Χρόνος και Ρυθμός στην Βυζαντινή Μουσική

[Ιωαννίδης Δημήτριος]

Ο Χρόνος στην Βυζαντινή Μουσική, είναι ΕΝΑΣ. Ο ΑΠΛΟΣ.
Δηλαδή κάθε Χρόνος ( Θέσις - Άρσις ) και ένας Χαρακτήρας. Το ότι πολλές φορές ( ίσως πάντα ) χρησιμοποιούμε Δίσημο Χρόνο στα Ειρμολογικά Μέλη, αυτό γίνεται για να μην χτυπάμε ταμπούρλο συνέχεια. Ο Ρυθμός, ανήκει μέν στην Βυζαντινή Μουσική, αλλά χρησιμοποιείται ΜΟΝΟ στηη λεγομένη Εξωτερική Μουσική. Δηλαδή στα Δημοτικά μας Τραγούδια.
Ας όψεται ο Ψάχος, ο οποίος "εστάλη" από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Αθήνα, προκειμένου να μας διδάξει την Βυζαντινή και μας έμπλεξε και με την Ευρωπαϊκή. Άλλωστε ο ΚΥΡΙΟΣ λόγος που εστάλη εδώ, ήταν αυτός, γιατί με τις Ευρωπαϊστικές ιδέες του, αποτελούσε αγκάθι στην φτέρνα του Πατριαρχείου. Από τότε, έχουμε βρεί το μπελά μας με την Ευρωπαϊκή. Σήμερα, για να γίνεις Διπλωματούχος Ψάλτης, πρέπει να βγάλεις αρκετά Σολφέζ και άλλες τόσες Αρμονίες. Παλαιότερα, ήθελαν και 3 χρόνια πιάνο.
Αυτά λοιπόν που διδάσκονται σήμερα στα Ωδεία, είναι απαράδεκτα. Κάποτε, ήρθε ένας Καθηγητής - όπως μου είπε - της Μουσικής, για να μάθει περισσότερα από εμένα. Του έδωσα κάτι να μου ψάλλει, για να δώ τί ξέρει και εκείνος άρχισε να μου κουνάει το χέρι δεξια και αριστερά, χτυπώντας το Χρόνο. Ξέρετε τι έκανα ; Τον σταμάτησα, έβγαλα ένα πατζούρι από τα παλαιά παράθυρα που είχε εκείνο το σπίτι μου, του έφερα και ένα κουτί μπογιά μαζί με ένα πινέλο και του είπα : Μιά που πηγαινοφέρνεις το χέρι σου δεξιά - αριστερά, δεν μου το βάφεις κι όλας !!!
Ο κάθε Χαραχτήρας λοιπόν, δικαιούται ΕΝΑΝ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΧΡΟΝΟ ( Θέση και Άρση ). Με αυτό τον τρόπο, μπορείς να μάθεις να εκτελείς τα πάντα.
Για να το διαπιστώσει αυτό κανείς, αρκεί να βάλει έναν ( οποιονδήποτε ) του Ωδείου, να του εκτελέσει ένα Καθιστικό Τραγούδι, γραμμένο με Βυζαντινή Παρασημαντική.
Αλλά πού !!! Γενικά οι Ωδειακοί, όταν βλέπουν Δίγοργο, κάνουν Αγιασμό, προκειμένου να ξορκίσουν το κακό.
Όταν βλέπουν Τρίγοργο, κάνουν Ευχέλαιο και παρακαλάνε όλους τους Αγίους, για να μην τους ξαναβρεί τέτια συμφορά. Έτσι όμως, ΔΕΝ μπορεί να μάθει κανείς Βυζαντινή Μουσική.

[mimi]

Ἡ πατριαρχικὴ ψαλτικὴ παιδαγωγικὴ τοῦ Ἰακώβου Ναυπλιώτη
Περι Χρονου, Ρυθμου και Μετροφωνιας
Α εισηγησις, προχειρον κειμενον, γενομενη εν τω εν Αθηνεσι συνεδριω εν Ιουνιω 2009



Επειδη δεν ευκαιρω να γραψω πολλα, θα παραθετω συν τω χρονω διαφορα λινκς εις κειμενα οπου εχω γραψει εις το παρελθον


Εν ολιγοις, εν τη πατριαρχικη παιδαγωγικη του Ιακωβου διαφοροποιουνται 3 μεγαλα ΑΛΛΗΛΟΕΠΙΔΡΩΝΤΑ == interdependent κεφαλαια δια την σωστην εκετελεσιν τησ ψαλτικης

=== Μετροφωνια
=== Ρυθμος
=== Χρονος


Τα δυο τελευταια συγχεονται οπως γραφει και ο Βουδουρης εν τη συγχρονω θεωρια ενω μ εχουν πληροφορησει πλειστει ξενοι ερευνιται οτι ο ορος ΧΡΟΝΟΣ δεν υπηρχε εν τη αρχαιοτητι, και οτι τα παντα περιεγραφεν ο ορος ΡΥΘΜΟΣ


Το καθε κεφαλαιον εχει και ΥΠΟκεφαλαια, και οσον αφορα τον ΧΡΟΝΟΝ, δυναται να συμπεριλαβει τις τα εξης
== χρονικην αγωγην
== ωθησιν = αττακαν
== προσλψιν συφμωνων και #ληψην# = εκκριξιν φωνηεντων
== καταλλαγην χρονου == διηρημενου, μονοσιμου, απλου, διπλου, συνθετου, υποσκαζοντος, συνεπτηγμενου (επαναλαμβανω ΧΡΟΝΟΥ και ΟΥΧΙ Ρυθμου), ελευθερου κτλ
== χρονος εν τη χειρονομια


Ιδου ενα λινκ

http://graeca.mrezha.net/upload/Montrea ... _v_003.pdf


Ιδου και το κειμενον της Α εισηγησεως εν τω συνεδριω του Ιουνιου 2009, η οποια χρειαζεται ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΙΝ, οπως εγινε ηδη με την Β εισηγησιν.

Θα την παραδεσω βεβαια ως ΤΡΙΓΛΩΣΣΟΝ κειμενον δια να καταλαβαινουν και οι ξενοι, μηπως .... λεγω ΜΗΠΩΣ βαςι τησ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ μας βοηθησουν να ΚΑΤΑΠΟΝΤΗΣΩΜΕΝ τας Σιμωνοκαραïτικας ΑΥΘΕΡΕΣΙΑΣ

Ειδα καποιους εις την 4Ε == Δεσποτην κι εναν αλλον Αντωνιον κτλ == εαν εχει καποιος τα κειμεναμ να μου τα στειλει παρακαλω, δια να αναλαβωμεν και αυτους σιγα σιγα εισ ΔΙΕΘΝΕΣ επιπεδον διοτι ΑΥΤΟ επικαλουνται δια να διαλαλουν τας #ιδεας# και #ερευνας# αυτων εις το ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ κοινον. Ομιλησε υστερον και ο Ταλιαδωρος τον οποιον, οπως γνωριζετε, κατατασσω με τον Στανιτσαν και τους 4 Θεσσαλονικεις, οι δε τελευταιοι χειροτεροι του πρωτου, ολοι τους ΑΚΡΑΙΟΙ παραμορφοται του Πατριαρχικου υφους == διοτι ΔΕΝ εκαταλαβαν την ΚΑΤΑΛΛΑΓΗΝ χρονου == αλλοι τα ΑΜΕΝΟΠΟΙΗΣΑΝ και αλλοι τα ΜΠΕΚΡΥΔΟΠΟΙΗΣΑΝ== και ουτος, #διαπρεπει# η σχολη Καρα εντος τοιουτου ΧΑΟΥΣ εν τη ψαλτικη ημων τεχνη.
ΜΙΑ ειναι η πηγη αναφορας ΟΡΘΗΣ ψαλτικης == ο Ιακωβος... οτι επηγαν να #προσθεσουν# οι υπολοιποι ητο ΠΕΡΙΤΤΟΝ, ΑΣΧΕΤΟΝ και ΠΑΡΑΜΟΡΦΟΤΙΚΟΝ

Κειμενον.



Ἡ πατριαρχικὴ ψαλτικὴ παιδαγωγικὴ τοῦ Ἰακώβου Ναυπλιώτη

Various parameters of the Patriarchal Style ("hyphos") as transmitted by Iakovos Nafpliotis' psaltic pædagogy "

Παρουσίασις:
Γεώργιος Μιχαλάϰης
(τοῦ Κωνσταντίνου ϰαὶ τῆς Σωτηρίας)
Λαϰεδαίμον τῇ καταγωγῇ, ἐϰ νῆσου Μοντρεάλ, Καναδᾶ.
Πρωτοϰανονάρχου μαϑητής
B.Sc. M.Sc. M.D. Ph.D. candidate



Ἡ πατριαρχικὴ ψαλτικὴ παιδαγωγικὴ τοῦ Ἰακώβου Ναυπλιώτη, ὄπως αὔτη μετεδόθη εἰς τὸν ἐκ παιδιόθεν μαθητὴν του καὶ πρωτοκανονάρχον Στυλιανόν Τσολακίδη, συνέβαλε εἰς τὴν ἀπομόνωσιν διαφόρων [ἀλληλεπιδρώντων] παραγώντων, οἱ ὁποίοι ἀποτελοῦν θεμελιῶδη συστατικὰ τῆς ζώσης ὀρθοδόξου ψαλτικῆς.
Θὰ διαμηρασθώσιν τὰ ἀποτελέσματα ἐρεύνης τῶν παραγόντων αὐτῶν ἐντὸς τῶν δυὸ παρουσιάσεων, καὶ θὰ συνοψισθώσιν ἐντὸς δυὸ πινάκων ἐλέγχου, ἐξ’ὂν ὁ πρῶτος θὰ ἀναφέρεται εἰς τὴν μουσικολογίαν ἐνῶ ὁ δὲ δεύτερος, ὁ καὶ ἐπωναμασθῆς «ΨαλτιΣωτΙ» (ἀκρονύμιον τοῦ «Ψαλτικῆς Σωτηρία Ἴ») θὰ ἀναφέρεται εἰς τὴν ἑρμηνείαν, τουτέστιν, ἐκτέλεσιν τῆς ψαλτικῆς, μέσῳ διαφόρων παραμέτρων, ἐκ τῶν ὁποίων πρόκειται νὰ ἀναλύσωμεν ἐδῶ τοὺς ἔχοντας σχέσιν μὲ τὸν Χρόνον, τοὺς Λαρυγγισμοὺς καὶ τὴν ῥυθμικὴν ἔμφασιν.
Ἐπειδή θεμέλειον της ψαλτικής ἐστίν ο λόγος, καὶ ὁ λόγος ἦν πρὸς τὴν κίνησιν -διότι κίνησις ἦν ὁ λόγος- πᾶσα ψαλτικὴ δι’αὐτοῦ ἐγένετο καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ μιὰ ψαλμώδησις ἣ γέγονεν.
Μοχλὸς τῆς κινήσεως ἐν τῇ ψαλτικῇ εἶναι ἡ χειρονομία ἐνῶ θεμέλιον τῆς μελωδίας εἶναι ὁ λόγος καὶ ἡ εὐκρινὴς ἀπαγγελία αὐτοῦ.
Ἐπειδὴ εἶναι τῆς «μόδας» ἡ ἐπικάλεσις Γάλλων μουσικολόγων πρὸς «διαφωτισμόν» -δῆθεν- τῆς ἀκατανοήτου –ὅπως καὶ παραδέχονται- διὰ αὐτοὺς ψαλτικῆς μας τέχνης, ἂς ἀναφέρωμεν τὸν Villoteau ὁ ὁποῖος, εἰς τὰ τέλει τοῦ 18ου αἰώνως (δηλαδὴ ἐν τῇ ἐποχῇ τῆς παλαιᾶς παρασημαντικῆς πρὸ τῆς διαδοχῆς αὐτῆς παρὰ τῆς ἀναλυτικῆς σημειογραφείας τῶν ὄντως σοφωτάτων τριῶν διδασκάλων), συνοδεύοντας τὸν Ναπωλέοντα ἐν τῇ Αἰγυπτιακῇ ἐκστρατεία αὐτοῦ, ἐκατέγραψεν ἐκτενᾶς μελέτας περὶ τοῦ «λόγου» καὶ τῆς μουσικῆς διαφόρων λαῶν τε καὶ θρησκευμάτων. Τὰ περὶ ψαλτικῆς ἐδιδάχθη παρὰ τοῦ τότες πρωτοψάλτου τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας Γαβριήλ, ὁ ὁποῖος, πὰρ ὅλες τὶς λεπτομερεῖς περιγραφὲς τῶν σημαδωφώνων, ἠτο ἀνίκανος νὰ ἐξηγήσει οὐχὶ μόνον τὴν λεπτομερὴν ἐνέργειαν αὐτῶν, ὅπως, π.χ. τὴν τῶν μεγάλων ὑποστάσεων, ἄλλὰ καὶ τὰ περὶ χειρονομίας, κατὰ τρόπον τὸν ὁποῖον νὰ ἐγένετο ἔφικτος ??? πᾶσα συσχέτησις μετὰ τῆς ὑπάρχουσας ἐν τῇ ἐποχῇ ἐκείνη θεωρίας. Δι’αὐτὸν τὸν λόγον ἀναφέρει ὁ Villoteau ὅτι εἶναι ἀδύνατος ἡ ἀναλυτικὴ ἐξήγησις τῆς γραφῆς ἐκείνης ἀλλὰ καὶ τῆς χειρονομοίας, ἡ ὁποία δὲν ἀποτελεῖ καθ’ἑαυτοῦ μελωδικὴν γραμμὴν τινάν, ἀλλά, μᾶλλον, κατὰ τὰ γραφόμενα ὅπου ἐσπούδασεν, ἕνα «μέλος», τουτέστιν «τεμάχιον», τοῦ μέτρου, καὶ κατ’ἐπέκτασιν, τὴν «κίνησιν».
C’est probablement là le sens de ce qu'on lit au commencement d'un des traités de musique grecque moderne que nous avons, où il est dit: La cheironomie indique le melos; et ce mot, suivant nous, ne doit point être pris dans l’acception de mélodie, mais dans celle de membre, départie, de division de la mesure.
Quand on dît que les grands signes n'appartiennent qu'à la cheironomie, il nous semble que cela signifie qu'ils indiquent le mouvement de la mesure, qui ordinairement se marque avec la main;
Μαρτυρίαι ὡς αἱ τοῦ Villoteau γίνονται αἴτιον περιεργείας ὡς πρὸς τὸν τρόπων χρήσεως τῶν παλαιογραφικῶν «ἱερογλυφικῶν» παπύρων, ὅπως ἀπεκάλεσεν αὐτὰ ἡ ἐπιτροπὴ τῆς Μουσικῆς Βιβλιοθήκης μόνον μισὸν αἰώναν ἀργότερον. Ἐν ἄλλοις ρήμασιν, πῶς ἐξηγῆται ὅτι ἕνας πρωτοψάλτης Πατριαρχείου ἔψαλλεν ἀπὸ χειρόγραφα τὰ ὁποῖα δὲν ἠδύνατο νὰ ἐξηγήσει λεπτομερῶς;
Τοῦτὸν γὰρ πραγματοποιεῖται χάρην εἰς τὴν μνήνην, ἡ ὁποία, πρῶτον μὲν ἑδραιώνεται κατὰ τὴν βρεφοπαιδικὴν ἡλικίαν καὶ ὕστερον δὲ ἐγκινῆται πλήρως ἐν τῇ ἐνηλίκῳ ἡλικία. Δηλαδή, ὁ ἐγκέφαλος τοῦ βρέφους πρώτον μὲν ἑδραιώνεται ἀποθηκεύοντας πληροφορίας ἐκ τοῦ περιβάλλοντος, καὶ τοῦτον δὲ ποιεῖ οὐχὶ ἀνελέγκτος ἀλλά, ἀποδεχόμενος τὸν ἔλεγχον καὶ ἐφαρμόζωντας ἀναντίρρητον μίμησιν τῶν ἐρεθηζόντων αὐτῷ συνανθρώπων του ὅπως, ἐπὶ παραδείγματι, τὴν πρὸς αὐτὸν ὁμιλοῦσαν καὶ χαμογελοῦσαν μητέραν αὐτοῦ.
Ὁ ὕψιστος βαθμὸς ἐμπιστοσύνης τοῦ ἀνθρωπίνου γένους εἰς τὴν μίμησιν διαφοροποιεῖ αὐτὸ ἐκ τῶν ὑπολοίπων πλασμάτων, ὡς ἐμφαίνετε ἐν συγχρόνῳ πειράματι ὅπου ὑποβάλλονται ἀνθρώπινα βρέφοι ὡς καὶ βρέφοι πιθήκου εἰς ἄσχετες κινήσεις πρὸ τῆς βράβευσίς των διὰ κεκρυμμένου καρποῦ τίνος, ὅπου ἡ τελευταία κίνησις εἶναι καὶ ἡ μόνη ὄντως «καρποφόρος». Εἰς αὐτὴν τὴν πρώτην φάσιν, ὁ ἄνθρωπος καὶ τὸ ζῶον προσαρμόζονται καὶ ἀναπαράγουσιν ὄλας τὰς εἰς αὐτὰ ὑποδεικνύμενας κινήσεις. Ἐν δὲ τῇ δευτέρᾳ φάσῃ τοῦ πειράματως, ὅπου ἀποκαλύπτεται ὁ καρπός, προσιτὸς πιὰ διὰ μίας καὶ μόνον ἁπλῆς κινήσεως, τὸ ἀνθρώπινον βρέφος, ἐν ἀντιθέσει μὲ τὸν πίθηκον, προτιμεῖ νὰ ἐμποστευθεῖ τὴν μίμησιν παρὰ νὰ δοκιμάσει ἐξ ἰδίας βούλησις κίνησιν τὴν ὁποίαν νὰ μὴν ἔχει διδαχθεῖ! Οὕτως, ὁ ἄνθρωπος ὡς βρέφος μεγαλώνει καὶ διαμορφώνεται χάριν εἰς τὸν ἀπόλυτον ἐμπιστοσύνην ὄπου παρέχει εἰς τοὺς ἐνηλίκους, τήν ἀναντίῤῥητον μίμησιν αὐτῶν ὡς καί τὴν ἀποδοχὴν συνεχόμενου ἐξωτερικοῦ ἐλέγχου γενομένου ὑπὸ τοῦ ἐνηλίκου περιβάλλοντος, ἕως ὅτου ἀποκτίσει ὁ ἴδιος τὴν ἱκανότηταν τοῦ ἰδικοῦ τοῦ ἐσωτερικοῦ αὐτό-ἐλέγχου.
Κατὰ τὴν διάρκειαν ἑδραίωσις μνήμης δημιουργοῦνται πολλὲς καὶ πολύπλοκες συνάψεις νευρόνων εἰς ἀπάντησιν πρὸς τὰ διάφορα ἐξωτερικὰ ἐρεθίσματα, ἀπαραίτητα διὰ τὴν συναπτογέννησιν αὐτήν. Οὕτως, λοιπόν, μόνον ὅταν γίνει ἐνήλικος ἠδύναται ὁ ἄνθρωπος ὅπως εἰσβάλλει εἰς τὴν τροποποίησιν ἢ καὶ ἀλλοίωσιν ἐρεθίσματος τινὸς, τὸ ὁποίον θὰ μεταδώσει μὲ τὴν σειρὰν του εἰς τὴν ἐπωμένην γενεάν.
Αὔτη ἡ χαρακτηριστική ἐκ φύσεως ἐμπιστοσύνη τοῦ ἀνθρωπίνου γένους εἰς προηγουμένας γενεάς μᾶς ἐγγυῆται μέγιστον ὄγκον μνημονικοῦ περιεχομένου.
Ἡ ὀργάνωσις τῆς μνήμης αὐτῆς ἠδύναται ὅπως συσχετισθεῖ μετὰ ἄλλων κωδικοποιημένων πληροφοριῶν, ἀποκαθηστώντων ἄλλης μορφῆς μνήμης ὅπως βιολογικῆς τε καὶ κοινωνιολογικῆς .
Ὁ παραλληλισμὸς μετὰ τοῦ ζωοτικοῦ κυττάρου δίχνει ὅτι ὁ ἀποθηκευμένος κῶδιξ ἐντὸς τοῦ πυρῆνος ἐγκινεῖται οὐχὶ ὁλοκλήρως, ἀλλὰ μερικῶς καὶ ὅπως χρειάζεται, ἴνα ἀποδώσει προσαρμωσμένην ἀνταπόκρισιν εἰς ἐρέθισμα τινὰ προερχόμενον ἐκ τοῦ ἐξωτερικοῦ πρὸς αὐτὸ περιβάλλοντος.
Οὗτος ὁ βιολογικὸς κώδηξ τυγχάνει τετραψήφιος (quaternary code) ἐν ἀντιθέσῃ μὲ τὸν δίψηφον (binary code) κώδικαν λογικῆς τῆς πληροφοριακῆς, καὶ τὰ συστατικά του εἶναι ἴδια σχεδὸν τόσον διὰ τὸν ἄνθρωπον ὅσον διὰ τὴν μύηγαν! Παρ’ὅλην τὴν ὁμοιώτηταν τῶν συστατικῶν στοιχείων τοῦ κώδικος, τὰ βιολογικὰ προϊόντα τῶν ὁποίων κατευθύνει τὴν παραγωγὴν (π.χ. πρωτεΐνες), ἐὰν καὶ πολλάκης ὁμοιάζουσιν –ἄλλως τὲ ὀλιγοτέρως ἄλλως τὲ περισσοτέρως- ἐν δομῇ τε καὶ λειρουργεία (ἀναμεταξὺ ἀνθρώπων ἢ ἀκόμη καὶ ἐν συγρίσει μετὰ ζώων), καταλογήζονται βάσει τῆς «ὁμολογίας» των: δηλαδή, παρ’ὅλα ὅτι αὐτὲς οἱ πληροφορίες δὲν εἶναι ἀκριβῶς ἴδιες (identical, 100% ὁμόλογες), ὁμοιάζουσιν κατὰ ἕνα ἀποσωστὸν ἐν τῇ δομῇ αὐτῶν (ὁμόλογες κατά ὀλιγότερον τῶν 100%),.
Τόσον σπουδαία εἶναι ἡ κάθε πληροφορία τοιούτου εἴδους ἐντὸς ἑνὸς βιολογικοῦ στοιχείου ὥστε τὸ ἐπίπεδον ἐλέγχου ἀντιγραφῆς - διὰ τὴν ἰδὶαν καὶ ἰδιαιτέρως τὴν ἐπωμένην γενεὰν - νὰ εἶναι ὕψιστον, ἀνώτερον ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸν ἔλεγχον ἀντιγραφῆς τῶν συγχρόνων ἠλεκτρονικῶν μας ὑπολογιστῶν!
Πάσα παρεκτροπὴ τοῦ κυταρρικοῦ συστήματος ἀπὸ τοῦ βασικοὺς κανόνας ἀντιγραφῆς καὶ μεταβίβασης βιολογικῆς μνήμης ἀποκαθιστᾶ αἴτιον δυσπλασίας ἡ ὁποία, ἐν τῇ ἀποκορυφώσῃ προσπέρασης παντὸς βιολογικοῦ ἐλέγχου, μεταβάλετται εἰς καὶ ἀποκαθιστᾶ καρκίνωμα, τουτέστην, ἀνήλεγκτον ἀναπαραγωγὴν καὶ πολλαπλασιαμὸν παθολογικῶν κυττάρων, δρώντων εἰς βάρος τοῦ φυσιολογικοῦ ἱστοῦ καὶ τῆς λειτουργίας αὐτοῦ, καί, κατὰ συνέπειαν, τοῦ ἰδίου τοῦ ἀσθενοῦς, καθοδηγόντας τον εἰς θάνατον (ἐνῶ, παραδόξως, ὁ ἴδιος ὁ καρκίνος ἀποκαθήσταται «ἀθάνατος», τουτέστιν ἱκανὸς ἴνα συνεχίσει τὸν ἰλλιγιώδην πολλαπλασιασμὸν αὐτοῦ ἐὰν τοῦ παραχωρηθῆ ἡ πρέπουσα διατροφή, συμπερηφορὰ ἡ ὁποία εἶναι ὄντως ἀφύσικος, γνωρίζοντας ὅτι ἕνα φυσιολογικὸν κύτταρον αὐτο-ἐλέγχει τὸν ἀριθμὸν διαιρέσεών του, περιορίζοντας αὐτὸν εἰς τοὺς σχεδὸν 50 [ἀπόπτωσις, programmed cell death]).
Αὐτὲς οἱ βιολογικὲς πληροφορίες εἰσὶν ἀνασυγκροτησμένες εἰς ὁμάδας ὅπερ καὶ ὀνομάζομεν «γονίδια» - δηλαδή, εἰς ὀργανωμένα τεμάχια πληροφοριῶν – τὰ ὁποία ὑπολογίζεται νὰ εἶναι περίπου 30 000 τῷ ἀριθμῷ Αὐτὸς ὁ ὄντως μικρὸς ἀριθμὸς ὀργανομένων πληροφοριῶν («γονiδίων» ἢ «τύπων») ἐν συγκρίσει μὲ τὸν πολύπλοκον ἀνθρώπινον ὀργανισμὸν τὸν ὁποῖον καὶ διαφορφώνει, ἀνταποκρίνεται εἰς τὸ ὕψος τῆς λειτρουργίας του χάριν εἰς τὴν ἐπαύξησιν δυναμικοῦ τὸ ὁποῖον τοῦ παρέχει ὁ ΧΡΟΝΟΣ: ὁ συνδιασμὸς λειτρουργηκότητος ἑνὸς γονιδίου μετὰ ἄλλου τινὸς διαφέρει ἀπὸ στιγμὴν εἰς στιγμὴν χάριν εἰς τὸ περιβάλλον ἀλλὰ χάριν, ἐπίσης, ἐσωτερικῶν μηχανισμῶν δημιουργείας συγκεκριμμένης χρονικῆς διαρκείας καὶ χρονομετρήσεως εἰς τὰς ὁποίας συμβάλλουσιν ἕνας ἀριθμὸς ἐκ τῶν προαναφερθέντων γονιδίων.
Τοιούτου εἴδους ὀργάνωσις πληροφορίας γίνεται ὅπως χαρακτηρισθεῖ ὡς «formulaire» τουτέστη, πληροφορία καὶ μνήμη ἀνασυγκροτησμένη εἰς «τύπους» (πχ DNA ὀργανωμένων εἰς γονίδια), ἡ ὁποία ὀργάνωσις ἐπαναλαμβάνεται καὶ εἰς ἀνώτερες σφαῖρες δομῆς (τόπου καὶ χώρου), κινήσεως καὶ σκέψεως (χρόνου). Ὡς παραδείγματα, ἂς ἀναφερθοῦν π.χ. ἡ γλωσσολογία [φωνήματα, λέξεις, σημεῖα στίξεως καὶ συντακτική) ἀλλὰ καὶ ἡ γλώσσα τοῦ σώματος, κωδικοποιημένη καὶ αὐτὴ, ἀλλὰ ὀργανωμένη ἐπίσης εἰς τύπους, ἤτοι θεμελιώδει συστατικὰ μιᾶς κοινοχρήστου σημαντικῆς τὲ καὶ ἑρμηνείας αὐτῆς, χάριν εἰς τὴν ὁποίαν ἐπικοινωνώσιν τὰ διάφορα μέλοι ἀνοίκωντα εἰς συγκεκριμμένον πολιτισμὸν ἢ καὶ κοινωνίαν. Οὗτοι οἱ κώδικες πολλάκης ἔχωσιν διαφορετικὴν σημασίαν διὰ διαφόρους λαούς, σπανίαν ἐξαίρεσιν ἀποτελοῦντα τὸ χαμόγελον τὸ ὁποῖον ἀναγνωρίζεται καὶ ἑρμηνεύεται παρομοίως ὑπὸ ὅλους τοὺς ἐπὶ γῆς συγκατοικοῦντας αὐτήν.
Ὁ ἦχος εἶναι καὶ αὐτὸς μία πληροφορία ἡ ὁποία ἀποτέλει ἐρέθισμα διὰ τὸν ἀνθρώπινον ἐγκέφαλον, ἀλλὰ καὶ ἡ ὁποία ἠδύναται ὅπως ἀφομοιωθεῖ ἀλλὰ καὶ ἀναδιοργανωθεῖ δι’αὐτοῦ βάσει τῆς θεωρίας τῶν «τύπων», καὶ τοῦτον ἐκ τῆς βρεφικῆς (ἀλλὰ καὶ ἐμβρυηκής[!] ἀκόμη) ἡλικίας.
Ὁ ἦχος ἐστὶ φυσικὸν φαινόμενον ὅπου παράγει μηχανισμὸς τὶς ἢ ὄργανον τινὰ τὸ ὁποῖον νὰ δημιουργεῖ ταλαντώσεις τῶν μορίων τοῦ ἀέρως, δημιουργώντας οὕτως διαδοχικὲς περιοχὲς συμπυκνώσεως καὶ ἀραιώσεως τῶν μορίων, τουτέστην, διαδοχικὲς ἀλλαγὲς πιέσεως τοῦ ἀέρως αἱ ὁποίαι ἀποτελούσιν ἀντικειμενικοὺς ἀλλὰ καὶ ὑποκειμενικοὺς παραμέτρους καταμετρήσεως αὐτῶν τῶν μηδαμινῶν σχεδὸν ἀλλαγῶν ἀερικῆς πιέσεως. Οἱ ἀντιμενικοὶ παράμετροι τοῦ ἤχου καταμετρῶνται παρὰ διαφόρων μηχανημάτων συγχρόνου τεχνολογίας, ἐνῶ οἱ ὑπομενικοὶ παράγοντες ἐξαρτῶνται τῆς ἀνθρωπίνου ἀντιλήψεως τοῦ ἤχου (τουτέστην «ἐγκεφαλικόν» τρόπον τοῦ «καταμετρᾶν» τὸν ἦχον), καὶ ἡ σχέσης τῶν δυὸ εἰδῶν τοιαύτης καταμετρήσεως συνησφέρουν εἰς τὴν σύγχρονον ἐπιστήμην τῆς ψυχο-ἀκουστικῆς.
Ἡ ἀρχικὴ ἀκροαθεῖσα ἠχητικὴ πληροφορία (τουτέστιν αἱ μηδαμιναὶ ἀλλαγαὶ πιέσεως ἀέρως) μετατρέπετιι παρὰ τοῦ ἀνθρωπίνου ἀκροαστικοῦ συστήματος εἰς νεῦρο-ἠλεκτρικὸν σύνθημα (νεῦρο-ἠλεκτρικὲς πληροφορίες) τὸ ὁποῖον ἠφίστανται συγκρίσεις καὶ ἀλλοιώσεις χάρην εἰς ἄλλας παρομοίως μετατραπέντας πληροφορίας, ἕως ὅτου καταφθάσει εἰς τὸν φλοιόν, ὅπου γίνεται καὶ ἡ τελικὴ ἀντίληψις αὐτῆς τῆς τροποποιημένης ἢ ἁπλῶς ὑπὸ ἄλλων συνοδευομένης πληροφορίας.
Ἡ σχέσις ἀναμεταξὺ εἰσερχομένων καὶ ἐξερχομένων (ὕστερον μετατροπῆς, τροποποιήσεως ἡ καὶ ἀντιλήψεως) ἠδύναται νὰ εἶναι γραμμικὴ (ὅπου αἱ εἰσαχθήσα καὶ ἐξαχθήσα πληροφορίαι εἰσίν ἐπακριβῶς ἀνάλογαι) ἢ καὶ μὴ γραμμικὴ (ὅπου αἱ εἰσαχθήσα καὶ ἐξαχθήσα πληροφορίαι εἰσίν ἀνάλογαι ἀλλ’οὐχὶ ἐπακριβῶς).
Πρὸς ἁπλοποίσην, δύναται νὰ θεωρήσωμεν ὅτι εἰς τὴν περιφέρειαν, ἡ μετατροπὴ ἤχου εἰς νεῦρο-ἠλεκτρικὸν σύνθημα εἶναι σχεδὸν γραμμικὴ ἐνῶ, ἐπὶ τῇ πορείᾳ της ἐντὸς τοῦ κεντρικοῦ νευρικοῦ συστήματος, συμβάλλουσιν διάφοραι ἄλλαι ἐπιρροαὶ (ὅπως αἱ ἀπομνημονευθεῖσαι κίνησις, μουσικοὶ τύποι, ἡ ἀκριβὲς προηγουμένη ἠχητικὴ πληροφορία καὶ διάρκεια αὐτῆς, κτλ), διαμορφόνωντας μὴ γραμμικῶς τὴν ἀρχικὴν ἠχητικὴν πληροφορίαν.
Ἡ διαδοχικὴ πορεία τοῦ ἀρχικοῦ ἠχητικοῦ συνθήματος ἀπὸ τὸν ἐξωτερικὸν οὖς ἕως τὸν φλοιὸν τοῦ ἐγκεφάλου, ἀνιχνεύεται διὰ μέσου τῆς σύγχρονου τεχνολογίας. Ἐπίσης, ἡ φωνητικὴ ἀπόδοσις, ἡ ὁποία ἔχει ὡς ἀφετηρίαν τοὺς ἀπομνημονεθέντας ἐν τῷ φλοιῷ ἠχητικοὺς τύπους ἀλλὰ καὶ τὴν καθολικὴν ἀντίληψιν τοῦ ἤχου, ἠδύναται ὅπως καταμετρηθεῖ καὶ αὐτὴ διὰ τῆς συγχρόνου τεχνολογίας, καὶ ὅπως χρησιμοποιηθῆ παρὰ ἐκπαιδευμένους διδασκάλους πρὸς ἔλεγχον (τουτέστιν ἀνίχνευσιν καὶ ἐντώπισην φωνητικῶν παθολογιῶν), ἀλλὰ καὶ πρὸς πληροφόρησιν –ὑπόδειξιν αὐτῶν εἰς τοὺς πάσχοντας, διευκολύνοντας καὶ ἐπιταγχύνοντας οὕτως τὴν θεραπείαν αὐτῶν.
Ἕως τώρα, συμπεραίνωμεν ὅτι ἡ ἀπόδοσις φωνητικοῦ ἤχου πρό-ὑποθέτη τὴν σωστὴν λειτουργίαν συλλήψεως, μετατροπῆς, ἀποθηκεύσεως καὶ ἐνεργοποιήσεως τοῦ φωνητικοῦ συστήματος ἐπὶ τῇ βάσει τοῦ ἀκροαστικοῦ, καὶ ὅτι συναποτελλοῦν καταλυτικὸν ὑπόβαθρον καὶ βοήθημα αὐτῆς τῆς μνήμης καὶ τῆς ἐνεργοποήσεώς της ἄλλαι πληροφορίαι ὅπως ὁ ῥυθμὸς (γραπτή, γλυφικὴ προσδιόρισης μέτρων) καὶ ὁ χρόνος (σωματικὴ κίνησις καὶ τελικὴ μετατροπὴ τοῦ ῥυθμοῦ), ἀποτελώντας οὕτως ψαλτικοὺς προφορικό-ἀκουστικοὺς μελωδικοὺς τύπους οἱ ὁποῖοι μεταλαμπαδεύονται ἀπὸ γενεὰν εἰς γενεάν.
Τὸ τρίποδον τῆς ἀπομνημονευτικῆς διευκολύνσεως ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν μετροφωνίαν, τὸν ῥυθμὸν καὶ τὸν χρόνον, στοιχεῖα τὰ ὁποῖα ἀντιπροσωπεύουσιν ἡ παλαιογραφικὴ ψαλτικὴ καὶ γρηγοριανὴ διὰ διαφόρων τρόπων γραφῆς τῆς μετροφωνίας καὶ τοῦ χρόνου, ὁ ῥυθμὸς ἔχων εἰσαχθῆ ἐν τῇ νεοτέρᾳ γραφὴ τῆς ψαλτικῆς. Οὕτως λοιπόν, ὁ ῥυθμὸς ἀφωρὰ τὴν σύνθεσιν ἐνῶ ὁ χρόνος τὴν ἐκτέλεσιν τοῦ ἤδη ῥυθμοποιημένου μουσικοῦ κειμένου, ἀποκαθηστώντας αὐτὰ ἀλληλένδετα καὶ ἀλληλο-ἐξαρτώμενα στοιχεῖα. Ἐνῶ ὁ μὲν ῥυθμὸς κανονίζει τὶς μεγάλες δομὲς τοῦ μουσικοῦ κειμένου διὰ μέσου μέτρων ἐπὶ τῇ βάσει μίας σταθερῆς μονάδος χρόνου, ὁ δὲ χρόνος ἐπιδρᾶ ἐντὸς τῶν μέτρων αὐτῶν, μετατρέποντας τὴν σταθερὰν μονάδαν χρόνου εἰς μεταβλητήν, δημιουργοῦντας οὕτως νέους καὶ ποικίλους ῥυθμοὺς ἐντὸς τοῦ ἰδίου ὕμνου, οἱ ὁποῖοι εἶναι ἀρκετὰ δύσκολον ὅπως καταγραφοῦν, ἔστω καὶ διὰ τῆς χρήσεως συχγρόνου τεχνολογίας.
Εἶναι ἀξιοσημείωτον ὄτι μὲ τὸν ὄρον «χρόνον» δὲν περιοριζόμεθα ἁπλῶς εἰς τὴν χρονικὴν ἀγωγὴν (tempo).
Ὡς παράδειγμα τῆς χρήσεως τοῦ χρόνου πρὸς τροποποίησιν ἀπαγγηλίας ἑνὸς μέλους θὰ ἀναφερθῶμεν εἰς τὸν εἱρμὸν «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου», ὁ ὁποῖος εὑρίσκεται καταγραμμένος εἰς σύντομον καὶ ἀργὸν εἰρμολογικὸν μέλος μετὰ δισύμων καὶ τρισήμων ῥυθμῶν, ἀλλὰ καὶ εἰς «χρόνον διπλοῦν», ὁ ὁποῖος προκεῖπται ἀπὸ χειρονομικὰς κινηματικὰς διαμορφώσεις τοῦ δισύμου ῥυθμοῦ. Αἱ συνθέσεις αὐταὶ θὰ συγγριθοῦν ἀναμεταξὺ των ἀλλὰ καὶ μετὰ φωνητικῶν ἑρμηνειῶν ἐκ τῆς ζώσης παραδόσεως.
Εἰς τὰς ἑξῆς ἀναπαραστάσεις μετροφωνίας, ἡ ἄνωθεν καμπύλη ἀντιπροσωπεύεη τὸν δίσυμον ῥυθμὸν ἐνῶ ὁ κάτωθι τὸν τρίσημον (διὰ ἀναλελυμμένης γραφῆς). Ἐν τῷ μέσων αὐτῶν τῶν ἀκραίων ῥυθμῶν ἐμφαίνεται καὶ ὁ διπλὸς «χρόνος» κατὰ την γραφὴν τοῦ Ἰωάννου Πρωτοψάλτου (μαύρη γραμμή), ἀλλὰ καὶ κάποιες παραλλαγὲς αὐτῆς, ὅπου ἐπροσετέθησαν παρεστιγμένα εἴτε πρὸς ἀποφυγήν(ἐρυθρὰ γραμμή) εἴτε πρὸς προσέγγησιν (πράσινος γραμμή) τρισήμων μέτρων.
Αἱ ἀναλύσεις τῆς κάθε συλλαβῆς τοῦ κειμένου ἠδύναται ὅπως γίνει
- ἐπὶ τῇ βάσει τῆς διαρκείας ὁλοκλήρου της συλλαβῆς (π.χ. «Ἀνοίξω» : ποίων ἀποσωστὸν ὁλοκλήρου τοῦ μέτρου κατέχει αὔτη ἡ συλλαβή;)
- ἀλλά, ἐπίσης, καὶ ἐπὶ τῆς ὑπάρξεως ἢ μὴ μιᾶς σταθερᾶς ἰσοχρόνου διαρκείας ἡ ὁποία πολλαπλασιαζομένη, νὰ ἀποδίδει τὰς ὑπολοίπους διαρκείας.
Ανάλυσις τῶν συλλαβών «Ἀνοίξω τὸ στό-μα μου» :
- ανισοδιάρκεια τῶν τριών αυτών συλλαβών ἀναμεταξὺ τῶν διαφόρων ῥυθμῶν και ανισοδιάρκεια. επίσης εντός του κάθε μέτρου
- ἀλλὰ, ως και προτίστως, ΙΣΟΧΡΟΝΙΑ ἐντὸς ΚΑΘΕ ΜΕΤΡΟΥ δηλαδή, ἡ κάθε διάρκεια γίνεται νὰ δημιουργηθή χάριν εἰς ΙΣΟΧΡΟΝΕΣ κινήσεις μετὰ μιᾶς ΣΤΑΘΕΡΑΣ ταχύτητος (κινήσεως της χειρός).
Ἐξετάζωντας προσεκτικῶς τᾶς διαρκείας τῶν συνθέσεων αὐτῶν, προσέχει τις τὰς ἑξῆς ἀναλογίας :
δίσημος
1:1 = ½ + ½
τρίσημος
2:1 = 2/3 + 1/3
1:2 = 1/3 + 2/3
διπλοῦς (σὺν / πλὴν παρεστιγμένων)
1:1 = ½ + ½
2:1 = 2/3 + 1/3
1:2 = 1/3 + 2/3
ἀλλὰ καὶ
2:1:1 = 2/4 + ¼ + ¼
Ἀπό θεωρητικῆς πλευρᾶς, εἶναι ἄἂξιον προσοχῆς ἡ ἐξῆς ἀναλογία τῆς χρυσῆς τομῆς
1,6 : 1 == 1,6/2,6 καί 1/1,6
[φ/(φ+1)] = 0,618
Ἠδύναται ὅπως διερωτηθῆ τις: ὑπάρχει τοιούτου εἴδους ἀναλογία ἐν τῷ ῥυθμῷ, ὅπως ὑπάρχει καὶ ἐν τῇ κατὰ διφώνιαν ἐπτάφωνον κλίμακαν, ἀλλὰ καὶ ἐν πλεῖστᾳ φυσικά, ποιητικὰ καὶ ἀρχιτεκτονικὰ στοιχεῖα;
Ἡ ἀπάντησις τοῦ ἐρωτήματος δύναται νὰ λάβει ὡς ἀφερτηρίαν τὰς ζώσας φωνητικὰς ἐκτελέσεις, τουτέστη δείγματα ἑρμηνειῶν «χρόνου διπλοῦ» ἀλλὰ καὶ «χρόνου ὑποσκάζοντος» (ὄρον τὸν ὁποῖον πολὺ ὀρθῶς ἔχει ἐρευνήσει καὶ ἐπαναφέρει ὁ Ἄρχων μουσικοδιδάσκαλος Βασίλειος Κατσιφὴς) ὅπου νὰ συγκρίνονται τὰ φάσματα τῶν ἠχητικῶν δειγμάτων μετὰ τῶν ὡς ἄνωθι φασμάτων τῶν ἐγγεγραμμένων ῥυθμῶν.
Παρουσιάζομεν ἐδῶ μίαν πρόχειρον ἐργασίαν, ἡ ὁποία σίγουρα χρείζη ἐμβαθοὺς τεχνολογικῆς βελτιώσεως ἀλλὰ καὶ μελέτης. Τὸ ἐρώτημα εἶναι: ψάλλομεν κατὰ τὰ γραφόμμενα, τουτέστη τουλάχιστον μετὰ σταθερᾶς μονάδος χρόνου, ἡ ἴσως νὰ ὑπάρχη ἀστάθεια ἐν τῇ μονάδᾳ χρόνου, δημιουργοῦντας οὕτως τὴν ἀνάγκην διαφοροποιήσεως τῶν χρόνων (π.χ. ἁπλός, διπλός, ὑποσκάζον, παιδαγωγικός, «ἐν ἐκτελέσει», κτλ) ὡς καὶ τὴν λεγομένην «καταλλαγήν» χρόνου, ὥστε νὰ γίνεται κάποια ἐναλλαγὴ τῆς διάρκειας τῶν συλλαβῶν ἡ ὁποία νὰ μὴν περιγράφεται ἐπαρκῶς διὰ οἰανδήποτες ὑπάρχουσας σύνθεσις (μετὰ διαφορετικῶν ῥυθμῶν);
Ὡς πρῶτον παράδειγμα, συγκρίνεται διαδοχικῶς τὸ φάσμα τῆς φωνῆς τοῦ ὁμιλητοῦ (ἐρυθρά, τρέμουσα καμπύλλη) μετὰ τῶν φασμάτων πηγαζόντων ἐκ τῶν διαφόρων ἐγγεγραμμένων συνθέσεων (ῥυθμῶν).
Ὁμοίως ἐποιήσαμεν καὶ διὰ τὴν ἑρμηνείαν τοῦ μακαριστοῦ μητροπολίτου Σάμου κὺρ Εἰρηναίου. Ἐκτὸς ἀπὸ δυὸ ἐπιπρόσθετους κτύπους εἰς τὴν συλλαβὴν «Πνεύματος» (τοὺς ὁποίους ἑρμήνευσα ὁ ἴδιος ἀσχέτως ἐὰν ἡ προφορικὴ παράδοσις τὴν ὁποίαν ἔλαβα δὲν τοὺς περιέχει, καθὼς δὲν περιέχει αὐτοὺς καὶ ἡ ἑρμηνεία τοῦ ἱεράρχου), τὸ ἐγγεγραμμένον μέλος δύναται νὰ συγγριθῇ μετὰ τοῦ ψαλλομένου.
Συμπέρασμα :
- οὐδεὶς τῶν δυὸ ἑρμηνευτῶν ἑρμηνεύει ἝΝΑ ῥυθμὸν καὶ μόνον
- αἱ διάρκειαι ἐν τῇ ἐκτελέσει ΟΥ περιγράφωνται ἐπαρκῶς, ἔστω καὶ ἐὰν ἐπικαλέσσομεν ταυτοχρόνως ΟΛΟΥΣ τοὺς ἐγγεγραμμένους ῥυθμοὺς
- πέραν αὐτῶν, διαφέρει εἰς συγκεκριμμένα σημεῖα ἡ ἐκτέλεσις τοῦ ΥΠΟΣΚΑΖΟΝΤΟΣ (ΓΚΜ) ἐκ τοῦ ἐν τῇ ἐκτελέσει ΔΙΠΛΟΥ χρόνου(Μητρ. Σάμου Εἰρηναῖος).
Ἄλλον στοιχεῖον ἀναλύσεως ἀποτελούσιν τὰ γοργὰ ἦτε αὐτὰ εἰσὶν ἰσόχρονα ἦτε ἀνισόχρονα (λόγου στίξεως [παρεστιγμένα γοργά]). Αἱ φασματογραφικαὶ ἀναλύσεις (Μελωδός, Sonic Visualizer [Audio Analysis]) δείχνουσιν ὅτι ἡ ψαλτικὴ περιορίζεται τᾶς ὑποδιαιρέσεις τοῦ χρόνου διὰ δυὸ κανόνων:
- δὲν χρήζει πέραν τῶν 6 ἰσόχρονων διαιρέσεων, ταυτοχρόνως·
- δὲν κατατάσει αὐτᾶς τᾶς διαιρέσεις εἰς κατηγορίας πέραν τῶν τεσσάρων·
- τὰ παρεστιγμένα τοποθετοῦνται εἰς τὴν ἀρχὴν ἢ τὸ τέλος τῶν ὑποδιαιρέσωεν καὶ οὐχὶ ἐν τῷ μέσῳ, ἰδιαιτέρως οὐχὶ ἐπὶ τῆς παραλήγουσας κατηγορίας.
Οὗτοι οἱ κανονισμοὶ ἔχωσιν ὡς συνέπειαν ὅτι ἡ ψαλτικὴ δὲν χρησιμοποιεῖ διαιρέσις ἀνωτέρας τοῦ πενταγόργου, τοῦ τετραγόργου μετὰ στιγμῆς ἢ τοῦ τριγόργου μετὰ δυὸ στιγμῶν.
Ἡ χρῆσις ἰσοχρόνου διαιρέσεως πέραν τοῦ πενταγόργου τείνει πρὸς τὸ δημῶδες ἐπιτραπέζιον ἄσμα, ἐνῶ ἡ χρῆσις παρεστιγμένων γοργῶν πέραν τῶν ὡς ἄνωθι προσδιορισθέντων ὁρίων τίνει πρὸς τὸν μανέν.
Ἐν ἀντιθέσει, ἡ κατὰ γράμμα ἐκτέλεσις γοργῶν τε καὶ διγόργων τίνει πρὸς σύγχρονον δυτικοπρεπέστατον «νηπιαγωγικήν» ἐκτέλεσιν, ἀποκαθιστώντας οὕτως τὸ λεγόμενον «εὐσεβηστικο-ἰλαροχορευτικόν» ἄκουσμα, ἀλλότριον ἕως τανὺν ἐν τῇ ἱερᾷ ἠμῶν ἀσματωδία.
Τέλος, ἡ ἐνδιαμέσως στίξης (ἀντὶ τῆς ἀρχικῆς ἡ τελικῆς κατηγορίας), ἰδιαιτέρως ἡ τῆς παραλήγουσας κατηγορίας, δημιουργεῖ ἕναν ἀπαίσιον «σκόνταγμα» ἐν τῇ μελωδίᾳ, τὸ ὁποῖον καὶ θὰ τιμήσω διὰ τοῦ ὀνόματος τοῦ «εὐφερέσαντος» αὐτῶ «μεγάλου ψάλτη» κατὰ τὴν ἰστοσελίδαν τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (ἡ ὁποία σελίδα, περιπυπτῶντος, οὐδεμίαν ἀναφορὰν κάμνει εἰς τὸν Ἰάκωβον Ναυπλιώτην) καὶ «σοφοῦ διδασκάλου» ἀλλὰ καὶ τῶν ἀκολούθωντων τᾶς θεωρίας καὶ πράξεις αὐτοῦ, οἱ ὁποῖοι ἔχουσιν «μεγενθύνει» τὸν λαρυγγισμὸν αὐτὸν ὥστε νὰ ἔχει καταντήσει παθογνωμικὸν στοιχεῖον ἀναγνωρήσεως καὶ κατατάξεως αὐτών : πρόκειται περὶ τοῦ «ἔξω Σιμωνοκαραδοφώνου», ὅπου αἱ στίξεις τοποθετοῦνται ἐν τῇ παραλήγουσᾳ κατηγορία τῶν γοργῶν. Ἰδοὺ ἡ πρότασις Πέτρου Μανουὴλ τοῦ ἐξ Ἐφέσσου ἐν τῇ Ἀνθολογίᾳ αὐτοῦ εἰς ὅσους ἀδυναμοῦν ἐν τῇ ὀρθῇ ἐκτελέσει τῶν παρεστιγμένων: «Καὶ ταῦτα μὲν τὰ πάντα περὶ τῶν δυναμωμένων Μαθητῶν· οἱ μὴ δυνάμενοι δέ, προφερέτωσαν καὶ ταῦτα τὰ μετὰ στιγμῶν Φορφᾶ ἁπλῶς ἐν τῇ ἄρσει, ὥσπερ τὰ μὴ ἔχοντα, ὅτι καὶ πρότερον οὕτως ἐποίουν, καὶ μ’ὄλου τοῦτο εὐδοκίμουν».
Αἱ φωνητικαι διακυμάνσεις δύνανται ὅπως παραλληλισθοῦν μετὰ τοῦ ἠλεκτρογραφήματος, διότι αἱ παθήσεις ἀλλὰ καὶ συνέπειες εἰσὶν ἀναλογικῶς παρόμοιαι. Χωρὶς νὰ διευκρινήσωμεν τὰ περὶ καρδιακῆς φυσιολογίας, ὑπογραμμίζομεν μόνον ὅτι ἡ κάθε φάσης, περιγραφομένη διὰ κεφαλαίων γραμμάτων, ἔχει φυσιολογικὰ ὅρια, καὶ κάθε σύκρισης ἢ παρέκτασης πέραν αὐτῶν τῶν ὁρίων, ἐστὶ παθολογική. Κατ’ἀναλογίαν, δύναται ὅπως περιγραφθεῖ ὁ ῥυθμὸς τοῦ λόγου διὰ τῶν γραμμάτων «Σ» διὰ τὰ σύμφωνα τὰ ὁποία προηγοῦνται τῶν φωνηέντων «Φ» (τὰ ὁποία ἀποτελοῦν καὶ τὸ κριτήριον καταμετρήσεως τοῦ χρόνου) ὡς καὶ τοῦ «Τ», περίοδος κατὰ τὴν ὁποίαν πᾶν φώνημα (π.χ. λαρυγγισμός) ἐπιφέρει ἀστάθειαν, διότι πρόκειται διὰ «ἀπολύτως ἀναρεθίστου» περιόδου. Οὕτως, τὸ σύμφωνον πρέπει νὰ ἀπέχει τοῦ φωνηέντου (ἐξ οὗ καὶ ὁ ὅρος «πρόσληψις συμφώνου») ἐνῶ ὁ λαρυγγισμὸς τοῦ φωνηέντου δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ διήσθηται ἐπὶ τῆς «ἀπολύτως ἀναρεθίστου» περιόδου «Τ». Πάσα ἀνεπαρκὲς πρόσληψις συμφώνου (δηλαδή, ὅπου τὸ φωνήεντον ἐστὶ «κεκολλυμένον» ἐπὶ τοῦ φωνηέντου) ἀποτρέπει τὸ μέλος πρὸς τὸν εὐσεβησμόν. Ἡ ἀνεπαρκὲς ὤθησις τοῦ φωνηέντου μεταβάλει τὸ μέλος εἰς ΑΧΡΟΝΟΝ μέθυσο-ᾀσματοκαμψίαν. Τέλος, ἡ λανθασμένη στίξης ἐπὶ τὴν παραλήγουσαν γοργοῦ καὶ διλησθησις ἐπὶ τῆς «ἀπολύτως ἀναρεθίστου» περιόδου «Τ» ἀποτελεῖ τὸ διεθνοποιημένον πλέον «ἔξω Σιμωνοκαραδόφωνον».
Οὕτως, ἡ κίνησις, τουτέστη χρόνος, ἐπιφέρει, ἀπὸ μιὰν πλευράν, πλείωνας μετατροπᾶς εἰς τὴν ἐγεγραμμένην μελωδίαν, καὶ ἐπιδρᾶ εἰς τοὺς ὡς ἄνωθη προανεφερθέντες παραμέτρους (π.χ. μεταβάλλοντας κάποιον ἐσωτερικὸν ῥυθμὸν ἑνὸς μέτρου διὰ τῆς πρόσθεσις στιγμῶν ἐπὶ ἰσοχρόνων γοργῶν), ἀπελευθερώννωντας οὕτως τὴν ἑρμηνείαν τοῦ λόγου, ἐνῶ ἀπὸ τὴν ἄλλην, ἀποθεῖ πάσαν καταπάτησιν τῶν κανόνων σωστῆς ἐκτελέσεως.
Τοιαῦτα τὰ δυὸ ἄκρα λειτουργηκότητος τῆς κινήσεως-χρόνος δύνανται ὅπως ἐφαρμοσθοῦν χάριν εἰς τὴν προσδιώρησιν διαφόρων εἰδῶν χρόνου, τὴν ταυτόχρονον χρῆσιν ὠρισμένων ἐξ αὐτῶν ἀλλὰ καὶ τὴν καταλλαγὴν ἀπὸ τοῦ ἑνὸς πρὸς τὸ ἄλλον, ἀποφεύγοντας οὕτως τὴν μονοτονίαν καθάπερ δημιουργοῦντας μίαν διαρκῶς ἐξηγερτικὴν τουτέστην ἀναστάσημον ἔντασιν. Ἐξ αὐτῶν, ὁ «διηρημένος χρόνος» χρησιμεύει διὰ παιδαγωγικοὺς λόγους πρὸς τὴν ἐπισήμανσην τῶν διαφόρων γοργῶν, ἀλλὰ, καὶ ἐν τῇ ἐκτελέσει, πρὸ τῆς ἐνάρξεως ἑνὸς μέλος ἢ νέας γραμμῆς ὕστερον οἰανδήποτες καταλήξεως. Οἱ μὲν «μονόσημος χρόνος» καὶ «ἁπλὸς χρόνος» χρησιμεύωσιν διὰ παιδαγωγικοὺς λόγους, ἀλλὰ καὶ εἰς συγκεκριμμένα σημαία τοῦ μέλους, ὅπου ἡ ἄρσις ῥυθμοῦ τινὸς μεταβάλλεται εἰς θέσιν ῥυθμοῦ μονοσίμου. Ὁ δὲ «σύνθετος χρόνος» ἐπιτρέπει ἐπιταγχύνσεις καὶ ἐπιβραδύνσεις ἐν τῇ ἀρχῇ ἢ τὸ τέλος ἑνὸς ἀπομονομένου μέτρου ἡ καὶ συνόλου μέτρων. Ἡ ἐν τῷ τέλῃ ἐπιβράδυνσις δύναται ὅπως ταυτισθεῖ μετὰ τῆς ἐπιβρανδύσεως τῆς κινήσεως ἐν τῷ κινηματογραφικὸ ἔργῳ «Matrix» ἐξ οὖ καὶ ἡ ἐξ ἐμοῦ ὀνομασίας τῆς κινήσεως αὐτῆς ὡς «ἔξω ματριξισμός». Ὁ φωνητικὴ κίνησις τοῦ «ἔσω ματριξισμοῦ» ἠδύναται ὅπως παραλληλισθεῖ μετὰ τῶν κτύπων μιᾶς σφαίρας τύπου «ping-pong» ὅταν αὔτη ἐκπίπτει ἐπὶ τῆς γῆς. Ὁ προαναφερθεῖς «ὑποσκάζων χρόνος» παρεκτίνει ὁμοιόμορφα τὸ πρώτον μέρος τοῦ μέτρου, ἀλλὰ, μᾶλλον, κατ’ἀναλογίαν διαρκείας μὴ προσεγγίζουσα τὸν τρίσημον ῥυθμὸν τουτέστη κατὰ ῥυθμὸν περιέχοντα ἀναλογίας πλησιεστέρας τῆς χρυσῆς τομῆς. Τέλος, ὁ «ἐλεύθερος χρόνος» ὑπάρχει καὶ ὁ ποιὸ ἔντεχνως, τὸν ὁποῖον ὑποδειγματικῶς ἑρμηνεύει ὁ Ἰάκωβος Ναυπλιώτης ἐν τῷ ἠχογραφηθὲν κοινονικῷ τοῦ πρώτου ἤχου.
Ὁρισμέναι διὰ τῆς κινήσεως (τοῦ χρόνου) τροποποιημέναι μουσικαὶ γραμμαὶ (τουτέστην ἀκουστικό-προφορικοὶ τύποι) ἠδύνανται ὅπως ταυτισθοῦν μετὰ ὑπαρχόντων μουσικῶν τύπων τῆς Γρηγοριανῆς ψαλτικῆς τέχνης, ἡ ὁποία ἀποδεικνύεται ὡς συμπληρωματική της ἰδικῆς μας, ἐφ’ὅσον προσδιορίζει σαφῶς
- οὐχὶ μόνον, χάριν εἰς τὴν ἀναλυτικὴν διατύπωσιν τῆς μετροφωνίας, τὴν ἐπιλογὴν ἀναλύσεων («περάσματα» ἐξ ἄνωθεν ἢ κάτωθεν, appogiatura, κτλ) καὶ προσλήψεων (διὰ «glissando» τύπου «pes» τουτέστη «ποδός» ἢ «κουτάλας»),
- ἀλλά, ἰδιαιτέρως, διαφόρους παρεκτάσεις ἀλλὰ καὶ ἐπιταγχύνσεις/ἐπιβρανδύσεις ἐντὸς ἑνὸς σημαδοφώνου.
Ὁ ὑποσκάζον καὶ ἐλεύθερος χρόνος ἐπιφέρουν εἰς αὐτὴν τὴν Γρηγοριανὴν γραφὴν τὸ ἐκ πολλῶν εἰδικῶν αὐτῆς ποθούμενον «rubato».
Ὁ χρόνος-κίνησις καὶ ἡ χρονικὴ ἀγωγὴ γίνονται αἴτια ἀλλαγῆς ῥυθμοῦ ὅπως ὑποραμμήσθη ἐν τῷ παραδείγματι τοῦ Εἱρμοῦ «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου». Οὕτως, ὁ ῥυθμὸς δὲν ὑπερισχύει τοῦ χρόνου, ὅπως αὐτὸ διαφαίνεται ἐπὶ τῇ μελέτῃ διαφόρων μουσικῶν κειμένων ἐν τῇ νέᾳ γραφή, ὅπου πολλάκις διαφέρουσιν αἱ μεταγραφαὶ τῶν μεγάλων διδασκάλων τοῦ 19ου αἰῶνος διὰ γροργῶν ἢ κλασμάτων. Ἑπίσης, ὁ συνεπτυγμένος ῥυθμὸς οὐδεμίαν ἀξίαν ἔχει ἐν τῇ ψαλτικῇ, ἐφ’ὅσον θεμέλιόν της εἶναι ὁ τονισμὸς τῶν λέξεων, ἡ μετροφωνία (γενικὸς σκελετὸς τῆς μελωδίας) καὶ ἡ καταλλαγὴ χρόνου ἡ ὁποία δημιουργῆ νέους ῥυθμοὺς διὰ ἕνα καὶ ἴδιον παλαιγραφικὸν πρωτότυπον. Τέλος, ὁ χρόνος-κίνησις δημιουργεῖ νέες διάρκειες, τὶς ὁποῖες ἠδυνάμεθα ὅπως προσεγγίσωμεν διὰ τὴν ἐπιπρόσθετης στίξεως τῶν γοργῶν καὶ προσθαφαιρέσεις κλασμάτων καὶ τελειῶν. Οὖτον ἐπροσπάθησεν ἴνα ὑπογραμμίσει Πέτρος ὁ ἐξ Ἐφέσσου ἐν τῇ Ἀνθολόγιᾳ αὐτοῦ, ἐξηγόντας οὐχὶ μόνον τὰς δυσκολίας ὅπου ἐπιφέρει ἡ ὑπερβολικὴ ἀνάλυσις τοῦ μουσικοῦ κειμένου, ἀλλὰ δικαιολογόντας, ἐπίσης, τὴν αὐτοσυγγράτησίν του καὶ τὴν περιορισμένην αὐτοῦ γραφήν, ὑπογραμμίζοντας ἐν τῷ προλόγῳ αὐτοῦ τὰ ἐξής : «¨Ὅθεν ἐπεξηγήσας αὐτὸν δι’ἀκριβεστέρας γραμμῆς Μελισμοῦ, καὶ πλοκῆς φθόγγων χάριν πλείονος μελωδίας, ἀποφεύγων τὸ κατ’ἐμὲ τὴν ὑπερβολὴν τῆς ἀναλύσεως, ἴνα μὴ ἐπιφέρω τοὶς μαθηταὶς δυσκολίαν τινά, ἀποπλανηθῶ δὲ καὶ τὴς συνήθους Μουσικῆς ὀρθογραφίας παρὰ τὸ καθῆκον, προσθεῖς τε καὶ ἕτερα τίνα νεώτερα Μαθήματα οἰκεῖα τοῖς αὐτὰ ἀρέσκουσιν,...» Ἡ προσθαφαίρεσις στιγμάτων μετατρέπει τὴν διάρκειαν τῶν φθόγγων, καὶ μεταβάλει ἰσόχρονους φθόγγους (φθόγγους ἀκριβοῦς ἰδίας διαρκείας) ἐν τῇ νέᾳ γραφὴ εἰς ΑΝΙΣΟΧΡΟΝΟΥΣ, μεταβάλλοντας οὕτως καὶ τὴν σπουδαιότηταν αὐτῶν, κατὰ τρόπον ὥστε νὰ καταλαβαίνει τις ἀκόμη καὶ τὴν «ἀποσιώπησιν» ὁρισμένων φθόγγων ἐν τῇ παλαιᾷ γραφῇ. Ἐπὶ παραδείγματι, παρατίθεται ὁ στίχος «Ἔλαιον ἀγαλλιάσεως» ἐκ τοῦ πολυελέλου Γερργίου τοῦ Κρητός, μὲ τὰς συνέπειας ὅπου ἐπιφέρει ἡ καταλλαγὴ χρόνου, ὅπως αὔτη ἐμφαίνεται διὰ τῆς προσθαφαιρέσεως στίξεων ἐπὶ γοργῶν:
- κεντήματα μετὰ ἀστίκτου γοργοῦ = διάρκεια μιᾶς (1) μονάδος χρόνου ἰσόχρονα ἄλλα καὶ ἰσότιμα ὡς πρὸς τῶν προηγούντων καὶ ἐπακολουθούντων αὔτα σημαδόφωνα τε καὶ φθόγγους
- κεντήματα μετὰ παρεστιγμένου γοργοῦ = διάρκεια 1/4 μονάδος χρόνου = ἀνισόχρονα ἀλλὰ καὶ δευτερεύοντα ὡς πρὸς τῶν προηγούντων καὶ ἐπακολουθούντων αὔτα σημαδόφωνα τε καὶ φθόγγους (ὀλίγον, ἀπόστροφος], [ἀπόστροφος, ἀπόστροφος])
Ἡ κατὰ γράμμα ἐκτέλεσις ἰσοχρόνων γοργῶν τῆς νέας γραφῆς εἶναι θεμελιῶδες παράγωντας τοῦ συγχρόνου εὐσεβηστικο-ἰλαροχορευτικοῦ ὕφους εἰς τὸ ὁποῖον διαπρέπουσιν ὁ Σίμωνας Καρὰς καὶ διάφοροι ὀπαδοὶ αὐτοῦ, ὅπου ἡ ἔλληψις καταλλαγῆς χρόνου (συμπεριλαμβάνομενου καὶ τοῦ συνεπτηγμένου χρόνου) ἔχει ἀντικατασταθεῖ διὰ τοῦ ἀνυπάρκτου ἐν τῇ ψαλτικῇ ἐκτελέσει συνεπτηγμένου «ῥυθμοῦ». Ἡ σύγχρονος ἰλαχορευτικὴ τάσης ἐπεκτίνεται καὶ εἰς τὴν ἀντιγραφὴν κειμένων ὅπου τὰ παρεστιγμένα τῶν κλασσικῶν ἐκδόσεων δυστυχῶς «ἐξαφανίζονται», ὠθόντας οὕτως τὴν ψαλτικὴν εἰς τὰς ὁδοὺς ἁπλοποιήσεως εἰς τὰς ὁποίας ἐπορεύθη ἡ Γρηγοριανή, χάριν εἰς τὴν διαδοχικὴν ἐξαφάνησιν τῆς ἀπομνημονεύσεως ἀλλὰ καὶ καταγραφῆς τῶν κινήσεων χρόνου.
Τὸ μέγιστον πρόβλημα διὰ ἐμᾶς τοὺς μὴ ἔχοντας ἐν ταῖς μνήμαις ἠμῶν ἐπεκταγμένον μουσικὸν ὑλικόν, εἶναι ἡ συσχέτησις τοῦ ἐκ τῆς νεωτέρας γραφῆς προσδιορισθέντος ῥυθμοῦ μετὰ τῆς κινήσεως (τουτέστη τοῦ χρόνου) πρὸς ἀποκατάστασιν τῶν αὐθεντικῶν μελωδιῶν. Διὰ τὸν λόγον αὐτόν, ὁ ἀναδρομικὸς παραλληλισμὸς τῆς νέας γραφῆς μετὰ τῆς παλαιᾶς δὲν ἠδύναται ὅπως ἀπομονοθεῖ ἐκ τῶν ἠχητικῶν ἀρχείων περιεχόντων τὴν κίνησιν ἐν τῇ ἐκτελέσει οὐδὲ γὰρ καὶ τῆς Γρηγοριανῆς ἐγγεγραμένης περιγραφῆς τῆς κινήσεως ἐν τῇ παλαιογραφικῇ μορφῇ αὐτῆς. Πέραν αὐτοῦ, τοιαύτη εὐρέα σύγγρισης θέλει ἐπωφελήσει οὐχὶ μόνον τὴν ἰδικήν μας ψαλτικήν, ἀλλὰ καὶ τὴν ἐν τῇ λατινιστὶ Γρηγοριανήν, ἐπαναφέροντας οὕτως οὐχὶ μόνον κοινὰ στοιχεῖα σοβαροὺς ψαλτικῆς ἐκτελέσεως ἀλλά, πέραν αὐτοῦ, ἕνα ἀναμφισβήτητον κοινὸν σημεῖον ἀναφορᾶς, παρέχοντα προϋπάρχουσες ἀφετερίες ἐπωφελοῦσες τὸν σύγχρονον θεολογικὸν διάλογον.
Ὡς παράδειγμα ἀναδρομικῆς συγριτικῆς παραθέτωμεν τὸ ἀντίφωνον τῆς Μεγάλης ἑβδομάδος «Ἄρχοντες λαῶν» ὅπου ἐμφαίνωνται αἳ διαφοραι μετροφωνίας καὶ ῥυθμοῦ. Ἡ μὲν ῥυθμικὴ ἔμφασις ἀλλάζει ἀναλόγως τὴν συλλαβὴν ἀλλὰ καὶ τὸν συγγραφέαν (ὁ Πρίγγος, καταγράφοντας προφορικὴν παράδοσιν ἡ ὁποία ψάλλεται κατὰ συνεπτηγμένον χρόνον ἀλλὰ καὶ κατὰ γοργὸν χρονικὴν ἀγωγήν, καταγράφει τοὺς ῥυθμικῶς πιὸ συντετμημένους τύπους). Ἡ δὲ μετροφωνία ποικίλει ἐπίσης, καὶ μόνον ὁ Πρίγγος καταγράφει μελωδίαν ἔχουσα ὡς ἀφετηρίαν μελωδικὸν τύπον ἐκ τοῦ Νή, ὅπως ὑποδεικνύει τὸ χειρόγραφον. Τὸ κλασσικότερον λάθος ἐπὶ τῶν ἡμερῶν ἡμῶν εἶναι ἡ χρῆσις περιορισμένου παλαιογραφικοῦ ὑλικοῦ ἐν ἀντιθέσῃ ὡς πρὸς τὴν διερεύνησιν τῆς πληρότητος τῆς ἀποθηκευμένης παλαιογραφικῆς τὲ καὶ ἠχητικῆς μνήμης, τὸ ὁποῖον δημιουργῆ «ἀπορίας» εἰς διαφόρους «ἐρευνητὰς» τύπου: «Διατὶ ὁ Κιλτζανλιδης δὲν ξεκινάει ἀπὸ τὸν Νή; Διατὶ ὁ Ἰάκωβος προσπερνάει, μεταβάλλοντας τὴν μετροφωνίαν τοῦ τάδε παπύρου;» Ἡ ἀληθοῦς ἀπορία τῶν ἀκροατῶν πρέπει νὰ εἶναι: πόσοι πάπυροι ἐσυνεκρίθησαν μετὰ ὅλης της νέας κλασσικης γραφῆς ἀλλὰ καὶ ἠχογραφημμένης ὕλης;
Ἡ ἀπομονωμένη χρῆσις τοῦ ῥυθμοῦ ἠδύνατε ἴνα προσφέρει εἰς τὸν τομέαν τῆς συνθέσεως, ἦτε ἐν μορφῇ προσαρμώσεων εἰς ἄλλας γλώσσας, ἦτε ἐν μορφῇ νέων μελωδιῶν βασιζομένων ἐπὶ προτοτύπων ἄλλων ἐκτὸς τῆς ὑπαρχούσης ψαλτικῆς. Ὅσον ἀφορᾶ τὴν δευτέραν περίπτωσιν, ἄριστον παράδειγμα ἀποτελεῖ ἡ ἔλληψις μελωδιῶν διαφόρων προκειμένων. Ἐν ἀντιθέσῃ, τὸ «Graduale» τῆς Λατινικῆς Γρηγοριανῆς ψαλτικῆς περιέχει πλείστας μελωδίας, τῶν ὁποίων τὴν ἐκφωνητικὴν μετροφωνίαν ἠδυνάμεθα ὅπως ἐμπλουτισωμεν διὰ τοῦ ἰδικῆς μας ῥυθμικῆς ἐμφάσεως, ὥστε νὰ δώσωμεν τὸ σύνηθες πρὸς ἠμᾶς ἄκουσμα εἰς τὸ Λατινικὸν ἀλλὰ καὶ ἀντίστοιχον Ἑλληνικὸν κείμενον. Ὅσον ἀφορᾶ τὰς προσαρμώσεις εἰς ἄλλας γλώσσας (ὅπου λόγος ἐγένετο πεῖ τῆς Γαλλικῆς γλώσσης παρὰ τὴν συναδέλφω, διδασκάλισσα ψαλτικῆς καὶ συνεργάτριας Ἀνδριανὴς ATLANTI), πρῶτον παράδειγμα ἐπιφέρει μίαν ἀκόμη φορὰν ἡ Γρηγοριανὴ παλαιογραφία τῆς ἐποχῆς τοῦ 10ου αἰῶνος ὅπου παρατιρῶνται τὰ ἑξῆς:
- ἡ καταγραφὴ τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης μετὰ λατινικῶν χαρακτήρων, ἀποδεικνύει ὅτι ἡ προφορὰ τῶν Ἑλλήνων διασώζεται ἐπὶ τῶν ἡμερῶν μας ὅπως εἶχε πρὸ τῆς Τουρκοκρατείας·
- πρότυπον της λατινικῆς μελωδίας ἀποκαθίστανται ἡ Ἑλληνικὴ·
- ὡς ἐπίκεντρον κριτήριον προσαρμώσεως ἐκ τοῦ Ἑλληνικοῦ κειμένου πρὸς τὸ Λατινικὸν ἀντίστοιχον ἐμφαίνεται ἡ χρῆσις τοῦ τονισμοῦ τῶν λέξεων (1=τονιζομένη συλλαβὴ καὶ 0= ἄτονος συλλαβὴ [ἐν ἀντιθέσῃ μὲ τὰ κλασσικα θεωρητικὰ ὅπου 0=τονιζομένη συλλαβὴ καὶ 1= ἄτονος συλλαβή]): εἰς τὰ σημεῖα ὅπου ὁ ΤΟΝΙΚΟΣ τύπος εἶναι ἴδιος εἰς τᾶς δυὸ γλώσσας, ὁ προσαρμῶζον συνθέτης χρησιμοποιῆ τὸν ἴδιον ΜΟΥΣΙΚΟΝ τύπον, τουτέστη, τὴν ἰδὶαν μελωδίαν. Ἐν ἀντιθέσῃ, ἐκεῖ ὅπου διαφέρουσιν οἱ τονικοὶ τύποι, χρησιμοποιεῖ ΑΛΛΗΝ μελωδίαν, ἔχουσα ὅμως ΠΑΡΟΜΟΙΑΝ μετροφωνίαν, τὴν ὁποίαν θέλωμεν ὀνομάσει ΟΜΟΛΟΓΟΝ μουσικὸν τύπον. Οὕτως, τὸ μάθημα ἀκούγεται παρόμειον εἰς τᾶς δυὸ γλώσσας, καὶ ἀναγνωρίζεται εὐκόλως καὶ ἀπὸ τᾶς δυὸ παρατάξεις, λατίνο καὶ ἑλληνοφώνων.

Ἐν συνόψῃ, συμπεράνωμεν
- ὅτι ἡ ψαλτική ἐστι λόγος ἐμπλουτισμένος διὰ διαφόρων φωνητικῶν κινήσεων,
- ὅτι ἐν ἄρχῃ ἢν ὁ λόγος καὶ ὁ ἀντίστοιχος πρὸς τὸν τονισμὸν τῶν λέξεων μελωδικὸς τύπος (ὅπου ἀποφεύγεται ἡ παρατονία ἐν ἀντιθέσει ὡς πρὸς τὸ δημῶδες ἄσμα περιερισμένων διὰ τοῦ ἀμεταβλήτου ῥυθμοῦ, συνπτηγμενου τὲ καὶ μή)
- ὅτι ὁ μελωδικὸς τύπος δύναται ὅπως ἀναλυθῆ διὰ τῶν ἀλληλεπιδρώντων παραμέτρων τῆς μετροφωνίας, τοῦ ῥυθμοῦ καὶ τοῦ χρόνου (κινήσεως)
- ὅτι ἡ σωστὴ ἔρευνα ἡ ὁποία θὰ δημιουργήσει βάσει δεδομένων ὅπου θὰ συσχετίζονται πλῆρες ἡ παλαιογραφικὴ (ψαλτικὴ τὲ καὶ Γρηγοριανή), ἡ νέα κλασσικὴ γραφὴ ἀλλὰ καὶ ἀπηχογραφημμένες ἐκτελέσεις παραδοσιακῶν ψαλτῶν
- θὰ πρέπει νὰ προσφέρει ὑλικὸν καὶ συμπεράσματα χάριν εἰς τὰ ὁποία θὰ ἀντισταθῶμεν ἔναντι καὶ θὰ ἀποφύγωμεν τὴν σύγχρονον κατάρευσιν τῆς ψαλτικῆς μας τέχνης εἰς τὴν ὁποίαν καθοδηγοῦν αὐτὴν διάφοροι «φορεῖς» καὶ «ἀντιπρόσωποι», οἱ ὁποῖοι ἄδουσιν ἰλαχορευτικῶς, ἄχρονο-μεθησοειδῶς, βορβορυγμικῶς, δημοτικοασματικῶς, γοητευτικό-ὑστερικό-χαῦνο-εἰσπνοηκο-συγκινητικῶς, ἀμανεδικῶς, ἁγιοριτικο-waltzικώς, στρατιωτικό-ἐμβαδονικῶς, κτλ
- θὰ πρέπει νὰ χρησιμοποιηθεῖ ὥστε μὰ ἐπαναφέρωμεν τὴν καταλλαγὴν χρόνου καὶ τὴν κίνησιν, τουτέστην τὴν ἐντὸς μελωδίας χειρονομίαν, ὥστε νὰ ἀποδιώξωμεν τὰ σύγχρονα φάλτσα καὶ ἰδιόῥυθμα ἄσματα, καὶ ὥστε νὰ ἐπαναγκατασταθει ὁ λόγος εἰς τὴν ἀρχικήν του θέσιν, τουτέστιν εἰς τὸ ἐπίκεντρόν της κοινῆς προσευχῆς.

[mimi]

ΔΙΠΛΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ουκ εστι ΥΠΟΣΚΑΖΟΝ μηδε ΣΥΝΕΠΤΗΓΜΕΝΟΣ

Χρονος διπλος,
ρυθμος υποσκαζον
και
χρονος συνεπτηγμενος

ΟΥΚ εισιν ομοια


Ο ΔΙΠΛΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
εν ΓΕΝΕΙ, ΔΙΠΛΑΣΙΑΖΕΙ την ΚΑΘΕ μοναδαν του ΣΥΝΤΟΜΟΥ ειρμολογικου μελους
και, εν τη εκτελεσει, οπου υπαρχη τονιζομενη συλλαβη, προστιθει και ΛΑΡΥΓΓΙΣΜΟΝ εν τω ΜΕΣΩ του καθε διπλασιασμου == ολιγοι εισιν οι ψαλται εχοντας φωνητικον ταλαντον επιτρεπον τουτον τον λεπτοτατον λαρυγγισμον == πχ Μητρ Ειρηναιος Σαμου
Ο ολικος ΡΥΘΜΟΣ τοιουτου ασματος ειναι, ως ηθησται, ΤΟΝΙΚΟΣ == ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΣ και ΟΥΧΙ σταθερος, οπως εν τω ΧΟΡΩ


Ο Υποσκαζον ΡΥΘΜΟΣ

ΟΥ διπλασιαζει την πρωτην διαρκειαν ως προς την δευτεραν == τουτο δημιουργει ΤΡΙΣΗΜΟΝ ρυθμον με αναλογιαν 2 : 1 τουτεστη [2/3] ητοι 0,66=WALTZ

ΠΑΡΑ ΜΑΛΛΟΝ,

ΠΑΡΕΚΤΕΙΝΕΙ απλως αυτην, και τουτον ισως
κατα αναλογιαν 1,6 προς 1, τουτεστι της ΧΡΥΣΗΣ τομης [1,6/2,6] ητοι 0,61
δηλαδη, διαρκειαν ΒΡΑΧΥΤΕΡΑ την της του ΤΡΙΣΗΜΟΥ ρυθμου
οι παλαιοι διδασκαλοι εμετρουσιν αυτον μετα ΔΥΟ κινησεων, η μεν πρωτη ΒΡΑΔΥΤΕΡΑ της δευτερας, ΑΛΛΑ κατα τροπον να ΜΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ τρισημος, οπως ελεγαν === το περασμα εκ της ΒΡΑΔΕΑΣ προς την ΓΟΡΓΟΝ κινησιν πρεπει ουτος να γινεται ΝΕΥΡΙΚΩΣ, οστε να ΜΗΝ ολοκληρωνεται η αναλογια [2/3 = 0,66 =WALTZ] αλλα να παραμενει μικροτερα
Αποκαλειται μεν ΡΥΘΜΟΣ οταν αι αναλογιαι παραμενουσιν ΟΜΟΙΑΙ κατα την διαρκειαν του μελους, οπως και εις τον ΧΟΡΟΝ
Αποκαλειται δε και ΧΡΟΝΟΣ οταν αι αυται αναλογιαι χρησιμοποιουνται ΕΝ ΜΕΡΗ εντος του μελους

Τελος, η εαν ΨΑΛΤΙΚΗ χρησιμοποιει ΡΥΘΜΟΝ εν τη ΣΥΝΘΕΣΕΙ αυτης, εν τη ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ εκτελεσει αυτης ο ΡΥΘΜΟΣ εξεφανιζεται και υπερισχυει ο ΧΡΟΝΟΣ
Τουτο επιτυγχανεται
==ΟΥΧΙ μονον δια της ΑΝΑΜΙΞΕΩΣ διαφορων ρυθμων ΕΝΔΙΑΜΕΣΩΝ του μονοσημου και τρισημου χαριν εις την ΜΗ ΣΤΑΘΕΡΑΝ μοναδαν διαρκειας
αλλ, επισης
== δια της λεπτοτατης ΑΠΑΙΡΕΣΕΩΣ διαρκειων == τσιμπιματα εις καταληξεις η και εις πολλαπλασιαζομενας διαρκειας επι ενος φθογγου==
ΟΥΤΩΣ το μελος ΠΑΥΕΙ να ειναι μονοτονον

Η αυτη μονοτονια του ΣΤΑΘΕΡΟΥ ΡΥΘΜΟΥ των ΚΡΟΥΣΤΩΝ εν τω χορω καταλιμπανεται με της διαφοροποισεις της πρτης γραμμης αλλα και της χρησεως καταξης χρονου των μη κρουστων οργανων



Ο ΣΥΝΕΠΤΗΓΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
Χρησιμοποιει ΑΠΑΣΑΣ τας μορφας χρονου, εκ των οποιων ο ΔΙΗΡΗΜΕΝΟΣ, ΑΠΛΟΥΣ, ΔΙΠΛΟΥΣ και ΥΠΟΣΚΑΖΟΝ, σπανιος τον τρισημον,
αλλ επισης και ΑΛΛΑΣ αναλογιας, ΜΑΚΡΟΥ τε προς βραχυ
κατα τροπον ΕΝΑΛΛΑΣΟΜΕΝΟΝ

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Καταβασιαι Αργαι Ανοιξω το στομα μου
Εικονες φασματογραφησεως φωνης
==Μητροπολιτου Σαμου Ειρηναιου ψαλλοντας=εισ ΔΙΠΛΟΥΝ χρονον
και
==ΓΚΜ ψαλλοντας εις ΣΥΝΕΠΤΗΓΜΕΝΟΝ ΧΡΟΝΟΝ
(http://www.mediafire.com/?9tb47147kjw2a3t)

Το κειμενον ολων των παραμετρων, και περι χρονου εκ της σελιδος 067, εν τη Αγγλιστη
(http://www.mediafire.com/?fxzlawcgjmy)