες. Σάς αρέσει – και θα χαρώ όσο δέν φαντάζεστε, εάν μέ διαψεύσετε στό άμεσο μέλλον - το « λιβάνισμα » και η ένδειξη δουλοπρεπείας από τους υποτελείς Σας κατώτερους Κληρικούς, ανάμεσα στούς οποί-ους όποτε Σάς εξυπηρετεί, συγκαταλέγετε και τους Ιεροψάλτες.
Τα ακούμε κι’ εμείς, οι ας πούμε φανατικοί λάτρεις των Τυπικών Διατάξεων και Σάς δικαιολογήσαμε μέχρι τώρα. Δικαιολογήσαμε την συγκίνηση και την ιδιαιτερότητα της στιγμής ( της ενθρονήσεως ), καθώς επίσης και γιά τον χρόνο προσαρμογής Σας. Ήδη όμως, πέρασαν σχεδόν τρία χρόνια, και η κατάσταση, παραμένει η ίδια. Θα περιμένουμε λίγο ακόμα, γιά να μάθουμε αν όσα είπατε, θα μας απαλλάξουν επιτέλους από την Δεσποτοκρατία της Εκκλησίας και τις αυθαιρεσίες στό Τυπικό.
Μακαριώτατε, επισκεφθήκατε όπως προανεφέρθη, το Οικουμενικό Πατριαρχείο γιά να πάρετε την ευλογία της Μητρός Εκκλησίας. Σάς θερμοπαρακαλούμε. Μήν αρκεστείτε ΜΟΝΟ σ’ Αυτήν. Πάρτε και την Τυπική Διάταξη και εφαρμόστε την αυτούσια στήν Ελλαδική Εκκλησία. Είναι μιά ενέργεια, που ΜΟΝΟ Σείς Μακα-ριώτατε, μπορείτε να επιβάλλετε. Παρακάτω, όπως επίσης και στήν προμνηστευθείσα μελέτη του Άγιου Θήρας, θα δείτε πολλές από τις περιπτώσεις αυτές, που κυριαρχεί η αυθαιρεσία, όλων των βαθμίδων των Κληρικών.
Σταματήστε την επιτέλους. Επιβάλλετε την αυστηρή τήρηση των Πατριαρχικών Τυπικών Παραδόσεων και να είστε σίγουρος ότι θα βρείτε πολλούς υποστηρικτές.

Μακαριώτατε

Διάβασα τότε, με μεγάλη προσοχή το κείμενο της μελέτης του Αγίου Θήρας και ομολογώ ότι με συνεπήραν δύο ( 2 ) ετερόκλητα συναισθήματα. Το πρώτο ήταν χαρά και ικανοποίηση, γιατί βρέθηκε Ιεράρχης, έστω και « κατ’ εντολήν », να βάλει « τον δάκτυλον εις τον τύπον των ύλων ». Το δεύτερο ήταν απογοήτευση και πίκρα, γιατί αν και δόθηκε η ευκαιρία να προβληθούν τα « καρκινώματα » των Ιερών Ακολουθιών της Θείας Λατρείας μας, δηλαδή τις Τυπικές ατασθαλίες που συντελούνται κατά την τέλεσή τους, δέν μπήκε το μαχαίρι στό κόκκαλο.
Εδέχθη και επεσήμανε ο Άγιος Θήρας αρκετά από αυτά, αλλά σταμάτησε εκεί. Δεν μας είπε τι πρέπει να γίνεται σε κάθε μία από αυτές τις περιπτώσεις.
Εκτός αυτού, δέν έπιασε την ουσία και αδιαφόρησε γιά το ίδιο το παγόβουνο, σημαδεύοντας μόνο την κορυφή του.
Η ουσία κατά την ταπεινή μου γνώμη, είναι ότι οι κυρίως υπεύθυνοι γιά τις αυθαιρεσίες που επισημάνθησαν, δέν είναι οι Ιερείς και πολύ περισσότερο, δέν είναι γιά κανένα λόγο οι Ιεροψάλτες.
Όσο και αν δέν Σάς αρέσει, όσο και αν θέλετε να το σκεπάσετε, οι ΚΥΡΙΟΙ υπεύθυνοι γιά τις Τυπικές αταξίς στίς Ιερές Ακολουθίες της Θείας Λατρείας μας, είναι ΟΛΟΚΛΗΡΗ η Ιεραρχία, μέ επί κεφαλής την Ιερά Σύνοδο.
Επιτρέψτε μου όμως, πρίν Σάς απαριθμήσω τα επιχειρήματά μου, να κάνω μιά μικρή παρουσίαση της ταπεινότητάς μου, γιά να γνωρίσετε κατά κάποιον τρόπο τον γράφοντα.
Κατάγομαι από την Κωνσταντινούπολη και η οικογένειά μου, έχει να παρουσιάσει 3 γενιές Πρωτοψαλτών και Εργατών του Ιερού Αναλογίου. Η ελαχιστότητά μου, συμπληρώνει την « επί θύραις » Κυριακή των Απόκρεω, 47 χρόνια πάνω στά Ιερά Αναλόγια.
Υπηρέτησα και υπηρετώ στίς Ιερές Μητροπόλεις του Λεκανοπεδίου της Αττικής, και από τον Μάρτιο του 1993, έλαβα την μέγιστη τιμή και διάκριση στόν Ιερο-ψαλτικό κλάδο. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος, μου απένειμε το Οφφίκιο του Άρχοντος Πρωτοψάλτου, της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κων/πόλεως.
Στά πολυδαίδαλα μονοπάτια των Τυπικών Διατάξεων, περπάτησα από τα πολύ μικρά μου χρόνια. Στήν τρυφερή ηλικία των 8 ετών, επειδή έκανα λάθος στό Κοντάκιο της Γ΄. Ωδής την Κυριακή των Πατέρων του Πεντηκοσταρίου, έφαγα ένα χαστούκι από τον Πρωτοψάλτη τότε Πατέρα μου, σε ανύποπτη στιγμή, και ήταν τόση η σαστιμάρα και η ντροπή μου, ώστε βρέθηκα μπρούμυτα έξω από τον Σωλέα.
Από τότε, γιά να μήν ξαναρεζιλευτώ έτσι μέσα στην Εκκλησία, έκατσα κάτω και με την βοήθεια του Πατέρα μου και του μεγάλου του αδελφού και Δασκάλου του στή Βυζαντινή Μουσική, και ασχολήθηκα επισταμένα με τα Τυπικά θέματα οποιασδήποτε αρμοδιότητας κι’ άν ήταν αυτά ( Αναλογίων και Αγίου Βήματος, άσχετα αν αφορούσαν καθήκοντα νεωκόρου, Διακόνου, Ιερέων ή και Αρχιερέων ακόμη ).
Η προσήλωση και ο φανατισμός μου γιά τις Τυπικές Διατάξεις των διαφόρων Ιερών Ακολουθιών της Θείας Λατρείας μας, έγινε γρήγορα πασίγνωστος και πολλές φορές διάφοροι φίλοι, Κληρικοί όλων των βαθμών της Ιερωσύνης, όπως επίσης και πολλοί συνάδελφοι Ιεροψάλτες, ζητούν την γνώμη μου πάνω σε διάφορα θέματα.
Άς επανέλθουμε όμως στό θέμα μας, και ας δούμε τις ενστάσεις μου.
Προείπα ότι οι ΚΥΡΙΟΙ υπεύθυνοι γιά τις Τυπικές ατασθαλίες, είναι ολόκληρη η Ιεραρχία και ειδικά, η Ιερά Σύνοδος. Ας το δούμε λοιπόν.
Όπως αναφέρθη στή μελέτη του Αγίου Θήρας, οι υπ’ αριθμ. 499/1951 και 1353/-1956 Εγκύκλιοι της Ιεράς Συνόδου, επιβάλλουν στούς Σεβασμιώτατους Αρχιερείς μας, την ανάγνωση των διαφόρων ευχών, « μυστικώς ».
Αυτό βέβαια, δέν ήταν καινοτομία της Ιεράς Συνόδου, το επιβάλλουν οι ίδιοι οι Άγιοι Συγγραφείς των Ιερών Ακολουθιών.
Η λογική μου, μέ διαβεβαιώνει ότι γιά να αποφασίσει ολόκληρη Σύνοδος, να στείλει εγκύκλιο το 1951, κάτι δέν πήγαινε καλά. Παρ’ όλη όμως την Εγκύκλιο, δέν έγινε τίποτα, με αποτέλεσμα το 1956 να σταλεί δεύτερη. Μετά ; Λύθηκε το πρόβλημα ; Πειθάρχησαν οι Σεβασμιώτατοι Αρχιερείς μας ; Εάν ναί, τότε όλα καλά.
Με τα γραφόμενα όμως Μακαριώτατε του Αγίου Θήρας, επανερχόμαστε μετά από 50 χρόνια, πάνω στό ίδιο θέμα. Ασφαλώς βέβαια, το πρόβλημα δέν γεννήθηκε τώρα. Μάλλον δέν έπαψε ποτέ να υπάρχει. Και η Ιερά Σύνοδος ; Τι κάνει ;
Έχει ισχύ πάνω στούς Αρχιερείς μας ή όχι ; Εάν έχει, μέ ποιό τρόπο επιβάλλει τις απόψεις ή μάλλον τις εντολές της, στούς απείθαρχους Αρχιερείς μας ; Εάν πάλι δέν έχει, τι νόημα έχουν οι αποστολές Εγκυκλίων ;
Ασφαλώς θα γνωρίζετε την κατάσταση που επικρατεί σήμερα.
Αυτοί ( Εσείς ) οι ίδιοι οι Αρχιερείς μας, και οι κατ’ ανάγκην ή δουλοπρέπεια μιμητές των, Κληρικοί όλων των υπόλοιπων βαθμίδων της Ιερωσύνης, απαιτούν από τους Ιεροψάλτες συντομία στήν ψαλμωδία τους, γιά να έχουν όλο το χρόνο να απαγγείλουν ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΩΤΑΤΑ τις ευχές από τα μικρόφωνα, όχι « εις επήκοον του Εκκλησιάσματος » όπως αναφέρει ο Άγιος Θήρας στό δημοσίευμά Του, αλλά ολόκληρης της γύρω περιοχής.
Τι μέτρα όμως έχει πάρει από το 1951 μέχρι σήμερα η Ιερά Σύνοδος ;
Η ταπεινή μου γνώμη είναι ότι δέν μπορεί να επιβληθεί στούς Αρχιερείς μας και ως εκ τούτου, δέν μπορεί να πάρει κανένα μέτρο. Εάν μπορούσε, δέν θα χρειαζόταν η υπόμνηση του Αγίου Θήρας, πάνω σε ένα θέμα, που χρονίζει εδώ και 50 χρόνια.
Άς δούμε όμως και Εσάς τους ίδιους τους Αρχιερείς μας.
Πώς συμπεριφέρεσθε χοροστατούντες ή συμμετέχοντες στίς Ιερές Ακολουθίες ;
Τι κάνετε γιά να μήν υπάρχουν Τυπικά παρατράγουδα σ’ αυτές ;
1) Πολλοί από Σάς, προσέρχονται γιά να χοροστατήσουν χωρίς Μανδύα. Γιατί ; Σε σχετικές ερωτήσεις μου, έχω πάρει τις εξής απαντήσεις : « Ξέρετε τι μπελάς είναι το δίπλωμα » ;
Σκέφτομαι τι θα έλεγαν, εάν ήταν υποχρεωμένοι να τους διπλώνουν μόνοι τους !!
Άλλος είπε : « Είναι πολύ βαρύς ». Εάν δέν μπορεί Μακαριώτατε να σηκώσει το βάρος του Μανδύα του, πως θα σηκώσει το βάρος του πληρώματος της Επαρχίας του ; Δεν είναι καλύτερα να παραιτηθεί ή στη χειρότερη περίπτωση να τον « παραιτήσετε » και να πάει σπίτι του να ξεκουραστεί ;
Άλλος πάλι, είπε : « Δίπλωμα - ξεδίπλωμα, καταστρέφεται ». Ας τον βάλει Μακαριώτατε στή ναφθαλίνη, ας μπεί κι’ αυτός, να ησυχάσουμε κι’ εμείς και ο Μανδύας του απ’ αυτόν.
Το Τυπικό όμως ορίζει σαφέστατα, ότι ουδέποτε ανέρχεται Ιεράρχης στό Θρόνο χωρίς Μανδύα. Αλλά τι μας ενδιαφέρει τι λέει το Τυπικό ! Το « Όπως δοξη τω προεστώτι », καλύπτει όλες τις διατάξεις του Τυπικού.
2) Υπάρχουν Αρχιερείς, οι οποίοι απαιτούν πριν από την είσοδό τους στόν Ιερό Ναό γιά να χοροστατήσουν, να τους προσκομίζουν το Ιερό Ευαγγέλιο γιά να το προσκυνήσουν και κατά την είσοδό τους, να ψάλλεται το « Άξιον Εστίν ».
Μέχρι τώρα ήξερα ότι αυτό το τελετουργικό, γίνεται μόνο στήν περίπτωση, που κάποιος Προκαθήμενος της Εκκλησίας ( Πατριάρχης ή Αρχιεπίσκοπος ) , επισκέπτεται επίσημα κάποια πόλη, και πηγαίνει να προσκυνήσει ή στόν πολιούχο Άγιο της πόλης ή σε κάποιον τοπικό Άγιο. Τότε ακολουθεί και Δοξολογία πρός τιμήν του Μεγάλου Επισκέπτη.
Το να γίνεται αυτό σε καθημερινές χοροστασίες Αρχιερέων ( Εσπερινούς, Όρθρους, Χαιρετισμούς, Κατανυκτικούς κλπ ) , είναι αδιανόητο και θα ήθελα να μάθω από ποιά Τυπική Διάταξη πηγάζει, αλλά και σε τι εξυπηρετεί.
3) Κατά την είσοδό τους στούς Ιερούς Ναούς, πολλοί Αρχιερείς πηγαίνουν στό παγκάρι, παίρνουν κερί και ανάβοντάς το, προσκυνούν στό Εικονοστάσι.
Πού το βρήκαν γραμμένο αυτό ; Και γιατί, όταν προσέρχονται προκειμένου να χοροστατήσουν σε Μνημόσυνα ή σε Γάμους, μπαίνουν από την πόρτα του Ιερού Βήματος ;
4) Μετά την άνοδό τους στό Θρόνο, το Τυπικό ορίζει ότι ΜΟΝΟ οι Ιερείς οι οποίοι θα λειτουργήσουν, να « λάβουν καιρόν » ανά δύο και κατά τα πρεσβεία Ιερωσύνης. Οι υπόλοιποι, απλώς κάνουν « σχήμα » και εισέρχονται στό Άγιο Βήμα.
Ποιά Τυπική Διάταξη υποχρεώνει τους Ιεροψάλτες να προσέλθουν προκειμένου να « λάβουν καιρόν » και αυτοί ; Τούτο, το αναφέρει ο Άγιος Πατρών κ. Νικόδημος, στά Δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος και δυστυχώς το απαιτούν οι περισσότεροι Αρ-χιερείς, δημιουργούντες σκάνδαλο, στίς Ακολουθίες.
Από πού πηγάζει η απαίτηση αυτή ;
« Καιρόν » λαμβάνουν οι Ιερείς προκειμένου να ντυθούν την Ιερατική τους στολή. Οι Ιεροψάλτες όμως δέν έχουν ανάγκη να ντυθούν, γιατί η Είσοδος τους βρί-σκει ήδη ντυμένους με το ράσο τους και στή θέση τους πανέτοιμους.
Τι σημασία έχει η λήψις « καιρού » γι’ αυτούς ;
Ο Καθηγητής και Δομέστικος των Πατριαρχικών Χορών κ. Άγγελος Βουδούρης, στό βιβλίο του « Οι Μουσικοί Χοροί της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας » ( έκ-δοσις Κων/πόλεως 1937 , σελ. 7 ) γράφει ότι οι Χοροί ψάλλοντας και οι δύο μαζί το « Εις πολλά έτη », « ποιούν τω Πατριάρχη υπόκλισιν βαθείαν και περαίνοντες την οφειλομένην δεξίωσιν, ευλογούντος του Πατριάρχου, ανέρχονται ησύχως εις τα οικεία στασίδιά των ». Οι δικοί μας Αρχιερείς και ιδίως ο Άγιος Πατρών, από που ορμώμενοι απαιτούν άλλα ; Μήπως θα μας πούν να « παίρνουμε καιρό » και στό τέλος του Όρθρου, καθώς επίσης και μετά την Είσοδο των Τιμίων Δώρων στό Άγιο Βήμα, όπως κάνουν σύμφωνα με το Τυπικό, οι υπόλοιποι Κληρικοί ; Ας μή διακωμωδούμε λοιπόν την Τάξη, γιά ανόητα και εγωιστικά καπρίτσια.
5) Αρκετοί Αρχιερείς ( θα ήθελα να πώ αβίαστα ΟΛΟΙ, αλλά δέν θέλω να χαρακτηριστώ υπερβολικός ), απαιτούν να ψάλλουν όταν χοροστατούν. Στό προαναφερόμενο βιβλίο του, ο Άγγελος Βουδούρης γράφει σχετικά στή σελ. 8, παρ. 7 ότι : « εις τον Πατριαρχικόν Ναόν, ουδέποτε επιτρέπεται εις χοροστατούντα Αρχιερέα να ψάλλη και δή τας Καταβασίας. Το ψάλλειν ταύτας, είναι αποκλειστικόν δικαίωμα του Πρωτοψάλτου ». Στό κάτω – κάτω Μακαριώτατε, ελπίζω να συμφωνήσετε μαζί μου, ότι εκτός του ότι , οι μόνοι αρμόδιοι να ψάλλουν τα των Ιε-ρών Ακολουθιών, είναι ΑΝΑΝΤΙΡΡΗΤΑ οι Ιεροψάλτες ( γι’ αυτό και προσλαμβάνονται άλλωστε ), οι περισσότεροι από τους Αρχιερείς, εκτός του ότι δέν γνωρίζουν καθόλου Βυζαντινή Μουσική, είναι και κακόφωνοι ή φάλτσοι. Είναι λοιπόν απολύτως δικαία αυτή η Διάταξη της Πατριαρχικής Τάξης, που απαγορεύει στούς χοροστατούντες Αρχιερείς να ψάλλουν. Τούτο όμως δέν ισχύει εδώ. Οι δικοί μας Αρχιερείς, ψάλλουν όχι μόνο Καταβασίες, αλλά και Κεκραγάρια, Εσπέρια, Δοξαστικά, Αίνους και ότι άλλο θελήσουν. Ουσιαστικά, καταργούν « Αρχιερατικώ Δικαίω », τον Πρωτοψάλτη του Ιερού Ναού στόν οποίον χοροστατούν.
Είπαμε « Όπως δόξη τω Προεστώτι ». Και ο Ιεροψάλτης ;
Δέ βαριέστε Μακαριώτατε ! Ποιός τον υπολογίζει !!! Η Τάξη όμως και η Παρά-δοση, μας λένε ότι ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ να ψάλλουν οι χοροστατούντες Αρχιερείς.
Μακαριώτατε. Είναι γνωστό σε όλους μας, ότι διακρίνεσθε γιά την ικανότητά και τις γνώσεις Σας, στή Βυζαντινή Μουσική, τόσο Σείς, όσο και αρκετοί άλλοι Ιεράρχες. Πασίγνωστη και η ικανότητά Σας στό ψάλλειν. Ή σεβόμαστε όμως ορισμένες Διατάξεις του Τυπικού και της Παραδόσεως ή ο καθένας ( και εδώ συμπεριλαμβάνεστε και Σείς Μακαριώτατε ) μπορεί να κάνει ότι θέλει μέσα στό χώρο του Ι. Ναού, κατά την ώρα των Ι. Ακολουθιών ( π. χ. το « Ειρήνη πάσι » και το « Κύριε επίβλεψον εξ’ ουρανού », να το λέει ο Ιεροψάλτης ).
Αλήθεια ! Τι θα λέγατε τότε όλοι Εσείς οι κατά τα άλλα σεβαστοί μας Αρχιερείς ; Θα Σας άρεσε κάτι τέτοιο ; Θα Σας άρεσε να κάνουμε εμείς οι Ιεροψάλτες διά-φορες άλλες εκφωνήσεις, όταν μάλιστα εννέα στίς δέκα φορές, οι Ιερείς μας και όπως προανεφέρθη και πολλοί Αρχιερείς, είναι κακόφωνοι, φάλτσοι ή παράφωνοι ; Αλλωστε τι σημασία έχει η λέξη « χοροστατώ » στήν Εκκλησιαστική ορολογία ; Μήπως κατάργηση των Ιεροψαλτών ;
6) Τα Δικηροτρίκηρα απ’ ότι γνωρίζω, αποτελούν συμπλήρωμα της καθ’ όλου Αρχιερατικής στολής και χρησιμοποιούνται κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας.
Ποιά διάταξη επιβάλλει την παρουσία τους, στήν Ακολουθία του Εσπερινού, και ποιά υποχρεώνει τους Ιεροψάλτες, να ψάλλουν το « Εις πολλά έτη » επειδή του Δεσπότη, του « κάπνισε » να ευλογήσει το Εκκλησίασμα μ’ αυτά, στό τέλος του « Φώς Ιλαρόν » ;
7) Στίς εκφωνήσεις « Υπέρ του Αρχιεπισκόπου » ( τα είπαμε και πάρα πάνω) , εκτός του ότι πολλοί κόλακες Κληρικοί, προσθέτουν και το « και Πατρός » ή το « και Ποι-μενάρχου » και ΔΕΝ κατακεραυνώνονται από τους « Θεματοφύλακες των Παραδόσε-ων της Εκκλησίας μας » Αρχιερείς ( έτσι ονομάζει γνωστότατος Ιεράρχης τον εαυ-τό του, αλλά σε όλες τις παραβάσεις του Τυπικού, που γίνονται στόν χώρο της Εκκλησίας, πρωτοστατεί ), απαιτείται από τους Ιεροψάλτες το « Εις πολλά έτη ».
Ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Σεραφείμ Φαράσογλου, ο οποίος υπηρέτησε στόν Πατριαρχικό Ναό, σάν Κανονάρχος και Λαμπαδούχος προτού χειροτονηθεί Διάκονος και κατόπιν Αρχιδιάκονος Πριγκηποννήσων, στό βιβλίο του « Από την Τάξη και ψαλμωδία στόν Πατριαρχικό Ναό Κωνσταντινουπόλεως », στή σελ. 36, γράφει ότι κατά την παραπάνω εκφώνηση, ο Πρωτοψάλτης λέγει χύμα « Κύριε ελέησον », αν και δέν είναι η σειρά του ( στόν Πατριαρχικό Ναό, ούτε οι Ιερείς και πολύ περισσότερο οι Χοροί των Ιεροψαλτών, δέν κάνουν φωνητικές επιδείξεις με τις εκφωνήσεις και τα « Κύριε ελέησον » αλλά ψάλλουν εναλλάξ στήν βάση του ήχου και χύμα ). Συγχρόνως λοιπόν με το « Κύριε ελέησον », και οι δύο οι Χοροί, στρέφονται πρός τον Πατριάρχη και κάνουν « σχήμα ». Εδώ οι Αρχιερείς μας, απαιτούν το « Εις πολλά έτη » και εάν βρεθεί κάποιος, ο οποίος να γνωρίζει το τι πρέπει να πεί, τον προσβάλλουν χαρακτηρίζοντάς τον « ανίδεο »
( συνέβη προσωπικά σε μένα αυτό ) .
Βέβαια αυτό, δέν το κάνουν όλοι οι Αρχιερείς μας. Ευτυχώς.
8) Όταν έλθει η ώρα να πάρει « καιρό » και ο Δεσπότης, ο Πρωτοψάλτης ψάλλει την Αρχαία Φήμη « Τον Δεσπότην και Αρχιερέα » σε αργό μέλος. Πολλοί εκ των Αρχιερέων μας, δέν γνωρίζουν πότε πρέπει να κατεβούν από τον Θρόνο και να αρχίσουν την διαδικασία, αλλά με το Απήχημα ξεκινούν. Αυτό δείχνει το λιγότερο, άγνοια πολλών πραγμάτων. Η Φήμη αυτή, λεγόταν όταν χοροστατούσε στόν Ναό, ο ίδιος ο Αυτοκράτορας, ο οποίος καθόταν στό « Δεσποτικό » Θρόνο, και απέναντί του, στό αριστερό μέρος του Σολέα, ο Αρχιερέας σε Θρόνο μικρότερο και πιό απλό. Στήν πρώτη συλλαβή της λέξης «Δεσπότην» ( στό Δε δηλαδή ) κατέβαινε από τον Θρόνο του ο Αυτοκράτορας και στό Αρχι ο Αρχιερέας, και έπαιρναν μαζί « καιρό ». Σήμερα, εκτός του ότι οι Αρχιερείς μας έχουν ιδιοποιηθεί τον τίτλο και τα δικαιώματα της έννοιας « Δεσπότης », κατεβαίνουν και σε λάθος στιγμή.
9) Στο « Κύριε επίβλεψον εξ’ ουρανού », απαιτείται πάλι από τους Ιεροψάλτες το «Εις πολλά έτη ». Ο Καθηγητής κ. Βουδούρης, στό προαναφερόμενο βιβλίο του σελ. 9, γράφει : « Όταν ο Πατριάρχης ιστάμενος έμπροσθεν της Ωραίας Πύλης μεγαλοφώνως εκφωνεί το « Κύριε, Κύριε, επίβλεψον εξ’ ουρανού κλπ », ο Πρωτοψάλτης απαντά χαμηλοφώνως το : « Αμήν ». Τα ίδια μας λέει και ο π. Σεραφείμ στή σελ. 56, του δικού του βιβλίου : « Ο Τρισάγιος Ύμνος κορυφώνεται με το « Κύριε Κύριε επίβλεψον » που λέγει τρεις φορές ο Πατριάρχης, κρατώντας τα Δικηροτρίκηρα, σαν άλλος Μωϋσής, που κρατάει στά χέρια του τις δύο πλάκες της Διαθήκης με τις Δέκα Εντολές. Ο Πρωτοψάλτης απαντάει με σιγανή φωνή κάθε φορά, Αμήν » . Γιατί οι δικοί μας Αρχιερείς, απαιτούν κάθε τόσο το « Εις πολλά έτη » ;
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, υπάρχουν τρεις ( 3 ) εξηγήσεις και θα ήθελα πολύ να μπορούσε κάποιος, να με διαψεύσει.
α) Η άγνοια του Τυπικού. Θεραπεία ; Να αφήσουν κατά μέρος τον « Αρχιερατικό τουπέ » και να κάτσουν να διαβάσουν λίγο. Έτσι, θα μπορούν να φέρουν επάξια τον τίτλο του « Θεματοφύλακα », που είπαμε παραπάνω, και θα είναι σε θέση να διορθώνουν « παρανομίες » και όχι να δημιουργούν.
β) Εγωκεντρισμός. Προσέρχονται στούς Ι. Ναούς, όχι γιά να χοροστατήσουν ή να συμμετάσχουν σε μιά Ακολουθία, αλλά γιά να επιδειχθούν, να τους δεί ο κόσμος, η τηλεόραση, το ραδιόφωνο και γιά να διαπιστώσουν κατά πόσο οι υποτελείς τους Κληρικοί, εξακολουθούν να τους φοβούνται ( και ως εκ τούτου να τους « λιβανίζουν » ), αλλά και γιά να μετρήσουν, μέχρι πόσες φορές τους είπανε σήμερα το « Εις πολλά έτη ».
γ) Υπερεγω`ι`σμός. Δέ βαριέσαι ! Στόν Πατριάρχη, ας λένε « Αμήν » και « Κύριε ελέησον » . ΕΓΩ ΑΠΑΙΤΩ « Εις πολλά έτη ». Στό κάτω - κάτω, ΠΟΙΟΣ είναι ο Πατρι-άρχης !!!! ΑΧ ! Πότε επί τέλους, θα σταματήσει αυτή η επιδειξιομανία Υμών των Ταγών της Εκκλησίας μας ; Κάποτε ένας σεβαστός γιά μένα προσωπικά Ιεράρχης, σε μιά ιδιαίτερη συζήτηση που είχαμε, μου είχε πει ότι βρέθηκε κάποτε στόν Πατριαρχικό Ναό, σε έναν Εσπερινό Σαββάτου. Παρόντες, το Ιερατείο του Ναού και η ακολουθία του Πατριάρχη ( σύμφωνα με το Τυπικό ), οι Χοροί των Ιεροψαλτών, ο Πατριάρχης στό Θρόνο του και σαν Εκκλησίασμα, ΜΟΝΟΣ ο συνομιλητής μου Ιεράρχης. Αυτό το γεγονός, το ότι δηλαδή ο Πατριάρχης χοροστατούσε ΧΩΡΙΣ Εκκλησίασμα, τον είχε εντυπωσιάσει πάρα πολύ και περισσότερο απ’ όλα όπως μου είπε, ο φανατισμός τους στό Τυπικό. Πρόσθεσε δέ, ότι εκείνος ( δηλαδή ο συνομιλητής μου ) δέν θα το έκανε ποτέ.
Ξέρετε τι του απάντησα, Μακαριώτατε ;
Δυστυχώς Άγιε και Σεβαστέ Πατέρα. Γι’ αυτό, ΕΚΕΙΝΟΣ είναι Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ, ο οποίος δέν προσέρχεται στό Ναό γιά επίδειξη, αλλά, διότι αισθάνεται ότι πρέπει να συμμετάσχει στίς διάφορες Ακολουθίες, προκειμένου να επιτελέσει το έργο Του και την αποστολή Του. Η παρουσία του κόσμου ή των ΜΜΕ, δέν Τον αφορούν.
Και κάτι ακόμη, γιά τους σεβαστούς μας σχολάζοντες Αρχιερείς ή τους Βοηθούς Επισκόπους, οι οποίοι έχουν αναλάβει την χοροστασία, στίς Ιεροτελεστίες και ει-δικά στα Μνημόσυνα. Η συμπεριφορά τους, ιδίως τις Κυριακές κατά τις οποίες έχουν αναλάβει την υποχρέωση να χοροστατήσουν, σε 2, 3 ή και περισσότερα Μνημόσυνα μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, είναι αχαρακτήριστη. Αδιαφορούν γιά το περιεχόμενο της Ακολουθίας, παραλείποντας πολλά από την Τάξη του Τυπικού, φτάνει στόν πρώτο Ναό, να τελειώσουν με το Μνημόσυνο μαζί, 15΄ τουλάχιστον λεπτά ενώρίτερα της κανονικής ώρας, οπότε χωρίς να γδυθούν, ρίχνουν το ράσο πάνω από τα Άμφιά τους, και μπαίνοντας στό αυτοκίνητο που περιμένει έξω από την εξώπορτα του Ιερού Βήματος, τρέχουν να προλάβουν το Μνημόσυνο στόν επόμενο Ναό, ο οποίος έχει την εντολή, να ρυθμίσει την ώρα ανάλογα. Το ίδιο επαναλαμβάνεται όσες φορές έχει προγραμματισθεί να χοροστατή-σει ο εκάστοτε Επίσκοπος, σε Μνημόσυνα.
Στήν κυριολεξία, κρατούν ένα δίκαννο στά χέρια, και κυνηγούν τα χιλιάρικα. Σκοπός τους; Όσα προλάβουν περισσότερα.
Αυτά πρός το παρόν Μακαριώτατε, γιά Υμάς τους σεβαστούς μας Αρχιερείς. Καιρός να ασχοληθούμε και με τους κατώτερους των Αρχιερέων Κληρικούς. Τους Παπάδες μας.
Αυτό το « Όπως δόξη τω προεστώτι » που αναφέρεται στή μελέτη του Αγίου Θήρας, έχει δώσει τέτοιο « τουπέ » στούς Ιερείς μας, ώστε να θεωρούν εαυτούς, πάνω απ’ όλα ΚΑΙ αυτής της Τυπικής Διατάξεως, άσχετα αν πολλές φορές, έχουν πλήρη άγνοια γιά τα περισσότερα θέματα. Παραδείγματα υπάρχουν τόσα πολλά, που μπορώ να γεμίσω ολόκληρη εφημερίδα. Όρεξη νά’ χει κανείς, να σημειώνει. Θα δούμε πολλά απ’ αυτά στή συνέχεια.
1) Στούς Εσπερινούς άνευ Εισόδου, όπως επίσης και στους Όρθρους άνευ Θείας Λειτουργίας, πρίν την Απόλυση, λέγεται Μικρά Εκτενής ( μέχρι το « Υπέρ του Αρ-χιεπισκόπου » ) και όχι ολόκληρη η Μεγάλη. Πολλοί αυτό δέν το γνωρίζουν. Άλλωστε τι νόημα έχει η αντικατάστασή της ;
2) Στό « Και νυν » των Εσπερίων, όπως επίσης και στό τέλος του Χερουβικού Ύμνου ( στή Μεγάλη Είσοδο δηλαδή ), οι Ιερείς μας εξέρχονται πολύ νωρίς, με αποτέλεσμα στόν Εσπερινό να περιμένουν αρκετή ώρα στό κέντρο του Ναού προκειμένου να τελειώσει το Θεοτοκίο που ψάλλεται, στή δέ Μεγάλη Είσοδο, εάν δέν διακόψουν το Χερουβικό με το « Πάντων ημών », φθάνοντας περίπου στο 1/3 της διαδρομής, στήν καλύτερη περίπτωση, στέκονται στήν Βορεία Πύλη του Αγίου Βήματος και τους βλέπει το Εκκλησίασμα, αναγκάζοντας τους Ιεροψάλτες να τελειώσουν, κακήν - κακώς τα ψαλλόμενα μαθήματα. Βέβαια αυτό, σχολιάζεται ποικιλοτρόπως από το Εκκλησίασμα, το οποίον όμως, σε καμιά περίπτωση δέν λέει, ότι οι Ιερείς μας βιάζονται να τελειώσουν μιά ώρα αρχίτερα να ξεμπερδεύουνε, αλλά ότι οι Ιεροψάλτες το « τραβάνε ».
3) Τα Αναγνώσματα ( Προοιμιακός, Προφητείες, Καταξίωσον Κύριε, Στερεώσαι, Εξάψαλμος, Ανάστασιν Χριστού, Ν΄. Ψαλμός, Πιστεύω, Πάτερ ημών ), σύμφωνα με την Αρχαία Τάξη, διαβάζονται « υπό του Προεστώτος ή ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ή ΕΤΕΡΟΥ Ιερέως ».
Σήμερα οι Ιερείς μας, κατάφεραν να μεταφέρουν την « αγγαρία » αυτή, στούς Ιεροψάλτες. Συγχωρέστε μου την έκφραση, αλλά έτσι είπαν μπροστά μου μερικοί.
4) Όταν Ιερουργεί ένας Ιερέας ή έστω μαζί με Διάκονο, το Τυπικό αναφέρει, ότι ΔΕΝ δικαιούται να ψάλλει στόν Εσπερινό « Φώς Ιλαρόν » και το Προκείμενο και στή Θ. Λειτουργία, Εισοδικό, Απολυτίκιο, Κοντάκιο και Τρισάγιο. Όλ’ αυτά, ψάλλονται ΜΟΝΟ σε Συλλείτουργο Ιερέων. Ποιός διαβάζει όμως Τυπικό ; Κι’ αν κάποτε έπεσε κατά τύχη στο μάτι κανενός, γιατί να το εφαρμόσει ; Δέν είπαμε ; « Όπως δόξη τω προεστώτι » .
5) Στόν Ν΄. Ψαλμό, όταν ο Ιερέας προσφέρει το Ιερό Ευαγγέλιο γιά να προσκυνήσουν οι πιστοί, εξέρχεται στό « Ιδού γάρ εν ανομίαις συνελήφθην » και όχι όποτε του κατέβει, προσπερνά τον χώρο του Σωλέα και στέκεται στήν έξοδό του πρός τον υπόλοιπο Ναό, με τα χέρια ΚΑΛΥΜΜΕΝΑ.
Βέβαια δέν γνωρίζω γιατί έχει επικρατήσει το να τοποθετούμε το Ιερό Ευαγγέλιο στό Προσκυνητάρι. Η θέση του, είναι στήν Αγία Τράπεζα. Εν πάσει περιπτώσει όμως, πολλοί από τους Ιερείς μας, προσφέρουν μαζί με το Ιερό Ευαγγέλιο, ΚΑΙ τα χέρια τους γιά προσκύνημα και μάλιστα, άκουσα Ιερέα να λέει σε κάποιον που προσκυνούσε το Ευαγγέλιο « Εμπρός, φίλα και το χέρι ».
6) Στό « Σώσον ο Θεός τον λαόν σου », πολλοί από τους Ιερείς μας, κάνουν γενικό προσκλητήριο, σε όλους τους Αγίους της Εκκλησίας μας. Το να μνημονευτεί το όνομα ένός Αγίου, Προστάτη του Ιερέα που κάνει την εκφώνηση, το καταλαβαίνω.
Επίσης το να μνημονευτούν τα ονόματα, στά οποία έχουν αφιερωθεί τα Κλίτη ή τα παρεκκλήσια ( εάν υπάρχουν ) του Ι. Ναού, είναι κάτι που ΑΣ πούμε επιβάλλεται. Το να γίνεται όμως, όλη αυτή η ανάγνωση του Αγιολογίου της Εκκλησίας μας, είναι κάτι που δέν μπορώ να καταλάβω σε τι αποσκοπεί και ας με συγχωρήσουν οι σεβαστοί Ιερείς μας. Κάποτε μάλιστα, πηγαίνοντας να δοκιμαστώ στόν Ι. Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, του Ν. Ηρακλείου Αττικής, ο προ`ι`-στάμενος Αρχιμανδρίτης, εκτός από την πλημμυρίδα των Αγίων που μνημόνευσε κατά την διάρκεια αυτής της ευχής, απαίτησε μετά την Είσοδο, να ψάλλουμε τα Απολυτίκια ΟΛΩΝ των Αγίων που αναφέρονταν στό Συναξάριο της ημέρας, μαζί με τα Απολυτίκια των Αγίων στούς οποίους ήταν αφιερομένα τα Κλίτη και τα Προσκυνητάρια του Ι. Ναού. Το κακό όμως δέν σταμάτησε εκεί. Μετά το « Άξιον Εστίν », ήθελε να ψάλλουμε και τα Μεγαλυνάρια ΟΛΩΝ αυτών των Αγίων.
Περιττό να τονίσω ότι η απαρίθμηση όλων αυτών, επανελήφθη και στήν απόλυση. Γιά τα Απολυτίκια και Μεγαλυνάρια, ο άνθρωπος έχει προνοήσει και τυπώ-σει σε φύλλα Α4 γιά κάθε ημέρα του χρόνου ξεχωριστά, και κάθε πρωί, προμηθεύει του Ιεροψάλτες.
Κατά τα άλλα, σύμφωνα με τον Σεβασμιώτατο Άγιο Θήρας, οι Ιεροψάλτες αυθαιρετούν και δημιουργούν προβλήματα στίς Ακολουθίες. Θα ήθελα να μάθω ή από τον προαναφερόμενο Αρχιμανδρίτη ή από οποιονδήποτε άλλο ( εδώ δέν εξαιρείσθε και Σείς οι Αρχιερείς μας ), πρός τί όλο αυτό το προσκλητήριο ;
Μήπως προσπαθούμε να μάθουμε πόσοι από τους Αγίους αυτούς, είναι παρόντες, ή ο συντάκτης της συγκεκριμένης ευχής, ήταν αδαής ή ασεβής ή και ανόητος ; Ή μήπως ότι « ορισμένοι » έχουν περισσότερους Αγίους στό ρεπερτόριό τους ;
7) Μετά την Μικρή Είσοδο, σε Συλλείτουργο Ιερέων, ο προεξάρχων Ιερέας, θυμιά την Αγία Τράπεζα και από την Ωραία Πύλη, τις Εικόνες του Τέμπλου και το Εκκλησίασμα. Θα έλεγα αβίαστα, ότι δέν είδα πολλές φορές κάτι τέτοιο στή μακρόχρονη διακονία μου. Οι Ιερείς μας, εκτός βέβαια απειροελαχίστων εξαιρέσεων, βιά-ζονται να μπουν μέσα, γιά να καθίσουν και να πιάσουν την κουβέντα.
8) Και λίγα γι’ αυτό το ίδιο το Συλλείτουργο των Ιερέων.
Κατ΄ αρχήν, γιά να υπάρξει « κανονικό » Συλλείτουργο, πρέπει σύμφωνα με το Τυπικό του Βιολάκη, στόν Εσπερινό της Ακολουθίας ( εφ’ όσον γίνει Είσοδος ) να Ιερουργήσουν τουλάχιστον τρείς από τους Ιερείς που θα συλλειτουργήσουν την επομένη, και οι οποίοι να ψάλλουν το « Φώς Ιλαρόν » στό μέσον του Ναού, και μέχρι το « και Άγιον Πνεύμα Θεόν ». Το υπόλοιπον, ψάλλεται από το Άγιον Βήμα. Επίσης το ακολουθούν Προκείμενο της ημέρας, ψάλλεται μιά φορά από το Άγιο Βήμα, και δυό φορές απ’ έξω ( από τους Ψάλτες ). Την επομένη, τα μόνα που επιτρέπονται να ψάλλουν, είναι το Εισοδικό, το Απολυτίκιο, το Κοντάκιο και το τρίτο « Άγιος ο Θεός ». ΤΙΠΟΤΕ ΑΛΛΟ ( Τυπικό Βιολάκη, Κεφάλαιο « ΠΕΡΙ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ » σελ. 432 ). Σήμερα τι επικρατεί ; Κατ’ αρχήν, ποτέ δέν γίνεται ο Εσπερινός - ιδίως του Σαββάτου ( επειδή συνήθως οι Ιερείς των Ναών, συλλειτουργούν στή Θεία Λειτουργία της Κυριακής ) από περισσότερους του ενός Ιερέως, εκτός βέβαια, εάν είναι κάποια μεγάλη εορτή, αλλά και πάλι σπάνια το βλέπουμε. Συνήθως ο Εσπερινός, γίνεται από έναν Ιερέα, και την επομένη το πρωί, σπάνια βλέπουμε όλους μαζί τους Ιερείς, οι οποίοι πρόκειται να συλλειτουργήσουν, να παίρνουν « καιρόν » όλοι μαζί, την ώρα που ψάλλονται οι Στιχολογίες των Καθισμάτων, στόν Όρθρο. Πολλές φορές, οι Ιερείς που θα συλλειτουργήσουν, έρχονται ότι ώρα θέλει ο καθένας, και
« πιστεύουμε » ότι πρίν να ντυθούν, παίρνουν « καιρόν » από το Τρίπτυχο, εντός του Αγίου Βήματος. Επίσης συνηθίζουν να θέλουν να ψάλλουν το « Άγιος ο Θεός » πέντε φορές και όχι τρείς. Πέντε φορές, ψάλλεται ΜΟΝΟΝ όταν χοροστατεί Αρχιερέας.
9) Στόν Απόστολο, ο Ιερέας ή ο Διάκονος, θυμιά ΑΘΟΡΥΒΩΣ την Αγία Τράπεζα και κατά σειρά, τις Εικόνες του Τέμπλου και τον λαό, όπως προηγουμένως. Σπάνια το βλέπουμε κι’ αυτό, αλλά όταν γίνεται, το θυμιατό χαλάει τον κόσμο.
10) Μερικοί από τους Ιερείς μας, έχουν καθιερώσει σε κάθε Θ. Λειτουργία να λένε τα « Κατηχούμενα ». Η περιέργειά μου ερωτά : Που το βρήκαν γραμμένο κάτι τέτοιο και σε τι αποσκοπεί ;
11) Μετά τον Απόστολο, ακούμε την εκφώνηση « Ειρήνη Σοί τω αναγιγνώσκοντι. » ή « ....τω αναγνόντι.... » ή « ....τω αναγνώσαντι ». Το σωστό είναι το τελευταίο. Ειρήνη σ’ αυτόν που διάβασε τον Απόστολο. Όλα τα άλλα, είναι απλή φιλο-λογία μάλλον και τίποτ’ άλλο.
12) Στό Χερουβικό, εκτός του ότι ο Ιερέας προβάλλει στήν Ωραία Πύλη προκειμένου να θυμιάσει, όποτε θέλει και όχι στό « Τριάδι », λεει τον Ν΄. Ψαλμό τόσο δυνατά, ώστε πολλές φορές δέν ακούγεται το ίδιο το Χερουβικό ( φυσικά δέν μιλά-με γι’ αυτούς που κολλάνε και πάνω στό μικρόφωνο ) .
13) Στή Μεγάλη Είσοδο, εκτός του ότι δέν γίνεται τις περισσότερες φορές, με το άκουσμα της φράσεως « Ως τον Βασιλέα των όλων, υποδεξόμενοι » , αλλά πολλές φορές όπως τονίσαμε και αλλού, « κόβουν » κακήν - κακώς το Χερουβικό, όταν γίνεται ο νεωκόρος η έστω ένα παιδί, θυμιά τα προσκομιζόμενα Τίμια Δώρα σε όλη την διαδρομή, μέχρι την Είσοδό τους στό Άγιο Βήμα. Σπάνιο φαινόμενο κι’ αυτό.
14) Όταν κατά την Μεγάλη Είσοδο τα Τίμια Δώρα φθάσουν στήν Ωραία Πύλη, ΔΕΝ γίνεται οποιαδήποτε μνημόνευση από τους Ιερείς, παρά σιωπηλώς εισέρχον-ται εις το Άγιο Βήμα. Κατά παράβαση, μπορεί να γίνει μιά απλή μνημόνευση, όπως : « Πάντων ημών και πάντων των ευσεβών και Ορθοδόξων Χριστιανών, μνησθείη Κύριος ο Θεός, εν τη Βασιλεία Αυτού πάντοτε, νυν και αεί, και εις τους αιώνας των αιώνων ».
Δυστυχώς, ακούγονται πολλά αυτή την ώρα από τους σεβαστούς μας Κληρικούς ( εδώ συμπεριλαμβάνονται και οι περισσότεροι των Αρχιερέων μας ).
15) Η εκφώνηση « .....του Αρχιεπισκόπου ημών .... του ορθοτομούντος τον λόγον της ΣΗΣ αληθείας » ή « ...της Ιεράς ημών Συνόδου, της ορθοτομούσης τον λόγον της ΣΗΣ αληθείας, κ.λ.π. ». Αυτό το ΣΗΣ, δέν το καταλαβαίνω. Η αλήθεια, είναι μία και μοναδική. Δέν υπάρχει αλήθεια δική μου, δική σου ή δική του. Συνεπώς, αυτό το ΣΗΣ, θα πρέπει να αφαιρεθεί, διότι κατά την ταπεινή μου γνώμη, αυτός που επιμένει να το λέει, θα μπορούσε κάλλιστα, να χαρακτηρισθεί και αιρετικός. Άλλωστε ο μακαριστός Πατριάρχης Δημήτριος, όταν είχε έλθει στήν Αθήνα, και χοροστάτησε στόν Μητροπολιτικό Ναό, είχε πεί : « Της Ιεράς ημών Συνόδου, της ορθοτομούσης τον λόγον της Αληθείας ».
16) Στά Συλλείτουργα των Ιερέων, όταν ελθει η ώρα να μεταλάβουν, κοινωνούν ένας - ένας κατά τα πρεσβεία της Ιερωσύνης ΚΑΙ από τα δύο είδη μαζί
( Σώμα και Αίμα ), και ο τελευταίος μεταδίδει στόν Διάκονο ( εάν υπάρχει ).
Αυτό όμως, πολύ σπάνια γίνεται. Πολλοί - μά πάρα πολλοί - από τους Ιερείς μας, συνηθίζουν να παίρνουν ο καθένας ξεχωριστά Σώμα, να κάνει τον γύρο της Αγίας Τραπέζης, και επανερχόμενος γιά δεύτερη φορά, να κοινωνεί Αίμα.
Το συλλείτουργο των Ιερέων, είναι αντίγραφο του Αρχιερατικού Συλλείτουργου, και ως εκ τούτου, ακολουθεί την ίδια Τάξη. Επίσης οι Κληρικοί που παρευρί-σκονται μέσα στό Άγιο Βήμα και δέν Συλλειτουργούν, μεταλαμβάνουν ως εξής : Οι μέν Αρχιερείς, πρώτοι και πρίν από τους λειτουργούντες φορώντας Ωμοφόριο και Επιτραχήλιο ( Επιτραχήλιο βάζουν. Το Ωμοφόριο δέν έχω δεί ποτέ ), οι δέ Ιερείς με Επιτραχήλιο και οι Διάκονοι τελευταίοι με Ωράριο, πάντα μετά τους λειτουργούντες Ιερείς.
17) Όταν οι Ιερείς μας, θέλουν να κάνουν κάποια ανακοίνωση ή να διαβάσουν κάποια εγκύκλιο, ΠΑΝΤΟΤΕ κόβουν το ψάλσιμο στή μέση. ΠΟΤΕ δέν βγαίνουν προτού αρχίσει το τροπάριο ή να περιμένουν να τελειώσει ή τουλάχιστον να τελειώσει κάποια πρόταση, από την οποία να βγαίνει κάποιο νόημα. Το ίδιο γίνεται και με το κήρυγμα. Δέν βγαίνουν όταν ψάλλεται το : « Είς Άγιος, είς Κύριος », αλλά αφού ο Ιεροψάλτης, αρχίσει το Κοινωνικό. Γιατί αυτή η προσβλητική γιά τους Ιεροψάλτες συμπεριφορά ; Είπαμε « Όπως δόξη τω προεστώτι », αλλά δέν νομί-ζετε ότι όλα τα πράγματα έχουν και κάποιο όριο ; Τι θα γινόταν αν προτού τελειώσει το κήρυγμα ή η ανακοίνωση, κατά τον ίδιο τρόπο που έκοψε ο Ιερέας τον Ιεροψάλτη, έκοβε και ο Ιεροψάλτης τον Ιερέα και συνέχιζε την Ακολουθία ; Ή μήπως το να προσβάλλεις κάποιον, είναι επιστήμη που την γνωρίζουν μόνο οι Ιερείς μας ;
Αλλά δέν είναι μόνο αυτά. Όλοι κάνουν και κάνουμε πολλές φορές λάθη. Όταν αυτά γίνονται από την πλευρά των Ιεροψαλτών, οι Ιερείς μας, εκτός βέ-βαια ελαχίστων περιπτώσεων, βγαίνουν στήν Ωραία Πύλη και προσβάλλουν ανοι-κτά τον υπαίτιο.
Πολλοί μάλιστα δείχνουν επιδεικτικά το Τυπικό. Όταν κάνουν οι ίδιοι λάθη και μάλιστα ουσιώδη, τι γίνεται ; Θα τους άρεσε να τους συμπεριφερθούν και οι Ιε-ροψάλτες με τον ίδιο ακριβώς τρόπο ; Τον δικό τους ;
Η ταπεινή γνώμη μου είναι, ότι το μέν κήρυγμα θα πρέπει να γίνεται αμέσως μετά την ανάγνωση της διατεταγμένης περικοπής του Ευαγγελίου, οπότε θα δίνεται αμέσως στό Εκκλησίασμα και η ερμηνεία του, και οι ανακοινώσεις, μετά το « Είη το Όνομα Κυρίου ». Τώρα εάν υπάρξει κάτι σχετικό με περιφορά δίσκου, τότε καλύτερη ώρα νομίζω, θα ήταν μετά το « Άξιον Εστίν ». Οπωσδήποτε όμως, το να αρχίσουν οι Ιερείς μας να βλέπουν, με τη Χριστιανική Αγάπη ( που τόσο πιεστικά ζητούν από τους άλλους ), τους άμεσους Συνεργάτες τους, τους Ιεροψάλτες, θα διορθωνόταν κατά πολύ η κατάσταση μέσα στούς Ι. Ναούς μας. Αλλά πού !! Αν ζούσε ο Σαίξπηρ και διάβαζε αυτή την ευχή, θα μας έλεγε σίγουρα ότι βλέπουμε Όνειρα Χειμερινής Νυκτός.
18) Και ας έλθουμε σ’ ένα θέμα , που έχει καταντήσει πραγματικό πρόβλημα.
Τις Απολύσεις των Ιερών Ακολουθιών. Στίς Δεσποτικές και Θεομητορικές Εορτές, το Τυπικό, δέν αναφέρει ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γιά την Απόλυση, όπως π. χ. « Ής την Κοίμησιν εορτάζομεν » ή « Την Είσοδον » ή « Ού την Μεταμόρφωσιν » κ.λ.π.
Έτυχε όμως κατά τη διάρκεια της πολύχρονης διακονίας μου πάνω στά Ιερά Αναλόγια, να ακούσω περίεργα πράγματα, όπως π. χ. « Τα Εισόδια της Πανυπερευλογημένης Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, ών και την μνήμην επιτελούμεν » ή « ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΣΩΤΗΡΑΣ, ής και την μνήμην επιτελούμεν » ή « ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ, ών και την μνήμην επιτελούμεν » ή « ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ ΤΥΦΛΟΥ, ού και την μνήμην επιτελούμεν » και πολλά άλλα τέτοια φοβερά πράγματα.
Ο καθένας λέει, ότι του κατέβει.
Πάμε πάρα κάτω, στό όμως ίδιο πάντα θέμα.
Ο τύπος της Απολύσεως, θέλει : « Ού την μνήμην επιτελούμεν » και όχι « Ού ΚΑΙ την μνήμην επιτελούμεν » . Επίσης δέν επιτρέπεται το : « Και πάντων ΣΟΥ των Αγίων », αλλά « Και πάντων των Αγίων ». Εκτός, αν δεχθούμε ότι υπάρ-χουν και Άγιοι, που δέν είναι Σου ( του Θεού δηλαδή ), αλλά κάποιου άλλου.
Καλό θα ήταν οι σεβαστοί μας Ιερείς, να ξεκαβαλλήσουν το καλάμι του « Ξερόλα », να καθίσουν κάτω, και να διαβάσουν αυτή την « παλιοφυλλάδα » που λέγεται Τυ-πικό. Ιδίως τα κεφάλαια της Προθεωρίας. Θα μάθουν πάρα πολλά, από αυτά που νομίζουν ότι ξέρουν. Επίσης το να ρωτούν και πότε - πότε, δεν θα τους μειώσει. Απλούστατα θα σταματήσουν να λένε κουταμάρες, και να γελάει μαζί τους ο κόσμος. Πάνω απ’ όλα ας αφήσουν εκείνο το περίφημο « Όπως δοξη τω προεστώτι ».
19) Όταν ο Ιερέας κάνει την Απόλυση, ο Δεξιός Χορός των Ιεροψαλτών, ψάλ-λει « Τον ευλογούντα και αγιάζοντα ημάς », το οποίον τρόπον τινά, αποτελεί την « Φήμην » του ενεργούντος την Απόλυσιν Ιερέα. Πολλοί εξ’ αυτών, ευλογούν τους Ιεροψάλτας ανταποδίδοντας μ’ αυτό τον τρόπο τις ευχές των. Άλλοι πάλι στό τέλος της Απολύσεως και πρό του « Δι’ ευχών », λένε « Τους κοπιώντας και ψάλ-λοντας και τον περιεστώτα λαόν, Κύριε φύλαττε, εις πολλά έτη ». Άλλοι πάλι, δέν δίνουν καμιά σημασία και τελειώνουν με το « Δι’ ευχών », λές και οι Ιεροψάλτες, είναι υποχρεωμένοι αυτοί μέν να εύχονται « έτη πολλά », και σάν ανταπόδοση της φιλοφρονήσεως, να εισπράττουν την αδιαφορία αυτών που δέχονται τις ευχές τους.
20) Τα Μνημόσυνα και τα Τρισάγια, ψάλλονται αμέσως μετά το : « Είη το Όνομα Κυρίου » και αρχίζουν με το : « Μετά πνευμάτων ». Ταυτόχρονα ο Ιερέας ή ο Διάκονος, κρατεί θυμιατό και θυμιά τα κόλλυβα ή την Εικόνα του Χριστού στό Τέμπλο. Ποτέ μετά το « Δι’ ευχών ». Τούτο αναφέρεται στο Τυπικό του Βιο-λάκη γιά τα Σάββατα του Τριωδίου.
21) Το « Δι’ ευχών » της Απολύσεως, κατά την περίοδο του Πεντηκοσταρίου, έχει κακώς αντικατασταθεί, από το « Χριστός Ανέστη ». Εδώ Μακαριώτατε, συνελλήφθητε αδιάβαστος. Στήν τελετή της Ενθρονίσεώς Σας, καθώς επίσης και πολλές φορές από τότε, λέτε και Σείς το « Χριστός ανέστη ». Τούτο επιβάλλεται ΜΟΝΟ κατά την Διακαινήσιμο Εβδομάδα και κατά την απόδοση της Εορτής του Πάσχα
( Βιολάκης σελ. 41, παρ. 50 ). Από τον Εσπερινό του Σαββάτου ( παραμονής δηλαδή της Κυριακής του Θωμά ), επανέρχεται το « Δι’ ευχών ».
Εδώ όμως, συμβαίνουν και άλλα περίεργα με τη νοοτροπία ή δουλοπρέπεια των Ιερωμένων μας, οι οποίοι άσχετα εάν έχουν ήδη καταργήσει το « Δι’ ευχών » γιά τη περίοδο του Πεντηκοσταρίου όπως είπαμε, όταν χοροστατεί Αρχιερέας, δέν πα-ραλείπουν να λένε και μάλιστα επιδεικτκά ( γιά να το ακούσει ο Δεσπότης ), το « Δι’ ευχών του Αγίου Δεσπότου ημών ».
Ας αποφασίσουν τέλος πάντων. Λέγεται το « Δι’ ευχών », ναι ή όχι. Καλύτερα όμως δέν είναι να ακολουθούμε τον δρόμο της ....... καμήλας ; Συγνώμη !
Του Τυπικού ήθελα να πώ.
Δημήτριος Ιωαννίδης
Άρχων Πρωτοψάλτης της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως
Ιωαννίδης Δημήτριος
 
Δημοσ.: 554
Εγγραφη: Τετ 21 Ιαν 2009, 11:47:12

Re: ᾿Αντιλειτουργικὲς καινοτομίες καὶ συνήθειες

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Κυρ 31 Μάιος 2009, 13:42:25

Στὶς 8 φεβρουαρίου ἔγραψα·
Dionysios έγραψε: 8. ῾Η «ἀποθέωσις» τῆς ἐκκλησιαστικῆς μυσταγωγίας ἦταν στὸ «Ἄξιον ἐστίν», εἰς τὶς πρῶτες λέξεις τοῦ ὁποίου ἀκούονταν παραλλήλως μὲ τὴν ψαλμῳδία νὰ κρούωνται ῥυθμικῶς κουδουνάκια καὶ καμπανάκια! δὲν ἀστειεύομαι καθόλου, ἔγινε ἀκριβῶς ὅπως τὸ περιγράφω...

Παραθέτω σχετικὸ ἠχητικὸ ντοκουμέντο.

08 Kyr pat 31_05_2009.WMA [ 860.17 KiB | 7991 προβολές ]



᾿Επίσης ἔγραψα καὶ τὰ ἑξῆς·
Dionysios έγραψε: 9. ᾿Αργότερα, μετὰ τὴν ἐκφώνησι «Καὶ δὸς ἡμῖν ἐν ἑνὶ στόματι», κατὰ τὴν εὐλογία τοῦ λαοῦ ἀκούστηκε «Καὶ ἔσται τὰ ἐλέη τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ σωτῆρος ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἴη μετὰ πάντων ἡμῶν»! ...

11. Εἰς τὶς αἰτήσεις τοῦ ἱερέως «Πάντων τῶν ἁγίων μνημονεύσαντες...» κ.λπ. οἱ ψάλτες ἔλεγαν τὸ «Κύριε,ἐλέησον» λίαν ἀργῶς, συνεχῶς καὶ ἀρκούντως δυνατά, ὥστε νὰ μὴν ἐπιτρέψουν σὲ καμμία αἴτησι-προσευχὴ νὰ ἀκουσθῇ ἀπὸ τὸν ἐκκλησιαζόμενο λαό.


᾿Επιβεβαιώνονται τὰ ἀνωτέρω μὲ τὸ ἀκόλουθο ἠχητικὸ ἀποδεικτικὸ ἀρχεῖο.

09 Kyr pat 31_05_2009.WMA [ 426.39 KiB | 7991 προβολές ]

Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης, http://www.symbole.gr
e-mail: symbole@mail.com — Skype: dionysios-anat
«γηράσκω ἀεί διορθούμενος», τρίτη 11/7/2000
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: ᾿Αντιλειτουργικὲς καινοτομίες καὶ συνήθειες

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Δευτ 29 Ιουν 2009, 01:13:06

1ον, ῞Οταν ἱερουργῇ ἕνας ἱερεὺς μόνος του στὸν ἑσπερινό, δὲν ψάλλει τὸ «Φῶς ἱλαρόν», ὅσο ἑορτάσιμος ἢ πανηγυρικὸς κι ἂν εἶναι ὁ ἑσπερινός. τὸ «Φῶς ἱλαρὸν» ψάλλεται μόνον συμμετεχόντων πολλῶν ἱερέων· εἰδάλλως ἀναγινώσκεται. τώρα ἂν λόγῳ ἑορτῆς καὶ τοπικῆς συνηθείας ὑπάρχῃ ἀνάγκη νὰ ψαλῇ τὸ «Φῶς ἱλαρόν», διαδεδομένη νεωτέρα συνήθεια τῶν τελευταίων χρόνων, ἂς τὸ ψάλλουν οἱ ψάλται. διότι ἔτυχα σὲ ἑσπερινὸ ποὺ ἦσαν μόνον ὁ ἱερεύς, ὁ ψάλτης, καὶ ἕνας ἐπίτροπος γιὰ λίγο στὴν ἀρχή, ποὺ μετὰ ἔφυγε κι αὐτὸς καὶ πῆγε σπιτι του. καὶ ὁ καλὸς ἱερεὺς δὲν φτάνει ποὺ δὲν ἤξερε τίποτε ἀπὸ μουσική, ἐνόμιζε ὅτι ἔπρεπε νὰ ψάλῃ τὸ «Φῶς ἱλαρὸν» καὶ μάλιστα φωνάζοντας ὅσο μποροῦσε δυνατώτερα.

2ον, ῞Οταν ἱερουργῇ ἕνας ἱερεὺς μόνος του στὴν λειτουργία,
— δὲν ψάλλει τὸ εἰσοδικόν,
— δὲν ψάλλει κανένα ἀπολυτίκιον οὔτε τὸ κοντάκιον μετὰ τὴν εἴσοδον,
— σὲ μνημόσυνα δὲν ψάλλει τὸ «Μνήσθητι, Κύριε»,
— ἐπίσης δὲν ψάλλει τὴν τρίτην ἐπανάληψιν τοῦ τρισαγίου.
ὅλα αὐτὰ γίνονται, μόνον ὅταν ἱερουργοῦν τοὐλάχιστον δύο πρεσβύτεροι μαζί. εἰδικῶς αὐτὸ τὸ θέμα μὲ τὸ εἰσοδικὸν ἔχει καταντήσει γραφικόν. οἱ περισσότεροι τῶν κληρικῶν νομίζουν ὅτι εἶναι ὑποχρεωτικὸν νὰ ψάλλουν οἱ ἴδιοι τὸ εἰσοδικόν, καὶ ὅταν εἶναι δεσποτικὴ ἑορτὴ μὲ δικό της εἰσοδικόν, δὲν τὸ θυμοῦνται, κάνουν λάθη, κρατοῦν χαρτάκια στὸ χέρι τους ἢ τὰ καρφιτσώνουν πάνω στὸ εὐαγγέλιον, φωνάζει ὁ ψάλτης νὰ τοὺς διορθώσῃ, καὶ ἄλλα πολλὰ εὐτράπελα καὶ ἀνάρμοστα στὴν ἱερότητα τῆς ἀκολουθίας. καὶ ὅλα αὐτὰ γεννῶνται ἀπὸ μία ἐγωιστικὴ ἐπιδεικτικότητα τοῦ λειτουργοῦ. ὅλοι μιμούμαστε τοὺς θεατρινισμοὺς τῆς τηλ(ε)οράσεως!

Διευκρίνισις. δὲν παρατυποῦν οὔτε πράττουν κάτι ἀνάρμοστον οἱ καλοὶ ἐκεῖνοι ἱερεῖς, συνήθως σὲ μικρὲς καὶ ἐπαρχιακὲς ἐνορίες, οἱ ὁποῖοι λειτουργοῦν μὲ ἕναν μόνον ψάλτη, ὁπότε γιὰ νὰ βοηθήσουν λίγο τὸν ψάλτη τους νὰ πάρῃ μία ἀνάσα ὁ ἄνθρωπος καὶ ὄχι γιὰ κανέναν ἄλλον λόγον, μπορεῖ κάποια φορὰ νὰ ψάλουν ἕνα δυὸ στιχηρὰ στοὺς αἴνους, νὰ ποῦν στὴν λειτουργία ἕνα ἀπολυτίκιο, νὰ ψάλουν τὴν δεύτερη ἐπανάληψι τοῦ τρισαγίου ὕμνου. δὲν ἀναφέρομαι φυσικὰ σὲ τέτοιες περιπτώσεις.
Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης, http://www.symbole.gr
e-mail: symbole@mail.com — Skype: dionysios-anat
«γηράσκω ἀεί διορθούμενος», τρίτη 11/7/2000
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: ᾿Αντιλειτουργικὲς καινοτομίες καὶ συνήθειες

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Δευτ 03 Αύγ 2009, 07:19:20

Σὲ κάποιον κεντρικὸν ἐνοριακὸν ναὸν τοῦ λεκανοπεδίου ᾿Αττικῆς συνελειτούργησαν χθὲς τρεῖς πρεσβύτεροι (ὑπενθυμίζω ὅτι τὰ «διάκονος» «πρεσβύτερος» «ἐπίσκοπος» τὰ χρησιμοποιῶ κατὰ τὴν ἀρχαία τάξι ὡς βαθμοὺς τῆς ἱερωσύνης, ἀνεξαρτήτως ὀφφικίων καὶ ἄλλων «διαβαθμίσεων»). ὁ ἕνας εἶπε τὸ «Λάβετε, φάγετε», ὁ ἄλλος τὸ «Πίετε ἐξ αὐτοῦ» καὶ ὁ τρίτος τὸ «Τὰ σὰ ἐκ τῶν σῶν»! αὐτὰ ὅμως δὲν εἶναι ἀπὸ τὶς ἐκφωνήσεις ποὺ διανέμονται στοὺς συλλειτουργούς, ἀλλὰ ὡς τμήματα τῆς μιᾶς εὐχῆς ἐκφωνοῦνται ἀπὸ τὸν πρῶτο στὴν τάξι πρεσβύτερο, ὁ ὁποῖος καὶ ἀναγινώσκει μόνος ὅλη τὴν εὐχή. ἡ ἀτασθαλία αὐτὴ δείχνει ἔλλειψι ὀρθῆς λειτουργικῆς ἐμπειρίας, σύγχυσι στὴν ἔννοια τῶν διαφόρων πράξεων τοῦ μυστηρίου καὶ μακροχρόνια ἐφαρμογὴ ἀνεξέλεγκτων παρατυπιῶν, οἱ ὁποῖες ὅσο παραμένουν ἀνεξέλεγκτες, σιγὰ σιγὰ δημιουργοῦν ἕνα καθεστὼς ἀντι-λειτουργικῆς παραδόσεως, τὸ ὁποῖο ἀπὸ ἄγνοια τοῦ ὀρθοῦ καὶ ἀπὸ μακροχρόνιο ἐθισμὸ στὸ λάθος θὰ ἀντιμετωπίζεται ὡς «παλαιὰ λειτουργικὴ παράδοσι».
Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης, http://www.symbole.gr
e-mail: symbole@mail.com — Skype: dionysios-anat
«γηράσκω ἀεί διορθούμενος», τρίτη 11/7/2000
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: ᾿Αντιλειτουργικὲς καινοτομίες καὶ συνήθειες

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Δευτ 03 Αύγ 2009, 07:28:35

᾿Εν ὄψει τῆς δεσποτικῆς ἑορτῆς τῆς μεταμορφώσεως ἂς θυμηθοῦμε ἕνα σχόλιο τοῦ πρωτοψάλτου καὶ μουσικοδιδασκάλου κ. Δημητρίου ᾿Ιωαννίδη.

Ιωαννίδης Δημήτριος έγραψε:18) Και ας έλθουμε σ’ ένα θέμα , που έχει καταντήσει πραγματικό πρόβλημα.
Τις Απολύσεις των Ιερών Ακολουθιών. Στίς Δεσποτικές και Θεομητορικές Εορτές, το Τυπικό, δέν αναφέρει ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γιά την Απόλυση, όπως π. χ. « Ής την Κοίμησιν εορτάζομεν » ή « Την Είσοδον » ή « Ού την Μεταμόρφωσιν » κ.λ.π.
Έτυχε όμως κατά τη διάρκεια της πολύχρονης διακονίας μου πάνω στά Ιερά Αναλόγια, να ακούσω περίεργα πράγματα, όπως π. χ. « Τα Εισόδια της Πανυπερευλογημένης Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, ών και την μνήμην επιτελούμεν » ή « ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΣΩΤΗΡΑΣ, ής και την μνήμην επιτελούμεν » ή « ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ, ών και την μνήμην επιτελούμεν » ή « ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ ΤΥΦΛΟΥ, ού και την μνήμην επιτελούμεν » και πολλά άλλα τέτοια φοβερά πράγματα.
Ο καθένας λέει, ότι του κατέβει.
Πάμε πάρα κάτω, στό όμως ίδιο πάντα θέμα.
Ο τύπος της Απολύσεως, θέλει : « Ού την μνήμην επιτελούμεν » και όχι « Ού ΚΑΙ την μνήμην επιτελούμεν » . Επίσης δέν επιτρέπεται το : « Και πάντων ΣΟΥ των Αγίων », αλλά « Και πάντων των Αγίων ». Εκτός, αν δεχθούμε ότι υπάρ-χουν και Άγιοι, που δέν είναι Σου ( του Θεού δηλαδή ), αλλά κάποιου άλλου.
Καλό θα ήταν οι σεβαστοί μας Ιερείς, να ξεκαβαλλήσουν το καλάμι του « Ξερόλα », να καθίσουν κάτω, και να διαβάσουν αυτή την « παλιοφυλλάδα » που λέγεται Τυ-πικό. Ιδίως τα κεφάλαια της Προθεωρίας. Θα μάθουν πάρα πολλά, από αυτά που νομίζουν ότι ξέρουν. Επίσης το να ρωτούν και πότε - πότε, δεν θα τους μειώσει. Απλούστατα θα σταματήσουν να λένε κουταμάρες, και να γελάει μαζί τους ο κόσμος. Πάνω απ’ όλα ας αφήσουν εκείνο το περίφημο « Όπως δοξη τω προεστώτι ».
Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης, http://www.symbole.gr
e-mail: symbole@mail.com — Skype: dionysios-anat
«γηράσκω ἀεί διορθούμενος», τρίτη 11/7/2000
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: ᾿Αντιλειτουργικὲς καινοτομίες καὶ συνήθειες

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Τρί 13 Οκτ 2009, 22:40:05

Dionysios έγραψε:Στὶς 8 φεβρουαρίου ἔγραψα·
Dionysios έγραψε: 8. ῾Η «ἀποθέωσις» τῆς ἐκκλησιαστικῆς μυσταγωγίας ἦταν στὸ «Ἄξιον ἐστίν», εἰς τὶς πρῶτες λέξεις τοῦ ὁποίου ἀκούονταν παραλλήλως μὲ τὴν ψαλμῳδία νὰ κρούωνται ῥυθμικῶς κουδουνάκια καὶ καμπανάκια! δὲν ἀστειεύομαι καθόλου, ἔγινε ἀκριβῶς ὅπως τὸ περιγράφω...

Παραθέτω σχετικὸ ἠχητικὸ ντοκουμέντο.
08 Kyr pat 31_05_2009.WMA


Σήμερα κατάλαβα ἀπὸ ποὺ ἐμπνεύστηκαν αὐτὰ τὰ πράγματα, ὅπως ἐξηγῶ ἐδῶ.
Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης, http://www.symbole.gr
e-mail: symbole@mail.com — Skype: dionysios-anat
«γηράσκω ἀεί διορθούμενος», τρίτη 11/7/2000
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: ᾿Αντιλειτουργικὲς καινοτομίες καὶ συνήθειες

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Κυρ 25 Οκτ 2009, 13:13:46

Στὶς 8 φεβρουαρίου 2009 εἶχα γράψει τὰ ἑξῆς·

Dionysios έγραψε:12. Στὴν ὥρα τοῦ κοινωνικοῦ ὁ ψάλτης ἔψαλε τὸ «Εἷς ἅγιος» ὀλίγον ἀργῶς σχεδὸν ἐπὶ 1 λεπτό. μετὰ ἀπήγγειλε ἐπὶ τροχάδην τὸν στίχο τοῦ κοινωνικοῦ «Αἰνεῖτε τὸν Κύριον» σὲ 15 δευτερόλεπτα. ὕστερα ἔγινε μία παῦσι ἑνὸς λεπτοῦ περίπου, ἴσως διότι ὁ ψάλτης εἶχε ἀπορία τί νὰ πῇ πλέον, ἀφοῦ εἶχε ἐξαντλήσει τὸ κοινωνικόν! ἀλλὰ βρέθηκε λύσις «παραδοσιακή»· ἄρχισε νὰ ψέλνῃ τὸν πολυέλεο «Δοῦλοι Κύριον»! εὐτυχῶς ὅμως μετὰ 3 ἢ 4 στίχους ὁ ἱερουργὸς κληρικὸς βγῆκε, γιὰ νὰ κάμῃ τὸ κήρυγμα! ἄλλωστε δὲν ἔχει καμμία σημασία ποὺ δὲν εἶναι ἐκεῖ ἡ θέσις τοῦ κηρύγματος, ἀλλὰ ἀμέσως μετὰ τὸ εὐαγγέλιον.

Συμπληρωματικὰ εἶναι καὶ τὰ ὅσα ἔγραψα σήμερα σὲ ἄλλο θέμα.
Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης, http://www.symbole.gr
e-mail: symbole@mail.com — Skype: dionysios-anat
«γηράσκω ἀεί διορθούμενος», τρίτη 11/7/2000
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: ᾿Αντιλειτουργικὲς καινοτομίες καὶ συνήθειες

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Κυρ 25 Οκτ 2009, 14:36:55

Ἄλλο πάλι καὶ τοῦτο! φαίνεται ὅτι μετὰ τὸ κοινωνικὸ δημιουργεῖται σιγὰ σιγὰ καὶ δεύτερη «ὥρα τοῦ παιδιοῦ» στὴν λειτουργία· τὸ «Ἄξιον ἐστίν»! ὁ κάθε ἕνας ὅ,τι νομίζει καὶ ὅ,τι θέλει!

Σὲ κάποιον ναὸ ποὺ παρευρέθηκα αὐτὲς τὶς ἡμέρες, ξαφνικὰ στὸ «᾿Εξαιρέτως» ὁ ψάλτης μὲ τοὺς βοηθούς του (ἕνα μόνο ἀναλόγιο εἶχε ὁ ναός, τὸ ἄλλο ἦταν ἄδειο) ἔτρεξε μπροστὰ στὴν εἰκόνα τῆς θεοτόκου στὸ τέμπλο. ἀπὸ ἐκεῖ ἔψαλαν τὸ «Ἄξιον ἐστὶ» καὶ μετὰ τρέχοντας ἐπέστρεψαν στὸ ἀναλόγιο γιὰ τὰ ὑπόλοιπα! τὸν λόγο εἰλικρινὰ δὲν τὸν κατάλαβα.

Γιὰ ποιόν λόγο, ἀγαπητοί, μὲ μία κίνησι θεατρινισμοῦ τονίζετε ἕναν θεομητορικὸ ὕμνο; καὶ γιατί τὸ «῞Αγιος, ἅγιος, ἅγιος» καὶ τὸ «Σὲ ὑμνοῦμεν» δὲν τὸ λέτε μπροστὰ στὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ στὸ τέμπλο; (τώρα θὰ μοῦ πῆτε νὰ μὴν τοὺς βάζω ἰδέες! ἔχετε δίκιο!) εἶναι παράτυπο καὶ ἀνεπίτρεπτο αὐτό! καμμία συναίσθησι τῆς ἱερῆς στιγμῆς; κανένας σεβασμὸς πρὸς τὸ μυστήριο; ἡ φρικτὴ ἱερουργία τελεσιουργήθηκε, ὁ Κύριος θυσιάζεται, καὶ ἐσεῖς τονίζετε τὸν θεομητορικὸ ὕμνο;

᾿Αλλὰ καὶ τὸ ἄλλο; ποῦ ἀκούστηκε ὁ χορὸς τῶν ψαλτῶν κατὰ τὴν ὥρα τοῦ μυστηρίου νὰ μετακινῆται τρέχοντας ἀπὸ δῶ κι ἀπὸ κεῖ; δὲν εἶναι «γαϊδοῦρ᾿ κι ἄλογο» ὁ ψάλτης, γιὰ νὰ χοροπηδᾷ μία στὸ ἀναλόγιο, μία στὴν μέση τοῦ σολέα, μία μέσα στὸ βῆμα, οὔτε νὰ στριφογυρίζῃ καὶ νὰ σουλατσάρῃ μέσα στὸν ναό! ὁ ψάλτης ἔχει τὴν θέσι του, ἀπὸ τὴν ὁποία δὲν μετακινεῖται, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ψάλλει ὅλους τοὺς ὕμνους. οἱ ὅποιες μετακινήσεις του καὶ ὅλες οἱ κινήσεις του εἶναι συγκεκριμένες, μετρημένες, προσεκτικές, μετακινεῖται σπανίως, μόνον γιὰ ὡρισμένους λόγους καὶ ὅποτε προβλέπεται ἀπὸ τὴν τάξι τῆς ἐκκλησίας.

Σκεφτῆτε τώρα νὰ ἀρχίσουν ὡρισμένοι σὲ κάθε ἑσπερινὸ καὶ σὲ κάθε λειτουργία, ὅταν ψάλλεται ἀπολυτίκιον ἢ ὕμνος γιὰ τὸν προφήτη ᾿Ιωάννη τὸν βαπτιστή, νὰ πηγαίνουν στὴν εἰκόνα του· ἂν γιὰ τοὺς ἀρχαγγέλους, μπροστὰ στὴν εἰκόνα τους, καὶ γιὰ κάθε ἅγιο τὸ ἴδιο! τσίρκο θὰ τὸ κάνουμε; γιὰ ὄνομα τοῦ Θεοῦ τέλος πάντων! χάθηκε ἡ ἁπλὴ λογική;
Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης, http://www.symbole.gr
e-mail: symbole@mail.com — Skype: dionysios-anat
«γηράσκω ἀεί διορθούμενος», τρίτη 11/7/2000
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: ᾿Αντιλειτουργικὲς καινοτομίες καὶ συνήθειες

Δημοσίευσηαπό Dionysios » Δευτ 25 Απρ 2011, 11:27:35

Σὲ πολλὲς περιοχές, ἐνορίες καὶ μονὲς διατηρεῖται (ἢ ἔχει προσφάτως ἐπανέλθει) ἡ καλὴ συνήθεια στὴν λειτουργία καθ᾿ ὅλη τὴν διάρκεια τοῦ ἔτους νὰ ἐκφωνοῦνται καὶ τὰ κατηχούμενα, τὰ ὁποῖα ἐκ παρεξηγήσεως ἔχει ἐπικρατήσει πολλαχοῦ νὰ ἀκούγωνται μόνον στὶς προηγιασμένες. σημειωθήτω ὅμως ὅτι στὴν λειτουργία τοῦ μεγάλου σαββάτου, στὴν λειτουργία τοῦ πάσχα καὶ σὲ ὅλη τὴν διακαινήσιμο ἑβδομάδα, κατὰ παλαιὰ (καὶ μᾶλλον ἀρχαία) παράδοσι, κατηχούμενα δὲν λέγονται, διότι στὴν ἀρχαία ἐκκλησία οἱ κατηχούμενοι ἐβαπτίζοντο κατὰ τὴν λειτουργία τοῦ μεγάλου σαββάτου, παρακολουθοῦσαν δὲ καθημερινῶς καὶ τὴν λειτουργία ὅλων τῶν ἡμερῶν τῆς διακαινησίμου, λευκοφοροῦντες, λαμπαδηφοροῦντες καὶ κοινωνοῦντες. στὶς λειτουργίες αὐτὲς προφανῶς δὲν συμμετεῖχαν κατηχούμενοι, γίνονταν δὲ καὶ οἱ μυσταγωγικὲς κατηχήσεις τῶν νεοφωτίστων, τὶς ὁποῖες δὲν ἐπιτρεπόταν νὰ ἀκούουν οἱ ἀβάπτιστοι.
Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης, http://www.symbole.gr
e-mail: symbole@mail.com — Skype: dionysios-anat
«γηράσκω ἀεί διορθούμενος», τρίτη 11/7/2000
Άβαταρ μέλους
Dionysios
 
Δημοσ.: 3950
Εγγραφη: Πέμ 11 Σεπ 2008, 21:30:05
Τοποθεσια: ᾿Αθῆναι

Re: ᾿Αντιλειτουργικὲς καινοτομίες καὶ συνήθειες

Δημοσίευσηαπό dkalpakidis » Δευτ 25 Απρ 2011, 17:43:23

Dionysios έγραψε:Σὲ πολλὲς περιοχές, ἐνορίες καὶ μονὲς διατηρεῖται (ἢ ἔχει προσφάτως ἐπανέλθει) ἡ καλὴ συνήθεια στὴν λειτουργία καθ᾿ ὅλη τὴν διάρκεια τοῦ ἔτους νὰ ἐκφωνοῦνται καὶ τὰ κατηχούμενα, τὰ ὁποῖα ἐκ παρεξηγήσεως ἔχει ἐπικρατήσει πολλαχοῦ νὰ ἀκούγωνται μόνον στὶς προηγιασμένες. σημειωθήτω ὅμως ὅτι στὴν λειτουργία τοῦ μεγάλου σαββάτου, στὴν λειτουργία τοῦ πάσχα καὶ σὲ ὅλη τὴν διακαινήσιμο ἑβδομάδα, κατὰ παλαιὰ (καὶ μᾶλλον ἀρχαία) παράδοσι, κατηχούμενα δὲν λέγονται, διότι στὴν ἀρχαία ἐκκλησία οἱ κατηχούμενοι ἐβαπτίζοντο κατὰ τὴν λειτουργία τοῦ μεγάλου σαββάτου, παρακολουθοῦσαν δὲ καθημερινῶς καὶ τὴν λειτουργία ὅλων τῶν ἡμερῶν τῆς διακαινησίμου, λευκοφοροῦντες, λαμπαδηφοροῦντες καὶ κοινωνοῦντες. στὶς λειτουργίες αὐτὲς προφανῶς δὲν συμμετεῖχαν κατηχούμενοι, γίνονταν δὲ καὶ οἱ μυσταγωγικὲς κατηχήσεις τῶν νεοφωτίστων, τὶς ὁποῖες δὲν ἐπιτρεπόταν νὰ ἀκούουν οἱ ἀβάπτιστοι.


Σημαντικές οι πληροφορίες αυτές. Συγγνώμη που "επεμβαίνω" στο μήνυμα αυτό. Το κάνω για να ξεκαθαριστεί τί εννοούμε 'Κατηχούμενα'.
Μετά το Ευαγγέλιον (και το κήρυγμα του λόγου) λέγονται:
1. η Εκτενής,
2. τα Κατηχούμενα
3. Αιτήσεις (και ευχές) των Πιστών


Προφανώς παραλείπονται μόνο τα Κατηχούμενα κι όχι τα υπόλοιπα.
Δυστυχώς αποκαλούνται όλα από πολλούς Κατηχούμενα με σκοπό την παράλειψή τους...
dkalpakidis
 
Δημοσ.: 150
Εγγραφη: Πέμ 18 Σεπ 2008, 18:49:56
Τοποθεσια: Stockholm

ΠροηγούμενηΕπόμενο

Επιστροφή στην Θέματα τυπικοῦ λειτουργίας

Μελη σε συνδεση

Μέλη σε αυτή την Δ. Συζήτηση: Δεν υπάρχουν εγγεγραμμένα μέλη και 3 επισκέπτες

cron