Χρήσιμες γνώσεις

[Ιωαννίδης Δημήτριος]

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΑ ΨΑΡΙΑ

• Τα ελληνικά ψάρια είναι καλύτερα επειδή έχουμε θάλασσες αλμυρές και καλό βυθό. Τα ψάρια γυλώνουν και βόσκουν νόστιμα πράγματα.
• Αξίζει να δοκιμάσετε: καλκάνι Κωνσταντινούπολης, γλώσσα Γαλλίας και Ολλανδίας, πετρομπάρμπουνο και κατσούλα Αίγινας, γαριδάκι Σύμης, καλαμάρι Πάρου και Μυτιλήνης, πεσκανδρίτσα από τον Κορινθιακό.
Αυτό που έχει σημασία είναι η φρεσκάδα. Δεν πρέπει να διαλέγετε λέγοντας «θέλω μπαρμπούνι», αλλά «τι είναι φρέσκο σήμερα;».
• Τα ψάρια του ιχθυοτροφείου είναι παχιά επειδή δεν κινούνται και όχι πολύ νόστιμα επειδή τρώνε ιχθυάλευρα.
• Τα ψάρια που προέρχονται από βιβάρια («φυσικά» ιχθυοτροφεία) είναι νοστιμότερα από εκείνα του ιχθυοτροφείου γιατί μεγαλώνουν περισσότερο και τρώνε και άλλα πράγματα, όπως φύκια, χόρτα κ.λπ.
• Τα ψάρια εισαγωγής δεν είναι πάντα κακά. Η Ισπανία και η Πορτογαλία δίνουν τσιπούρες ακριβώς ίδιες με τις δικές μας. Γενικά αυτές οι χώρες, αλλά και η Τυνησία και το Μαρόκο, έχουν πολύ καλά ψάρια.
• Αφού διαλέξεις ένα ψάρι σε ψαροταβέρνα, για καλό και για κακό βγάλτε του το μάτι για να είστε σίγουροι ότι εκείνο που θα έρθει ψημένο στο τραπέζι μετά από λίγο θα είναι το ίδιο!
• Η έντονη μυρωδιά (ψαρίλα) είναι χαρακτηριστικό των μπαγιάτικων ψαριών.
• Για να ξεχωρίζετε την τσιπούρα ιχθυοτροφείου: το δέρμα της είναι πιο σκούρο και δεν λαμπυρίζει, όπως της αλανιάρας. Οι τσιπούρες ιχθυοτροφείου είναι σχεδόν ισομεγέθεις, 500 - 600 γρ. Ακόμα και όταν μερικές είναι μεγαλύτερες, έχουν πρησμένη κοιλιά (σαν να έχουν ένα μικρό αυγό χωνεμένο μέσα στην κοιλιά τους - αυτό είναι λίπος). Αρκετές φορές οι ταβέρνες προσπαθούν να ξεγελάσουν τους πελάτες, πουλώντας μεγάλες τσιπούρες ιχθυοτροφείου για αλανιάρες, χρεώνοντάς τις και αναλόγως!
Οδηγίες για να φτάνουν τα καλύτερα στο πιάτο σας

Ψάρι
• Η καθαρότητα του ματιού δεν είναι πάντα κριτήριο επιλογής, γιατί το μάτι, όταν το ψάρι ακουμπάει στον πάγο, καίγεται. Ούτε τα βράγχια, γιατί αν το ψάρι έχει βοσκήσει σε άμμο φαίνονται σκούρα. Πάντως, το μάτι πρέπει να είναι εξογκωμένο.
• Το φρέσκο ψάρι είναι άοσμο. Μυρίζει μόνο ιώδιο. Μετά την τρίτη, τέταρτη ημέρα αρχίζει να μυρίζει ψαρίλα.
• Το καλύτερο στοιχείο για να καταλάβετε αν ένα ψάρι είναι φρέσκο είναι η νεκρική ακαμψία. Να μη σχηματίζει βαθούλωμα όταν πιέζεις το δέρμα του.
Οστρακοειδή
• Τα όστρακα πρέπει να τρώγονται τους μήνες που έχουν «ρ». Επίσης, όταν έχει μεγάλο φεγγάρι, το όστρακο αδειάζει.
• Δεν αγοράζουμε ποτέ όστρακα ανοιχτά. Oταν ανοίγει το όστρακο και χάνεται το θαλασσινό ζουμί, τότε ψοφάει.
• Για να δείτε αν το όστρακο είναι φρέσκο, χτυπήστε σε ένα μάρμαρο ή σε μια σκληρή επιφάνεια. Αν ακούσετε ένα γεμάτο «ντουπ», τα πράγματα είναι καλά!
• Ο αστακός είναι πολύ νόστιμος την περίοδο που αλλάζει δέρμα. Θα το καταλάβετε από το πόσο μαλακό είναι το κέλυφός του - σχεδόν μπορεί να καθαριστεί με τα χέρια.
Γαρίδες και αστακοί
• Προσοχή να μην είναι μαυρισμένο το κεφάλι τους. Βέβαια, είναι καλύτερα αν πάρετε μία γαρίδα με ελαφρώς μαυρισμένο κεφάλι απ' ό,τι μια κοκκινωπή που της έχουν ρίξει φάρμακο - βορικό οξύ. Για να το καταλάβετε, ξύστε το κεφάλι στο σημείο όπου ενώνεται με το σώμα. Αν σας μυρίσει κάτι σαν αμμωνία, αφήστε το καλύτερα!
• Αν πιάσετε τον αστακό από το σώμα του και τον σηκώσετε και το κεφάλι γέρνει μπροστά, θα πρέπει το σβέρκο να είναι ολόλευκο. Αν είναι γκρι, καλύτερα να τον αποφύγετε.
Χταπόδια και μαλάκια
• Αν έχουν κοκκινίσει (προς το βυσσινί) να τα αποφύγετε. Είναι ταλαιπωρημένα.
• Το ωμό χταπόδι πρέπει να είναι σκληρό όπως το δάχτυλό μας. Oσο πιο μαλακό, τόσο χειρότερα.
• Oσο περισσότερο μελάνι έχουν η σουπιά και το καλαμάρι, τόσο πιο φρέσκα είναι. Το καλαμάρι επιπλέον πρέπει να έχει άσπρο γαλακτερό χρώμα

ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ
ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΟΥ

[Ιωαννίδης Δημήτριος]

ΤΑ 7 ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ


1. "Η Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας"

2. "Οι Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας"

3. "Ο Ναός της Άρτεμης στην Έφεσο"

4. "Το Άγαλμα του Δία στην Ολυμπία"

5. "Το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού"

6. "Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας"

7. "Ο Κολοσσός της Ρόδου"


1. "Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΗΣ ΓΚΙΖΑΣ"

Η γιγάντια αυτή πυραμίδα είναι το πιο παλιό από τα εφτά θαύματα του Αρχαίου Κόσμου, αλλά και το μόνο που διατηρείται μέχρι σήμερα. Τότε που έγινε ήταν η πιο ψηλή κατασκευή που υπήρχε στη γη και διατήρησε αυτήν την πρωτιά για 4.000 χρόνια.
ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΤΑΦΟΣ
Η μεγάλη πυραμίδα κατασκευάστηκε για να γίνει ο τάφος του Χούφου, που εμείς τον ξέρουμε ως "Χέοπα". Ήταν ένας από τους φαραώ, τους βασιλιάδες δηλαδή της αρχαίας Αιγύπτου. Ο τάφος ολοκληρώθηκε γύρω στο 2580 π.Χ. Αργότερα κατασκευάστηκαν στην Γκίζα κι άλλες δυο πυραμίδες, η μια για το γιο και η άλλη για τον εγγονό του Χέοπα, καθώς και μικρότερες για τις βασίλισσες γυναίκες τους.
Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ
Οι πυραμίδες βρίσκονται στο αρχαίο νεκροταφείο της Γκίζας, στην απέναντι όχθη του Νείλου από το Κάιρο. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι για την κατασκευή της μεγάλης πυραμίδας του Χέοπα, χρειάστηκαν 20 χρόνια και εργάστηκαν κάπου 100.000 άνθρωποι. χρησιμοποιήθηκαν πάνω από 2 εκατομμύρια ογκόλιθοι, βάρους 2,5 τόνων ο καθένας. Ο εργάτες τους μετέφεραν χρησιμοποιώντας κεκλιμένα επίπεδα, μοχλούς,, κυλίνδρους και στη συνέχεια τους προσάρμοζαν χωρίς να χρησιμοποιούν κονίαμα.
ΑΣΤΡΑΦΤΕΡΟΣ ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΣ
Όταν τελείωσε το κύριο μέρος της πυραμίδας έμοιαζε με σκάλα. Στη συνέχεια αυτά τα σκαλοπάτια τα κάλυψαν με κύβους από άσπρο ασβεστόλιθο, που κόπηκαν έτσι που να σχηματίζουν μια γυαλιστερή επιφάνεια. Ταίριαξαν τόσο καλά που δε χωρούσε ανάμεσά τους να μπει μια λάμα μαχαιριού. Το τελικό ύψος της οικοδομής έφτασε τα 147 μέτρα. Κάθε πλευρά της βάσης της Μεγάλης Πυραμίδας έχει 230 μέτρα! Καλύπτει μια έκταση πιο μεγάλη από 9 γήπεδα ποδοσφαίρου.
Η ΤΑΦΗ ΤΟΥ ΦΑΡΑΩ
Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι μετά το θάνατο όφειλαν να φροντίζουν το σώμα του νεκρού, ώστε το πνεύμα του να επιβιώσει. Αφαιρούσαν τα εσωτερικά όργανα, κάλυπταν το υπόλοιπο σώμα με άλατα και το τύλιγαν με γάζες. Το σώμα γινόταν μια μούμια. Μετά έθαβαν τη μούμια μαζί με ρούχα, τρόφιμα, κοσμήματα και άλλα χρήσιμα πράγματα για τη μεταθανάτια ζωή. Η μούμια του Χέοπα τοποθετήθηκε σε έναν ταφικό θάλαμο μέσα στην πυραμίδα.

2. "ΟΙ ΚΡΕΜΑΣΤΟΙ ΚΗΠΟΙ ΤΗΣ ΒΑΒΥΛΩΝΑΣ"

Οι Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας ήταν το πλέον ξακουστό αξιοθέατο αυτής της πόλης. Οι αρχαιολόγοι εντόπισαν ευρήματα που ίσως ήταν μέρος των Κήπων, αλλά υπάρχουν επιφυλάξεις. Την ύπαρξη τους τη γνωρίζουμε από περιγραφές ανθρώπων που τους είχαν δει την αρχαία εποχή.
Ο ΝΑΒΟΥΧΟΔΟΝΟΣΟΡΑΣ ΚΑΙ Η ΑΜΥΤΙΣ
Έλληνες και Ρωμαίοι συγγραφείς περιγράφουν ότι οι Κήποι κατασκευάστηκαν γύρω στο 600 π.Χ. με διαταγή του Ναβουχοδονόσορα του Β'. Η Βαβυλώνα ήταν κτισμένη στις όχθες του Ευφράτη, στα νότια της Βαγδάτης, της σημερινής πρωτεύουσας του Ιράκ. Λέγεται ότι ο βασιλιάς έδωσε εντολή να γίνουν οι κρεμαστοί κήποι γιατί η νεαρή βασίλισσα Άμυτις, που καταγόταν από την ορεινή Περσία, νοσταλγούσε την πατρίδα της.
ΥΔΡΕΥΟΜΕΝΕΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΔΕΣ
Οι Κρεμαστοί Κήποι κατασκευάστηκαν μάλλον κοντά στον ποταμό Ευφράτη. Αποτελούνταν από διαδοχικές αναβαθμίδες, όπου η ψηλότερη πρέπει να είχε 40 μέτρα ύψος. Εκεί φύτρωνε κάθε είδος δέντρου και φυτού, που μεταφέρθηκαν με βοϊδάμαξες από κάθε περιοχή της αυτοκρατορίας. Ανάμεσά τους υπήρχαν συκιές, αμυγδαλιές, καστανιές, ροδιές, τριανταφυλλιές, νούφαρα, και αρωματικοί θάμνοι. Υπήρχε ένα πολύ καλό υδρευτικό σύστημα που τροφοδοτούσε συνεχώς τα φυτά με νερό από τον Ευφράτη. Το νερό του συστήματος το αντλούσαν με δοχεία που τα ανέβαζαν με τα χέρια τους ή με μάγγανο οι δούλοι! Στη συνέχεια το νερό κατέβαινε στις πιο χαμηλές αναβαθμίδες από αυλάκια και τεχνικούς καταρράκτες, διατηρώντας το έδαφος πάντα υγρό.

3. "Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΡΤΕΜΗΣ ΣΤΗΝ ΈΦΕΣΟ"

Ο Κροίσος ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της Λυδίας, μιας περιοχής της Μικράς Ασίας. Ήταν γνωστός για τα πολλά πλούτη του. Το 560 π.Χ. πρόσταξε να χτίσουν έναν μεγαλοπρεπή ναό στην Έφεσο. Λέγεται πως την ελληνική αυτή πόλη την έχτισαν οι Αμαζόνες.
Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΣ ΝΑΟΣ
Ο Κροίσος αποφάσισε να χτίσει το ναό προς τιμήν της Θεάς Άρτεμης, που ήταν η Θεά της Σελήνης και προστάτιδα των άγριων ζώων και των κοριτσιών. Ο ναός κτίστηκε από μάρμαρο και ασβεστόλιθο, υλικά που μεταφέρθηκαν από γειτονικούς λόφους. Κάπου 120 μαρμάρινοι κίονες υποστήριζαν το κύριο τμήμα του ναού. Κάθε κίονας είχε ύψος 20 μέτρα. Οι τεράστιοι ογκόλιθοι μεταφέρθηκαν εκεί με τροχαλίες και συνδέθηκαν με μεταλλικούς πείρους. Μετά την ολοκλήρωση της οροφής καλλιτέχνες διακόσμησαν το κτίριο με υπέροχες γλυπτές παραστάσεις. Στη μέση του ναού υπήρχε το μαρμάρινο άγαλμα της Άρτεμης. Ο ναός υπήρξε από τους μεγαλύτερους του κλασικού κόσμου, πολύ μεγαλύτερος από τον Παρθενώνα που χτίστηκε αργότερα στην Αθήνα. Η βάση των θεμελίων του είχε μήκος 131 μέτρα και πλάτος 79 μ.
ΗΡΟΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Διακόσια χρόνια αργότερα, το 356 π.Χ. ο ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά. Τη φωτιά την έβαλε κάποιος Ηρόστρατος, που θέλησε με τον τρόπο αυτό να γίνει διάσημος. Κατά σύμπτωση, την ημέρα της καταστροφής του ναού, γεννήθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος. Αργότερα, ο Αλέξανδρος επισκέφτηκε την Έφεσο και έδωσε διαταγής να οικοδομηθεί και πάλι ο ναός, στην ίδια θέση.
Η ΤΕΛΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ
Ο ναός του Αλέξανδρου επέζησε μέχρι τον 3ο μ.Χ. αιώνα. Με το πέρασμα του χρόνου η λάσπη κατέκλυσε το λιμάνι της Εφέσου και η πόλη κατάντησε ασήμαντη! Οι Γότθοι λεηλάτησαν στη συνέχεια το ναό και οι πλημμύρες ολοκλήρωσαν την καταστροφή Σήμερα ό,τι απομένει από το ναό στη Έφεσο είναι λίγοι ογκόλιθοι των θεμελίων και ένας μόνο αναστηλωμένος κίονας!

4. "ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ ΤΟΥ ΔΙΑ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΑ"

Πριν από 3000 χρόνια η Ολυμπία αποτελούσε ένα πολύ σημαντικό θρησκευτικό κέντρο στη νοτιοδυτική Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν το Δια, τον βασιλιά των θεών, και τον τιμούσαν εδώ σε τακτά χρονικά διαστήματα με πολλές λατρευτικές εκδηλώσεις. Οι τελευταίες περιλάμβαναν και αθλητικούς αγώνες. Οι πρώτοι ολυμπιακοί αγώνες οργανώθηκαν το 776 π.Χ. από τότε και επί 1100 χρόνια, οι αγώνες γινόταν κάθε 4 χρόνια. Στη διάρκειά τους σταματούσαν οι πόλεμοι.
Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑ
Κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα οι πολίτες της Ολυμπίας αποφάσισαν να οικοδομήσουν έναν ναό για να τιμήσουν το Δία. Το μεγαλόπρεπο οικοδόμημα χτίστηκε ανάμεσα στα 466 και 456 π.Χ. Κατασκευάστηκε από λίθινους ογκόλιθους και συμπαγείς κίονες. Για λίγα χρόνια μετά την ολοκλήρωσή του δεν υπήρχε άγαλμα του Δία, ώσπου αποφασίστηκε να γίνει κι αυτό. Ανατέθηκε στον περίφημο Αθηναίο γλύπτη Φειδία.
Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΑΓΑΛΜΑΤΟΣ
Η γλύπτης Φειδίας, ήδη είχε φτιάξει άλλα δύο υπέροχα αγάλματα στην Αθήνα, της θεάς Αθηνάς. Στην Ολυμπία ο Φειδίας με τους συνεργάτες του αρχικά έφτιαξε μια ξύλινο κατασκευή προκειμένου να λειτουργήσει ως σκελετός του αγάλματος. Στη συνέχεια το κάλυψαν με πλάκες από ελεφαντόδοντο για να απεικονίσουν τη γυμνή επιδερμίδα του θεού και φύλλα χρυσού για τα ενδύματά του. Οι τεχνίτες κάλυψαν τις συνδέσεις τόσο καλά ώστε τα άγαλμα να δείχνει ενιαίο. Το άγαλμα ήταν τοποθετημένο πάνω σε θρόνο με ένθετες διακοσμήσεις από έβενο και πολύτιμους λίθους. Όταν ολοκληρώθηκε το ύψος του ήταν 13 μέτρα και το κεφάλι του έφτανε σχεδόν στην οροφή του ναού. Έδινε την εντύπωση πως αν σηκωνόταν ο Ζευς όρθιος θα σάρωνε την οροφή! Στους τοίχους του ναού κατασκευάστηκαν εξέδρες προκειμένου οι επισκέπτες να θαυμάζουν από κοντά το πρόσωπο του θεού. Μετά την ολοκλήρωσή του, το 435 π.Χ. το άγαλμα αποτέλεσε τα επόμενα 800 χρόνια ένα από τα μεγαλύτερα θαύματα του κόσμου.
Το άγαλμα του Δία, έργο του γλύπτη Φειδία,
όπως το φανταζόμαστε σήμερα.
Είχε ύψος 13 μέτρα και το κεφάλι του
έφτανε στην οροφή του ναού.
Ήταν φτιαγμένο από φύλλα χρυσού
και από ελεφαντόδοντο!
Η ΑΠΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΑΓΑΛΜΑΤΟΣ
Γύρω στο 40 μ.Χ. ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Καλιγούλας, πρόσταξε να μεταφερθεί το άγαλμα στη Ρώμη. Όμως, σύμφωνα με την παράδοση, όταν έφτασαν οι εργάτες για να το διαλύσουν, το άγαλμα έβγαλε ένα τόσο τρανταχτό γέλιο, ώστε σκόρπησαν από το φόβο τους. Αργότερα, το 391 μ.Χ. με την άνοδο του χριστιανισμού, οι Ρωμαίοι απαγόρευσαν τους Ολυμπιακούς αγώνες κι έκλεισαν τους ελληνικούς ναούς. Στη συνέχεια το άγαλμα του Δία μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Το 462 μ.Χ. μια πυρκαγιά κατάστρεψε το ανάκτορο, όπου βρισκόταν το άγαλμα, με αποτέλεσμα να χαθεί οριστικά.
Κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα η περιοχή της Ολυμπίας συγκλονίστηκε από σεισμούς. Ο ναός και το στάδιο καταστράφηκαν από κατολισθήσεις και πλημμύρες, ενώ η λάσπη κάλυψε ό,τι απέμεινε. Κάτω από τη λάσπη διατηρήθηκαν τα υπολείμματα , τα οποία ανακάλυψαν στην εποχή μας οι αρχαιολόγοι. Σήμερα, οι επισκέπτες μπορούν να επισκεφτούν τα ερείπια του ναού και τη θέση όπου βρισκόταν το άγαλμα.

5. ΤΟ ΜΑΥΣΩΛΕΙΟ ΤΗΣ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΣΟΥ

Ο Μαύσωλος υπήρξε ηγεμόνας της Καρίας, υποτελής στην Περσική αυτοκρατορία, από το 377 μέχρι το 353 π.Χ. Πρωτεύουσα είχε την ελληνική πόλη της Ιωνίας, την Αλικαρνασσό. Διαδέχτηκε τον πατέρα του στο θρόνο, αλλά κατάφερε να αποτινάξει τον περσικό ζυγό.
ΤΟ ΜΑΥΣΩΛΕΙΟ
Ο Μαύσωλος, παντρεύτηκε την αδερφή του, την Αρτεμισία. Όταν απέκτησε πλούτο και δύναμη σχεδίασε έναν τάφο για τον ίδιο και τη βασίλισσα. Έναν τάφο τόσο μεγαλόπρεπο που θα θύμιζε ανά τους αιώνες, τη δόξα του. Ωστόσο, ο Μαύσωλος πέθανε πριν τελειώσει το έργο του, το οποίο ολοκλήρωσε η Αρτεμισία γύρω στο 350 π.Χ. Το όνομα Μαυσωλείο το πήρε από το ίδιο το όνομα του βασιλιά και το ίδιο έχει επικρατήσει να λέγεται ακόμη και σήμερα για κάθε κρατικό μεγαλόπρεπο τάφο π.χ. το Μαυσωλείο του Λένιν, στη Μόσχα.
ΟΙ ΛΕΟΝΤΕΣ ΦΡΟΥΡΟΙ
Οι στάχτες του βασιλικού ζεύγους τοποθετήθηκαν μέσα σε χρυσά αγγεία στον ταφικό θάλαμο στη βάση του οικοδομήματος. Πέτρινοι λέοντες ανέλαβαν τη φύλαξη του θαλάμου. Επάνω από την ισχυρή πέτρινη βάση υψώθηκε ένα κτίσμα, όμοιο με αρχαίο ελληνικό ναό, περιζωμένο από κίονες και αγάλματα. Στην κορυφή του κτιρίου υπήρχε μια κλιμακωτή πυραμίδα και επάνω σ' αυτήν, σε ύψος 43 μέτρων από το έδαφος, στήθηκε το άγαλμα ενός άρματος, που το έσερναν άλογα. Μέσα στο άρμα υπήρχαν ίσως τα αγάλματα του βασιλιά και της βασίλισσας.
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΣΕΙΣΜΟ
Δεκαοχτώ αιώνας αργότερα ένας φοβερός σεισμός κατάστρεψε το Μαυσωλείο. Το 1489, χριστιανοί Ιππότες του Αγίου Ιωάννου, πήραν τα υλικά προκειμένου να οικοδομήσουν το γειτονικό φρούριο. Ορισμένα τείχη του φρουρίου χτίστηκαν από πράσινους ογκόλιθους που κάποτε πλαισίωναν το κύριο τμήμα του Μαυσωλείου. Μερικά χρόνια αργότερα οι Ιππότες ανακάλυψαν τον ταφικό θάλαμο του Μαύσωλου και της Αρτεμισίας. Αλλά μια νύχτα τον άφησαν αφύλαχτο, με αποτέλεσμα να τον λεηλατήσουν οι πειρατές και να αρπάξουν όσα χρυσά και άλλα πολύτιμα αντικείμενα υπήρχαν.
ΑΝΑΣΚΑΦΗ ΑΓΑΛΜΑΤΩΝ
Πέρασαν άλλα 300 χρόνια μέχρι να ερευνήσουν την περιοχή οι αρχαιολόγοι. Ανέσκαψαν τμήμα των θεμελίων του Μαυσωλείου και βρήκαν αγάλματα και άλλα γλυπτά που διατηρήθηκαν ανέπαφα. Ανάμεσά τους εντόπισαν και μεγάλα αγάλματα, τα οποία ίσως παρίσταναν το βασιλέα και τη βασίλισσα. Το 1857 τα μετέφεραν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου κι εκεί βρίσκονται ακόμη. Τα τελευταία χρόνια έγιναν κι άλλες ανασκαφές κι έτσι σήμερα λίγες πέτρες θυμίζουν τη δόξα του Μαυσωλείου της Αρχαίας Αλικαρνασσού.

6. Ο ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

Κατά τον τρίτο π.Χ. αιώνα κατασκευάστηκε ένας φάρος προκειμένου να καθοδηγεί τα πλοία με ασφάλεια στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας. Κατά τη διάρκεια της νύχτας αντανακλούσε τη λάμψη μιας μεγάλης φωτιάς ενώ την ημέρα ύψωνε στον ουρανό μια μεγάλη στήλη καπνού. Αυτός ήταν ο πρώτος φάρος στον κόσμο και παρέμεινε στη θέση του για 1500 χρόνια.
ΤΟ ΝΗΣΙ ΦΑΡΟΣ
Το οικοδόμημα χτίστηκε πάνω σ’ ένα νησάκι που λεγόταν Φάρος, εμπρός από τη Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Την περίφημη αυτή πόλη
έχτισε ο Μέγας Αλέξανδρος, σε σχέδιο του αρχιτέκτονα Δεινοκράτη, όταν κατέλαβε την Αίγυπτο. Το οικοδόμημα πήρε το όνομα του νησιού.
Χρειάστηκαν μάλλον 20 χρόνια ώσπου να χτιστεί και ολοκληρώθηκε γύρω στο 280 π.Χ. επί βασιλείας του Πτολεμαίου του Β’. Το κτίριο του φάρου ήταν έργο του αρχιτέκτονα Σωστράτη.
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΥΡΓΟΙ
Το φάρο τον αποτελούσαν τρεις μαρμάρινοι πύργοι, χτισμένοι επάνω σε ένα θεμέλιο από πέτρινους ογκόλιθους. Ο πρώτος πύργος ήταν τετράπλευρος και περιείχε διαμερίσματα για τους εργάτες και τους στρατιώτες. Από επάνω υπήρχε ένας δεύτερος οκταγωνικός με σπειροειδές κεκλιμένο επίπεδο που οδηγούσε στον τελευταίο πύργο.
ΤΟ ΛΑΜΠΡΟ ΦΩΣ
Ο τελευταίος Πύργος είχε σχήμα κυλίνδρου και στο εσωτερικό του έκαιγε η φωτιά που οδηγούσε τα πλοία με ασφάλεια στο λιμάνι. Από επάνω του υπήρχε το άγαλμα του Διός Σωτήρος. Το συνολικό ύψος του φάρου ήταν 117 μέτρα.
ΤΟ ΣΤΙΛΠΝΟ ΟΡΕΙΧΑΛΚΙΝΟ ΚΑΤΟΠΤΡΟ
Για τη συντήρηση της φωτιάς χρειάζονταν τεράστιες ποσότητες καυσίμων. Την τροφοδοτούσαν με ξύλα, που μετέφεραν χάρη στο σπειροειδές κεκλιμένο επίπεδο άλογα και μουλάρια. Πίσω από τη φωτιά υπήρχαν φύλλα ορείχαλκου που αντανακλούσαν τη λάμψη προς τη θάλασσα. Τα πλοία μπορούσαν να τη διακρίνουν από 50 χιλιόμετρα μακριά. Κατά το δωδέκατο αιώνα το λιμάνι της Αλεξάνδρειας γέμισε από λάσπη και τα πλοία έπαψαν να το χρησιμοποιούν. Ο φάρος έπεσε σε αχρηστία. Ενδεχομένως τα φύλλα του ορειχάλκινου κάτοπτρου αποσπάστηκαν κι έγιναν νομίσματα. Κατά το δέκατο τέταρτο αιώνα ένας σεισμός κατάστρεψε το φάρο. Μερικά χρόνια αργότερα οι Μουσουλμάνοι χρησιμοποίησαν τα υλικά του για την κατασκευή ενός οχυρού. Το οχυρό αυτό ανακατασκευάστηκε και παραμένει ακόμη στη θέση του πρώτου φάρου στον κόσμο.

7. Ο ΚΟΛΟΣΣΟΣ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ

Ο Κολοσσός υπήρξε ένα γιγάντιο άγαλμα στημένο στο λιμάνι της Ρόδου. Κατά την αρχαιότητα οι Ρόδιοι επιδίωκαν μόνιμα να διαφυλάσσουν την ανεξαρτησία τους, να ασκούν το εμπόριο και να μη συμμετέχουν στους πολέμους των άλλων ελληνικών πόλεων. Παρόλα αυτά κατακτήθηκαν αρκετές φορές.
Ο ΘΕΟΣ ΗΛΙΟΣ
Κατά τα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα σι Ρόδιοι γιόρτασαν μια μεγάλη νίκη. Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, αφού πολιόρκησε επί ένα χρόνο την πόλη τους, τελικά αναγκάστηκε να φύγει και να αφήσει πίσω του ένα μεγάλο μέρος από τον εξοπλισμό του. Οι Ρόδιοι αποφάσισαν να πουλήσουν τον εξοπλισμό του Δημήτριου και με τα χρήματα να στήσουν ένα υπέροχο άγαλμα προς τιμή του θεού Ήλιου που τους προστάτευε.
ΤΟ ΟΡΕΙΧΑΛΚΙΝΟ ΑΓΑΛΜΑ
Δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς ήταν το άγαλμα ούτε σε ποιο σημείο το έστησαν. Ξέρουμε πάντως ότι κατασκευάστηκε από ορείχαλκο και είχε ύψος 33 μέτρα. Το σχεδίασε ο Αρχιτέκτονας Χάρης και χρειάστηκε 12 ολόκληρα χρόνια για την ολοκλήρωσή του.
ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Το ορειχάλκινο περίβλημα στερεώθηκε επάνω σε ένα σιδερένιο σκελετό. Το άγαλμα ήταν κούφιο στο εσωτερικό και καθώς προχωρούσε η κατασκευή του οι εργάτες γέμιζαν τα κενά με βαριές πέτρες προκειμένου να διασφαλίσουν τη σταθερότητά του. Ο Κολοσσός ολοκληρώθηκε γύρω στο 280 π.Χ. Για πολλούς αιώνες, οι άνθρωποι ακούγοντας για τον Κολοσσό, νόμιζαν πως στεκόταν επάνω από την είσοδο του λιμανιού της Ρόδου με τα πόδια ανοιχτά, όπως στην απέναντι ζωγραφιά. Όμως πρακτικά αυτό ήταν αδύνατο, διότι η είσοδος του λιμανιού της Ρόδου είχε πλάτος κάπου 400 μέτρα και ο Κολοσσός δεν ήταν τόσο... κολοσσιαίος! Τα κείμενα μας επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι βρισκόταν μάλλον στο κέντρο της πόλης και κοιτούσε προς τη θάλασσα και το λιμάνι.
Η ΚΟΛΟΣΣΙΑΙΑ ΣΥΝΤΡΙΒΗ
Γύρω στο 226 π.Χ., δηλαδή λιγότερο από πενήντα χρόνια μετά την ολοκλήρωσή του, ο Κολοσσός έπεσε. Τον συγκλόνισε ένας σεισμός και τον έκοψε από τα γόνατα. Ένας χρησμός συμβούλεψε τους Ρόδιους να μην τον ξαναστήσουν κι έτσι τον άφησαν πεσμένο στο έδαφος Παρέμεινε στη θέση αυτή για 900 χρόνια και πολλοί επισκέπτες είδαν το πεσμένο άγαλμα του θεού Ήλιου. Το 654 μ.Χ. ένας Σύρος πρίγκιπας κατέλαβε τη Ρόδο και απογύμνωσε το άγαλμα από τις ορειχάλκινες πλάκες. Λέγεται ότι τις μετέφερε στη Συρία χρησιμοποιώντας 900 καμήλες. Ο ορείχαλκος πουλήθηκε στους εμπόρους που μάλλον τον έλιωσαν και τον έκοψαν σε νομίσματα.

ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ
ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΟΥ

[Ιωαννίδης Δημήτριος]

ΤΑ 7 ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ


1. "Το Σπήλαιο με τους δέκα χιλιάδες Βούδες"

2. "Η Μεγάλη Ζιμπάμπουε"

3. "Το Άνγκορ Βατ"

4. "Το Κρακ των Ιπποτών"

5. "Η Μητρόπολη του Σαλίσμπουρι"

6. "Η Αλάμπρα"

7. "Η Τενοτστιτλάν"


1. "ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΜΕ ΤΟΥΣ 10.000 ΒΟΥΔΕΣ"

Πρόκειται για έναν από τους πολλούς ανάλογου ναούς σε σπήλαια, κατά μήκος της όχθης του ποταμού Γισούι στην ανατολική Κίνα. Οι ναοί αυτοί ονομάζονται Σπήλαια Λονγκμέν και είναι αφιερωμένοι στο Βούδα, τον Ινδό πρίγκιπα που επάνω στις διδασκαλίες του θεμελιώθηκε η θρησκεία του Βουδισμού.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΠΗΛΑΙΑ
Τα έργα στα Σπήλαια Λονγκμέν ξεκίνησαν το 494, όταν ο Κινέζος αυτοκράτορας μετέφερε την πρωτεύουσά του στο Λουογιάνγκ, στη σημερινή επαρχία Χενάν. Τα σπήλαια βρίσκονται 12 χιλιόμετρα στα νότια του Λουογιάνγκ, που σήμερα είναι μια μεγαλούπολη με ένα εκατομμύριο κατοίκους.
Ο ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ
Ο Βουδισμός διαδόθηκε στην Κίνα πολλούς αιώνες πριν φιλοτεχνηθούν τα σπήλαια. Το 67 π.Χ. ο αυτοκράτορας της δυναστείας των Χαν έστειλε απεσταλμένους στην Ινδία προκειμένου να συλλέξει βουδιστικά κείμενα. Οι απεσταλμένοι συνάντησαν δυο Ινδούς Βουδιστές μοναχούς οι οποίοι τους έδωσαν κείμενα και αγάλματα. Όλοι μαζί επέστρεψαν στο Λουογιάνγκ και έχτισαν τον πρώτο βουδιστικό ναό στην Κίνα.
ΧΑΡΑΚΤΙΚΗ ΣΤΟ ΒΡΑΧΟ
Οι ναοί του Λονγκμέν φιλοτεχνήθηκαν επάνω στον γκρίζο ασβεστόλιθο της περιοχής. Στα σπήλαια υπάρχουν συνολικά κάπου 100.000 βουδιστικά αγάλματα. Το μεγαλύτερο ιερό είναι ο ναός του Φενγκξιάν. Περιέχει ένα άγαλμα του Βούδα ύψους 17 μέτρων, όσο δηλαδή ένα ψηλό δέντρο.
Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΔΥΝΑΣΤΕΙΑΣ ΤΑΝΓΚ
Το Σπήλαιο με τους 10 χιλιάδες Βούδες, που στα κινέζικα λέγεται Βάνφο Ντονγκ, ανοίχτηκε το 680, δηλαδή στις αρχές της δυναστείας Τανγκ, που κυβέρνησε από το 618 έως το 907.
1Ο ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΒΟΥΔΕΣ
Το Σπήλαιο είναι τετράπλευρο και στα πλευρικά τοιχώματα υπάρχουν ανάγλυψα χιλιάδες μικρά αγάλματα που δικαιώνουν το όνομά του. Υπάρχει επίσης κι ένας μεγάλος Βούδας με τέσσερις ακολούθους. Οι μικροί Βούδες συνοδεύονται από μουσικούς που παίζουν φλογέρες, κύμβαλα, άρπες και άλλα έγχορδα όργανα. Η ποιότητα του ασβεστόλιθου επέτρεψε στους καλλιτέχνες να αποδώσουν μεγάλες λεπτομέρειες στα γλυπτά. Η βουδιστική γλυπτική των σπηλαίων εγκαταλείφθηκε κατά τον ένατο αιώνα μαζί με το τέλος της δυναστείας Τανγκ.

2. "Η ΜΕΓΑΛΗ ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ"

Το κράτος της Ζιμπάμπουε οφείλει το όνομά του σε έναν τεράστιο αρχαιολογικό χώρο, γεμάτο από πέτρινα ερείπια, γνωστό ως "Μεγάλη Ζιμπάμπουε". Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι πρόκειται για το κέντρο μιας μεγάλης αφρικανικής αυτοκρατορίας.
ΠΕΤΡΙΝΑ ΣΠΙΤΙΑ
Στην αφρικανική γλώσσα μπαντού, η λέξη ζιμπάμπουε, σημαίνει "πέτρινα σπίτια". Στην πραγματικότητα η πέτρα χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή περιβόλων γύρω από τα κτίσματα, φτιαγμένα τα ίδια από πηλό. Τα παλαιότερα ερείπια χρονολογούνται από την 8ο αιώνα, αλλά ενδεχόμενα κατοικούσαν εκεί άνθρωποι κάπου 600 χρόνια νωρίτερα. Πάντως από το 1100 κι έπειτα κυριαρχούσαν στην περιοχή οι Σόνα, που και σήμερα αποτελούν ένα σημαντικό τμήμα της Ζομπάμπουε και της Μοζαμβίκης.
Ο περίβολος φτιαγμένος από πέτρα είχε περιφέρεια
μήκους 250 μέτρων και μέσα υπήρχαν κτίσματα
φτιαγμένα από πηλό.
ΕΜΠΟΡΟΙ ΧΡΥΣΟΥ
Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν αγρότες, αλλά η Μεγάλη Ζιμπάμπουε απόκτησε δύναμη όταν έφτασε εκεί μια φυλή κτηνοτρόφων. Αυτοί ήταν μάλλον και έμποροι χρυσού. Η αυτοκρατορία έφτασε στην πιο μεγάλη της δύναμη ανάμεσα το 12ο και 15ο αιώνα. Από τα ευρήματα γνωρίζουμε ότι οι κάτοικοι ήταν ικανοί μεταλλωρύχοι και τεχνουργοί. Γνώριζαν την εξόρυξη και την τήξη του χρυσού, που τον πουλούσαν στους Άραβες, Κινέζους και Ινδούς εμπόρους.
ΤΑ ΑΠΟΜΕΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Η Μεγάλη Ζιμπάμπουε κατά το απόγειο της δόξας της, κατοικούσαν κάπου 150 ηγετικές προσωπικότητες και χιλιάδες λαού ολόγυρα. Το κύριο κτίσμα που απέμεινε είναι ένας πέτρινος περίβολος, περιφέρειας 250 μέτρων. Μέσα διακρίνονται τα θεμέλια πολυάριθμων μικρών κτισμάτων από πηλό, καθώς κι ένας στρογγυλός πύργος ύψους 9 μέτρων, ίσως για τελετές.
Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ
Δεν γνωρίζουμε τους λόγους της παρακμής της πόλης, αλλά κάποιο ρόλο πρέπει να έπαιξαν η ξηρασία και η πείνα. Μέχρι το 17ο αιώνα υπήρξαν ακόμη μερικοί κάτοικοι. Το 1867, την ανακάλυψαν ξανά οι Ευρωπαίοι, που νόμισαν ότι βρήκαν τα ορυχεία χρυσού του Σολομώντα, όπως αναφέρεται στη Βίβλο. Κατέσκαψαν το χώρο, με αποτέλεσμα να καταστρέψουν πολλά από τα ιστορικά ευρήματα της πόλης.

3. "ΤΟ ΑΝΓΚΟΡ ΒΑΤ"

Tο Άνγκορ Βατ είναι ο ωραιότερος ναός της ερειπωμένης πόλης Άνγκορ στη βορειοδυτική Καμπότζη. Η πόλη χτίστηκε ως πρωτεύουσα της μεγάλης κάποτε αυτοκρατορίας των Χμερ και ο ναός καλύπτει σχεδόν μια έκταση 2,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΣΤΗ ΖΟΥΓΚΛΑ
Το 1850, ένας Γάλλος ιεραπόστολος, διασχίζοντας το τροπικό δάσος της Καμπότζης, βρέθηκε ξαφνικά εμπρός στα ερείπια μιας υπέροχης πόλης. Εδώ και τέσσερις αιώνες η πυκνή βλάστηση της ζούγκλας έκρυβε στα φυλλώματά της επάνω από εκατό ναούς. Σύντομα κατέφθασαν οι αρχαιολόγοι προκειμένου να εξερευνήσουν και να επισκευάσουν τους ναούς.
ΟΙ ΒΑΣΙΛΙΑΔΕΣ ΧΜΕΡ
Από τον όγδοο έως το δέκατο τρίτο αιώνα, οι βασιλιάδες Χμερ υπήρξαν οι ηγεμόνες ενός ισχυρού πολιτισμού της νοτιοανατολικής Ασίας, ο οποίος έγινε ακόμη ισχυρότερος με την άνοδο στο θρόνο του βασιλέα Τζαγιαβαρμάν του Β’, το 802. Κυβέρνησε επί 60 χρόνια και άλλαξε πολλές φορές πρωτεύουσα. Τελικά επέλεξε την περιοχή της Άνγκορ και ξεκίνησε την οικοδόμησή της σε μεγάλη κλίμακα.
ΣΤΙΣ ΟΧΘΕΣ ΜΙΑΣ ΛΙΜΝΗΣ
Η Άνγκορ, που σημαίνει «πόλη» στη γλώσσα Χμερ, χτίστηκε κοντά στη βόρεια όχθη της Τόνλε Σαπ (Μεγάλη Λίμνη). Η μεγάλη και ρηχή αυτή λίμνη χύνεται σ’ έναν παραπόταμο του ποταμού Μεκόνγκ. Το έδαφος ολόγυρα ήταν εύφορο και τα νερά της γεμάτα ψάρια.
Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ
Τα νερά της λίμνης έκαναν την Άνγκορ μια πλούσια πόλη. Οι αγρότες Χμερ άνοιξαν αρδευτικές διώρυγες χάρη στις οποίες κα καλλιεργούσαν τρεις σοδιές ρύζι το χρόνο. Η αφθονία της τροφής συνέβαλε στην αύξηση του πληθυσμού. Γύρω στο 1000 κατοικούσαν στην Άνγκορ κάπου μισό εκατομμύριο άνθρωποι.
Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΣΟΥΡΙΑΒΑΡΜΑΝ
Ο ναός Άνγκορ Βατ οικοδομήθηκε για λογαριασμό του βασιλέα Σουριαβαρμάν τον Β’ κατά τις αρχές του δωδέκατου αιώνα και αφιερώθηκε στον ινδουιστικό Θεό Βισνού. Το τριώροφο κτίριο περιλαμβάνει μια σειρά από τετράπλευρους περιβόλους. Οι πύργο του, σαν μπουμπούκια λωτού. φτάνουν σε ύψος 60 μ.
ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΤΑΦΟΣ
Στους διαδρόμους του ναού αφθονούν τα γλυπτά και τα χαρακτικά με παραστάσεις από αρχαίους μύθους. Το κτίριο περιβάλλεται από διπλό τείχος. Δυο μεγάλες δεξαμενές εξασφάλιζαν την άρδευση των καλλιεργειών κατά την εποχή της ξηρασίας, ενώ η μία από αυτές τροφοδοτούσε και τη φαρδιά τάφρο. Όταν πέθανε ο Σουριαβαρμάν, ο ναός χρησιμοποιήθηκε ως τάφος του.
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΝΓΚΟΡ
Το 1431 οι πολεμιστές Τάι επετέθηκαν και κατέστρεψαν την πόλη Άνγκορ. Η καταστραμμένη πόλη εγκαταλείφθηκε στο έλεος του τροπικού δάσους, ώσπου ανακαλύφθηκε ξανά μετά από 150 χρόνια.

4. "ΤΟ ΚΡΑΚ ΤΩΝ ΙΠΠΟΤΩΝ"

Αυτό το φρούριο στη Συρία αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα της μεσαιωνικής πολεμικής αρχιτεκτονικής στον Κόσμο. Οικοδομήθηκε από τους χριστιανούς σταυροφόρους, οι οποίοι πολέμησαν για την ανακατάληψη των Άγιων Τόπων από τα χέρια των μουσουλμάνων, πιστών στη θρησκεία του Ισλάμ.
ΤΟ ΙΣΛΑΜΙΚΟ ΟΧΥΡΟ
Η Συρία αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους εμπορικούς δρόμους ανάμεσα στην Ανατολή και την Ευρώπη, κι έτσι σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας οι άνθρωποι πολέμησαν προκειμένου να εξασφαλίσουν τον έλεγχο της περιοχής. Γύρω στο 640, οι Άραβες κατάκτησαν τη Συρία και την έκαναν Κέντρο της αυτοκρατορίας τους. Οι περισσότεροι Σύριοι έγιναν μουσουλμάνοι και για πολλά χρόνια συνέχισαν να συμβιώνουν ειρηνικά με τους χριστιανούς.
Αλλά κατά τον ενδέκατο αιώνα οι Τούρκοι, που υιοθέτησαν επίσης τη μουσουλμανική θρησκεία, κατέλαβαν ένα μεγάλο τμήμα της περιοχής. Σύντομα άρχισαν να συμπεριφέρονται εχθρικά στους χριστιανούς προσκυνητές. Από το 1095 κι έπειτα, οι σταυροφόροι ξεκίνησαν από την Ευρώπη για να πολεμήσουν τους μουσουλμάνους. Το 1142 οι σταυροφόροι ιππότες κατέλαβαν ένα μουσουλμανικό οχυρό στο Καλ’ ατ αλ Χόσεν, το οποίο κατασκευάστηκε για να προστατεύει ένα δρόμο από και προς τη Μεσόγειο. Οι στρατιώτες ήσαν Ιππότες του Νοσοκομείου του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ, και λέγονταν επίσης Ιππότες Νοσοκόμοι.
Το "κρακ" των Ιπποτών ήταν ένα πανίσχυρο και απόρθητο κάστρο. Ήταν μια μικρή πόλη.
Μπορούσε να φιλοξενήσει 2000 άνδρες μαζί με τα άλογά τους για πέντε χρόνια, χωρίς να τροφοδοτείται από έξω.
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΩΝ ΙΠΠΟΤΩΝ
Το Καλ’ ατ αλ Χόσεν αποτελούσε μια πολύ σημαντική θέση για τους σταυροφόρους κι έτσι ξεκίνησαν αμέσως την οικοδόμηση ενός πανίσχυρου φρουρίου, επάνω σε ένα λόφο, σε υψόμετρο 650 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Το φρούριο ονομάστηκε «Κρακ των Ιπποτών», που στα γαλλοαραβικά σημαίνει «κάστρο των ιπποτών».
ΤΕΙΧΗ ΜΕ ΠΥΡΓΟΥΣ
Το Κρακ των Ιπποτών ήταν σχεδόν απόρθητο. Είχε δυο ψηλά τείχη και 13 πύργους. Το εσωτερικό τείχος ήταν ψηλότερο από το εξωτερικό, κι υπήρχε ανάμεσα τάφρος με απόκρημνη πλαγιά. Το οχυρό καλύπτει 3.000 τετραγωνικά μέτρα και μπορούσε να στεγάσει μια φρουρά 2000 ανδρών μαζί με τα άλογα, και τρόφιμα για πέντε χρόνια.
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΤΕΙΧΗ
Μέσα από το εσωτερικό τείχος υπήρχαν αψιδωτές αίθουσες, εκκλησίες, εργαστήρια, αποθήκες, κι ένας λαβύρινθος διαδρόμων και περασμάτων. Επρόκειτο για μια μικρή, εξοπλισμένη πόλη. Παρά το πλήθος των συγκρούσεων οι σταυροφόροι κράτησαν το κάστρο πάνω από 100 χρόνια. Το 1271, έπειτα από ένα μήνα πολιορκίας, υπέκυψαν στον Μπαϊμπάρς, το μουσουλμάνο σουλτάνο της Συρίας και της Αιγύπτου.

5. Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΤΟΥ ΣΑΛΙΣΜΠΟΥΡΙ

Ο περίφημος καθεδρικός ναός του Σαλίσμπουρι στη νότια Αγγλία, οικοδομήθηκε το 13ο αιώνα. Εκατοντάδες χτίστες και ξυλουργοί εργάστηκαν επιδέξια Προκειμένου να κατασκευάσουν αυτό το υπέροχο κτίριο.
ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΣΑΡΟΥΜ
Η ιστορία της μητρόπολης αρχίζει επάνω σ’ ένα λόφο κοντά στο Στόουνχετζ – αρχικά καταυλισμός της εποχής του Σιδήρου κι έπειτα ρωμαϊκός οικισμός. Το 1075, οι Νορμανδοί έχτισαν στην τοποθεσία αυτή ένα φρούριο κι ένα μικρό καθεδρικό ναό, που τον ονόμασαν Σάρουμ.
Ωστόσο προέκυψαν διαφωνίες ανάμεσα στους ανθρώπους του κάστρου και του ναού. Τελικά, ο επίσκοπος Χέρμπερτ Πουρ αποφάσισε να χτίσει
μια νέα μητρόπολη στην κοιλάδα προς το νότο, όπου διέθετε δικά του λιβάδια με άφθονο νερό. Στο παλιό Σάρουμ δεν υπήρχε αρκετό νερό κι έτσι η νέα τοποθεσία αποδείχθηκε καλύτερη.
ΓΕΡΑ ΘΕΜΕΛΙΑ
Ο επίσκοπος πέθανε πριν ξεκινήσει το έργο. Ο αδελφός του, ο Ρίτσαρντ Πουρ, τον διαδέχτηκε και πήρε την άδεια του Πάπα να πραγματοποιήσει το σχέδιο. Αποφάσισε να οικοδομήσει τη μητρόπολη από πέτρα του Τσίλμαρκ, την οποία μετέφερε με άμαξες από το λατομείο, από απόσταση 20 χλμ. Οι θεμέλιοι λίθοι τέθηκαν το 1220. Τα θεμέλια της μητρόπολης έχουν βάθος λίγο παραπάνω από ένα μέτρο κι αυτό επειδή στηρίζονται σε μεγαλύτερα φυσικά θεμέλια – ένα στρώμα χαλικιών από πυριτόλιθο.
Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ
Το 1225 καθαγιάστηκαν τα πρώτα τρία ιερά, και το ολοκληρωμένο παρεκκλήσιο χωρίστηκε από την υπόλοιπη οικοδομή έτσι ώστε να γίνονται εκεί καθημερινές λειτουργίες. Το κυρίως κτίριο χρειάστηκε άλλα 33 χρόνια προκειμένου να ολοκληρωθεί και η μητρόπολη εγκαινιάστηκε το 1258.
Γύρω από τη μητρόπολη αναπτύχθηκε μια κοινότητα με την ονομασία Νέο Σάρουμ και σήμερα είναι γνωστή ως πόλη του Σαλίσμπουρι.
ΠΥΡΓΟΣ ΚΑΙ ΑΚΙΔΩΤΟ ΕΠΙΣΤΕΓΑΣΜΑ
Ανάμεσα στο 1285 και το 1315 προστέθηκαν στη μητρόπολη ένας πύργος κι ένα ακιδωτό επιστέγασμα. Για την κατασκευή τους απαιτήθηκαν 6500 τόνοι πέτρας. Χτίστηκαν αντηρίδες και τόξα προκειμένου να ενισχύσουν την κατασκευή ώστε να αντέξει το πρόσθετο βάρος. Τέσσερις σχεδόν αιώνες αργότερα, ο Κρίστοφερ Ρεν έλεγξε ακιδωτό επιστέγασμα και διαπίστωσε ότι έγερνε κατά 75 εκατοστά από τον κατακόρυφο άξονα. Τοποθετήθηκαν σιδερόβεργες για να το ενισχύσουν και έκτοτε παρέμεινε αμετακίνητο. Το ακιδωτό επιστέγασμα έχει ύψος 123 μέτρα και είναι το υψηλότερο στη Βρετανία.

6. Η ΑΛΑΜΠΡΑ

Η περίφημη αυτή ακρόπολη βρίσκεται πάνω από την πόλη της Γρανάδας, στην Ανδαλουσία της Νότιας Ισπανίας. Οικοδομήθηκε πάνω σε ένα ψηλό οροπέδιο και αποτέλεσε το τελευταίο οχυρό των Μαυριτανών βασιλέων της Γρανάδας. Η ακρόπολη περιβάλλεται από ισχυρά τείχη με 23 πύργους και 4 πύλες.
ΕΝΑ ΑΡΧΑΙΟ ΟΧΥΡΟ
Οι Μαυριτανοί ήταν Άραβες και Βέρβεροι από τη Μαυριτανία της Βόρειας Αφρικής. Έγιναν μουσουλμάνοι και εισέβαλαν στην Ισπανία κατά τον 8ο αιώνα. Στη Γρανάδα οικοδόμησαν ένα φρούριο επάνω στα ερείπια του Αλκαθάμπα, ενός αρχαίου οχυρού. Ενίσχυσαν το οχυρό με υψηλά τείχη, πύργους και επάλξεις.
ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΦΡΟΥΡΙΟ
Οι Μαυριτανοί αποκαλούσαν τη νέα τους ακρόπολη Αλ Καλ’α αλ Χάμπρα, που σημαίνει “κόκκινο φρούριο’’. Η αραβική ονομασία προήλθε ίσως από το χρώμα των ψημένων στον ήλιο τούβλων που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή του εξωτερικού τείχους. Αργότερα οι Ισπανοί συντόμεψαν την ονομασία σε Αλάμπρα.
ΕΝΑ ΥΠΕΡΟΧΟ ΑΝΑΚΤΟΡΟ
Η Αλάμπρα ήταν μια στρατιωτική βάση, με γραφεία, κατοικίες, καταστήματα, τεμένη, βασιλικό νομισματοκοπείο, φρουρά, φυλακή, δημόσια λουτρά και νοσοκομείο. Αλλά κατά το 13ο και 14ο αιώνα, προπάντων κατά τη βασιλεία του Γιουσούφ του Α’, εξελίχθηκε σε ένα υπέροχο ανάκτορο. Προστέθηκαν κίονες, αψίδες και αίθουσες με εξαίρετες διακοσμήσεις.
ΑΥΛΕΣ ΚΑΙ ΕΞΩΣΤΕΣ
Οι Μαυριτανοί αρχιτέκτονες κατασκεύασαν υπέροχες ηλιόλουστες αυλές, που τις περιέβαλαν σκιερές στοές και εξώστες. Οι κήποι, με τους πίδακες και τα φυτά τους, έκαναν το ανάκτορο να δείχνει ανάλαφρο, δροσερό και ευωδιαστό. Η όμορφη αυλή με τις μυρτιές σκιάζεται από τον Πύργο της Κόμης, που υψώνεται επάνω από την Αίθουσα των Πρεσβευτών. Ο βασιλέας Γιουσούφ υποδεχόταν τους ξένους επισκέπτες σ’ αυτήν τη μεγάλη αίθουσα υποδοχής,
Η ΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΜΑΥΡΙΤΑΝΩΝ
Οι Μαυριτανοί κυριάρχησαν σε μεγάλα τμήματα της Ισπανίας για 700 και πλέον χρόνια. Αλλά με το πέρασμα των αιώνων οι χριστιανοί Ισπανοί κατάφεραν να τους εκτοπίσουν. Ώσπου τους έδιωξαν κι από το τελευταίο τους οχυρό, την Αλάμπρα, το 1492.
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Κατά την τελευταία αναμέτρηση μεταξύ χριστιανών και Μαυριτανών, πολλά τμήματα της Αλάμπρας καταστράφηκαν. Μερικές από τις αίθουσες καταστράφηκαν στο πέρασμα του χρόνου ενώ άλλες ανακατασκευάστηκαν πάνω σε ιταλικά σχέδια κατά το 16ο αιώνα, από τον Ισπανό βασιλέα Κάρολο τον Ε’ Το 1812 στρατιώτες κατέστρεψαν μερικούς πύργους, ενώ εννέα χρόνια αργότερα ένας σεισμός πρόσθεσε τις δικές του ζημιές. Πάντως, κατά τελευταία χρόνια έγιναν σημαντικά έργα αποκατάστασης στην περίφημη Μαυριτανική ακρόπολη, στα ανάκτορα και τους κήπους της.

7. Η ΤΕΝΟΤΣΤΙΤΛΑΝ

Η Τενοτστιτλάν υπήρξε αρχικά ένα μικρό χωριουδάκι με καλαμένια καλύβια. Στη συνέχεια όμως εξελίχθηκε σε μια μεγάλη πόλη και επί 200 χρόνια ήταν η πρωτεύουσα της ισχυρής αυτοκρατορίας των Αζτέκων. Τα ερείπιά της βρίσκονται σήμερα κάτω από την πόλη του Μεξικού.
Ο ΑΕΤΟΣ Ο ΚΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΦΙΔΙ
Οι πρώτοι Αζτέκοι ήσαν κυνηγοί που περιπλανιόντουσαν στις ερήμους του βόρειου Μεξικού. Έπειτα, γύρω στο 1200 μετακινήθηκαν νότια, προς τη γόνιμη Κοιλάδα του Μεξικού. Σύμφωνα με το θρύλο, ο Θεός Ήλιος, ο Χουιτζιλοπότστλι, τους είπε να εγκατασταθούν εκεί όπου θα δουν έναν αετό καθισμένο σε κάκτο να κρατάει στα νύχια του ένα φίδι. Γύρω στο 1325, οι Αζτέκοι βρήκαν αυτό που ζητούσαν σ’ ένα ελώδες νησί της λίμνης Τεξκόκο. Εκεί έχτισαν ένα χωριό και το ονόμασαν Τενοτλά που σημαίνει “τόπος του αγκαθωτού φραγκόσυκου.
Η ΠΟΛΗ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΩΡΥΓΕΣ
Οι Αζτέκοι βάλθηκαν να παράγουν καλλιεργήσιμη γη μ’ ένα πρωτότυπο τρόπο. Επέκτειναν το νησί τους βγάζοντας λάσπη από το ρηχό βυθό της λίμνης και στοιβάζοντάς την επάνω σε σχεδίες από καλάμια. Σ αυτούς τους γόνιμους κήπους που επέπλεαν, φύτεψαν άφθονα λαχανικά ενώ προμηθεύονταν πόσιμο νερό με υδραγωγείο. Γύρω στο 1415 η Τενοτστιτλάν είχε εξελιχθεί σε μια μεγάλη πόλη με πέτρινα σπίτια, ναούς και ανάκτορα. Σαν τη σημερινή Βενετία ήταν μια πόλη από νησιά που τα σύνδεαν μεταξύ τους διώρυγες, ενώ υπερυψωμένοι δρόμοι εξασφάλιζαν την επικοινωνία με τη στεριά.
ΝΑΟΙ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ
Στην Τενοτστιτλάν θα πρέπει να κατοικούσαν 100.000 έως 500.000 άνθρωποι. Γύρω στο 1500 ήταν μάλλον η μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο. Στην τειχισμένη πλατεία υπήρχε μια πυραμίδα ύψους 30 μέτρων, με σκάλες που οδηγούσαν σε δυο ναούς. Ήσαν διακοσμημένοι με χαρακτικά και ζωγραφιές. Ο ένας ανήκε στο Χουιτζιλοπότστλι και ο άλλος στον Τλάλοκ, το Θεό της βροχής. Οι ιερείς θυσίαζαν ανθρώπους στους θεούς και τους έκοβαν τις καρδιές με λίθινα μαχαίρια.
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
Οι Ισπανοί που έφτασαν στην Αμερική κατά το δέκατο έκτο αιώνα εντυπωσιάστηκαν από τον πλούτο και την πολυτέλεια των Αζτέκων. Εξεπλάγησαν ακόμη από την καθαριότητα της πόλης. Οι δρόμοι σκουπίζονταν τακτικά και βάρκες απομάκρυναν τα σκουπίδια. Σύντομα οι Ισπανοί επιτεθήκαν. Ο Αζτέκος αυτοκράτορας Μοντεζούμα σκοτώθηκε και το 1521 η Τενοτστιτλάν καταστράφηκε. Αυτό ήταν το τέλος της αυτοκρατορίας των Αζτέκων. Η πόλη του Μεξικού, η μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο σήμερα, έχει χτιστεί επάνω στα ερείπια της δοξασμένης Τενοτστιτλάν.

ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ
ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΟΥ

[Ιωαννίδης Δημήτριος]

ΤΑ 7 ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ


1. "Το Γκραντ Κάνιον"

2. "Η Μεγάλη Υφαλογραμμή"

3. "Το Έβερεστ"

4. "Η Σαχάρα"

5. "Οι Καταρράκτες του Έιντζελ"

6. "Η σπηλιά του Σαραβάκ"

7. "Το Ηφαίστειο Μάουνα Λόα"


1. "ΤΟ ΓΚΡΑΝΤ ΚΑΝΙΟΝ"

Η τεράστια αυτή χαράδρα στην Αριζόνα των Η.Π.Α. είναι η μεγαλύτερη του κόσμου. Σε ορισμένα σημεία το βάθος της φτάνει τα 1600 μέτρα ενώ το μεγαλύτερο πλάτος της δεν ξεπερνά τα 29 χιλιόμετρα. Τη διασχίζει ο ποταμός Κολοράντο, που ξεκινά από τα Βραχώδη όρη και χύνεται στον Κόλπο του Μεξικού.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Το Γκραντ Κάνιον αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά θαύματα και διδάσκει πολλά στους επιστήμονες για την ιστορία του κόσμου. Έτσι, το 1919 ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός των Η.Π.Α. και το 1979 Τόπος Παγκόσμιας Κληρονομιάς, εξαιτίας της επιστημονικής του σημασίας.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΒΡΑΧΟΥΣ
Τα τοιχώματα του Γκραντ Κάνιον μας ταξιδεύουν εκατομμύρια χρόνια πίσω. Τα βράχια στο βάθος της χαράδρας έχουν ηλικία 2000 εκατομμυρίων ετών. Εκείνη τη εποχή αποτελούσαν τον πυθμένα ενός πανάρχαιου ωκεανού. Στη συνέχεια, και σε διάστημα εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών, εναποτέθηκαν επάνω τους στρώματα βράχων ψαμμίτη, αργιλικού σχιστόλιθου και ασβεστόλιθοι με διαφορετικούς χρωματισμούς.
Πριν από 60 εκατομμύρια χρόνια - αμέσως μετά την εποχή των δεινοσαύρων - δυο ποταμοί που διέσχιζαν τον πυθμένα, παρέσυραν τους βράχους και άνοιξαν μια χαράδρα. Στη συνέχεια οι ποταμοί ενώθηκαν, σχημάτισαν τον Κολοράντο και τα νερά απέκτησαν ακόμη μεγαλύτερη δύναμη για να παρασέρνουν τα αμμώδη χαλίκια και να βαθαίνουν τη χαράδρα.
Η ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΧΑΡΑΔΡΑΣ
Ενώ ο ποταμός έσκαβε την κοίτη του ανάμεσα στους βράχους, οι μετακινήσεις του φλοιού της Γης βάθυναν ακόμη περισσότερο τη χαράδρα. Το άνοιγμα διευρύνθηκε κι άλλο από τον καύσωνα του καλοκαιριού, τους ανέμους του χειμώνα, τον παγετό και τη βροχή. Έτσι σι άνθρωποι πίστευαν κάποτε πως το Γκραντ Κάνιον υπήρξε δημιούργημα σεισμού. Οι χρωματισμοί στα στρώματα των βράχων ποικίλλουν από το ανοιχτό κίτρινο έως το σκούρο κόκκινο και το Γκραντ Κάνιον παρουσιάζει μια εξαίσια όψη, μεταβαλλόμενη στο φως.
ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΕΙΣ
Η χαράδρα είναι τόσο βαθιά ώστε στο εσωτερικό της παρουσιάζονται διαφορετικοί τύποι κλίματος. Το χειμώνα τα υψηλότερα σημεία καλύπτονται από χιόνι. Το Νορθ Ριμ είναι η ψυχρότερη περιοχή. Εδώ το χιόνι φτάνει, κατά μέσο όρο, στα 3 μέτρα ύψος. Κι όμως, στο βάθος της χαράδρας ο ποταμός διασχίζει ένα τοπίο ζεστό και ερημικό.
Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΚΑΝΙΟΝ
Παρόλο που η χαράδρα δείχνει γυμνή, οι κλιματολογικές διακυμάνσεις διασφαλίζουν την επιβίωση σε πολλά είδη φυτών και ζώων. Υπάρχουν επάνω από 1000 είδη ανθοφόρων φυτών και τουλάχιστον 300 είδη πουλιών. Κοντά στις κορυφές φυτρώνουν ερυθρελάτες και λεύκες. Στο θερμότερο βάθος επικρατούν οι κάκτοι. Οι γκρίζες αλεπούδες και οι ραβδωτοί σκίουροι ζουν στα ψυχρότερα τοιχώματα της χαράδρας, ενώ οι μεφίτες, οι σαύρες και οι σκορπιοί προτιμούν τον ερημικό θαμνώνα του πυθμένα της χαράδρας.
ΟΙ ΓΗΓΕΝΕΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ
Οι πρώτοι άνθρωποι που αντίκρισαν το Γκραντ Κάνιον ήσαν οι γηγενείς Αμερικανοί, που έφτασαν εδώ πριν από 11000 χρόνια. Σήμερα, μια μικρή ζώνη της χαράδρας αποτελεί τον καταυλισμό των ολιγάριθμων Ινδιάνων Χαβασουπάι. Πρόκειται για κτηνοτρόφους και αγρότες που ζούσαν στις όχθες του Κολοράντο εδώ κι εκατοντάδες χρόνια.ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ

2. "Η ΜΕΓΑΛΗ ΥΦΑΛΟΓΡΑΜΜΗ"

Η Μεγάλη Υφαλογραμμή βρίσκεται στον Ειρηνικό Ωκεανό, έξω από τις ακτές της Κουίνσλαντ, στην Αυστραλία. Εκτείνεται σε μήκος 2027 χιλιομέτρων παράλληλα προς τις ακτές αποτελεί ένα φράγμα ανάμεσα στα ρηχά νερά της παραλίας και την ανοιχτή θάλασσα. Συνάμα, εφόσον τα κοράλλια ανήκουν στην οικογένεια των ζώων, η Μεγάλη Υφαλογραμμή αποτελεί το μεγαλύτερο ζωντανό κατασκεύασμα επάνω στη Γη.
ΠΩΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΟΡΑΛΛΙΟΓΕΝΕΙΣ ΥΦΑΛΟΓΡΑΜΜΕΣ
Πολλά κοράλλια μοιάζουν με φυτά και ως φυτά τα θεωρούσε κάποτε ο περισσότερος κόσμος. Αλλά στην πραγματικότητα είναι χρωματιστά ζωάκια που συγγενεύουν με τις θαλάσσιες ανεμώνες και τις μέδουσες. Μια υφαλογραμμή διαμορφώνεται από εκατομμύρια τέτοια πλάσματα, τους πολύποδες, που ζουν κατά παροικίες. Κάθε πολύποδας διαθέτει ένα μαλακό σώμα καλυμμένο από ένα σκληρό ασβεστολιθικό σκελετό. Όταν ο πολύποδας πεθαίνει, ο κυπελλοειδής σκελετός του παραμένει προσκολλημένος στα βράχια και επάνω του κολλάνε άλλοι πολύποδες. Έτσι αναπτύσσονται οι κοραλλιογενείς υφαλογραμμές.
Η ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΥΦΑΛΟΓΡΑΜΜΗ
Μέσα στο κοράλλι ζουν κάτι μικρά φυτά, οι άλγες. Για να αναπτυχθούν και να παράγουν τροφή για τον εαυτο τους και το κοράλλι χρειάζονται ηλιακό φως. Γι αυτό το λόγο οι υφαλογραμμές αναπτύσσονται σε ρηχά νερά. Οι άλγες επίσης προσφέρουν ένα μεγάλο μέρος του χρώματός τους στα κοράλλια.
Στη Μεγάλη Υφαλογραμμή υπάρχουν 400 είδη κοραλλιών με διαφορετικά σχήματα, μεγέθη και χρώματα. Στα εξωτερικά σημεία της υφαλογραμμής τα
κοράλλια είναι περισσότερο ελαστικά ώστε να αντέχουν στις πιέσεις των κυμάτων. Τα πιο ευαίσθητα κοράλλια βρίσκονται σε πιο ήρεμα νερά. Η υφαλογραμμή παρέχει προστασία, τροφή και οξυγόνο και σε άλλες μορφές ζωής: σε 1400 είδη ψαριών, σε καλαμάρια, χταπόδια και χιλιάδες είδη όστρακα, όπως και σε γιγάντια στρείδια.
ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΔΡΥΜΟΣ
Οι κοραλλιογενείς υφαλογραμμές ανήκουν στα σπανιότερα και ωραιότερα φυσικά δημιουργήματα επάνω στη Γη. Ο θεσμός του θαλάσσιου δρυμού παρέχει προστασία σε 2000 περίπου χιλιόμετρα της Μεγάλης Υφαλογραμμής. Σε ορισμένες ζώνες απαγορεύεται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα και σε άλλες επιτρέπονται οι επιστημονικές μελέτες και η ελεγχόμενη αλιεία. Τη Μεγάλη Υφαλογραμμή την επισκέπτονται πολυάριθμοι δύτες, κολυμβητές με μάσκες και περιηγητές με πλοία που διαθέτουν γυάλινα ύφαλα. Ο δρυμός προστατεύεται επίσης από τους συλλέκτες. Δεν επιτρέπεται σε κανένα να σπάσει ή να πάρει μαζί του κοράλλια.
ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ
Ανάμεσα στις διάφορες φυτικές και ζωικές μορφές της Μεγάλης Υφαλογραμμής υφίσταται μια ευαίσθητη ισορροπία, η οποία ανατρέπεται εύκολα. Κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1980, μεγάλα τμήματα της υφαλογραμμής καταβροχθίστηκαν από αγκαθωτούς αστερίες. Οι αστερίες πολλαπλασιάστηκαν ανεξέλεγκτα επειδή οι άνθρωποι απογύμνωσαν την υφαλογραμμή από τα όστρακα των θαλάσσιων σαλιγκαριών που τρώνε τους αστερίες. Τώρα οι αστερίες περιορίστηκαν αλλά θα χρειαστούν εκατοντάδες χρόνια προκειμένου να αποκατασταθούν οι βλάβες σε ορισμένα τμήματα της υφαλογραμμής.

3. "ΤΟ ΕΒΕΡΕΣΤ"

Το Έβερεστ είναι το υψηλότερο βουνό στον κόσμο. Αποτελεί μια από τις πολυάριθμες κορυφές της οροσειράς των Ιμαλαΐων, η οποία σχηματίζει ένα τόξο ανάμεσα στη βόρεια Ινδία και τη νότια Κίνα. Τα Ιμαλάια είναι η υψηλότερη οροσειρά του κόσμου και περισσότερες από 100 κορυφές της ξεπερνούν το ύψος των 7.300 μέτρων.
Η ΚΟΡΥΦΗ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ
Το όρος Έβερεστ βρίσκεται στα σύνορα του Νεπάλ και του Θιβέτ. Οι Θιβετιανοί το ονομάζουν Κομολόνγκμα, που σημαίνει θεά Μητέρα του Κόσμου, ενώ οι Ινδοί το αποκαλούν Σαμαρμάθα, δηλαδή υψηλότερο σημείο του ουρανού. Και τα δυο αυτά ονόματα αποκαλύπτουν τη σημασία του όμορφου βουνού για τους κατοίκους της περιοχής.
Η ΟΡΟΓΕΝΕΣΗ
Τα Ιμαλάια διαμορφώθηκαν πριν από εκατομμύρια χρόνια, όταν συγκρούστηκαν μεταξύ τους δυο τμήματα του εξωτερικού φλοιού της Γης. Ο εξωτερικός φλοιός της Γης αποτελείται από τεκτονικές πλάκες, που σχηματίζουν ένα γιγάντιο ψηφιδωτό. Τα ρεύματα των πυρακτωμένων βράχων κάτω από τον εξωτερικό φλοιό υποχρεώνουν τις τεκτονικές πλάκες να μετακινούνται. Πριν από 45 εκατομμύρια χρόνια η Ινδική πλάκα συγκρούστηκε με την Ευρασιατική. Οι άκρες τους συνέχισαν να πιέζονται μεταξύ τους, ώσπου οι πλάκες διαστρεβλώθηκαν και υψώθηκαν, με αποτέλεσμα να σχηματιστούν τα βουνά. Η ορογένεση των Ιμαλαΐων συνεχίζεται και σήμερα. Το όρος Έβερεστ κερδίζει κάθε χρόνο εκατοστά ύψος.
Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΒΕΡΕΣΤ
Οι Σέρπα ζουν στις κοιλάδες του Νεπάλ, ψηλά επάνω στα Ιμαλάια. Κατά παράδοση καλλιεργούν δημητριακά και τρέφουν βόδια και γιακ. Κατά τη δεκαετία του 1920, οι πρώτοι Ευρωπαίοι ορειβάτες προσέλαβαν Σέρπα ως αχθοφόρους για τη μεταφορά του εξοπλισμού τους. Όμως δεν έφτασαν στην κορυφή ενώ κατά τα επόμενα τριάντα χρόνια αρκετοί ορειβάτες σκοτώθηκαν. Το 1953, ο Έντμουντ Χίλαρι, ένας μελισσοκόμος από τη Νέα Ζηλανδία, και ο Τενζίνγκ Νοργκάι, ένας ορεσίβιος Σέρπα, κατάφεραν επιτέλους να φτάσουν πρώτοι έως την κορυφή του Έβερεστ. Από την ιστορική εκείνη μέρα κι έπειτα τους μιμήθηκαν και άλλοι ορειβάτες. Το 1992, για παράδειγμα, 32 ορειβάτες, από πέντε διαφορετικές αποστολές, ανέβηκαν την ίδια μέρα στην κορυφή.
Η ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΩΝ ΒΟΥΝΩΝ
Έως το 1856, οι άνθρωποι δε γνώριζαν ότι το υψηλότερο βουνό είναι το Έβερεστ. Τότε, ο Τζορτζ Έβερεστ, ένας Βρετανός αρχιτοπογράφος ηγήθηκε μιας αποστολής με σκοπό τη χαρτογράφηση των Ιμαλαϊων. Αρχικά οι τοπογράφοι ονόμασαν το μεγαλύτερο βουνό Κορυφή 15, αλλά αργότερα πήρε τιμητικά το όνομα του Έβερεστ. Οι πρόσφατες εκτιμήσεις υπολόγισαν το ύψος του σε 8.863 μέτρα.
Ο ΦΟΒΕΡΟΣ ΧΙΟΝΑΝΘΡΩΠΟΣ
Οι Σέρπα αναφέρουν ιστορίες σχετικά με ένα μεγαλόσωμο τριχωτό πλάσμα, το οποίο υποτίθεται ότι ζει επάνω στα βουνά. Τον αποκαλούν γιέτι, ή φοβερό χιονάνθρωπο. Λένε ότι μοιάζει με άνθρωπο και έχει ύψος επάνω από 2 μέτρα. Βρέθηκαν κάποιες τεράστιες πατημασιές, αλλά κανείς δεν απέδειξε ότι πράγματι το γιέτι υπάρχει. ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ

4. "Η ΣΑΧΑΡΑ"

Η Σαχάρα είναι η μεγαλύτερη έρημος στον κόσμο και καλύπτει επάνω από το ένα τέταρτο της αφρικανικής ηπείρου. Απλώνεται από τον Ατλαντικό ωκεανό στα δυτικά, έως την Ερυθρά Θάλασσα ανατολικά, σε μήκος 5.000 χιλιομέτρων. Από το βορρά έως το νότο, το μήκος της ξεπερνά τα 220 χιλιόμετρα, από τη Μεσόγειο Θάλασσα και την οροσειρά του Άτλαντα έως τη λίμνη Τσαντ. Σε κάθε έρημο βρέχει ελάχιστα ή και καθόλου. Αυτό σημαίνει πως η Σαχάρα είναι σχεδόν μόνιμα ξερή. Παράλληλα αποτελεί την περιοχή με τη μεγαλύτερη ηλιοφάνεια στον Κόσμο: κάπου 4300 ώρες το χρόνο. Έτσι παρόλο που καλύπτει τμήματα από δέκα διαφορετικά κράτη, ο πληθυσμός που κατοικεί εκεί δεν ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια.
ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΙ ΑΜΜΟΛΟΦΟΙ
Ορισμένα τμήματα της Σαχάρας καλύπτονται αποκλειστικά από μεταβαλλόμενους αμμόλοφους, διαμορφωμένους από τους ισχυρούς ανέμους της ερήμου. Οι μεγαλύτεροι αμμόλοφοι βρίσκονται στο αλγερινό τμήμα της Σαχάρας. Το ύψος τους φτάνει τα 465 μέτρα και ξεπερνά τον υψηλότερο ουρανοξύστη της Νέας Υόρκης.
Στην βραχώδη έρημο της Αλγερίας οι αμμοθύελλες έχουν διαμορφώσει τα εκπληκτικά αυτα σχήματα στα πετρώματα
ΤΑ ΒΡΑΧΩΔΗ ΟΡΗ
Συνήθως νομίζουμε πως οι έρημοι είναι τόποι ζεστοί γεμάτοι άμμο αλλά στην πραγματικότητα μόνο το ένα πέμπτο της Σαχάρας καλύπτεται από άμμο. Μερικά τμήματα της ερήμου είναι πετρώδεις πεδιάδες και άλλα βραχώδη υψίπεδα. Υπάρχουν επίσης πολυάριθμα βουνά, όπως το Τιμπέστι στο Τσαντ. Το ύψος τους φτάνε 3.415 μέτρα και συχνά εμφανίζεται χιόνι κορυφές τους.
ΟΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ
ΟΙ περισσότεροι κάτοικοι της Σαχάρας είναι νομάδες που μετακινούνται διαρκώς από τη μια όαση στην άλλη. Υπάρχουν κάπου 90 μεγάλες οάσεις, όπου οι άνθρωποι ζουν σε χωριά και καλλιεργούν δημητριακά. Οι περισσότερες όμως οάσεις είναι μικρές και δεν μπορούν να θρέψουν περισσότερες από μια ή δυο οικογένειες. Εδώ και αιώνες οι Τουαρέγκ των κεντρικών υψιπέδων είναι νομάδες που εκτρέφουν πρόβατα κατσίκια και καμήλες. Φορούν μακριές κελεμπίες κάλυμμα στο πρόσωπο. Το κάλυμμα τους προστατεύει από την άμμο αλλά και τα κακά πνεύματα, που μπορούν να μπουν, όπως πιστεύουν, από το στόμα τους. Αυτοαποκαλούνται Κελ Ταγκιλμάστ, που σημαίνει Λαός του Καλύμματος.
Η ΠΑΝΙΔΑ ΤΗΣ ΣΑΧΑΡΑΣ
Κατά τη διάρκεια της ημέρας η θερμοκρασία στη Σαχάρα φτάνει έως και τους 50 βαθ C. Αντίθετα, στη διάρκεια της νύχτας pέφτει κατακόρυφα και η έρημος παγώνει. Τα ζώα της ερήμου έχουν προσαρμοστεί σ’ αυτές τις απότομες μεταβολές θερμοκρασίας. Πολλά ζώα, όπως ο σκαντζόχοιρος και η αλεπού της ερήμου, χώνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας μέσα σε λαγούμια. Μόλις πέσει ο ήλιος βγαίνουν από τις τρύπες τους προκειμένου να αναζητήσουν την τροφή τους με τη δροσιά.
Η ΔΡΟΜΑΔΑ
Οι καμήλες είναι τα μεγαλύτερα ζώα της ερήμου, θαυμάσια προσαρμοσμένες στο ζεστό και ξηρό κλίμα. Μπορούν να επιβιώσουν ολόκληρες εβδομάδες χωρίς να πιουν νερό. Στις καμπούρες τους αποθηκεύουν λίπος που τους παρέχει πρόσθετη ενέργεια. Οι μακριές βλεφαρίδες προστατεύουν τα μάτια τους. Κλείνουν επίσης τα ρουθούνια τους για να μην εισπνέουν την άμμο. Η καμήλα της Σαχάρας λέγεται δρομάδα.

5. "ΟΙ ΚΑΤΑΡΡΑΧΤΕΣ ΤΟΥ ΕΪΝΤΖΕΛ"

Οι Καταρράκτες του Έιντζελ χύνονται από ύψος 979 μέτρων και βρίσκονται στα υψίπεδα της Γουιάνας στη Βενεζουέλα της Νότιας Αμερικής. Αποτελούν τους υψηλότερους καταρράκτες στον κόσμο. Στο σύνολο του μήκους τους ξεπερνούν κατά είκοσι φορές τους καταρράκτες του Νιαγάρα. Ο υψηλότερος καταρράκτης εδώ φτάνει τα 807 μέτρα κι είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο. Το νερό πέφτει σ’ έναν παραπόταμο του ποταμού Καράο, που με τη σειρά του χύνεται στον ποταμό Καρόνι. Ο Καρόνι είναι παραπόταμος του μεγάλου ποταμού Ορινόκο, που καταλήγει στον Ατλαντικό ωκεανό.
ΤΑ ΥΨΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΓΟΥΙΑΝΑΣ
Στα υψίπεδα αυτά αφθονούν τα οροπέδια, οι στρογγυλοί λόφοι, τα τραπεζοειδή όρη και οι στενές κοιλάδες. Απλώνονται από τη νοτιοανατολική Βενεζουέλα έως τη βόρεια Βραζιλία. Καλύπτονται από τροπικά δάση και μικρές ζώνες σαβάνας. ‘Ενα από το πολλά απομονωμένα οροπέδια είναι το λουγιάν Τεπούι. Οι στενές ρωγμές και οι μεγάλοι οχετοί του ψαμμίτη του οροπεδίου συλλέγουν τεράστιες ποσότητες βροχής. Το νερό ξεχειλίζει από την κορυφή του οροπεδίου και δημιουργεί τους καταρράκτες του Έιντζελ.
Η ΝΕΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ
Οι καταρράκτες “ανακαλύφθηκαν” στη δεκαετία του 1930, παρόλο που οι φυλές των Ινδιάνων της περιοχής τους γνώριζαν εδώ και αιώνες. Το 1935 ο Αμερικανός πιλότος Τζίμι Έιντζελ, πετούσε με το αεροπλάνο του στην περιοχή αναζητώντας χρυσάφι στους λόφους. Ξαφνικά είδε νερά να τρέχουν από το λουγιάν Τεπούι. Ο Έιντζελ διαπίστωσε πως αντίκριζε τους πιο μεγαλοπρεπείς καταρράκτες στον κόσμο.
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ
Ο Έιντζελ ξαναγύρισε στους καταρράκτες μαζί με τη γυναίκα του και έναν ορειβάτη. Προσγείωσε το αεροπλάνο του σ’ ένα τέλμα του οροπεδίου αλλά δεν κατάφερε να σκαρφαλώσει στην κορυφή του καταρράκτη ούτε να απογειωθεί. Επέστρεψε στη βάση του δυο εβδομάδες αργότερα με τα πόδια.
Κατά την περίοδο των βροχών οι καταρράκτες του Έιντζελ
βρίσκονται στο αποκορύφωμα της δύναμής τους. Συχνά η κορυφή καλύπτεται από σύννεφα και αφρούς νερού
Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα οι καταρράκτες το Έιντζελ, που πήραν το όνομα του τολμηρού πιλότου, μελετήθηκαν επιστημονικά. Μια αποστολή ανέβηκε το ρεύμα του ποταμού με μηχανοκίνητα κανό. Ο Τζίμι Έιντζελ είχε δίκιο: οι καταρράκτες αποδείχτηκαν οι μεγαλύτεροι στον κόσμο. Ο ίδιος σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα το 1956 και οι στάχτες του σκορπίστηκαν επάνω από τους καταρράκτες. Το αεροπλάνο της ανακάλυψης βρίσκεται σήμερα σ’ ένα μουσείο της Βενεζουέλας.
ΟΙ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ ΣΗΜΕΡΑ
Η περιοχή γύρω από τους καταρράκτες εξακολουθεί να καλύπτεται από πυκνή ζούγκλα και σαβάνα. Στην γειτονική Κανάιμα υπάρχουν τουριστικές εγκαταστάσεις και ξενοδοχείο. Αλλά για να δει κανείς τους καταρράκτες πρέπει να τους επισκεφτεί με πλοίο ή αεροπλάνο.
ΤΟ Ελ ΝΤΟΡΑΝΤΟ
Ορισμένοι άνθρωποι πιστεύουν ότι η μυθική πόλη το Ελ Ντοράντο βρίσκεται στα υψίπεδα της Γουιάνας. (θρύλος λέει ότι οι δρόμοι της ήταν στρωμένοι με χρυσάφι κι ότι ο ηγεμόνας της ήταν τόσο πλούσιος, ώστε κάθε πρωί κάλυπτε όλο του το κορμί με χρυσόσκονη. Πολλοί εξερευνητές προσπάθησαν να βρουν την πόλη αλλά απέτυχαν. Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι η πόλη αυτή δε υπήρξε ποτέ.

6. "Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΣΑΡΑΒΑΚ"

Ο μεγαλύτερος υπόγειος θάλαμος στον κόσμο ανακαλύφθηκε το 1980 στο νησί του Βόρνεο της νοτιοανατολικής Ασίας. Ανήκει σ’ ένα τεράστιο σύμπλεγμα από 43 ασβεστολιθικές σπηλιές στους πρόποδες του Γκουνούνγκ (βουνού) Άπι. Η σπηλιά αυτή θα μπορούσε να χωρέσει πολλά γήπεδα ποδοσφαίρου.
Η ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ
Το 1980, μια ομάδα εξερευνητών ερευνούσε ένα μακρύ υπόγειο πέρασμα, όταν ξαφνικά βρέθηκε σ’ έναν τεράστιο θάλαμο; Ήταν τόσο μεγάλος ώστε χρειάστηκαν 12 ώρες για να τον διερευνήσουν με τους φακούς τους σε όλο το μήκος του.
ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΩΝ ΣΠΗΛΑΙΩΝ
Οι σπηλαιολόγοι δεν άργησαν να αντιληφθούν πως είχαν ανακαλύψει τη μεγαλύτερη υπόγεια σπηλιά στον κόσμο. Η σπηλιά του Σαραβάκ έχει μήκος 700 μέτρα και πλάτος 300 μέτρα. Το ύψος της οροφής κυμαίνεται από 70 έως 120 μέτρα. Μετά το σπήλαιο του Σαραβάκ, οι εξερευνητές χαρτογράφησαν και πολλές άλλες σπηλιές του συμπλέγματος, το οποίο εκτείνεται σε περισσότερα από 200 χιλιόμετρα κάτω από το βουνό, Ένας υπόγειος διάδρομος μήκους 75 χιλιομέτρων, συνδέει τη Σπηλιά του Καθαρού Νερού, που τη διατρέχει ένας ρηχός ποταμός, με τη Σπηλιά των Ανέμων. Σήμερα οι τουρίστες μπορούν να επισκεφτούν πολλές από τις σπηλιές.
ΠΩΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΘΗΚΑΝ ΤΑ ΣΠΗΛΑΙΑ
Το Βόρνεο βρίσκεται στον Ισημερινό, όπου επικρατεί πάντοτε ζέστη. Βρέχει όλο το χρόνο, προπάντων κατά την εποχή των μουσώνων, από τον Οκτώβριο έως το Μάρτιο. Εδώ και εκατομμύρια χρόνια, τα νερά της βροχής συγκεντρώνονταν σ’ έναν τεράστιο αυχένα, κάτω από τις πλαγιές του Γκουνούνγκ Άπι. Ο αυχένας αποτελείται από ασβεστόλιθο, ένα πολύ μαλακό πέτρωμα. Το ασθενικό οξύ που περιέχεται στο βρόχινο νερό έλιωσε τον ασβεστόλιθο και διαμόρφωσε τα σπήλαια κάτω από το βουνό.
ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ
Η πολιτεία του Σαραβάκ, στο βορειοδυτικό Βόρνεο, ανήκει στη Μαλαισία. Σήμερα, όλη η περιοχή, μαζί με τα σπήλαια, έχει αναγνωριστεί ως εθνικός δρυμός. Εδώ ζουν πολυάριθμα ζώα, κι ανάμεσά τους τα μικρότερα θηλαστικά του κόσμου - τα εντομοφάγα ποντίκια νάνοι.
ΤΑ ΒΟΥΝΑ
Το ασβεστολιθικό βουνό Γκουνούνγκ Άπι φτάνει σε ύψος 1750 μέτρων. Βρίσκεται κοντά στο Τ’κουνού’γκ Μούλου, τη δεύτερη σε ύψος κορυφή του Σαραβάκ, που έδωσε και το όνομά του στον εθνικό δρυμό. Το Γκουνούνγκ Μούλου, με ύψος 2.377 μέτρα, ανήκει σε μια οροσειρά από ψαμμίτη και σχιστόλιθο. Και το Άπι και το Μούλου έχουν ηλικία 5 εκατομμυρίων ετών.
Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ
Παρόλο που μέσα στις σπηλιές του Γκουνούνγκ Άπι επικρατεί μόνιμο σκοτάδι, υγρασία και ψύχος, υπάρχουν ορισμένα πλάσματα που έχουν επιλέξει να ζουν εκεί. Πολλά από αυτά είναι σχεδόν άχρωμα. Πρόκειται για δηλητηριώδεις σκορπιούς, ημιδιαφανή καβούρια, τυφλές αράχνες και λευκά φίδια, Παροικίες νυχτερίδων κρέμονται από τις οροφές στη διάρκεια της ημέρας και πετούν τη νύχτα αναζητώντας την τροφή τους. Ορισμένες σαύρες φωλιάζουν επίσης στις σπηλιές.

7. "ΤΟ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ ΜΑΟΥΝΑ ΛΟΑ"

Το Μάουνα Λόα, που σημαίνει “Μακρύ Βουνό” είναι το μεγαλύτερο ενεργό ηφαίστειο στον κόσμο. Οι μεγάλες του πλαγιές καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος από το νησί της Χαβάης και το ύψος του φτάνει τα 4170 μέτρα επάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο κρατήρας του ηφαιστείου, που ονομάζεται Μοκουαβέοβεο, καλύπτει 10 τετραγωνικά χιλιόμετρα και έχει βάθος 180 μέτρα. Το τεράστιο αυτό ηφαίστειο μπορεί να εκραγεί οποιαδήποτε στιγμή. Η τελευταία μεγάλη έκρηξη συνέβη το 1984, ενώ το 1988 ολόκληρο το Μάουνα Λόα μούγκρισε δυνατά.
ΤΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΓΕΝΗ ΝΗΣΙΑ
Το Μάουνα Λόα είναι το ένα από τα δυο ενεργά ηφαίστεια της Χαβάης, η οποία αποτελεί το μεγαλύτερο νησιωτικό συγκρότημα στο βόρειο Ειρηνικό ωκεανό. Τα υπόλοιπα νησιά του συγκροτήματος είναι κορυφές παλιών σβησμένων ηφαιστείων.
ΕΝΑ ΝΕΟ ΝΗΣΙ
Όλα τα νησιωτικά ηφαίστεια της Χαβάης διαμορφώθηκαν με τον ίδιο τρόπο. Ο πυθμένας του ωκεανού μετακινείται αργά επάνω στο πυρακτωμένο μανδύα της Γης, που περιέχει λιωμένα πετρώματα. Από τα ορύγματα ξεπηδάει λάβα επάνω στο θαλάσσιο πυθμένα. Στο πέρασμα χιλιάδων χρόνων τα διαδοχικά στρώματα της λάβας σχηματίζουν ένα υποθαλάσσιο βουνό με μακριές πλαγιές. Αυτό το είδος ηφαίστειου ονομάζεται ασπίδα, εξαιτίας του σχήματός του. Το Μάουνα Λόα διαμορφώθηκε μ’ αυτό τον τρόπο και συνέχισε να μεγαλώνει ώσπου ξεπήδησε από τη θάλασσα, κάπου πριν από 500.000 χιλιάδες χρόνια.
ΕΝΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΟ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ
Το ύψος του Μάουνα Λόα ξεπερνά τα 9000 μέτρα, εάν μετρηθεί από τον πυθμένα του ωκεανού. Είναι δηλαδή υψηλότερο από το Έβερεστ. Ωστόσο οι επιστήμονες πιστεύουν ότι βρίσκεται κοντά στο τέλος της ανάπτυξής του. Κάθε χρόνο μετακινείται κατά 10 εκατοστά πέρα από το θερμό όρυγμα.
Εκεί κοντά βρίσκεται ένα νεότερο ενεργό ηφαίστειο, το Κιλαουέα, κι ένα τρίτο, το Λοΐχι, αναπτύσσεται κάτω από τη θάλασσα, στα νότια. Συνήθως μπορεί κανείς να παρατηρήσει ακίνδυνα τις μόνιμες αλλά λιγότερο ισχυρές εκρήξεις του Κιλαουέα.
Η ΕΚΡΗΞΗ
Κατά μέσο όρο, το Μάουνα Λόα εκρήγνυται κάθε τέσσερα χρόνια. Το 1935, μια μεγάλη έκρηξη, δημιούργησε ένα ποτάμι λάβας που ξεχύθηκε προς τη μεγαλύτερη πόλη του νησιού, το Χίλο, κάπου 50 χιλιόμετρα μακριά. Η πολεμική αεροπορία των Η.Π.Α. βομβάρδισε την κοίτη της λάβας προκειμένου να διαφυλάξει την πόλη. Το 1950, μία ρωγμή μήκους 20 χιλιομέτρων ξέβρασε κι άλλη λάβα. Συνέχισε να χύνεται για 23 ημέρες και κατέστρεψε ένα μικρό χωριό. Μια άλλη έκρηξη το 1984, απείλησε και πάλι τους κατοίκους του Χίλο. Αυτή τη φορά η λάβα της πρώτης ημέρας κάλυψε μια διαδρομή 15 χιλιομέτρων. Ο πυρακτωμένος ποταμός άλλαξε πορεία λίγο πιο έξω από την πόλη.
Η ΖΩΗ ΜΕ ΤΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ
Το Μάουνα Λόα αποτελεί ένα μεγαλειώδες παράδειγμα της φυσικής δύναμης της Γης. Δεν μπορούμε να εμποδίσουμε τις εκρήξεις των ηφαιστείων αλλά μπορούμε να μάθουμε περισσότερα γι’ αυτά και να πάρουμε τα μέτρα μας για τις επικίνδυνες καταστάσεις. Στη Χαβάη έχουν χτιστεί φράγματα που εκτρέπουν τη ροή της λάβας από τα χωριά. Επιπλέον οι επιστήμονες καταβάλλουν προσπάθειες προκειμένου να προβλέπουν έγκαιρα το χρόνο των εκρήξεων.

ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ
ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΟΥ

[Ιωαννίδης Δημήτριος]

ΟΙ 7 ΣΟΦΟΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Όταν οι Μυθικοί και ηρωικοί χρόνοι, άρχισαν να παραχωρούν την θέση τους στους Ιστορικού χρόνους της Αρχαίας Ελλάδας και όλα τα μυθεύματα και τα πλάσματα της φαντασίας, που διαπαιδαγωγούσαν μέχρι τότε τους Λαούς, άρχισαν να υποχωρούν μπροστά στην πραγματικότητα και την κρίση.
Ανάμεσα στον Ζ΄. και Στ΄. αιώνα π. Χ., γεννήθηκαν και άκμασαν συγχρόνως, οι 7 Σοφοί της Αρχαιότητας.
Είναι η εποχή που ο υμνούμενος μέχρι τότε βίος των Ηρώων και Ημιθέων, αρχίζει να χάνει σιγά – σιγά την αίγλη του και βίος θετικότερος και
πραγματικότερος, να διαλύει την γοητεία των θρύλων.
Ο έμμετρος λόγος, παραχωρεί την θέση του στον πεζό. Το πνεύμα, επικρατεί της ύλης και η βάναυση σωματική ρώμη, κάμπτεται μπροστά στην παιδεία και τον ορθολογισμό.
Με άλλα λόγια, είναι η εποχή ενός επαναστατικού εκπολιτισμού της Ελλάδας, ο οποίος συντέλεσε στην πρώτη πνευματική αφύπνιση του ανθρώπου, στην οποία τεράστιο ρόλο, έπαιξαν οι 7 Σοφοί.
Είναι τόσο μεγάλος ο θαυμασμός των Αρχαίων Ελλήνων, για τους Σοφούς αυτούς άνδρες, ώστε ο Πίνδαρος, αυτός ο μεγάλος λυρικός ποιητής της Αρχαιότητας
( 522 π. Χ. ), δεν τους θεωρεί γέννημα ανθρώπων, αλλά τους δέχεται σαν γιούς του Ήλιου, που με την ίδια με αυτόν ακτινοβολία, φώτισαν την ανθρωπότητα και την καθοδήγησαν στον δρόμο του καθήκοντος και της αρετής.
Και είναι πράγματι τόσο μεγάλη η επίδραση που είχε στους μεταγενέστερους η Θείας έμπνευσης βραχύλογη διδασκαλία τους, ώστε να αποτελέσει σταθμό, για την περαιτέρω πνευματική εξέλιξη και διάπλαση, του χαρακτήρα των ανθρώπων και να θεωρείται ακόμα και σήμερα, έπειτα από 28 σχεδόν αιώνες, σαν η πρώτη πνευματική πηγή, από την οποία ξεπήδησε η αληθινή έννοια του δικαίου, της ισότητας και της ηθικής.
Τα υπέροχα γνωμικά τους, τα οποία ο Παυσανίας ονομάζει « ωφελήματα » για τον ανθρώπινο βίο, οι Αρχαίοι τα έγραψαν στο τέμενος του Απόλλωνα στους Δελφούς, για να παραμείνουν εκεί για πάντα, σαν μόνιμα και αιώνια σύμβολα του Κώδικα της Ηθικής Δεοντολογίας «…Εν δε τω προνάω τω εν Δελφοίς,
γεγραμμένα εστίν ωφελήματα ανθρώποις ες βίον, γράφη δε υπό ανδρών ούς γενέ-σθαι Σοφούς, λέγουσιν Έλληνες.
Υπάρχει το 60ο Επίγραμμα, του Αντίπατρου Σιδωνίου, που λέει :
« Επτά Σοφών ερέω κατ’ έπος πόλιν, σύνομα, φωνήν.
Μέτρον μέν Κλεόβουλος ο Λίνδιος είπεν άριστον.
Χίλων δ’ εν κοίλη Λακεδαίμονι, γνώθι σεαυτόν.
Ός δε Κόρινθον έναιε, χόλου κρατέειν Περίανδρος.
Πιττακός ουδέν άγαν, ός εήν γένος εκ Μυτιλήνης.
Τέρμα δ’ οράν βιότοιο, Σόλων Ιεραίς εν Αθήναις.
Τους πλέονας κακίους δε Βίας απέφηνε Πριηνεύς.
Εγγύην φεύγειν Θαλής Μιλήσιος ηύδα ».

Το οποίον μεταφραζόμενο, σημαίνει τα εξής :

« Θα μνημονεύσω σύντομα, το όνομα, την Πατρίδα και από ένα Γνωμικό των επτά Σοφών :
Ο μέν Κλεόβουλος ο Λίνδιος, είπεν ότι κάθε τι που γίνεται με μέτρο, είναι και το καλύτερο.
Ο Χείλων δε εις την κοίλην Λακεδαίμονα, το Γνώθι σαυτόν.
Ο Περίανδρος που εδόξασε την Κόρινθο, ότι πρέπει να συγκρατείς το θυμό σου.
Ο Πιττακός που καταγόταν από την Μυτιλήνη, να μην είσαι σε τίποταα υπερβολικός.
Ο Σόλων από την Ιερή Αθήνα, ότι πρέπει πάντοτε να βλέπεις, που θα είναι το τέλος της ζωής σου.
Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι κακοί, είπε ο Βίας ο Πριηνεύς, και
Να αποφεύγεις την εγγύηση, ο Θαλής ο Μιλήσιος ».

Ας δούμε τώρα τα κυριότερα Γνωμικά, κάθε Σοφού ξεχωριστά και αμέσως την μετάφρασή τους :

ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ Ο ΛΙΝΔΙΟΣ

« Ευδαιμονίαν Άρχοντος νομίζειν ει μηδενί πιστεύοι των συνόντων ».
Να θεωρείτε ως ευτυχή τον Άρχοντα εκείνον, ο οποίος δεν έχει εμπιστοσύνη σε κανέναν απ’ αυτούς που τον περιβάλλουν.
« Ευπορούντα μη υπερήφανον είναι, απορούντα μη ταπεινοώσεται ».
Όταν είσαι πλούσιος να μην είσαι υπερήφανος, όταν δε είσαι φτωχός να μην ταπεινώνεσαι.
« Όταν τις εξίη της οικίας ζητείτω, πρότερον τι μέλλει πράσσειν και όταν εισέλθη πάλιν ζητείτω τι έπραξε ».
Όταν κάποιος εξέρχεται από το σπίτι του, ας εξετάζει τι πρόκειται να κάνει και όταν εισέλθει πάλι, ας εξετάζει τι έκανε.
« Οψιμανθή είναι μάλλον ή αμαθή ».
Καλλίτερα να μαθαίνεις έστω και αργά, παρά να παραμένεις αμαθής.
« Αρετής οικείον είναι, κακίας αλλότριον ».
Γνώρισμα της αρετής είναι, κάθε τι που είναι ξένο στην κακία.
« Λόγων τε πλήθος. Αλλ’ ο καιρός αρκέσει ».
Από λόγια υπάρχουν πλήθος. Αλλά ο καιρός θα δείξει.
« Γυναικί μη φιλοφρονείσθαι, μηδενί μάχεσθαι, αλλοτρίων παρόντων. Το μέν γάρ άνοιαν, το δε μανίαν σημαίνει ».
Προς την γυναίκα σου μπροστά σε ξένους, ούτε πολλές φιλοφρονήσεις να της κάμεις, ούτε να είσαι εριστικός μαζί της. Γιατί το μέν πρώτο φανερώνει μωρία, το δε δεύτερο παραφροσύνη.
« Βία μηδέν πράττειν ».
Τίποτα μην κάνεις με την βία.
« Μη ματαίως άχαρις γινέσθω ».
Να μην γίνεσαι δυσάρεστος χωρίς λόγια.
« Έχθραν διαλύειν ».
Να διαλύεις την έχθρα που έχεις με κάποιον.
« Δεί παιδεύεσθαι και τας παρθένους ».
Πρέπει να μορφώνονται και τα κορίτσια.
« Τον του δήμου εχθρόν πολέμιον νομίζειν ».
Τον εχθρό του λαού, να τον θεωρείς και δικό σου εχθρό.
« Φρόνει το κεδνόν ».
Να σκέφτεσαι κάτι πολύτιμο ( κάτι που ν’ αξίζει ).

ΧΙΛΩΝ Ο ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΣ

« Ατυχούντα μη επιγελάν ».
Εκείνον που ατύχησε, να μην τον περιγελάμε.
« Γνώθι σ’ αυτόν ».
Να γνωρίζεις τον εαυτό σου.
« Χαλεπώτατον το γνώσκειν εαυτόν. Πολλά γάρ υπό φιλουτίας έκαστον εαυτώ προστιθέναι ».
Δυσκολότατο είναι να γνωρίσει κανείς τον εαυτό του. Διότι κάθε ένας, λόγω του εγωι-σμού του, προσθέτει πολλά καλά ( που δεν τα έχει ) στο άτομό του.
« Κάλλιστον είναι βασιλέα, τον μη μόνον του φοβερόν είναι φροντίζοντα ».
Πάρα πολύ κακός είναι ο βασιλιάς εκείνος, ο οποίος φροντίζει να μην προξενεί μόνο φόβο.
« Τον Άρχοντα χρήναι μηδέν φρονείν θνητόν, αλλά πάντ’ αθάνατα ».
Ο Άρχων, πρέπει τίποτα να μην σκέπτεται σαν θνητός, αλλά σαν αθάνατος.
« Τον τεθνηκότα μη κακολογείν ».
Εκείνον που έχει πεθάνει, να μην τον κακολογείς.
« Ζημίαν αιρείσθαι μάλλον, ή κέρδος αισχρόν, Η μέν άπαξ ελύπησε. Το δε διά παντός ».
Να προτιμάς την ζημιά, από το αισχρό κέρδος. Γιατί η μέν ζημιά, μια φορά προξενεί λύπη, ενώ το τέτοιου είδους κέρδος, σε λυπεί συνεχώς.
« Γλώττης κρατείν και μάλιστα εν συμποσίω ».
Να συγκρατείς την γλώσσα σου και πρό πάντων σε συμπόσια.
« Μη προτρεχέτω η γλώττα της διανοίας ».
Να μην προτρέχει η γλώσσα της σκέψης.
« Εν λιθίναις ακόναις ο χρυσός εξετάζεται, διδούς βάσανον φανεράν. Εν δε χρυσώ, ανδρών αγαθών τε κακών τε νούς έδωκ’ έλεγχον ».
Ο χρυσός ελέγχεται πάνω σε πέτρινα ακόνια, δίνοντας έτσι απόδειξη της γνησιότητάς του. Πάνω όμως στον χρυσό, η λογική ελέγχει τον χαρακτήρα των καλών και των κακών ανθρώπων.
« Χρόνου φείδου ».
Να κάνεις οικονομία στον χρόνο σου.

ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΣ Ο ΚΟΡΙΝΘΙΟΣ

« Τους μέλλοντας ασφαλώς τυραννήσειν, δεί τη ευνοία δορυφορείσθαι και μη τοις όπλοις ».
Εκείνοι που θέλουν να διατηρήσουν με βεβαιότητα την εξουσία, πρέπει να μην την επιβάλλουν με την βία, αλλά με την καλοσύνη.
« Τον κατ’ ανάγκην Άρχοντα και το εκουσίως αποστήναι, κίνδυνον φέρει».
Σ’ εκείνον που κυβερνά με την βία και η εκούσια ακόμη απομάκρυνσή του από την αρχή, περιέχει κινδύνους.
« Κέρδος αισχρόν, βαρύ κειμήλιον ».
Το ανήθικο κέρδος, είναι βαρειά κληρονομιά.
« Λοιδόρει ως ταχύ φίλος εσόμενος ».
Όταν κατηγορείς κάποιον, να το κάνεις σαν να πρόκειται σύντομα να γίνεις φίλος του.
« Ελευθερία εστί, αγαθή συνείδησις ».
Ελευθερία είναι η ήρεμη συνείδηση.
« Καιρόν πρόσμενε ».
Περίμενε τον κατάλληλο καιρό.
« Φίλοις ευτυχούσι και ατυχούσιν ο αυτός ίσθι ».
Στους φίλους να συμπεριφέρεσαι το ίδιο και αν ευτυχούν και αν δυστυχούν.
« Αληθείας έχου ».
Να λές την αλήθεια.
« Θνητά φρόνει ».
Να σκέφτεσαι όπως αρμόζει σε θνητούς.
« Σ’ αυτού μη αμέλει ».
Να μην παραμελείς τον εαυτό σου.
« Δυστυχών, κρύπτε, ίνα μη τους εχθρούς ευφρανής ».
Όταν δυστυχείς, απόκρυβε την δυστυχία σου, για να μην ευχαριστήσεις τους εχθρούς
Σου.
« Έριν μίσει ».
Να μισείς τις φιλονικίες.
« Μελέτα το πάν ».
Να ερευνάς τα πάντα.
« Χάριν απόδος ».
Να ανταποδίδεις μια χάρη που σου έκαναν.
« Ευεργέτας τίμα ».
Να τιμάς τους ευεργέτες σου.
« Λόγων απορρήτων εκφοράς μη ποιού ».
Να μην αποκαλύπτεις μυστικά λόγια.
« Μη επί παντί λυπού ».
Να μην λυπάσαι για το κάθε τι.
« Αμαρτών μεταβουλεύου ».
Εάν κάνεις κάποιο σφάλμα, να το αναγνωρίζεις και να μετανοείς.
« Φθονέεσθαι κρέσσον εστίν ή οικτείρεσθαι ».
Είναι καλύτερα να σε φθονούν, παρά να σε λυπούνται.
« Θνήσκε υπέρ Πατρίδος ».
Να πεθαίνεις για την Πατρίδα σου.
« Χόλου κρατέειν ».
Να κυριαρχείς του θυμού σου.
« Επισφαλής προπέτεια ».
Η απερίσκεπτη βιασύνη, είναι επικίνδυνη.
« Ικέτας ελέει ».
Να συγχωρείς αυτούς που σε παρακαλούν.
« Διαβολήν μίσει ».
Να μισείς τις διαβολές.
« Σοφοίς χρώ ».
Να συναναστρέφεσαι τους Σοφούς.
« Μη μόνον τους αμαρτάνοντας κόλαζε, αλλά και τους μέλλοντας κώλυε ».
Να μην αρκείσαι στο να τιμωρείς αυτούς που διαπράττουν σφάλματα, αλλά να εμποδίζεις και εκείνους που πρόκειται να το κάνουν.
« Ό αν ομολογήσης, διατήρει ».
Εκείνο για το οποίο θα συμφωνήσεις, να το διαφυλάττεις ( να κρατάς δηλαδή τον λόγο σου ).

ΠΙΤΤΑΚΟΣ Ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ

« Ατυχίαν μη ονειδίζειν, νέμεσιν αιδούμενον ».
Την ατυχία να μην την κοροϊδεύεις, σεβόμενος την Θεία δικαιοσύνη.
« Σωφροσύνην φιλείν ».
Να αγαπάς την σωφροσύνη.
« Ουδέν άγαν ».
Τίποτα μην κάνεις σε μεγάλο βαθμό.
« Αρχή άνδρα δείκνυσιν ».
Η εξουσία δείχνει τον άνδρα.
« Άρχων, κόσμει σ’ αυτόν ».
Όταν κυβερνάς, να στολίζεσαι ( με αρετές ).
« Τους υπηκόους ο Άρχων, παρασκευάσειε φοβείσθαι μη αυτόν αλλ’ υπέρ αυτού ».
Ο Άρχων, πρέπει να κάνει τους υπηκόους του, να φοβούνται όχι αυτόν, αλλά μήπως αυτός πάθει τίποτα.
« Κρατίστην είναι η Δημοκρατία εκείνη, όπου τοις πονηροίς ουκ έξεστιν άρχειν και τοις αγαθοίς, ουκ έξεστιν μη άρχειν ».
Ισχυρότατη είναι η Δημοκρατία εκείνη, όπου στους μέν πονηρούς, δεν επιτρέπεται να κυβερνούν, στους δε καλούς, δεν επιτρέπεται να μην κυβερνούν.
« Άργος μη ίσθι, μηδ’ αν πλουτής ».
Μην μένεις χωρίς εργασία, ακόμα και αν είσαι πλούσιος.
« Ανάγκα δ’ ουδέ Θεοί μάχονται ».
Εναντίον της ανάγκης, ούτε και οι Θεοί μπορούν να δώσουν μάχη.
« Χαλεπόν το εύ γνώναι ».
Είναι δύσκολο πράγμα, να ξέρεις τι είναι σωστό.
« Μη πάσι πίστευε ».
Να μην πιστεύεις σε όλους.
« Φοβού τα αισχρά ».
Να φοβάσαι αυτό που είναι ανήθικο.
« Κάτοπτρον είδους χαλκός εστίν, οίνος δε νού ».
Ο χαλκός είναι καθρέφτης του προσώπου, το κρασί του μυαλού.
« Δίδασκε και μάνθανε το άμεινον ».
Να διδάσκεις και να μαθαίνεις, ότι είναι το καλύτερο.
« Μη πλούτει κακώς ».
Να μην αποκτάς πλούτη με κακό τρόπο.

ΣΟΛΩΝ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ

« Άρχεσθαι μαθών, άρχειν επιστήση ».
Αν μάθεις πρώτα να κυβερνάς τον εαυτό σου, θα μάθεις και να κυβερνάς τους άλλους.
« Μετριώτερον Άρχοντα ποιεί και τύραννον επιεικέστερον, ο πείθων ως άμεινον είη, το μη άρχειν ή το άρχειν ».
Μετριοπαθέστατο κάνει τον Άρχοντα και επιεικέστερο τον τύραννο, εκείνος που θα μπορούσε να τους πείσει, ότι προτιμότερο θα ήταν να μην κυβερνούν, παρά να κυβερνούν.
« Ανδρών δ’ εκ μεγάλων, πόλις όλλυται ».
Η Πατρίδα, από τους μεγάλους άνδρες καταστρέφεται.
« Ο των περισσών ζήλος, ευθύς ακολουθεί και συνοικίζεται τη χρεία των αναγκαίων ».
Η σφοδρή επιθυμία για την απόκτηση περιττών πραγμάτων, ακολουθεί ευθύς αμέσως, μετά την απόκτηση των αναγκαίων.
« Μηδένα πρό του τέλους μακάριζε ».
Κανένα να μην καλοτυχίζεις, πρίν να δείς το τέλος της ζωής του.
« Χρώ τοις Θεοίς ».
Να χρησιμοποιείς ( να επικαλείσαι ) τους Θεούς.
« Πάντη δ’ αθανάτων, αφανής νόος ανθρώποισιν ».
Η σκέψη των αθάνατων Θεών, είναι ανεξερεύνητη από τους ανθρώπους.
« Το Θείον φθονερόν και ταραχώδες ».
Οι Θεοί είναι γεμάτοι φθόνο και δημιουργούν ταραχές.
« Τον λόγον, είδωλον είναι των έργων ».
Ο λόγος, είναι η εικόνα των έργων.
« Όσον εν πολέμω δύναται σίδηρος, τοσούτον εν Πολιτεία, λόγος εύ έχων ισχύει ».
Όση δύναμη έχει στον πόλεμο ο σίδηρος, άλλη τόση δύναμη, έχει στην Πολιτεία ο λόγος.
« Τοις σ’ εαυτού πράος ίσθι ».
Στους δικούς σου ανθρώπους, να είσαι πράος.
« Γηράσκων δ’ αεί, πολλά διδασκόμενος ».
Γηράσκω συνεχώς και πάντοτε μαθαίνοντας.
« Τα σπουδαία μελέτα ».
Να μελετάς, ότι αξίζει να μελετηθεί.
« Άργμασιν εν μεγάλοις, πάσιν αδείν χαλεπόν ».
Σε μεγάλα έργα, είναι δύσκολο να είναι όλοι ευχαριστημένοι.
« Συμβούλευε μη τα ήδιστα, αλλά τα βέλτιστα ».
Να συμβουλεύεις όχι τα πιο ευχάριστα, αλλά τα πιο ωφέλιμα.
« Φίλου; Μη ταχύ κτώ, ους δ’ αν κτήση, μη ταχύ αποδοκίμαζε ».
Φίλους, να μην αποκτάς σύντομα, εκείνους όμως που θα αποκτήσεις, να μην τους αποδοκιμάζεις εύκολα.
« Μη ψεύδου, αλλ’ αλήθευε ».
Να μην λές ψέματα, αλλά την αλήθεια.

ΒΙΑΣ Ο ΠΡΙΗΝΕΥΣ

« Οι αγαθοί ευαπάτητος ».
Οι καλοί, εύκολα εξαπατώνται.
« Μήτε ευήθης ίσθι, μήτε κακοήθης ».
Ούτε αγαθιάρης να είσαι, ούτε κακοήθης.
« Ό αν έλη, βεβαίως τηρών διάμενε ».
Εκείνο το οποίο ήθελες εκλέξει να κάνεις, συνέχισέ το σταθερά.
« Βραδέως εγχείρει τοις πραττομένοις. Εγχειρίσας δε πράττε βεβαίως ».
Να επιχειρείς αργά ( και κατόπιν σκέψεως ) αυτά τα οποία πρόκειται να κάνεις. Όταν όμως τα ξεκινήσεις, να ενεργείς με αποφασιστικότητα.
« Βραδέως εγχείρει, ό δ’ αν άρξη διαβεβαιού ».
Να επιχειρείς κάτι, χωρίς να βιάζεσαι. Εκείνο όμως που θα αρχίσεις να κάνεις, να το παρακολουθείς ότι θα γίνει.
« Ατυχή είναι τον ατυχίαν μη φέροντα ».
Ατυχής είναι εκείνος, που δεν μπορεί να υποφέρει την ατυχία.
« Το γνώθι σ’ αυτόν χρήσιμον εις νουθεσίαν των αλαζόνων, οι υπέρ την εαυτών δύναμιν φλυαρούσιν ».
Το να γνωρίσει κανείς τον εαυτό του, είναι ωφέλιμο στους αλαζόνες, οι οποίοι φλυαρούν υπερβάλλοντες την δύναμή τους.
« Αφροσύνην μη προσδέχου ».
Την αφροσύνη, να μην την παραδέχεσαι.
« Φρόνησιν αγάπα ».
Να αγαπάς τη σύνεση.
« Δοκεί ένδοξος γενέσθαι και Βασιλεύς και Τύραννος, ει τρόποις χρώτο τοις νόμοις της Πατρίδος ».
Είναι φανερό, ότι θα γινόταν ένδοξος και Βασιλεύς και Τύραννος, εάν συμπεριφερόταν, σύμφωνα με τους νόμους της Πατρίδας.
« Άρχεσθαι μαθών, άρχειν επιστήση ».
Αν μάθεις πρώτα να κυβερνιέσαι, θα μάθεις και να κυβερνάς.
« Κρατίστην είναι Δημοκρατίαν, εν ή πάντες ως τύραννον φοβούνται τον νόμον ».
Η πλέον καλή απ’ όλες τις Δημοκρατίες, είναι εκείνη στην οποία όλοι φοβούνται το νόμο σαν τύραννο.
« Τι γλυκύ ανθρώποις ; Ελπίς ».
Τι είναι γλυκό στους ανθρώπους ; Η ελπίδα.
« Ανάξιον άνδρα, μη επαίνει διά πλούτον ».
Τον ανάξιο άνδρα, μην τον επαινείς για τα πλούτη του.
« Νόσος ψυχής, το των αδυνάτων εράν ».
Είναι αρρώστια της ψυχής, το να επιθυμεί κανείς τα αδύνατα.
« Των θανάτων κακός εστίν ο από των νόμων επαγόμενος ».
Από τους θανάτους, κακός είναι εκείνος, ο οποίος προκαλείται από την επιβολή του νόμου.
« Ζήν κρίττόν εστι επί στοιβάδος κατακείμενον και θαρρείν ή ταράττεσθαι χρυσήν έχοντα κλίνην ».
Είναι προτιμότερο να ζεί κανείς ξαπλωμένος πάνω σε στρώμα φτωχικό και να διατηρεί το θάρρος του, παρά να αγωνιά πάνω σε χρυσό κρεβάτι.
« Περί Θεών λέγε, ως εισίν ».
Για τους Θεούς να μιλάς, όπως τους αρμόζει.
« Των ζώων χαλεπώτατόν εστι, των μεν αγρίων ο τύραννος, των δε ημέρων ο κόλαξ ».
Απ’ όλα τα ζώα, τα χειρότερα είναι, από τα μεν άγριαο τύραννος, από τα δε ήμερα ο κόλακας.
« Λάλει καίρια ».
Να λές τα σωστά.
« Μη ταχύ λάλει. Μανίαν γαρ εμφαίνει ».
Να μην βιάζεσαι να μιλάς, γιατί αυτό δείχνει άνθρωπο μανιακό.
« Φίλει μεν ως ο μισήσων, μίσει δε ως φιλήσων ».
Να αγαπάς, σαν να πρόκειται να μισήσεις, και να μισείς, σαν να πρόκειται να αγαπήσεις.
« Άριστον δοκείν, οίκον είναι εν ώ τοιούτος εστίν ο δεσπότης δι’ αυτόν, οίος έξω διά τον νόμον ».
Άριστο μου φαίνεται το σπίτι στο οποίον ο οικοδεσπότης του, μέσα σ’ αυτό συμ-περιφέρεται με τον ίδιο τρόπο επειδή το σέβεται, όπως συμπεριφέρεται και έξω, επειδή σέβεται τον νόμο.
« Το μεν ισχυρόν γενέσθαι, της φύσεως έργον. Το δε λέγειν δύνασθαι τα συμφέροντα τη Πατρίδι, ψυχής ίδιον και φρονήσεως ».
Το να είναι κανείς ισχυρός, είναι έργο της φύσης. Το να μπορεί να λέει όμως αυτά που συμφέρουν την Πατρίδα, είναι γνώρισμα της ψυχής και της σύνεσης.
« Πείσας λάβε, μη βιασάμενος ».
Να παίρνεις όταν έχεις πίσει τον άλλον, όχι με τη βία
« Νόει το πραττόμενον ».
Να κατανοείς αυτό το οποίο κάνεις.
« Ότι αν αγαθόν πράττης, Θεούς μη σ’ εαυτόν αιτιών ».
Ότι καλό κάνεις, να το αποδίδεις στους Θεούς, όχι στον εαυτό σου.
« Κτήσαι εν μεν νεότητι ευπραξίαν, εν δε τω γήρα σοφίαν ».
Να αποκτάς στην μέν νεότητά σου την ευτυχία από τις σωστές πράξεις, στην γεροντική σου δε ηλικία, σοφία.
« Εφόδιον από νεότητος εις γήρας αναλάμβανε σοφίαν, βεβαιότερον γαρ τούτο, άλλων κτημάτων ».
Από τη νεανική σου ηλικία, να παίρνεις σαν αναγκαίο εφόδιο για τα γηρατειά τη σοφία, γιατί αυτή είναι το σταθερότερο απόκτημα, από όλα τα άλλα.
« Ών η τύχη κυρία δούναι και αφελέσθαι, ου δεήσει ουδενός ».
Δεν έχεις ανάγκη κανενός πράγματος, από εκείνα που η τύχη έχει το δικαίωμα να σου τα δίνει ή να σου τα αφαιρεί.

ΘΑΛΗΣ Ο ΜΙΛΗΣΙΟΣ

« Πώς αν τίς ατυχίαν ράστα φέρει ; Ει τους εχθρούς χείρον πράσσοντας βλέπαι ».
Πώς είναι δυνατόν να υποφέρει κανείς την ατυχία πιο εύκολα ; Αν βλέπει τους εχθρούς του να δυστυχούν περισσότερο από εκείνον.
« Τι δύσκολον ; Το εαυτόν γνώναι ».
Τι είναι δύσκολο ; Το να γνωρίσει κανείς τον εαυτό του.
« Ευδαιμινίαν Άρχοντος νομίζειν, ει τελευτήσειε γηράσας κατά φύσιν ».
Να θεωρείς ευτιχισμένο τον Άρχοντα ο οποίος θα κατορθώσει πρώτ’ απ’ όλα να γεράσει και έπειτα να πεθάνει από φυσικό θάνατο.
« Τι δύσκολον θεάσαι ; Γέροντα Τύραννον ».
Τι είναι δύσκολο να δεί κανείς ; Τύραννο που πρόφτασε να γεράσει.
« Γεωργού αύρας και ανωνίδας αντί πυρών και κριθών συγκομίζειν εθέλοντος, ουδέν διαφέρει Τύραννος ανδραπόδων μάλλον άρχειν ή ανδρών βουλόμενος ».
Ο Τύραννος που θέλει να κυβερνά περισσότερο δούλους παρά ανθρώπους ελεύθερους, δεν διαφέρει καθόλου από τον γεωργό, που προτιμά να συγκομίζει ήρας και παράσιτα, παρά σιτάρι και κριθάρι.
« Κρατίστην είναι Δημοκρατίαν την μήτε πλουσίους άγαν, μήτε πένητας έχουσαν πολίτας ».
Αρίστη είναι η Δημοκρατία εκείνη, η οποία δεν έχει ούτε υπερβολικά πλούσιους, ούτε υπρβολικά φτωχούς πολίτες.
« Τι κοινότατον ; Ελπίς και γαρ οίς άλλο μηδέν, αύτη παρέστη ».
Τι είναι πιο κοινό σε όλους ; Η ελπίδα, γιατί και τίποτα άλλο να μην υπάρχει, αυτή παρευρίσκεται.
« Τι πρεσβύτερον ; Θεός. Αγέννητον γαρ εστίν ».
Τι είναι μεγαλύτερο ; Ο Θεός. Γιατί είναι αγέννητος ( προϋπάρχει ).
« Πιστόν γή, άπιστον θάλασσα, άπληστον κέρδος ».
Ασφαλής είναι η στεριά, επισφαλής η θάλασσα, αχόρταγο το κέρδος.
« Αγάπα τον πλησίον ».
Να αγαπάς τον πλησίον σου.
Τι ισχυρότατον ; Ανάγκη. Μόνον γαρ ανίκητον ».
Τι είναι ισχυρότατο ; Η ανάγκη. Γιατί μόνο αυτή δεν νικιέται.
« Της γής αναιρεσθείσης σύγχυσιν τον όλον έξειν κόσμον ».
Αν η γή καταστραφεί, ολόκληρος ο κόσμος ( Σύμπαν ) θα αναστατωθεί.
« Γεώδη τα άστρα ».
Τα άστρα αποτελούνται από τα ίδια συστατικά με τη γή.
« Ειρήνην αγάπα ».
Να αγαπάς την ειρήνη.
« Καιρόν γνώθι ».
Να γνωρίζεις την αξία του καιρού.
« Τι σοφώτερον ; Χρόνος. Τα μεν γαρ εύρηκεν ούτος ήδη, τα δ’ ευρήσει ».
Τι είναι πιο σοφό ; Ο Χρόνος. Γιατί αυτά μεν τα έχει ανακαλύψει ήδη, τα άλλα δε, θα τα ανακαλύψει στο μέλλον.
Τι βλαβερώτατον ; Κακία. Και γαρ τα χρηστά βλάπτει παραγενομένη ».
Τι είναι πιο βλαβερό ; Η κακία. Γιατί βλάπτει και τα καλά όταν τα πλησιάσει.
« Τι κάλλιστον ; Κόσμος. Πάν γαρ το κατά τάξιν, τούτου μέρος εστί ».
Τι είναι ωραιότατο ; Ο Κόσμος. Γιατί οτιδήποτε γίνεται με τάξη, είναι δικό του μέρος.
« Κάλλιστον Κόσμος. Ποίημα γαρ Θεού ».
Το ωραιότερο πράγμα είναι ο Κόσμος, γιατί είναι έργο του Θεού.
« Τι τάχιστον ; Νούς. Διά παντός τρέχει ».
Τι είναι ταχύτατο ; Το μυαλό. Γιατί τρέχει διά μέσου όλων.
« Απραγούντας μη ονείδιζε. Επί γαρ τούτους νέμεσις Θεών κάθηται ».
Τους τεμπέληδες μην τους κατηγορείς. Γιατί πάνω τους κάθεται από τώρα η τιμωρία των Θεών.
« Ου χείρον μοιχείας επιορκία ».
Η καταπάτηση του όρκου, δεν είναι λιγότερο ανήθικη πράξη από τη μοιχεία.
« Το παρόν ευ ποίει ».
Να καθιστάς ευχάριστο τον παρόντα καιρό σου.
« Όσα νεμεσάς τω πλησίω, αυτός μη ποίει ».
Όσα μισείς στον διπλανό σου, εσύ ο ίδιος μην τα κάνεις.
« Μη διαβαλλέτω σε λόγος προς τους πίστεως κεκοινωνηκότας ».
Η συκοφαντία να μην σε κάνει να χάνεις την εμπιστοσύνη σου, απ’ εκείνους με τους οποίους συναλλάσσεσαι.
« Τι εύκολον ; Το άλλω υποτίθεσθαι ».
Τι είναι εύκολο ; Το να συμβουλεύει κανείς τον άλλον.
« Φίλων παρόντων και απόντων μεμνήσθαι ».
Πρέπει να θυμόμαστε τους φίλους, όχι μόνο όταν είναι παρόντες, αλλά και όταν είναι απόντες.
« Τον φίλον κακώς μη λέγε, μη δ’ εύ τον εχθρόν. Ασυλλόγιστον γαρ το τοιούτον ».
Τον φίλο σου να μην τον κακολογείς, ούτε και να επαινείς τον εχθρό, γιατί αυτό είναι ανόητο.



ΕΚ ΤΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ

[Ιωαννίδης Δημήτριος]

ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ

Οι συμμετέχοντες σε αυτήν, όλοι μυθικοί ήρωες της Αρχαίας Ελλάδας, ονομάστηκαν Αργοναύτες και ήταν οι ακόλουθοι:
1. Ιάσων, ο αρχηγός της εκστρατείας
2. Ηρακλής
3. Αργος των Θεσπιών, γιος του Φρίξου (ο κατασκευαστής της Αργούς)
4. Τίφυς, από Σίφαι της Βοιωτίας (ο τιμονιέρης της Αργούς)
5. Κάστωρ ο Σπαρτιάτης παλαιστής και ο
6. Πολυδεύκης ο πυγμάχος αδελφός του (οι Διόσκουροι)
7. Ίδας, γιος του Αφαρέως της Μεσσήνης και ο
8. Λυγκέας, ο παρατηρητής, αδελφός του
9. Αταλάντη της Καλυδώνος, η παρθένος κυνηγός
10. Μελέαγρος της Καλυδώνος
11. Άκαστος, γιος του βασιλιά Πελία
12. Άκτωρ, γιος του Δίων της Φωκίδος
13. Άδμητος, πρίγκιπας των Φερών
14. Αμφιάραος, ο μάντης από το Άργος
15. Αμφιδάμας
16. Ανκαίος ο Μέγας της Τεγέας, γιος του Ποσειδώνος
17. Ανκαίος ο Μικρός, Λέλεγες της Σάμου
18. Ασκάλαφος του Ορχομενού, γιος του ’ρη
19. Αστερίων, γιος του Κομήτη
20. Αυγείας, γιος του βασιλιά Φορβάς της Ηλείας
21. Μπούτης των Αθηνών, ο μελισσοκόμος
22. Καινέας των Λαπήθων
23. Καλάις, ο φτερωτός γιος του Βορέα και ο
24. Ζήτης, ο αδελφός του
25. Κάνθυς της Εύβοιας
26. Κήφις, γιος του Αλίου της Αρκαδίας
27. Κορωνός των Λαπήθων, Γυρτών της Θεσσαλίας
28. Εχίων, γιος του Ερμή
29. Εργίνος της Μίλητου
30. Εύφημος του Ταίναρου, ο κολυμβητής
31. Ευρύαλος γιος του Μεκίστου, ένας από τους Επίγονους
32. Ευρυδάμας των Δολόπων, από την λίμνη Ξενία
33. Θησέας από την Αθήνα
34. Ίδμων του Άργους, γιος του Απόλλωνα
35. Ιφικλής, γιος του Θεστίωνος της Αιτωλίας
36. Ιφιτός, αδελφός του βασιλιά Ευρυσθέα των Μυκηνών
37. Λαέρτης, γιος του Ακρίσιου από το Άργος
38. Μελαμπός της Πύλου, γιος του Ποσειδώνος
39. Μόμψος των Λαπήθων
40. Ναύπλιος του Άργους, γιος του Ποσειδώνος
41. Τελαμώνας της Λοκρίδας, πατέρας του Αίαντος
42. Ορφέας, ο ποιητής από την Θράκη
43. Παλαίμων, γιος του Ήφαιστου, Αιτωλός
44. Περικλύμενος ο Τελαμών
45. Πηλέας ο Μυρμιδών
46. Πηνέλεος, γιος του Ιππάλκιμου της Βοιωτίας
47. Περικλυμένος της Πύλου, γιος του Ποσειδώνος
48. Ύλας των Δρυόπων, Υποκόμος του Ηρακλή
49. Φαληρεύς, ο Αθηναίος τοξότης
50. Φανός ο Κρητικός, γιος του Διόνυσου και ο
51. Στάφυλος, ο αδελφός του
52. Ποίας, γιος του Θαυμακούς της Μαγνησίας
53. Πολύφημος, γιος του Έλατου της Αρκαδίας

[Ιωαννίδης Δημήτριος]

ΤΟ ΑΡΧΑΪΚΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

1) Εκατομβαιών
( περίπου ο σημερινός Ιούλιος )
2) Μεταγειτνιών
( περίπου ο σημερινός Αύγουστος )
3) Βοηδρομιών
( περίπου ο σημερινός Σεπτέμβριος )
4) Πυανεψιών
( περίπου τέλη Σεπτέμβρη με τέλη Οκτώβρη )
5) Μαιμακτηριών
( περίπου τέλη Οκτώβρη με τέλη Νοέμβρη )
6) Ποσειδεών
( περίπου στα όρια του σημερινού Δεκέμβρη )
7) Γαμηλιών
( περίπου ο σημερινός Ιανουάριος )
8) Ανθεστηριών
( περίπου ο σημερινός Φεβρουάριος )
9) Ελαφηβολιών
( περίπου μέσα Μαρτίου με μέσα Απριλίου )
10) Μουνυχιών
( περίπου μέσα Απριλίου με μέσα Μαϊου )
11) Θαργηλιών
( περίπου ο σημερινός Μάϊος )
12) Σκιρροφοριών
( περίπου ο σημερινός Ιούνιος )


ΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ : Ο πρώτος μήνας του χρόνου, με διάρκεια 31 ημερών. Πήρε το όνομά του, από τον διπρόσωπο Θεό των Ρωμαίων Ιανό, το άγαλμα του οποίου βρισκόταν στις Πύλες της Ρώμης και είχε δύο πρόσωπα. Ένα πρόσωπο νέου άνδρα, που κοίταζε το μέλλον που ερχόταν και ένα πρόσωπο γέροντα, που έβλεπε το παρελθόν φεύγει. Θεσπίσθηκε από τον Ρωμαίο Βασιλιά Νουμά Πομπίλιο, γύρω στο 700 π.Χ. και αποτελούσε, τον ενδέκατο μήνα των Ρωμαίων. Οι Έλληνες, τον λένε και Γενάρη ( από το ρήμα γεννώ ), γιατί τότε γεννούν τα κοπάδια, Γατόμηνα, γιατί ζευγαρώνουν οι γάτες, Μεσοχείμωνο, γιατί είναι ο μεσαίος μήνας του Χειμώνα και Καλαντάρη, από τα Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς.

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ : Ο δεύτερος μήνας του χρόνου, πήρε το όνομά του, από το Λατινικό ρήμα februare, που σημαίνει εξαγνίζω. Αρχικά ήταν ο δωδέκατος μήνας του Ρωμαϊκού έτους, ήταν αφιερωμένος στους νεκρούς και στις εορτές θρησκευτικού καθαρμού και εξαγνισμού ( Λουπερκάλια ). Σαν τελευταίος μήνας, λεγόταν και Διαβατήριος και Αποκαθαρτικός. Οι Έλληνες, τον λένε Φλεβάρη, από τις βροχές και τα πολλά νερά του ( ανοίγει τις φλέβες του και γεμίζει τον κόσμο νερά ). Την σημερινή του θέση, σαν δεύτερου μήνα του χρόνου, την πήρε το 153 π. Χ. μετά την αναγνώριση του Ιανουαρίου, ως πρώτου μήνα του έτους. Οι Έλληνες, τον λένε και Κουτσοφλέβαρο, επειδή για αστρολογιακούς λόγους, έχει μόνο 28 μερες ή κατά τα δίσεκτα χρόνια ( κάθε τέσσερα ) 29. Εξ’ αιτίας της μικρής του διάρκειας, λέγεται και Κου-τσός, Φλιάρης, Γκουζούκης αλλά και κλαδευτής, επειδή θεωρείται ο πλέον κατάλληλος, για το κλάδεμα των δένδρων.

ΜΑΡΤΙΟΣ : Ήταν ο πρώτος μήνας του Αρχαίου Δεκάμηνου Ρωμαϊκού έτους και η πρωτομηνιά του, εθεωρείτο Πρωτοχρονιά. Μάλιστα, μέχρι και την εποχή του Βυζαντίου, εορταζόταν η πρώτη Μαρτίου, με εορταστικές εκδηλώσεις και δώρα. Πήρε το όνομά του, από τον Θεό του πολέμου Άρη ( Mars ), ο οποίος, δεν ήταν μόνο η θεοποίηση του πολέμου αλλά και ο Θεός της ευημερίας, που ευνοούσε την ανάπτυξη των φυτών στους αγρού. Είναι ο μεταβατικός μήνας, που μας οδηγεί από το Χειμώνα στην Άνοιξη και στη διάρκειά του που είναι 31 μέρες, σημειώνεται η Εαρινή Ισημερία ( 21 του μηνός ). Οι Έλλη-νες, τον χαρακτηρίζουν Πεντάγνωμο και Κλαψομάρτη, επειδή κατά τη διάρκειά του, σημειώνονται οι πλέον άστατες και ευμετάβλητες καιρικές συνθήκες. Επίσης, Ανοιξιάτη, Βαγγελιώτη ( λόγω της εορτής του Ευαγγελισμού ) και Φυτευτή, γιατί θεωρείται, ο καταλληλότερος μήνας, για το φύτεμα των δένδρων. Αν και πρώτος μήνας της Άνοιξης, θεωρείται ένας από τους πιο κρύους μήνες του χρόνου. Η καθιέρωση της 25ης Μαρτίου, ως επέτειος της κήρυξης της Επανάστασης του 1821, οφείλεται στον Ιωάννη Κωλέττη, που το 1835, θεώρησε τη η-μέρα συμβολική και σ’ αυτήν συγχωνεύτηκαν, όλες οι επέτειοι, των κατά τόπους εξεγέρσεων στην Ελλάδα, αλλά και η έναρξη του Αγώνα.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ : Είναι ο τέταρτος μήνας του Ιουλιανού και Γρηγοριανού Ημερολογίου και ο δεύτερος του Ρωμαϊκού. Στα Λατινικά, ονομάζεται Aprilis, από το Λατινικό aprilius που σημαίνει ανοικτός, γιατί αυτό το μήνα, ανοίγουν οι ανθοί των λουλουδιών. Φημολογείται ότι το όνομά του, αποδίδεται στην Αφρώ ( μεταγενέστερη μορφή της Θεάς Αφροδίτης ), επειδή οι Ρωμαίοι, θεωρούσαν το μήνα αυτόν, αφιερωμέ-νο σ’ αυτήν. Παράλληλα, ήταν αφιερωμένος και στο Θεό Απόλλωνα, από την λαϊκή ονομασία Aperta, στην οποία χρωστάει και το όνομά του. Μαζί με τον Μάϊο, κατέχουν στον κύκλο του έτους, την τελείως Ανοιξιάτικη περίοδό του. Οι Έλληνες, λένε την περίοδο αυτή και Μαγιάπριλο, που αποτελεί ένα ενιαίο χρονικό σύνολο, με χαρακτηρι-στικά τη βλάστηση, την ανθοφορία και τις μυρωδιές της φύσης.

ΜΑΪΟΣ : Είναι ο πέμπτος μήνας του ημερολογίου μας και ο τρίτος του δεκάμηνου Αρχαίου Ρωμαϊκού ημερολογίου και η διάρκειά του, είναι 31 μέρες. Πήρε το όνομά του, από την Αρχαία Ρωμαϊκή Θεότητα Maja ( Μάγια ), που με τη σειρά της, προέρχεται από την Αρχαιοελληνική λέξη Μαία, τη μάνα της Γής, που τρέφει τον άνθρωπο και την Κυβέλη, η οποία ανάθρεψε τον Ερμή. Από τους Ρωμαίους, αναφερόταν πολλές φορές και με τα ονόματα Maius, Meusis και Majus. Αργότερα, η Θεά αυτή, ταυτίστηκε με την Ελληνική Νύμφη Μαί-α, την ομορφότερη από τις Ατλαντίδες, μητέρα του Θεού Ερμή, στον οποίον κυρίως αναφέρεται ο μήνας. Παράλληλα ο Μάϊος, είχε τεθεί υπό την προστασία του Απόλλωνα και τον προσωποποιούσαν, με την μορφή άνδρα, που βρισκόταν στο μεταίχμιο δύο ηλικιών και έφερε στο κεφάλι του, κάνιστρο γεμάτο άνθη. Είναι σύμβολο της Άνοιξης, της νεότητας, των λουλουδιών και της βλάστησης, αλλά και σύμφωνα με την λαϊκή δοξασιολογία, μήνας φορτισμένος από μαγική επήρεια.

ΙΟΥΝΙΟΣ : Ήταν ο τέταρτος μήνας στο Αρχαίο δεκάμινο Ρωμαϊκό ημερολόγιο και η διάρκειά του, είναι 30 ημέρες. Αργότερα, με την αναμόρφωση του ημερολογίου, από τον Νουμά Πομπίλιο και την προσθήκη του Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου, πήρε την έκτη θέση στο χρόνο. Σύμφωνα με την Παράδοση, η ονομασία του, προέρχεται από τη σύζυγο του Θεού Jupiter ( Δία ) και απεκαλείτο Θεά Juno ( Ήρα ), που για τους Λατίνους, ήταν το ίδιο με την Ήβη. Οι Ρωμαίοι, λάτρευαν τη Θεά με δύο μορφές. Ως Juno Lanuvina και σαν Juno Regina. Ως προστάτιδα του γάμου, έφερε την προσωνυμία Pronuba ( Γαμηλία ). Επίσης, αναφέρεται και σαν η προστάτιδα των τοκετών. Κατά μία άλλη εκδοχή, ο Ιούνιος ( Junius ) πήρε το όνομά του, από τον Ιούνιο Βρούτο, τον πρώτο Ύπατο της Ρώμης και Θεμελιωτή της Δημοκρατίας της. Οι Έλληνες, τον ονομάζουν και Πρωτόλη ή Πρωτογιούλη, δηλαδή πρώτο μήνα και αρχή του Καλοκαιριού, Ερινιαστή, Ορνιαστή ή Απαρνιαστή, γιατί τον Ιούνιο, τοποθετούν συνήθως στα ήμερα συκόδεντρα, τους ερινούς, για τη γονιμοποίηση των σύκων και την αντιμετώπιση των μικρών εντόμων – εχθρών της συκιάς. Είναι ο μήνας του θερισμού ( αντιπροσωπευτικής περιόδου των γεωργών ) και στην Αρχαία Αθήνα, τελούνταν πολύ μεγάλες γιορτές, όπως τα Καλλυν-τήρια και Πλυντήρια, τα Σκίρια ή Σκιροφόρια και τα Διϊπόλια ή Διπολίεια.

ΙΟΥΛΙΟΣ : Ήταν ο πέμπτος μήνας του Δεκάμινου Ρωμαϊκού έτους και πήρε το όνομά του Quintilis ( δηλαδή πέμπτος ) από το Λατινικό quintus, που σημαίνει πέμπτος. Αρχικά, ονομαζόταν Κυρηνάλιος και ο όνομα Ιούλιος, δόθηκε το 45 π. Χ. από το Μάρκο Αντώνιο, προς τιμήν του Ιουλίου Καίσαρα, του οποίου ήταν καλός φίλος, θαυμαστής και Συνύπατος. Ο Ιούλιος Καίσαρ, ήταν ονομαστή μορφή στη Ρωμαϊκή Ιστορία και ήταν γεννημένος την εβδόμη μέρα του μήνα αυτού. Για τους Έλληνες, ο Ιούλιος, έβδομος μήνας του χρόνου και δεύτερος μήνας του Καλοκαιριού με 31 μέρες διάρκεια, αναφέρεται και σαν Ιούλης, Δευτερούλης και Δευτερογιούλης. Σε πολλές περιοχές, αναφέρεται και σαν Αλωνιάρης, Αλωνιστής, Αλωνιάτης ή Αλωνευτής, γιατί αυτό το μήνα, συντελείται η δεύτερη μεγάλη αγροτική περίοδος, το αλώνισμα των δημητριακών. Επίσης αποκαλείται και Αηλιάς ή Αηλιάτης από την γιορτή του Προφήτη Ηλία. Στην Αρχαία Αθήνα, τελούνταν σπουδαίες λατρείες και έθιμα αυτό το μήνα, όπως τα Αρρηφόρια ή Αρρητοφόρια ( προς τιμήν της Αθηνάς ), τα Διϊσωτήρια, τα Εκατόμβαια, τα Ηράκλεια και τα Κρόνια.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ : Όγδοος μήνας του Γρηγοριανού ημερολογίου, κατείχε την έκτη θέση, στο Αρχαίο δεκάμηνο Ρωμαϊκό ημερολόγιο. Σ’ αυτό οφείλει την αρχική του ονομασία που ήταν Sextilis ( δηλαδή έκτος ), από το Λατινικό Sextus. Όταν αργότερα ο Νουμάς Πομπίλιος πρόσθεσε τους Ιανουάριο και Φεβρουάριο, ο Αύγουστος έγινε ο όγδοος μήνας, χωρίς να αλλάξει η ονομασία του Sextilis. Από το 8 π.Χ. ο Sextilis μετονομάστηκε σε Augustus ( Σεβαστός ), προς τιμήν του Οκταβιανού Αυγούστου. Αργότερα, το 4 π. Χ. , ο Οκταβιανός πρόσθεσε μία μέρα, την οποίαν αφαίρεσε από τον Φεβρουάριο, έτσι ώστε και ο Αύγουστος, να έχει 31 μέρες διάρκεια, όσες και Ιούλιος, που ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα. Η προσωποποίηση του Αυγούστου, συνοδεύεται από σύμβολα, που σχετίζονται με τις υψηλές θερμοκρασίες, που επικρατούν το μήνα αυτόν. Οι Έλληνες βάσει της λαϊκής παροιμίας « Αύγουστε καλέ μου μήνα, νά’ σουν δυό φορές το χρόνο » και η οποία παραπέμπει στην αφθονία των φρούτων που ευδοκιμούν αυτό το μήνα, τον ονομάζει Συκολογά, Πεντεφά ή Πενταφά, Τραπεζοφόρο και Διπλοχέστη.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ : Πρώτος μήνας του Φθινοπώρου, ένατος του Γρηγοριανού ημερολογίου και έβδομος, του Αρχαίου δεκάμηνου Ρωμαϊ-κού. Την ονομασία του, την οφείλει στο Λατινικό Septem, που σημαίνει επτά, και την 15η ημέρα του μήνα, εορταζόταν με μεγαλοπρέπεια, ο Jupiter Ζεύς ) ο Θεός του ουρανού και της θύελλας. Με την προσθήκη του Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου, μετακινήθηκε στην έννατη θέση, χωρίς όμως να αλλάξει το όνομά του. Μαζί με τον Οκτώβριο και Νοέμβριο, είναι τρεί διαφορετικοί μήνες μεταξύ τους ενωμένοι σε μία εποχή. Η λέξη Φθινόπωρο είναι αρχαιότάτη και σημαίνει την εποχή που τελειώνουν τα φρούτα ή που έρχεται με αυτά. Στις αρχές του 4ου μ. Χ. αιώνα, καθιερώθηκε στην Κωνσταντινούπολη σαν αρχή του Εκκλησιαστικού έτους η 1η Σεπτεμβρίου, που συνέπιπτε με την αρχή της Ινδικτιώνος. Οι Έλληνες αφιερώνουν στο μήνα αυτόν, πολ-λές δοξασίες, έθιμα, λατρείες και γιορτές. Τον τρύγο και τη γιορτή του Τιμίου Σταυρού. Έτσι ο Σεπτέμβρης, παρετυμολογήθηκε και τον ονόμασαν Σταυρωτή, Σταυρίτη και Σταυριάτη. Επίσης, Τρυγομηνά και Τρυγητή, λόγω του τρύγου αλλά και Ορτυκολόγο, λόγω του περάσματος των ορτυκιών, που αποδημούν για τις νότιες Xώρες. Στην Αρχαία Αττική, τελούνταν μεγάλες γιορτές, όπως τα Μεγάλα Ελευσίνια, τα Γενέσια και τα Βοηδρόμια και ήταν γιορτές του Όψιμου Κα-λοκαιριού. Οι προληπτικοί, λένε ότι η 1η Σεπτεμβρίου, θεωρείται « Η ημέρα του Χρονογράφου », γιατί πιστεύουν, πως την ημέρα αυτή, ο Χάρος « γράφει » όσους θα πεθάνουν στη διάρκεια του χρόνου και πολλοί σπάνε ρόδια, για να ξορκίσουν το κακό.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ : Είναι ο δέκατος μήνας του Γρηγοριανού ημερολογίου και όγδοος του παλαιού Ρωμαϊκού, που άρχιζε τον Μάρτιο. Η ονομασία του, προέρχεται από τη Λατινική λέξη Octo ( οκτώ ), που ήταν η σειρά που κατείχε, στο παλιό ημερολόγιο, ονομασία, που διατήρησε και στη συνέχεια. Από την Αρχαιότητα, ο Οκτώβριος συνδέεται με τις αγροτικές και άλλες εποχιακές ασχολίες, οι κυριότερες από τις οποίες είναι, η παρασκευή και η δοκιμή του οίνου, γι’ αυτό και πολλές φορές απεικονίζεται με τη μορφή του Βάκχου και το κυνήγι των μικρών ζώων και πουλιών. Οι Έλληνες, τον αποκαλούν και Αϊ – Δημήτρη ή Αϊ – Δημητριάτη, αλλά και Βροχάρη, Σποριάρη, Σποριά, και Σπαρτό, επειδή οι βροχές του, ευνοούν την σπορά. Επίσης, είναι ο μήνας των μετακινήσεων των κοπαδιών, τα οποία οι τσοπάνηδες, κατεβάζουν από τα βουνά στον κάμπο, για να ξεχειμωνιάσουν.Στην Αρχαία Ελλάδα εγίνονταν σπουδαίες γιορτές το μήνα αυτόν, με σπουδαιότερες, τα Πυανόψια που ήταν αγροτική γιορτή προς τιμήν του Απόλλωνα, τα Οσχοφόρια που ήταν γιορτή του τρύγου και τα Θεσμοφόρια προς τιμήν των Θεσμοφόρων Θεών, Δήμητρας και Κόρης. Το μήνα Οκτώβριο, σημαδεύουν τρία μεγάλα ιστορικά γεγονότα :
1) Στις 26 Οκτωβρίου του 1912, απελευθερώνεται η Θεσσαλονίκη από τους Τούρκους.
2) Στις 28 Οκτωβρίου του 1940, λέμε το « ΟΧΙ » στο φασισμό, και
3) Στις 12 Οκτωβρίου του 1944, απελευθερώνεται η Αθήνα, από τους Γερμανούς.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ : Είναι ο τρίτος Φθινοπωρινός μήνας και ο ενδέκατος του Γρηγοριανού ημερολογίου. Η καταγωγή του ονόματός του, είναι Λατινική και προέρχεται από το novem που σημαίνει εννέα ( στο πα-λαιό δεκάμηνο Ρωμαϊκό ημερολόγιο, κατείχε την εννάτη θέση ) εξ’ ού και η ονομασία του November. Με την προσθήκη από τον Νουμά Πομπίλιο του Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου, ο Νοέμβριος, έγινε ο εν-δέκατος μήνας του έτους. Κλιματολογικά, ο Νοέμβριος είναι η τελευταία φάση του Φθινοπώρου, απ’ όπου είναι πλέον ορατή η πύλη του Χειμώνα. Το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα, δύει η Πούλια, το φαντασμαγορικό ανοικτό σμήνος των Πλειάδων, γεγονός που σημαίνει την μεταβολή του καιρού, με τον ερχομό του Χειμώνα. Οι Έλληνες, τον αποκαλούν Σποριά, επειδή είναι ο κυρίως μήνας της σποράς και των δημητριακών και των οσπρίων, Νιαστή ( από το ρήμα νεάζω, που σημαίνει καλλιεργώ εκ νέου τον αγρό ), αλλά και Βροχάρη, επειδή έχει πολλές βροχές. Επίσης Κρασομηνά, επειδή το μήνα αυτόν, ανοίγουν τα καινούργια κρασιά. Στο Εκκλησιαστικό έτος, το χρονικό διάστημα από τις 14 Νοεμβρίου ( εορτή του Αγίου Φιλίππου ), μέχρι τις 25 Δεκεμβρίου ( εορτή των Χριστουγέννων ), ονομάζεται σαραντά-μερο ή Χειμερινή Σαρακοστή και η Εκκλησία μας, ορίζει την νηστεία των σαράντα ημερών. Στα έθιμα και στις παραδόσεις μας, ξεχωρίζει η γιορτή της συγκομιδής της ελιάς και της εξαγωγής του λα-διού, αλλά αποτελεί και ορόσημο η 14η Νοεμβρίου, που σε πολλά μέρη, θεωρείται χρονικό όριο, για κάθε είδους σπορά.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ : Είναι ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του Γρη-γοριανού ημερολογίου. Το όνομά του, προέρχεται από το Λατινικό desem, που σημαίνει δέκα, λόγω της θέσης του στο παλαιό δεκάμηνο Ρωμαϊκό ημερολόγιο, που άρχιζε το μήνα Μάρτιο. Ο αυτοκράτορας Κόμμοδος, τον μετονόμασε Αμαζών, προς τιμήν της γυναίκας του. Αν και δωδέκατος και τελευταίος μήνας, διατήρησε την ονομασία Δεκέμβριος, και μετά το 1564, όπου προστέθηκαν οι Ιανουάριος και Φεβρουάριος. Το Δεκέμβριο, αρχίζει ο Χειμώνας και μάλιστα στις 22 του μήνα, έχουμε και τη μεγαλύτερη νύχτα. Στην Αρχαία Αθήνα και την εποχή του Ομήρου,, ομάδες παιδιών, γύριζαν από σπίτι σε σπίτι, με ένα κλαδί ελιάς ή δάφνης, διακοσμημένο με μαλλί, λάδι και κρασί και τραγουδούσαν για την καλή σοδειά, καλωσορίζοντας τα χελιδόνια, τους πρώτους οιωνούς της Άνοιξης. Απ’ εκεί βγήκαν και τα Κάλαντα του Ελληνικού λαού, λέξη όμως που προέρχεται από τη Λατινική λέξη Calendae, που σημαίνει καλένδες ( πρωτομηνιά για το Ρωμαϊκό ημερολόγιο ). Το τσουχτερό κρύο του Δεκέμβρη αλλά και οι γιορτές των Χριστουγέννων, ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά του, ώστε να προκύψουν αρκετές λαϊκές παρετυμολογίες, όπως Χριστουγεννάς, Χριστουγεννάρης, Χριστουγεννιάτης, αλλά και Χριστινιάρης. Συσχετίζον-τας το κρύο με τα ονόματα των Αγίων της Εκκλησίας μας, τον αποκαλούσαν Άη – Βαρβάρα βαρβαρώνει, Άη – Σάββας σαβανώνει, και Άη – Νικόλας παραχώνει, λόγω του χιονιού, που συνήθως έπεφτε το τριήμερο αυτό, το οποίο ονόμαζαν Αϊνικολοβάρβαρα.


ΕΚ ΤΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ
ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΟΥ

[Ιωαννίδης Δημήτριος]

ΜΕΡΟΣ Α΄.

ΤΟ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΟ ΔΕΡΑΣ

Τι ήταν όμως αυτό το χρυσόμαλλο δέρας και ποια σχέση είχαν μ' αυτό ο Φρίξος και ο Αιήτης; Ναι! Ήταν μια πρωτότυπη, παράξενη ιστορία, ένα ανθρώπινο δράμα, με πολλές συναισθηματικές μεταπτώσεις, που ήρωές της είναι δυο παιδιά βασανισμένα απ' την απονιά της μητριάς τους.
Κάποτε ο βασιλιάς της Βοιωτίας Αθάμας παντρεύτηκε τη θεά Νεφέλη, από την οποία απέκτησε δυο χαριτωμένα παιδιά, τον Φρίξο και την Έλλη. Αλλά αργότερα ο άπιστος σύζυγος εγκατέλειψε τη Νεφέλη και παντρεύτηκε την κόρη του Κάδμου Ινώ, μια δύστροπη και κακιά γυναίκα. Κοντά στη μητριά τους η ζωή των παιδιών έγινε ανυπόφορη. Τη βαθιά αποστροφή της σ' αυτά την έδειχνε καθημερινά, καταπιέζοντας και βασανίζοντάς τα με τον πιο σκληρό και απάνθρωπο τρόπο.
Η πέτρινη καρδιά της δε συγκινούνταν ποτέ ούτε από τα παρακάλια ούτε από τα δάκρυα των αθώων εκείνων παιδιών. Η παρουσία τους πίστευε ότι στεκόταν εμπόδιο στην οικογενειακή της ευτυχία. Γι' αυτό πήρε την απόφαση να τα βγάλει από τη μέση. Περίμενε λοιπόν την κατάλληλη ευκαιρία, που δεν άργησε να έρθει.
Κάποτε έπεσε πείνα (λιμός) στη Βοιωτία. Κι αυτό γιατί η Ινώ διέταξε κρυφά να βάλουν σε φούρνο και να ψήσουν όλους τους σπόρους των δημητριακών που σκόπευαν να σπείρουν εκείνη τη χρονιά. Αποτέλεσμα ήταν να μη φυτρώσουν τα σπαρτά. Ο Αθάμας έστειλε απεσταλμένους στο μαντείο των Δελφών, για να ρωτήσουν τι έπρεπε να κάνει για ν' αποσοβηθεί το κακό. Αλλά η Ινώ δωροδόκησε τους απεσταλμένους, παραγγέλλοντάς τους να πουν ότι τάχα το μαντείο έδωσε εντολή να θυσιαστούν τα παιδιά της Νεφέλης.
Η σατανική γυναίκα κατάφερε, τελικά, να πείσει τον Αθάμα ότι, αν τα θυσίαζε, το κακό θα σταματούσε και οι θεοί θα ξανάφερναν στη χώρα του την προηγούμενη ευφορία της γης κι ευτυχία. Κι εκείνος, ανόητος κι ευκολόπιστος καθώς ήταν, έπεσε εύκολα στα δίχτυα της παμπόνηρης γυναίκας, την πίστεψε και δέχτηκε να θυσιαστούν τα παιδιά του. Μα ο Δίας, άγρυπνος, παρακολουθούσε τα γεγονότα στο παλάτι του άστοργου πατέρα, που έγινε ένα άβουλο παιχνίδι στα χέρια της γυναίκας του, ενώ, σαν βασιλιάς που ήταν, έπρεπε να έχει το σθένος και τη βούληση για να κυβερνά με σύνεση το λαό του.
Ο πατέρας των θεών και των ανθρώπων δεν μπορούσε να βλέπει κατάφορες αδικίες σε βάρος ανήμπορων υπάρξεων, όπως εκείνα τ' αθώα παιδιά. Έστειλε λοιπόν αμέσως την πραγματική μάνα των παιδιών, τη Νεφέλη, με το φτερωτό του κριάρι, που είχε χρυσόμαλλη προβιά. Τη στιγμή που η σκληρή μητριά ήταν έτοιμη να πνίξει τα παιδιά, η μάνα τους τ' άρπαξε, τα έβαλε πάνω στο ιερό κριάρι του Δία, που είχε ανθρώπινη λαλιά, και τα γλίτωσε. Πέταξαν ψηλά διασχίζοντας το Αιγαίο πέλαγος.
Καθώς περνούσαν πάνω από το στενό της θάλασσας, που ενώνει την Προποντίδα με το Αιγαίο, τα παιδιά χαίρονταν, απολαμβάνοντας τα ωραία τοπία που έβλεπαν. Από τη φυλακή τους ξαφνικά βρέθηκαν στον ελεύθερο κόσμο, από τα βασανιστήρια στην ξεγνοιασιά που προσφέρει πάντα η μητρική αγάπη και η στοργή και από την αδικία των ανθρώπων στη δικαιοσύνη του θεού. Το κριάρι πετούσε εκεί που αυτό ήθελε• ήξερε το δρόμο του. Τα παιδιά αφήνονταν σ' αυτό το υπέροχο ταξίδι χωρίς να σκέφτονται τίποτα, με ανοιχτές όλες τους τις αισθήσεις, για ν' απολαμβάνουν το σοφό συνταίριασμα των καταπράσινων αυλών, της ολογάλανης θάλασσας και του ολόχρυσου ήλιου, που τρεμόπαιζε καθώς βουτούσε από ψηλά στον ακύμαντο καθρέφτη της θάλασσας.
Μα -είναι αλήθεια- όλα τ' ανθρώπινα έχουν όρια• έχουν τοπική και χρονική διάρκεια. Έτσι και η χαρά των παιδιών δεν κράτησε πολύ. Γιατί το κορίτσι σε μια στιγμή έχασε την ισορροπία του, έπεσε στη θάλασσα και εκεί άφησε την τελευταία του πνοή. Η θάλασσα, που πριν από λίγο απολάμβανε με πάθος, έγινε ο υγρός τάφος του. Γι' αυτό το στενό αυτό της θάλασσας, όπου έπεσε η Έλλη, ονομάστηκε Ελλήσποντος, δηλαδή πόντος, θάλασσα της Έλλης. Ο Φρίξος ένιωσε βαθιά θλίψη για τον άτυχο χαμό της αδερφής του.
Μα ποιος μπορούσε να πάει ενάντια στις θεές Μοίρες, που ρυθμίζουν και καθορίζουν όλα τ' ανθρώπινα; Η διάρκεια της ζωής του κοριτσιού ήταν προκαθορισμένη, καθώς επίσης και οι συνθήκες και ο τρόπος του θανάτου του. Θα γλίτωνε απ' τα χέρια της άπονης μητριάς, αλλά θα έφτανε στο τέλος η ζωή της μέσα στα βαθιά νερά της θάλασσας. Ωστόσο, οι θνητοί άνθρωποι εύκολα δεν μπορούν ν' αποχωριστούν τ' αγαπημένα τους πρόσωπο, εύκολα δε συνηθίζουν στ' ανελέητα χτυπήματα της Μοίρας. Έτσι κι ο Φρίξος, στα κατάβαθα της ψυχής του, ένιωσε μια μεγάλη απογοήτευση, μοναξιά απέραντη. Όλα γι' αυτόν ξαφνικά έγιναν ανούσια, δίχως νόημα. Για μια στιγμή πέρασε από το μυαλό του η ιδέα ν' αφήσει τον εαυτό του να πέσει κι αυτός στα βαθιά νερά της θάλασσας, ακολουθώντας στο ταξίδι για τον Κάτω Κόσμο την αγαπημένη και μονάκριβή του αδερφή.
Μα το κριάρι, που κατάλαβε τις σκέψεις του και διαισθάνθηκε τις προθέσεις του, μίλησε μ' ανθρώπινη λαλιά. Τo θεϊκό ζώο έδωσε θάρρος και κουράγιο στο παλικάρι, αισιοδοξία για τη ζωή. "Οι θεοί τα κανονίζουν όλα", του είπε. "Όλοι έχουμε μια αποστολή στη γη• αυτή την αποστολή πρέπει να εκπληρώσουμε".
Έτσι, συνεχίζοντας το ταξίδι ο Φρίξος, έφτασε στην Κολχίδα, στην απόμακρη χώρα του Καύκασου, όπου βασίλευε ο γιος του Ήλιου Αιήτης, αδερφός της Πασιφάης (βασίλισσας της Κρήτης) και της μάγισσας Κίρκης. Στη χώρα εκείνη του Αιήτη οι ακτίνες του ήλιου αναπαύονταν και ξανά ξυπνούσαν, στο αδιάκοπο κυνήγι της μέρας και της νύχτας. Ο Αιήτης υποδέχτηκε εγκάρδια τον Φρίξο και τον φιλοξένησε. Αργότερα του έδωσε την κόρη του Χαλκιόπη για γυναίκα. Έτσι την έλεγαν, γιατί είχε "χάλκινο πρόσωπο". Το κριάρι όμως προοριζόταν απ' την αρχή για θυσία. Γι' αυτό ο Φρίξος το πρόσφερε στον Φύξιο Δία, που ήταν προστάτης των δραπετών και το χρυσόμαλλο δέρας (προβιά) το παρέδωσε στον πεθερό του, για να το φυλάξει. Ο Αιήτης το κρέμασε σε μια βελανιδιά στο ιερό του Άρη κι έβαλε για φύλακά του ένα δράκοντα, πελώριο φίδι, που πάντα έμεινε άγρυπνο και δεν επέτρεπε σε κανέναν να περάσει. Ήταν ικανό να περιτυλίξει ένα μεγάλο καράβι μαζί με όλο του το πλήρωμα.
ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ "ΑΡΓΩ" ΚΑΙ ΤΟ ΠΛΗΡΩΜΑ ΤΟΥ
Ο Ιάσονας λοιπόν καταγόταν, όπως προαναφέρθηκε, από την ίδια γενιά του Φρίξου. Ο πατέρας του Αθάμας ήταν αδερφός του Σαλμονέα, παππού του Ιάσονα. Κοινός γενάρχης: ο Αίολος. Γι' αυτό ο Πελίας επινόησε το σατανικό εκείνο σχέδιο, για την αποστολή του Ιάσονα στην Κολχίδα και, παράλληλα, για την εξόντωσή του. Θέλησε να τον παρουσιάσει σαν ηθικά υπεύθυνο για την ικανοποίηση της ψυχής του Φρίξου, που ζητούσε, τάχα, να επιστρέψει το χρυσόμαλλο δέρας στην οικογένεια των απόγονων του Αιόλου, αφού ο ίδιος, λόγω ηλικίας, ήταν αδύνατο να αναλάβει μια τέτοια αποστολή.
Ο Ιάσονας, καθώς ήταν θαρραλέος και ριψοκίνδυνος χαρακτήρας και η πείρα της ζωής του έλειπε, που θα μπορούσε να τον βοηθήσει να δει και να σταθμίσει τους κινδύνους, δέχτηκε με προθυμία την πρόταση του θείου του και άρχισε τις σχετικές προετοιμασίες. Μια τέτοια μακρινή και επικίνδυνη αποστολή, για να έχει επιτυχία, χρειαζόταν ένα γοργό και ανθεκτικό καράβι και πλήρωμα με παλικαριά που θα αψηφούσαν τους κινδύνους και θα ήταν έτοιμα ακόμα και τη ζωή τους να θυσιάσουν γι' αυτόν το σκοπό.
Πώς όμως ένας άπειρος νέος, χωρίς τεχνικές και ναυτικές γνώσεις, θα μπορούσε να κατασκευάσει ένα τέτοιο καράβι; Και με ποια κίνητρα θα ήταν δυνατό να πείσει και έτσι να συγκεντρώσει τους συντρόφους του πληρώματος;
Η Αθηνά, η θεά της σοφίας, προστάτιδα της γενιάς των απόγονων του Αιόλου, προσφέρθηκε αμέσως να βοηθήσει. Με τις αλάνθαστες υποδείξεις της και την άγρυπνη επιστασία της έγινε το έργο. Η ίδια, άλλωστε, έκοψε ξύλο από την περίφημη "Δωδωνέα δρυ", ιερή βελανιδιά, που είχε την ιδιότητα να μιλά, και το έδωσε στον Ιάσονα, για να το χρησιμοποιήσει, μαζί με ξύλα κουκουναριών από το Πήλιο, για την κατασκευή του καραβιού. Μ' αυτόν τον τρόπο θα ήταν δυνατό να γνωρίζουν από πριν τους επικείμενους κινδύνους της θάλασσας, αφού το θαυματουργό ξύλο θα τους προειδοποιούσε σχετικά. Η ίδια θεά ύφανε επίσης από μόνη της τα πανιά του καραβιού και μύησε με προθυμία στη ναυτική τέχνη τα παλικαριά του πληρώματος. Υποσχέθηκε, τέλος, ότι θα συνοδεύσει η ίδια την αποστολή, για να δείχνει το δρόμο που έπρεπε ν' ακολουθηθεί.
Το καράβι κατασκευάστηκε, σύμφωνα με την παράδοση που τότε επικρατούσε, για πενήντα κωπηλάτες. Πρωτομάστορας ήταν ο ξυλουργός Άργος, γι' αυτό και ονομάστηκε "ΑΡΓΩ". Άλλωστε, στην αρχαία ελληνική γλώσσα η λέξη "αργός" έχει τελείως διαφορετική σημασία απ' ό,τι στη σημερινή της χρήση. Σημαίνει "ταχύς, γρήγορος". Και πραγματικά. Η "Αργώ" είχε όλες τις αρετές: Ήταν ανθεκτική στα κύματα, εύστροφη και γρήγορη.
Ο Ιάσονας μετά έστειλε κήρυκες σ' όλη την Ελλάδα για να ζητήσει παλικάρια ικανά για να στελεχώσουν το καράβι. Για μια τέτοια αποστολή τα κίνητρα, φυσικά, δεν ήταν μονάχα ηθικά, δηλαδή η ενεργός συμπαράσταση στην αποκατάσταση της δικαιοσύνης και η αλληλεγγύη σε κάποιον ομόφυλο για την επιτυχία ενός απώτερου στόχου του. Μπορούσαν να είναι πολλά και διάφορα, ανάλογα με τις πεποιθήσεις, την ιδιαιτερότητα του χαρακτήρα και τις επιδιώξεις του καθενός. Ωστόσο, υπήρχε κάτι κοινό στους ανθρώπους της εποχής εκείνης. Η λαχτάρα για την περιπέτεια. Η περιπέτεια για την περιπέτεια. Η γνώση για τη γνώση. Το καινούριο, το άγνωστο, το απόμακρο, το πρωτόγνωρο, με την πηγαία ομορφιά και την ακαταμάχητη μαγεία που ασκούν στην ψυχή του ανθρώπου, τραβούσαν, σαν μαγνήτης, τους Έλληνες εκείνης της εποχής, που πιθανότατα, μπορεί να χρονολογηθεί γύρω στο 13ο αιώνα π.Χ., έναν αιώνα δηλαδή πριν από την περίφημη τρωική εκστρατεία.
Οι αντιλήψεις, άλλωστε, που επικρατούσαν τότε, καλλιεργούσαν τις φιλοδοξίες του λαού για υπερπόντιες αναζητήσεις, για μια καλύτερη τύχη. Καθώς τέτοια ταξίδια, με τα πενιχρά τεχνολογικά δεδομένα που διέθεταν και την πειρατεία που οργίαζε, ήταν επικίνδυνα και επίπονα, όσοι είχαν την απαραίτητη τόλμη και το κουράγιο ν' αναλάβουν και να φέρουν σε αίσιο πέρας μια τέτοια αποστολή, εκτός των υλικών οφελών που είχαν, συγκέντρωναν την εκτίμηση, το σεβασμό και την αναγνώριση όλων, μικρών και μεγάλων. Τους αποδίδονταν τιμές ηρώων και η δόξα τους δεν είχε πρόσκαιρο χαρακτήρα. Τους ακολουθούσε και μετά το θάνατό τους. Αλλά η δόξα εκείνη της επιτυχίας δε θα έμενε μονάχα σ' αυτόν το θνητό κόσμο. Θ' ακολουθούσε τους ήρωες και στον Άδη, όπου η ζωή ήταν αιώνια.
Αυτά λοιπόν τα κίνητρα πυροδότησαν τον ενθουσιασμό πολλών εκλεκτών νέων απ' όλα τα μέρη της Ελλάδας, που έσπευσαν να καταταγούν στο πλήρωμα της Αργώς. Τελικά επιλέχτηκαν 50 απ' αυτούς, οι ικανότεροι, μερικοί από τους οποίους ήταν ημίθεοι, δηλαδή είχαν θεϊκή καταγωγή. Ενδεικτικά μπορούν ν' αναφερθούν οι γιοι του Δία Ηρακλής και Διόσκουροι (Κάστορας και Πολυδεύκης), οι γιοι του Ποσειδώνα Εύμαινος από το Ταίναρο και Περικλύμενος από την Πύλο και οι δίδυμοι από τη Μεσσηνία Ίδας και Λυγκέας, οι γιοι του Ερμή Εχίονας και Έρυτος, ο Αιθαλίδης, κήρυκας των Αργοναυτών, οι γιοι του Απόλλωνα Φιλάμμονας (που ήταν αοιδός) και Ίδμονας (που ήταν μάντης). Επίσης πήραν μέρος ο Ορφέας, ο θεσπέσιος μουσικός από τη γενιά του Απόλλωνα ο μάντης Μόψος, που τον είχε διδάξει ο Απόλλωνας, ο Πηλέας και ο Τελαμώνας, γιοι του Αιακού και εγγονοί του Δία, ο Άδμητος, που ήταν ξάδερφος του Ιάσονα και μάλιστα και ο γιος του Πελία Άκαστος, που ήρθε χωρίς τη θέληση του πατέρα του

Η ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ

Μόλις τελείωσε η κατασκευή του καραβιού και ο εφοδιασμός του με τ' αναγκαία τρόφιμα και το νερό, καθώς και ο εξοπλισμός του, ο Ιάσονας πρότεινε στους συντρόφους του να εκλέξουν έναν αρχηγό της αποστολής. Ανεπιφύλακτα όλοι τους τότε πρότειναν τον ίδιο κι εκείνος, ικανοποιημένος για την τιμή που του έκαναν, αλλά και με υψηλό αίσθημα ευθύνης για την τύχη των συντρόφων του, προσευχήθηκε στους θεούς, για να έχουν την εύνοια και συμπαράστασή τους. Ύστερα πάνω σ' έναν πρόσφατα χτισμένο βωμό πρόσφεραν θυσίες στο θεό της επιβίβασης, τον Εμβάσιο Απόλλωνα και ο Ορφέας, που γνώριζε καλύτερα απ' όλους τους θνητούς το δρόμο προς τον Κάτω Κόσμο και τον επάνω, έψαλε, σαν προανάκρουσμα, ένα θεσπέσιο ύμνο για τη Νύχτα. Αυτό δήλωνε πως θ' άρχιζε ένα ταξίδι ιδιαίτερα ιερό, με άμεση επαφή με πνεύματα και υπερκόσμιες δυνάμεις.
Μόλις τέλειωσε αυτή η επιβλητική ιεροτελεστία, οι Αργοναύτες επιβιβάστηκαν στο γερό σκαρί, σήκωσαν την άγκυρα, άνοιξαν τα πανιά και άρχισαν ν' ανοίγονται στο πέλαγος, σκίζοντας τα νερά, κάτω από τις επευφημίες και τις ευχές των συγγενών και φίλων τους κι ολόκληρου λαού, που συγκεντρώθηκε για να δει το μοναδικό και ανεπανάληπτο θαύμα της τεχνολογίας εκείνης της εποχής.
Στην αρχή το ταξίδι ήταν ωραίο. Η "Αργώ" γλιστρούσε πάνω στον καθρέφτη της θάλασσας, ανάμεσα σ' ένα σμήνος από γλάρους, με χίλιους σχηματισμούς στο πέταγμά τους και τις τσιριχτές τους φωνές που δημιουργούσαν σωστό πανδαιμόνιο. Τα δελφίνια προσπαθούσαν να ξεπεράσουν το υπέροχο καράβι, αλλά, μαγεμένα από τη θεσπέσια μουσική του Ορφέα, του Θρακιώτη ποιητή και αξεπέραστου τεχνίτη της λύρας, έμειναν ξοπίσω ξεχασμένα. Το δροσερό αγεράκι της θάλασσας φούσκωνε γλυκά τα πανιά και χάιδευε απαλά τα μαλλιά και τα πρόσωπα των παλικαριών, γεμίζοντας τις καρδιές τους μ' ελπίδες και όνειρα πολλά. Οι πανέμορφες κόρες του γερο Νηρέα, οι γλυκόθωρες Νηρηίδες, έφυγαν απ' τα παλάτια του πατέρα τους, που βρίσκονταν στο βυθό της θάλασσας, και βγήκαν στην επιφάνεια, για ν' απλώσουν πάνω τους τη γλυκάδα της ηρεμίας και την ομορφιά του ξέγνοιαστου ταξιδιού. Και ο άλλος θαλασσινός θεός, ο γερο Πρωτέας, πιστός όπως πάντα στο έργο του, σαλαγούσε τα κοπάδια των κυμάτων του Ποσειδώνα μέσα στις σκοτεινές κοιλάδες και χαράδρες της θάλασσας, για να μην ενοχλούν το θεϊκό καράβι. Πότε πότε τα έβγαζε στις ακρογιαλιές για να ξαποστάσουν κι εκεί ήξερε πολύ καλά τον τρόπο να τ' αποκοιμίζει.

ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΟΥ

Μα ξαφνικά πήρε εντολή απ' το μεγάλο αφεντικό της θάλασσας να ξαμολήσει τα κοπάδια των κυμάτων στο πέλαγος. Ο γερο Πρωτέας -όπως πάντα- και τώρα υπάκουσε. Οι Νηρηίδες, τρομαγμένες, βιάστηκαν να γυρίσουν στο παλάτι τους. Οι άνεμοι όρμησαν σαν θεριά έτοιμα να κατασπαράξουν τ' ανύποπτα θύματά τους και η "Αργώ" μια ανέβαινε -θαρρείς- στα ουράνια και μια κατέβαινε στα βαθιά πηγάδια της θάλασσας. Οι ναύτες έκαναν υπεράνθρωπο αγώνα για τη σωτηρία του καραβιού, που ίσως να μην μπορούσε να πραγματοποιήσει την αποστολή του, εάν δεν επέμβαιναν η Αθηνά και η Ήρα, για να καταλαγιάσουν λίγο τους ορμητικούς ανέμους και να οδηγήσουν το μαγικό σκαρί με όλο του το πλήρωμα στο νησί του Ήφαιστου, στη Λήμνο. Εκεί ο τεχνίτης θεός είχε το περίφημο εργαστήρι του.
Μα, μόλις οι Αργοναύτες πάτησαν το πόδι τους στη στεριά, αντίκρισαν ένα πολύ παράξενο και εντυπωσιακό θέαμα: Ένα πλήθος από νέες και όμορφες γυναίκες έτρεχαν, οπλισμένες να τους αντιμετωπίσουν. Μπροστά πήγαινε η βασίλισσά τους, που ξεχώριζε για την ομορφιά και το παράστημά της. Ο Ιάσονας τη συμπάθησε, το ίδιο και αυτόν εκείνη. Έκαναν λοιπόν μια συμφωνία να μη γίνει χρήση όπλων και από τις δυο μεριές• απεναντίας το γεγονός του ερχομού των παλικαριών να γιορταζόταν με ιδιαίτερη λαμπρότητα. Λίγο αργότερα πληροφορήθηκαν ότι ο πληθυσμός του νησιού αποτελούνταν μονάχα από γυναίκες. Κάποτε όλες αυτές οι γυναίκες ξεσηκώθηκαν εναντίον των αντρών τους, που τις παραμελούσαν και γλεντούσαν με τις παλλακίδες και τους σκότωσαν όλους. Την ίδια τύχη είχαν και οι παλλακίδες. Κι αυτό γιατί η Αφροδίτη, θυμωμένη που έδειχναν ψυχρότητα και αποστροφή προς τους άνδρες τους και δεν τιμούσαν όπως έπρεπε τη θεά, τις τιμώρησε δίνοντάς τους μια απαίσια μυρωδιά, που προκαλούσε την αποστροφή των ανδρών τους.
Ο εξολοθρεμός λοιπόν όλου του αρσενικού πληθυσμού του νησιού θεωρήθηκε ως μεγάλο ανοσιούργημα και από τότε το νησί έδερνε μια κατάρα και ένα κακό, ίσως το πιο μεγάλο απ' όσα ήταν μέχρι τότε γνωστά, πλανιόταν πάνω του. Η Υψιπύλη, που έγινε τότε η βασίλισσα του νησιού, έσωσε μονάχα ένα ανδρικό πλάσμα: τον πατέρα της Θόαντα, που τον έβαλε μέσα σ' ένα κιβώτιο και τον έριξε στη θάλασσα. Μαζί μ' αυτόν εγκατέλειψαν το νησί και οι αρσενικοί τοπικοί θεοί, οι Κάβειροι. Από τότε κυριάρχησαν οι γυναίκες και άντρας δεν πάτησε το πόδι του ποτέ εκεί.
Οι γυναίκες λοιπόν αυτές, πυρωμένες από τη μακροχρόνια στέρηση του άνδρα, μόλις είδαν τα παλικάρια, θεώρησαν ότι ήταν η ευκαιρία της ζωής τους να σβήσουν το πάθος του κορμιού τους. Μάλωναν, μάλιστα, μεταξύ τους για το ποια ποιον θα πάρει. Ο Ιάσονας έπεσε θύμα της όμορφης Υψιπύλης και έγινε σκλάβος της. Στην ερωτική αγκαλιά της ξέχασε το χρυσόμαλλο δέρας, το θρόνο, τη δόξα, ακόμα και τον ίδιο του τον εαυτό. Δυο ολόκληρα χρόνια οι Αργοναύτες δεν έκαναν τίποτα άλλο από το να τρώνε, να πίνουν και να ερωτοτροπούν κάτω από τη σκιά των πεύκων με τις αχόρταγες Λημνιάδες.
Μόνο ο Ηρακλής αρνήθηκε από την αρχή να πάρει μέρος σ' αυτό το πανηγύρι της ξεγνοιασιάς και της κραιπάλης. Έμεινε μόνος του στο καράβι και προσπαθούσε διαρκώς να συνετίσει τους συντρόφους του, και ιδιαίτερα τον Ιάσονα, υπενθυμίζοντάς τους την αποστολή τους και τονίζοντας το ξεστράτισμά τους και την ηθική αναλγησία που τους χαρακτήριζε. Μπροστά όμως στα θέλγητρα του έρωτα, κανένας τους δεν ήθελε ν' ακούσει.
Μια μέρα ο Ηρακλής, νιώθοντας να εξαντλείται πια η υπομονή του, αποφασισμένος να εγκαταλείψει τους συντρόφους του και να γυρίσει πίσω στην πατρίδα, είπε σε έντονο ύφος στον Ιάσονα ότι έπρεπε επιτέλους να σταματήσει αυτή η αμεριμνησία και η απραγία, που είχε παραλύσει το κορμί και την ψυχή τους. "Άλλος είναι ο στόχος μας", είπε ο γιος της Αλκμήνης, "για τον οποίο έχουμε εγκαταλείψει την πατρίδα μας, την οικογένειά μας, τους συγγενείς και φίλους μας και όχι για να κάνουμε απιστίες στις γυναίκες μας". Ο Ιάσονας τον άκουσε με προσοχή.
Σκέφτηκε ότι είχε δίκιο με τα λεγόμενά του. Και οι θεές Ήρα και Αθηνά του επισήμαναν την ξεχασμένη αποστολή. Συνήλθε. Συγκέντρωσε τους συντρόφους του και τους ζήτησε να εγκαταλείψουν πια τη Λήμνο. Αν και η πρότασή του δεν άρεσε σε κανέναν, αναγκάστηκαν όλοι να εγκαταλείψουν την ξέγνοιαστη ζωή του νησιού και να μπαρκάρουν στο καράβι. Η Αφροδίτη ήταν όμως πια πολύ ικανοποιημένη που την τίμησαν ομαδικά και η κατάρα που έδερνε το νησί μέχρι τότε έφυγε, με την παρέμβαση της θεάς. Ο τόπος ξαναβρήκε τη δημογραφική του ισορροπία, αφού από τους Αργοναύτες γεννήθηκαν και αρσενικά παιδιά. Ο ίδιος μάλιστα ο Ιάσονας απέκτησε από την Υψιπύλη δυο γιους: τον Εύηνο και τον Θόαντα το νεότερο. Από τη Λήμνο η "Αργώ" έφτασε στη γειτονική Σαμοθράκη.
Το νησί αυτό φημιζόταν για τις μυστηριακές θρησκευτικές τελετές του και, σύμφωνα με τις αντιλήψεις της εποχής εκείνης, όσοι κατάφερναν να μυηθούν στα μυστήρια αυτά, είχαν καλή τύχη στη ζωή τους και ιδιαίτερα καλό ταξίδι στη θάλασσα και στις εκστρατείες. Ήθελαν λοιπόν ο Ιάσονας, ο Ηρακλής, οι Διόσκουροι και ο Ορφέας να μυηθούν, από τους εκεί ιερείς, στα μυστήρια και να πάρουν μέρος στην αποκάλυψη των μεγάλων θεών. Ήταν, άλλωστε, αυτό και συμβουλή της Ήρας και Αθηνάς. Κατά τη λιγόχρονη παραμονή της "Αργώς" στο νησί, έγινε η επιθυμητή μύηση. Τα παλικάρια για να ευχαριστήσουν τους ιερείς για το ανεκτίμητο έργο τους, τους χάρισαν πιθάρια γεμάτα τρόφιμα.

Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΥΖΙΚΟΣ

Αφού πέρασαν το στενό της θάλασσας που ενώνει το Αιγαίο πέλαγος με την Προποντίδα, που φέρει την ονομασία "Ελλήσποντος" (γιατί εκεί έπεσε απ' το φτερωτό κριάρι η Έλλη και πνίγηκε), έφτασαν στα νότια παράλια της Προποντίδας, στην Κύζικο, όπου κατοικούσαν οι Δολίονες, ένας λαός ειρηνικός, με επικεφαλής το βασιλιά του Κύζικο, που ήταν στην ηλικία, περίπου, του Ιάσονα και είχε πάρει κάποτε την προειδοποίηση από τους θεούς να υποδεχτεί εγκάρδια τους ήρωες που θα έφταναν στη χώρα του.
Όταν οι Αργοναύτες έφτασαν εκεί, έτρεξαν αμέσως οι ντόπιοι κάτοικοι να τους υποδεχτούν. Τότε ο Κύζικος γιόρταζε το "μήνα του μέλιτος" με τη γυναίκα του. Στην πόλη επικρατούσε παντού χαρά και κέφι, γλέντι ξέφρενο. Τα παλικάρια ένιωσαν τόσο άνετα, σαν να ήτανε στην πατρίδα τους και σαν να γνωρίζονταν με τους κατοίκους της πόλης χρόνια πολλά. Αφού όμως έφαγαν, ήπιαν και ξαπόστασαν λίγο, σκέφτηκαν ν' ανεβούν σ' ένα βουνό της περιοχής εκείνης, το Δίνδυμο, που ήταν αφιερωμένο στη μητέρα των θέων, κι εκεί να προσφέρουν θυσίες. Έτσι, αποφάσισαν οι περισσότεροι ν' ανεβούν στο βουνό και μερικοί να μείνουν στο καράβι, να το φυλάγουν. Ανάμεσα στους τελευταίους ήταν και ο Ηρακλής.
Δεν πέρασε όμως κάμποση ώρα που τα παλικάρια ξεκίνησαν για το βουνό και αυτοί που έμειναν κοντά στο καράβι ήρθαν αντιμέτωποι με κάτι τερατόμορφα όντα με έξι χέρια, με τα οποία ξεκολλούσαν από τα βουνά τεράστιους βράχους και τους πετούσαν στον όρμο όπου ήταν αγκυροβολημένη η "Αργώ". Στόχος τους ήταν να γεμίσουν με δαύτους την απόσταση της θάλασσας που χώριζε τη στεριά από το καράβι και στη συνέχεια να μπουν στο καράβι και ν' αρπάξουν ό,τι θα έβρισκαν μέσα σ' αυτό. Αλλά ο Ηρακλής πετάχτηκε αμέσως πάνω κι αδράχνοντας μερικά βέλη από τη φαρέτρα του, τα έριξε σημαδεύοντας καταπάνω τους, με αποτέλεσμα να σκοτώσει μερικά απ' αυτά τα φοβερά τέρατα. Βλέποντας, τότε, τα υπόλοιπα τον κίνδυνο, γύρισαν πίσω και το έβαλαν στα πόδια.
Σε λίγο ήρθαν αντιμέτωπα με τους Αργοναύτες που επέστρεφαν από το βουνό. Στη συμπλοκή που έγινε ανάμεσά τους, η κτηνώδης δύναμη των τεράτων υποτάχτηκε στη δύναμη της φρόνησης των παλικαριών. Σε λίγο τα ανθρωπόμορφα τέρατα κείτονταν όλα σκοτωμένα, γεγονός που πανηγύρισαν έξαλλα οι Δολίονες, γιατί θα απαλλάσσονταν οριστικά από τους κακούς τους γείτονες, που πολλές φορές τους ενοχλούσαν.
Αφού έφτασαν τα παλικάρια στο καράβι, αποχαιρέτησαν τους φιλόξενους Δολίονες και άνοιξαν πανιά. Μα, σαν νύχτωσε, οι άνεμοι τους ξανάφεραν πίσω, χωρίς να το καταλάβουν. Ξαναβρέθηκαν στη χώρα των Δολιόνων, οι οποίοι δεν τους αναγνώρισαν, γιατί δεν μπορούσαν να βάλουν με το μυαλό τους ότι θα ήταν δυνατό να γυρίσουν πίσω τα παλικάρια, αφού πριν από λίγο είχαν αποχαιρετηθεί. Αλλά κι ούτε εκείνοι κατάλαβαν ότι βρίσκονταν στην ίδια περιοχή όπου οι Δολίονες τους φιλοξένησαν. Έτσι, αλληλοεπιτέθηκαν, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί στη μεταξύ τους σύγκρουση ο Κύζικος.
Μόλις ξημέρωσε, πρώτοι οι Αργοναύτες κατάλαβαν το τραγικό τους σφάλμα και άρχισαν να μοιρολογούν για το εξαίσιο παλικάρι που, άθελά τους, σκότωσαν. Στο μοιρολόι εκείνο, που κράτησε τρεις ολόκληρες μέρες, συμμετείχε και όλος ο λαός των Δολιόνων. Μα το κακό δε σταμάτησε εδώ. Η βασίλισσα Κλείτη, μη μπορώντας ν' αντέξει την απώλεια του αγαπημένου της, κρεμάστηκε. Ακόμα κι οι Νύμφες θρήνησαν τη νεαρή γυναίκα. Από τα πολλά τους δάκρυα ξεπήδησε η πηγή Κλείτη.
Οι Αργοναύτες αναγκάστηκαν να μείνουν καθηλωμένοι στη χώρα των Δολιόνων δώδεκα μέρες, γιατί φυσούσαν αντίθετοι άνεμοι, που τους εμπόδιζαν να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Τη δωδέκατη μέρα ο μάντης Μόψος, ακούγοντας τη φωνή της Αλκυόνας, του θρηνητικού πουλιού, συμβούλεψε τον Ιάσονα να εξιλεώσουν τη Ρέα, τη μητέρα των θεών. Γι' αυτό τα παλικάρια αναγκάστηκαν να ξανανεβούν στο βουνό Δίνδυμο, για να προσφέρουν θυσίες.

Ο ΜΑΝΤΗΣ ΦΙΝΕΑΣ

Μετά οι άνεμοι άρχισαν να φυσούν ευνοϊκοί και η "Αργώ" συνέχισε το ταξίδι της. Ο επόμενος σταθμός ήταν η χώρα της Μυσίας. Εκεί οι Αργοναύτες έχασαν τον Ύλα, ένα ωραίο παλικάρι, που πήγε για να κουβαλήσει νερό από τις πηγές των Νυμφών και δεν ξαναγύρισε. Ήταν όλοι σίγουροι ότι οι Νύμφες, θαμπωμένες από την ομορφιά του, τον άρπαξαν και τον έκρυψαν σε κάποια κρησφύγετό τους. Μα δεν μπορούσαν έτσι να σηκωθούν να φύγουν, χωρίς να εξαντληθούν όλες τους οι ελπίδες.
Γι' αυτό ο Ηρακλής και ο Πολύφημος πήγαν να τον ψάξουν. Μάταια όμως. Δεν τον βρήκαν πουθενά και αναγκάστηκαν να γυρίσουν άπρακτοι στο καράβι.
Ο επόμενος σταθμός των Αργοναυτών ήταν η χώρα των Βεβρύκων, η μεταγενέστερη Βιθυνία, στην ακτή του Μαρμαρά. Εκεί ο Πολυδεύκης, ένα από τα παλικάρια της "Αργώς", νίκησε στις γροθιές τον Άμυκο, τον κυρίαρχο της περιοχής και κάτοχο της πηγής από την οποία τα παλικάρια θέλησαν να πάρουν νερό. Ο Πολυδεύκης τον ανάγκασε τότε να ορκιστεί στον Ποσειδώνα ότι στο εξής δε θα ενοχλήσει κανένα ξένο, που θα τύχαινε να έρθει για να πάρει νερό. Οι κάτοικοι της χώρας εκείνης δεν έδειξαν καμιά διάθεση να φιλοξενήσουν τους ήρωες, γι' αυτό και εκείνοι αναγκάστηκαν, αφού έκαναν τον απαραίτητο ανεφοδιασμό νερού, ν' ανοίξουν πανιά γι' άλλο σταθμό.
Απέναντι ακριβώς από τη χώρα των Βεβρύκων, στην ευρωπαϊκή ακτή της Προποντίδας, κοντά στους Θυνίους της Θράκης, υπήρχε μια αρχαία πόλη: η Σαλμυδησσός. Εκεί ζούσε ένας γέρος μάντης, ο Φινέας. Μια τραγική φιγούρα, θύμα αθώο της οργής των θεών. Είχε το χάρισμα από τον Απόλλωνα να γνωρίζει πώς είναι δυνατό να τρυπώσει κανείς στον Άδη και να έχει τη δυνατότητα επιστροφής. Το μυστικό όμως αυτό κάποτε το ανακοίνωσε στον Φρίξο, όταν ο τελευταίος, πάνω στο φτερωτό κριάρι, πέρασε και από εκεί. Παράλληλα, φανέρωνε στους θνητούς το μέλλον μέχρι το έσχατό του τέλος. Γι' αυτό ο Δίας τον τιμώρησε με τον πιο φριχτό και απάνθρωπο τρόπο. Αφού τον τύφλωσε εντελώς, τον υπέβαλλε καθημερινά σε μια φοβερή και ατέλειωτη δοκιμασία. Έστειλε κάτι τέρατα με μορφή γυναίκας και σώμα γύπα, τις Άρπυιες, που έρχονταν κι άρπαζαν από τα χέρια και το στόμα του τις τροφές, όποτε αυτός καθόταν να γευματίσει, και όσες δεν μπορούσαν ν' αρπάξουν, τις κόπριζαν και τις έκαναν ν' αναδίνουν μια τόσο απαίσια μυρωδιά, που ήταν αδύνατο ο τυφλός μάντης ν' αντέξει να τις φάει.
Σ' αυτόν λοιπόν το χαρισματικό μάντη ήθελαν να πάνε τα παλικάρια, για να τον ρωτήσουν με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να πετύχουν το στόχο τους. Μόλις έφτασαν εκεί, βρήκαν τον Φινέα ξαπλωμένο στο στρώμα και τη γυναίκα του Εριχθώ (που ήταν θεότητα του Άδη) να του παραστέκεται. Εξαντλημένο από την πείνα, ένα σώμα λιπόσαρκο, ίδιο με νεκρού, προσπαθούσε, ακουμπώντας σ' ένα ραβδί, να σηκωθεί, στο άκουσμα της φωνής των παλικαριών. Ήξερε πολύ καλά το μέλλον τους, αλλά και το μέλλον το δικό του, που εξαρτιόταν άμεσα από την εκεί παρουσία τους. Σύμφωνα με της Μοίρας τα γραμμένα, οι γιοι του θεού Βορέα Κάλαης και Ζήτης, που ήταν κουνιάδοι του μάντη και ανήκαν στην αποστολή της "Αργώς", θα τον απάλλασσαν οριστικά από την παρουσία των Αρπυιών και θα μπορούσε έτσι στο εξής ν' απολαμβάνει, όπως όλοι οι ζωντανοί, την τροφή του.
Και πραγματικά. Οι δίδυμοι αδερφοί, αφού πήραν τον όρκο του Φινέα ότι με την πράξη τους αυτή δε θα εξόργιζαν κανένα θεό, στάθηκαν με τεντωμένα σπαθιά κοντά στο τραπέζι του μάντη, ενώ παράλληλα οι νεότεροι από τους Αργοναύτες πρόσφεραν στο γέρο φαγητά. Οι Άρπυιες, όπως συνήθιζαν να κάνουν πάντα, όρμησαν στα φαγητά. Τη στιγμή που τα είχαν καταπιεί όλα και δεν άφησαν τίποτα πίσω τους, παρά μονάχα τη χαρακτηριστική τους δυσοσμία, οι άντρες έβαλαν τις φωνές και οι φτερωτοί γιοι του Βορέα τις καταδίωξαν μέχρι τα νησιά που από τότε ονομάστηκαν "Στροφάδες", δηλαδή νησιά της στροφής. Πραγματικά: Τόσο τ' αρπαχτικά πουλιά όσο και οι διώκτες τους εκεί έστρεψαν προς τα πίσω. Γιατί κατέφτασε αμέσως η Ίριδα, η φτερωτή αγγελιοφόρος του Δία και συγκράτησε τους δυο αδερφούς, δίνοντάς τους όρκο ότι δε θα ενοχλούσαν πια τον Φινέα, οι Άρπυιες. Έτσι, μια που δεν μπορούσαν αυτές να θανατωθούν, διάλεξαν για διαμονή τους τα κατάβαθα της γης, κάτω από τη μινωική Κρήτη.

ΟΙ ΣΥΜΠΛΗΓΑΔΕΣ ΠΕΤΡΕΣ

Όλη τη νύχτα μέχρι να γυρίσουν ο Κάλαης και ο Ζήτης, τα παλικάρια γιόρταζαν τη σωτηρία του Φινέα, μ' ένα τρελό ξεφάντωμα. Κι ο συμπαθητικός γερο μάντης, γεμάτος ευγνωμοσύνη, προσφέρθηκε να βοηθήσει τους ευεργέτες του στην αποστολή τους, απακαλύπτοντάς τους το μυστικό δρόμο από τον οποίο θα έφταναν από τον έναν κόσμο στον άλλο.
Τους είπε ότι έπρεπε, για να πάνε στην Κολχίδα, να περάσουν προηγουμένως από ένα επικίνδυνο στενό, το οποίο δεν είχε ποτέ κανένας άνθρωπος περάσει. Και από τις δυο μεριές εκείνου του στενού, που δε βρισκόταν σε μεγάλη απόσταση από τη χώρα του, ορθώνονται θεόρατοι γαλάζιοι βράχοι κι η γύρω περιοχή σκεπάζεται πάντα μ' ομίχλη. Εκεί οι αγέρηδες είναι τόσο δυνατοί, τόσο άγριοι, που, όταν αρχίσουν να φυσάνε, οι βράχοι, που βρίσκονται και από τις δυο μεριές της στενής θάλασσας, δεν αντέχουν στην ορμή τους και ολοένα πλησιάζουν ο ένας στον άλλο, μέχρι που χτυπιούνται μεταξύ τους. Τότε είν' αδύνατο να περάσει κανένα καράβι από εκεί. Όταν λοιπόν ξεσπάνε οι αγέρηδες και τ' αφρισμένα κύματα χτυπάνε με μανία στους βράχους, θα έπρεπε να μιμηθούν τα περιστέρια του Δία, που έφερναν την τροφή των θεών, την αμβροσία, από τον Κάτω Κόσμο στον Όλυμπο του δικού μας κόσμου.
Ανάμεσα σ' εκείνες τις γαλάζιες πέτρες, που, επειδή χτυπάνε μεταξύ τους, ονομάζονται "Συμπληγάδες", έπρεπε ν' αφήσουν να πετάξει ένα περιστέρι. Όπως θα πέρναγε αυτό, έτσι θα μπορούσε να περάσει και η "Αργώ".
Τα παλικάρια άκουσαν με ιδιαίτερη προσοχή τις σοφές συμβουλές του θεϊκού μάντη. Δεν τα τρόμαζε πλέον το άγνωστο και το αβέβαιο, γιατί ήξεραν τι θέλουν και, προπάντων, κάτεχαν τον τρόπο για να το πετύχουν. Ευχαρίστησαν το σοφό γέρο και ανέβηκαν στο καράβι. Η Αθηνά, σ' αυτή την πιο κρίσιμη φάση του ταξιδιού τους, έκανε την εμφάνισή της και, με λόγια ενθαρρυντικά, προσπάθησε να τους εγκαρδιώσει. Αλλά και η Ήρα, που απεχθανόταν τον Πελία και συμπαθούσε τον Ιάσονα, για τους λόγους που ξέρουμε, τους έστειλε με τη γαλανομάτα θεά το μαντάτο ότι θα έχουν τη συμπαράστασή της.
Η "Αργώ" άρχισε πάλι να γλιστρά στα γαλανά νερά της Προποντίδας, καθώς ούριος άνεμος την έσπρωχνε, φουσκώνοντας τα πανιά, που ύφανε τ' αλάνθαστο χέρι της σοφής θεάς.
Μόλις έφτασαν στο φοβερό, αιματόβρεχτο στενό -του Βοσπόρου, όπως ονομάζεται σήμερα-, άφησαν να πετάξει -καταπώς τους συμβούλεψε ο Φινέας- ένα περιστέρι. Το πουλί πέταξε κατά μήκος του στενού και όρμησε ανάμεσα από τους βράχους. Τότε οι βράχοι που σμίξανε, άρπαξαν και μάδησαν λίγα φτερά από την ουρά του, που οι ήρωες, όπως τους συμβούλεψε ο μάντης, κράτησαν και πήραν μαζί τους. Βρίσκοντας κατάλληλη την ευκαιρία, όταν οι βράχοι άρχισαν να ξαναπομακρύνονται, έπεσαν μ' όλη τους τη δύναμη στα κουπιά, για να προλάβουν να περάσουν, προτού αυτοί αρχίσουν να ξανασμίγουν. Η "Αργώ" πέταξε σαν ορμητικό βέλος και κατάφερε να περάσει σχεδόν σώα και αβλαβής. Όπως είχανε μαδήσει λίγα φτερά της ουράς του περιστεριού, έτσι και του θεϊκού καραβιού αποκόπηκε μονάχα η τελευταία άκρη από το ξύλο του καταστρώματος.
Η χαρά των ατρόμητων παλικαριών ήταν απερίγραπτη. Πέτυχαν τ' ακατόρθωτο. Με το θάρρος και την αυτοπεποίθησή τους νίκησαν την ανίκητη φύση. Οι κινητοί βράχοι -τα σύνορα, τότε, ανάμεσα στο δυνατό και αδύνατο, στην πραγματικότητα και τ' όνειρο -αποτελούσαν συνάμα και το διαχωριστικό όριο ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, ανάμεσα στον επάνω κόσμο των ζωντανών και τον Κάτω Κόσμο των νεκρών. Περνώντας λοιπόν οι ήρωες τις "Συμπληγάδες", ήταν σαν να περνούσαν από το χώρο της πραγματικότητας στο χώρο του υπερπέραν. Κάτι πρωτοφανές και πρωτάκουστο! Άνοιγαν μια καινούρια σελίδα στην ανθρώπινη ιστορία. Έδιναν ένα καινούριο νόημα στα πράγματα του κόσμου. Τίποτα πια δεν ήταν ακατόρθωτο μπροστά στο ενεργό ηφαίστειο που λέγεται "ανθρώπινη ψυχή". Όλα τα παρασέρνει στο διάβα του και τα οδηγεί όπου αυτό θέλει. Ακόμα και οι άψυχοι βράχοι, ο φόβος και ο τρόμος όλων των ναυτικών εκείνης της εποχής, δείχνοντας το σεβασμό τους μπροστά στην ανίκητη δύναμη της ανθρώπινης θέλησης, αφού απομακρύνθηκαν λιγάκι, έμειναν για πάντα χωρισμένοι και ακινητοποιημένοι.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Μα το ταξίδι των Αργοναυτών δεν τέλειωνε εδώ. Το πέρασμα του στενού ήταν ένας βασικός -ίσος ο βασικότερος- σταθμός της περιπέτειάς τους. Μα ο Φινέας τους είπε ότι μετά από τους γαλάζιους βράχους έπρεπε να περάσουν μια μαύρη πέτρα κι έπειτα να φτάσουν στα βουνά του Αχέροντα ("Αχερόντια όρη"). Ένα ανώμαλο μονοπάτι οδηγούσε, από τα βουνά αυτά, στον Άδη. Όπως είναι γνωστό, ο Αχέροντας ποταμός είχε τις εκβολές του στον Άδη.
Συνεχίζοντας το ταξίδι βγήκαν από το στενό. Ένα απέραντο πέλαγος ξανοιγόταν μπροστά τους. Μια θάλασσα βαθιά, που η επιφάνειά της έφτανε ως τον απόμακρο ορίζοντα. Ωστόσο αρμένιζαν σ' αυτήν ακίνδυνα τα καράβια. Δεν έμοιαζε καθόλου με το τρομερό στενό. Γι' αυτό οι άνθρωποι την ονόμαζαν "Εύξεινο Πόντο", δηλαδή "φιλόξενη θάλασσα".
Παραπλέοντας στις ακτές αυτής της θάλασσας, με κατεύθυνση προς τ' ανατολικά, έφτασαν στη χώρα των Μαριανδινών, όπου βασίλευε ο Λύκος, που τους υποδέχτηκε φιλόξενα. Δυστυχώς όμως εκεί το πλήρωμα λιγόστεψε κατά δυο άνδρες. Έχασαν το μάντη Ίδμονα, που τον τραυμάτισε θανάσιμα ένα αγριογούρουνο, και τον κυβερνήτη του πλοίου Τύφη, που πέθανε φυσιολογικά.
Ύστερα ήρθαν κατά τα ξημερώματα στο εγκαταλειμμένο νησί "Θηνιάς" που βρίσκεται εκεί όπου συνορεύει η Βιθυνία με τη χώρα των Μαριανδινών. Στο νησί αυτό συνάντησαν τον Απόλλωνα, που στο αριστερό του χέρι κρατούσε το ασημένιο του τόξο και στην πλάτη του κρεμόταν από το δεξή του ώμο η φαρέτρα. Τα ξανθά του μαλλιά ανέμιζαν στον αέρα, καθώς έτρεχε, κάνοντας ολόκληρο το νησί να σειέται συθέμελα. Όλοι τους δοκίμασαν μια αμήχανη έκπληξη και κανένας δεν τολμούσε να κοιτάξει το θεό στα μάτια. Έσκυψαν κοιτάζοντας το έδαφος και δεν μπορούσαν να μιλήσουν.
Και μόνο όταν ο θεός πέρασε, πάνω από τη θάλασσα, ψηλά στον αέρα, ο Ορφέας ξαναβρήκε τη μιλιά του και είπε στους συντρόφους του: "Ας αφιερώσουμε τούτο το νησί, σαν ιερό, στον Ηώο Απόλλωνα, αφού φανερώθηκε σ' όλους μας την αυγή. Ας θυσιάσουμε σ' αυτόν ό,τι υπάρχει εδώ και ας χτίσουμε ένα βωμό σε κάποια προέκταση της ακτής. Κι αν μας χαρίσει ευτυχισμένη επιστροφή, θα του προσφέρουμε πλούσιες θυσίες με κατσίκια. Τώρα ας του προσφέρουμε λίπος και ποτά. Κι ας είσαι ευσπλαχνικός, θεέ, ας είσαι ευσπλαχνικός σ' όσους φανερώθηκες!".
Αφού λοιπόν ο Απόλλωνας τους ευνόησε στο κυνήγι, του πρόσφεραν πλούσιες θυσίες, ψάλλοντας παιάνες, στους οποίους πρωτοστατούσε ο Ορφέας, και χορεύοντας κυκλικά, ενώ έκαναν ευχές επικαλούμενοι τον Ηώο Απόλλωνα. Η επιβλητική γιορτή τελείωσε με όρκο που έδωσαν μεταξύ τους ότι θα είναι πάντα μονιασμένοι και αγαπημένοι και, για να επισφραγίσουν αυτόν τον όρκο, αφιέρωσαν ένα ιερό στην Ομόνοια.

ΟΙ ΤΥΒΑΡΙΝΟΙ, ΟΙ ΜΟΣΥΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΥΜΦΑΛΙΔΕΣ ΟΡΝΙΘΕΣ

Την τρίτη μέρα τα παλικάρια εγκατέλειψαν το νησί. Ο Φινέας τους είχε ορμηνέψει ποιες ακτές και ποια έθνη έπρεπε να επισκεφτούν μέχρι να φτάσουν στον ποταμό Φάση, στη χώρα της Κολχίδας, κι από κει στην Αία, όπου κατοικούσε ο βασιλιάς Αιήτης. Κοντά στους ποταμούς Αχέροντα και Καλλίχορο βρισκόταν ο τάφος του Σθένελου, που σκοτώθηκε καθώς πολεμούσε, μαζί με τον Ηρακλή, εναντίον των Αμαζόνων.
Εκεί σταμάτησαν για να προσφέρουν θυσίες και να τιμήσουν τον ήρωα. Έπειτα έφτασαν στη χώρα των Αμαζόνων και ο Ιάσονας έστησε το στρατόπεδό τους στις εκβολές του Θερμόδοντα ποταμού. Εκεί κοντά κατοικούσαν οι Χάλυβες, ένας παράξενος λαός, τυλιγμένος στους καπνούς του σίδερου που επεξεργάζονταν.
Ο Δίας, για να εμποδίσει ενδεχόμενη σύγκρουση ανάμεσά τους και στους Αργοναύτες, έστειλε στους τελευταίους άνεμο ευνοϊκό. Έτσι, έφυγαν κι από εκεί και παρέπλευσαν τη χώρα των Τιβαρηνών και των Μοσύνων, δυο λαών που ζούσαν ανάποδα. Οι συνήθειες των Τιβαρηνών επέβαλαν στους άνδρες να κάθονται στο κρεβάτι, όταν γεννούσαν οι γυναίκες. Στους Μοσύνους, πάλι, όλα γίνονταν φανερά -ακόμα και η ερωτική πράξη. Με άλλα λόγια ό,τι γινόταν στους πρώτους κρυφά, γινόταν στους άλλους φανερά και αντίστροφα.
Σύμφωνα με τη συμβουλή του Φινέα, έπρεπε να πάνε μετά στο νησί του Άρη, όπου όμως είχαν καταφύγει οι Στυμφαλίδες όρνιθες, όταν ο Ηρακλής, εκτελώντας έναν από τους δώδεκα άθλους του τις έδιωξε από την Ελλάδα. Τα τρομερά αυτά πουλιά, με τα κοφτερά φτερά τους, ορμούσαν να ξεσκίσουν τα πρόσωπα των παλικαριών, να βγάλουν τα μάτια τους. Γι' αυτό χρειάστηκε να εφαρμοστεί ένα έξυπνο σχέδιο.
Οι ήρωες χωρίστηκαν σε δυο ομάδες: οι μισοί απ' αυτούς τραβούσαν κουπί και οι άλλοι μισοί σχημάτιζαν με τις ασπίδες τους σκεπή πάνω από το πλοίο. Παράλληλα με τα όπλα τους δημιουργούσαν τρομερό πάταγο. Έτσι, έδιωξαν τα θανατηφόρα πουλιά. Μετά, κρατημένοι πάνω σε ξύλα, μπόρεσαν ν' αποβιβαστούν στο νησί του Άρη, όπου ζούσαν οι τέσσερις γιοι του Φρίξου: ο Άργος, ο Φρόντης, ο Μέλας και ο Κυτίσσωρος, που είχαν σωθεί από ένα ναυάγιο. Ο νεκρός ήδη πατέρας τους τους είχε αφήσει μια παραγγελία: Να ταξιδέψουν στον Βοιωτικό Ορχομενό, για να κουβαλήσουν τους θησαυρούς του παππού τους Αθάμαντα.
Επειδή όμως ο Αθάμαντας και ο παππούς του Ιάσονα Κρηθέας ήταν αδέρφια, προσφέρθηκαν τώρα να βοηθήσουν τον ξάδερφό τους, γυρίζοντας με τους Αργοναύτες στην Αία, για να τους οδηγήσουν στο βασιλιά της Αιήτη, που ήταν παππούς τους από μητρική καταγωγή.
Η "Αργώ", μετά απ' αυτή την περιπέτεια, έφτασε σ' ένα άλλο νησί, που λεγόταν το "νησί της Φιλύρας". Η Φιλύρα ήταν κόρη του Ωκεανού, που την ερωτεύτηκε παράφορα ο Κρόνος. Από την ένωσή τους γεννήθηκε ο Κένταυρος Χείρωνας, ο πιο ενάρετος και σοφός απ' όλους τους Κενταύρους. Σ' αυτό το νησί λοιπόν βρέθηκε το παράνομο ερωτικό ζευγάρι, όταν αιφνιδιαστικά παρουσιάστηκε η Ρέα, η νόμιμη γυναίκα του θεού, ο οποίος, σαν αλαφιασμένος έτρεξε τότε να εξαφανιστεί, ενώ η Νύμφη, ντροπιασμένη, έφυγε στη Θεσσαλία και κρύφτηκε μέσα στα δάση του Πηλίου με την οργιαστική βλάστηση, όπου αργότερα γέννησε τον Χείρωνα

ΑΦΙΞΗ ΣΤΗ ΚΟΛΧΙΔΑ

Οι Αργοναύτες μετά απ' αυτόν το σταθμό, πλησίασαν τόσο πολύ τον Καύκασο, που ήταν δυνατό να βλέπουν και ν' ακούνε όσα γίνονταν εκεί. Έβλεπαν το μεγαλόπρεπο αετό του Δία να κατευθύνεται προς την ψηλότερη κορφή και άκουγαν το θρήνο του δύστυχου Τιτάνα, που καθημερινά του έτρωγε το συκώτι ο αετός, για να ικανοποιηθεί η ακόρεστη εκδικητική μανία του πατέρα των θεών για την ευεργεσία του προς τους ανθρώπους, για τ' ανεκτίμητο δώρο της φωτιάς που τους χάρισε.
Γιατί δεν είχε κάνει ακόμη την εμφάνισή του ο λυτρωτής του Προμηθέα, όταν η Αργώ μπήκε στο ρεύμα του ποταμού Φάση, που κυλούσε τα νερά του στους πρόποδες του Καύκασου.
Μετά από λίγο τα παλικάρια διέκριναν μια χώρα δυσπρόσιτη στους ναυτικούς και αφιλόξενη. Ήταν η Κολχίδα, όπου βασίλευε ο Αιήτης, ο γιος του Ήλιου. Έφτασαν λοιπόν στην πρωτεύουσα, την Αία και έκρυψαν την "Αργώ" ανάμεσα στους πυκνούς καλαμιώνες του ποταμού, μαζί με όλο το πλήρωμά της. Ο Ιάσονας, μονάχα, καθοδηγούμενος από τα ξαδέρφια του, τους γιους δηλαδή του Φρίξου, έφτασε στο παλάτι του Αιήτη. Η χλιδή και η μεγαλοπρέπειά του εντυπωσίαζαν με την πρώτη ματιά. Περιστοιχιζόταν από μπρούντζινες κολόνες και τα κιγκλιδώματα των μπαλκονιών του, που τα σκέπαζαν καταπράσινοι κισσοί, ήταν φτιαγμένα από πολύτιμα πετράδια. Στον εσωτερικό χώρο του παλατιού δέσποζαν τέσσερις βρύσες. Από την πρώτη έτρεχε ασταμάτητα κρασί, από τη δεύτερη γάλα, από την τρίτη λάδι με ωραία μεθυστική μυρωδιά και από την τελευταία, παγωμένο το καλοκαίρι και ζεστό το χειμώνα, νερό, με μαγικές και ιαματικές ιδιότητες. Ο Ιάσονας έμεινε κατάπληκτος από τον πλούτο και τη μεγαλοπρέπεια του παλατιού, κάτι που ήταν ασυνήθιστο στα παλάτια των βασιλιάδων της Ελλάδας.
Ζήτησε να δει το βασιλιά, ο οποίος τον δέχτηκε όχι και με ιδιαίτερη εγκαρδιότητα. Το βλέμμα του, γεμάτο πονηριά, μοχθηρία και καχυποψία, έμεινε καρφωμένο πάνω στο παλικάρι μέχρι αυτό ν' αναγγείλει την αιτία του ερχομού του. Μόλις όμως άκουσε ότι ήρθε να διεκδικήσει νόμιμα κληρονομικά του δικαιώματα, προσπάθησε να τον στείλει πίσω άπρακτο. Ο βασιλιάς δεν ήθελε με κανένα τρόπο ν' αφήσει να φύγει μακριά αυτή η ανεκτίμητης αξίας παρακαταθήκη με τις μαγικές ιδιότητες, που φύλαγε και προστάτευε τη χώρα του.

Η ΜΗΔΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΤΑΥΡΟΙ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΟΥ

Στο μεταξύ η βασιλοπούλα Μήδεια, μόλις κοίταξε μέσα από το πέπλο της τ' όμορφο παλικάρι, "που έλαμπε σαν τον Σείριο", το υπέρλαμπρο άστρο τ' ουρανού, θαμπώθηκε. Ένιωσε ξαφνικά τα βέλη του φτερωτού θεού του Έρωτα να μπήγονται βαθιά στην καρδιά της. Ένιωσε μικρή και αδύναμη μπροστά του, παρόλο που κάτεχε την τέχνη της μαγείας η οποία της έδινε υπερκόσμια δύναμη, καθώς μπορούσε να πετύχει ό,τι έβαζε στο μυαλό της, καλό ή κακό.
Ο Αιήτης, ελπίζοντας ότι το παλικάρι δε θα μπορούσε ν' ανταποκριθεί θετικά, του ανέθεσε να πετύχει ορισμένους άθλους. Μόνο τότε -του είπε- θα του έδινε το χρυσόμαλλο δέρας. Ο ήρωας δε δείλιασε και αμέσως δέχτηκε την πρόταση του βασιλιά.
Ο πρώτος άθλος, η πρώτη δοκιμασία του ήρωα, ήταν η εξής: Ο Ήφαιστος είχε κάποτε χαρίσει στον Αιήτη δυο ταύρους με χάλκινα πόδια και χάλκινο στόμα, από το οποίο πετούσαν φωτιά. Επίσης ένα αλέτρι, φτιαγμένο από ένα και μοναδικό κομμάτι μετάλλου. Μ' αυτό ο Αιήτης μπόρεσε να χαράξει ένα βαθύ αυλάκι. Έπρεπε λοιπόν και ο Ιάσονας να κάνει το ίδιο, να χαράξει δηλαδή ένα τέτοιο, εξίσου βαθύ, αυλάκι.
Μα πώς να ζέψει στ' αλέτρι τους ταύρους, πώς να τους συγκρατήσει; Θα έπαιρναν φωτιά τα ρούχα του, θα καιγόταν ολόκληρος.Απ' αυτή τη δύσκολη θέση προθυμοποιήθηκε να τον βγάλει η Μήδεια. Η νεαρή βασιλοπούλα, ερωτοχτυπημένη καθώς ήταν με το παλικάρι, δε δίστασε να θέσει σε άμεσο κίνδυνο και την ίδια της τη ζωή. Γιατί θα μπορούσε να γίνει αντιληπτή, για τη συμπάθειά της αυτή, από τους αυλικούς του πατέρα της και να πέσει θύμα της οργής του, αφού ήθελε με κάθε τρόπο την εξόντωση του παλικαριού. Μα είναι αλήθεια πως, όταν κανείς αγαπά, αψηφά όλους τους κινδύνους.
Έτσι, η Μήδεια, ως ιέρεια της θεάς της νύχτας Εκάτης, που εξουσίαζε την είσοδο του Κάτω Κόσμου, πήρε από το ναό της θεάς μια μαγική αλοιφή, που είχε την ιδιότητα να κάνει το σώμα του ανθρώπου άτρωτο από τη φωτιά. Όποιος αλειβόταν μ' αυτή την αλοιφή, δεν κινδύνευε να πάθει τίποτα, ακόμα και αν έμπαινε μέσα σε φωτιά με φλόγες τεράστιων διαστάσεων. Ήταν φτιαγμένη από το χυμό ενός λουλουδιού που φύτρωνε στις ρεματιές του Καύκασου. Το λουλούδι αυτό είχε ύψος μια πήχη, χρώμα όμοιο με του κρόκου και ρίζα κοκκινωπή και σαρκώδη. Τη στιγμή που το ξερίζωναν, η γη σειόταν και μούγκριζε, σαν να πονούσε. Η βασιλοπούλα ζήτησε την άδεια της θεάς να πάρει το παράξενο αυτό "προμηθεϊκό φίλτρο" και το έκρυψε στο στηθόδεσμό της. Ύστερα έτρεξε στον αγαπημένο της, τον συμβούλεψε ν' αλείψει μ' αυτό όλο του το σώμα και εκείνος υπάκουσε.
Το συγκεντρωμένο πλήθος παρακολουθούσε με αγωνία τη σκηνή. Ο Αιήτης, με ολοφάνερη ικανοποίηση περίμενε να δει τον φιλόδοξο, μα παράτολμο νέο, να λαμπαδιάζει ολόκληρος και να καίγεται ζωντανός από τη φωτιά που θα ξερνούσαν τα θεϊκά ζώα. Μα η ικανοποίησή του σε λίγο έγινε απογοήτευση, όταν είδε τον Ιάσονα να βγάζει τα ρούχα του (για να μην πάρουν φωτιά) και να μπαίνει στον αγώνα χωρίς να πάθει τίποτα. Αφού κατάφερε να ζέψει τους ταύρους στο αλέτρι, άνοιξε μ' επιτυχία το αυλάκι που του ζήτησε ο πονηρός βασιλιάς, που τα είχε κυριολεκτικά χαμένα. Δεν μπορούσε να πιστέψει στα μάτια του και να εξηγήσει πώς ήταν δυνατό να έρχεται κανείς σ' άμεση επαφή με τη φωτιά, μα να μην καίγεται απ' αυτή.

ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ ΤΟΥ ΔΡΑΚΟΥ

Έλπιζε όμως πως στη δεύτερη δοκιμασία, που ήταν σαφώς δυσκολότερη από την πρώτη, θ' αποτύγχανε. Έπρεπε λοιπόν ο Ιάσονας να σπείρει στ' αυλάκι που πριν από λίγο άνοιξε, αντί για σπόρους, δόντια δράκοντα που του έδωσε ο Αιήτης. Από τα δόντια αυτά σε λίγο θα φύτρωναν γίγαντες, άγριοι πολεμιστές, που θα έπρεπε το παλικάρι να τους σκοτώσει όλους.
Και πάλι όμως η Μήδεια τον βοήθησε να βγει νικητής και από αυτόν τον επικίνδυνο αγώνα. Τον συμβούλεψε να κάνει ακριβώς ό,τι έκανε κάποτε ο Κάδμος, ο ιδρυτής της Θήβας. Ο Κάδμος, όταν είχε ν' αντιμετωπίσει ένα παρόμοιο περιστατικό, να σπείρει δηλαδή δόντια δράκου απ' τα οποία θα ξεπηδούσαν τεράστιοι γίγαντες, φοβεροί πολεμιστές που έπρεπε να τους εξοντώσει, χρησιμοποίησε ένα μεγαλοφυές τέχνασμα: Έριξε πέτρες ανάμεσά τους και εκείνοι, νομίζοντας πως δέχονται επίθεση από τους ομοφύλους τους, άρχισαν ένα φοβερό αγώνα, που είχε σαν αποτέλεσμα να αλληλοεξοντωθούν.
Έτσι, η δύναμη του μυαλού υπερίσχυσε -για πολλοστή φορά- της τυφλής σωματικής δύναμης. Το ίδιο, λοιπόν, έκανε και ο Ιάσονας. Μόλις έσπειρε τα δόντια του δράκου απ' τα οποία ξεφύτρωσαν οι γίγαντες, έριξε πέτρες, που προξένησαν αναταραχή ανάμεσά τους. Όσοι χτυπήθηκαν απ' αυτές τις πέτρες νόμισαν ότι δέχτηκαν επίθεση από τους άλλους όμοιούς τους, γι' αυτό όρμησαν καταπάνω τους. Αποτέλεσμα της φοβερής γιγαντομαχίας ήταν η αλληλοεξόντωσή τους. Τον τελευταίο που έμεινε από τη συμπλοκή τον σκότωσαν ο Ιάσονας με τους Αργοναύτες του, που είχαν έρθει στην πόλη από την "Αργώ".
Βλέποντας ο Αιήτης πως και αυτό το παιχνίδι το έχασε και πως το τολμηρό παλικάρι κατάφερνε να βγαίνει νικητής πάντα από τις επικίνδυνες δοκιμασίες που το υπέβαλλε, δεν τήρησε τη συμφωνία του. Δεν περίμενε να εκτελέσει και τον τρίτο και τελευταίο άθλο που του ζήτησε, δηλαδή την εξόντωση του δράκοντα που φύλαγε νύχτα μέρα άγρυπνος το χρυσόμαλλο δέρας.

ΤΟ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΟ ΔΕΡΑΣ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΙΑΣΟΝΑ

Κάλεσε αμέσως τους συμβούλους του σε σύσκεψη, για να βρουν τις λύσεις τις πιο κατάλληλες στο πρόβλημά του. Έπρεπε με κάθε τρόπο να βγει από τη μέση αυτός ο ενοχλητικός και επικίνδυνος νέος, που απειλούσε ν' αρπάξει την πιο ιερή παρακαταθήκη του Φρίξου, το θεϊκό δέρας, που προστάτευε με τη μαγική του δύναμη τη χώρα του και τον ίδιο το βασιλιά.
Ενώ όμως εκείνοι συσκέπτονταν, ο Ιάσονας με τη Μήδεια γλίστρησαν κρυφά και έφτασαν στον τόπο όπου το τεράστιο φίδι φύλαγε το δέρας. Μα ήταν αδύνατο να περάσουν από εκεί για να πετύχουν το στόχο τους. Το φοβερό θεριό απειλούσε να καταπιεί όποιον τολμούσε να πλησιάσει. Ο Ιάσονας ένιωσε αμήχανος. Είχε ακούσει για το φοβερό δράκο, μα δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα ήταν τόσο μεγάλος, τόσο παχύς, τόσο δυνατός. Κείτονταν κουλουριασμένος και σήκωνε ψηλά το φοβερό κεφάλι του με τα δυο κιτρινοκόκκινα μάτια, που έβγαζαν σπίθες και το τεράστιο στόμα του, που, καθώς τ' άνοιγε διάπλατα, θαρρούσε κανείς πως μέσα του έβλεπε την άβυσσο, με τ' απέραντο σκοτάδι να βασιλεύει πάνω της.
Μα είχε εμπιστοσύνη στην αγαπημένη του βασιλοπούλα, που κάτεχε τόσες τέχνες και γνώριζε τόσο καλά τα μυστικά της μαγείας. Δε θα τον άφηνε αβοήθητο σ' αυτή την πιο κρίσιμη στιγμή της ζωής του. Και πραγματικά. Η Μήδεια βρήκε λύση και σ' αυτό το πρόβλημα. Έκοψε ένα κλαδί κέδρου και το βούτηξε σ' ένα μαγικό φίλτρο, ένα παράξενο υγρό που είχε την ιδιότητα, αν ερχόταν σ' επαφή με τα μάτια, να τ' αποκοιμίζει. Κι αφού πλησίασε σιγά, ψέλνοντας διάφορους ύμνους, που ασκούσαν πάνω στο θεριό υπερφυσική επίδραση και το ακινητοποιούσαν, το ράντισε με το κλαδί στα μάτια.
Ο Ιάσονας σε λίγο είδε κατάπληκτος να κλείνουν τα φοβερά μάτια και το τεράστιο κορμί του φιδιού να καταλαγιάζει και να πέφτει μουδιασμένο σ' έναν ύπνο βαθύ. Ήταν η πιο κατάλληλη ευκαιρία για ν' αρπάξουν το δέρας, η πιο ανέλπιστη στιγμή για να στεφθεί μ' επιτυχία ένα όνειρο, που στοίχισε τόσους αγώνες, τόσους κινδύνους, τόσες περιπέτειες. Το παλικάρι προχώρησε γοργά, πέρασε δίπλα από το κοιμισμένο τέρας και ξεκρέμασε τη θεϊκή προβιά από τη βελανιδιά. Ύστερα απομακρύνθηκε κοιτάζοντας πίσω του, μέχρις ότου ήρθε πάλι κοντά του η κοπέλα, που, όσο εκείνος προσπαθούσε να ξεκρεμάσει το δέρας, δεν έπαψε να μουρμουρίζει ψαλμωδίες, που κρατούσαν, με τη μυστηριακή τους επίδραση, μουδιασμένο και ακινητοποιημένο το φίδι.
Κρατούσε πια το ατρόμητο παλικάρι το θησαυρό που ονειρευόταν. Η χαρά του ήταν απερίγραπτη. Κρατούσε τον κόσμο ολάκερο, την ευτυχία της ζωής του, τον καρπό των μόχθων του και των γενναίων συντρόφων του. Το χρυσόμαλλο δέρας έβγαζε μια παράξενη ανταύγεια που περιέλουζε το παλικάρι και το έκανε να μοιάζει με θεό. Η καρδιά του σκίρτησε από ευγνωμοσύνη προς το κορίτσι που στάθηκε η σωτηρία του, γιατί ήξερε πολύ καλά πως, χωρίς τη βοήθειά του, όχι μονάχα το θείο εκείνο δώρο δε θ' αποχτούσε, αλλά θα έχανε και τη ζωή του, προσπαθώντας μόνο με την ανδρεία και τη σωματική του δύναμη να πετύχει τους άθλους στους οποίους ο Αιήτης τον υπέβαλε.

[Ιωαννίδης Δημήτριος]

ΜΕΡΟΣ Β΄.

ΦΥΓΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΛΧΙΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΗΣ ΜΗΔΕΙΑΣ

Ύστερα ο Ιάσονας πήγε στο καράβι, όπου τον περίμεναν οι σύντροφοί του, ενώ η Μήδεια γύρισε γρήγορα στο παλάτι. Ένα σατανικό σχέδιο είχε καταστρώσει για να μπορέσουν οι Αργοναύτες, μαζί και η ίδια, να δραπετεύσουν. Ήξερε ότι ο πατέρας της δε θα άφηνε τόσο εύκολα την κατάσταση να του ξεφύγει από τα χέρια του. Θα τους καταδίωκε με μανία. Η απώλεια του δέρατος θα θέριευε μέσα του τα πάθη της οργής και της δίψας για εκδίκηση.
Πήγε στο δωμάτιο όπου κοιμόταν στην κούνια του ο αδερφός της ο Άψυρτος, ένα χαριτωμένο μωρό. Παίρνοντας τις απαραίτητες προφυλάξεις, άρπαξε το μωρό από την κούνια και βγήκε τρέχοντας απ' το παλάτι. Έφτασε στον Φάση ποταμό, όπου περίμενε ο Ιάσονας με τους συντρόφους του. Κρατώντας το παιδί ανέβηκε στο καράβι, βοηθούμενη από τον Ιάσονα. Τα παλικάρια όρμησαν με ζήλο στα κουπιά κι η "Αργώ" μετά από τόσον καιρό ξαναγλιστρούσε στα νερά του Φάση ποταμού και σε λίγο έβγαινε στον Εύξεινο Πόντο.
Αλλά αυτό που περίμενε η Μήδεια δεν άργησε να γίνει. Ο πατέρας της, όταν κατάλαβε ότι ο Ιάσονας και οι σύντροφοί του άρπαξαν το χρυσόμαλλο δέρας και δραπέτευσαν, αρμάτωσε καράβια και βγήκε να τους κυνηγήσει. Παρόλες τις προσπάθειες των παλικαριών ν' απομακρυνθούν οριστικά από την επικίνδυνη χώρα και το μοχθηρό βασιλιά της, τα καράβια του κατάφεραν να πλησιάσουν την "Αργώ" τόσο πολύ, που ήταν πλέον θέμα λίγων λεπτών η σύλληψή τους.
Για μιαν ακόμη φορά η Μήδεια απέδειξε πόσο χρήσιμη του ήταν του Ιάσονα. Η σατανική γυναίκα, για χάρη του αγαπημένου της, διέπραξε το πιο φριχτό και ανόσιο έγκλημα. Αφού σκότωσε, έκοψε κομμάτια το τρυφερό κορμάκι του μικρού αδερφού της και άρχισε να ρίχνει ένα ένα τα κομμάτια στη θάλασσα. Το σχέδιό της ήταν βέβαιη ότι θα πετύχαινε. Ο πατέρας της, σύμφωνα με τους νόμους, τότε, των θεών και των ανθρώπων, έπρεπε να σταματήσει να μαζέψει τα κομμάτια του σώματος του παιδιού του, για να το θάψει στη συνέχεια με τις πρέπουσες τιμές. Δεν ήταν δυνατό να γινόταν αλλιώς.
Πράγματι όλα έγιναν όπως αυτή τα είχε προβλέψει. Ο Αιήτης, αφού σταμάτησε το κυνηγητό των Αργοναυτών, άρχισε να μαζεύει τα κομμάτια του νεκρού παιδιού του, με αποτέλεσμα να κερδίσουν χρόνο τα παλικάρια και ν' απομακρυνθούν από τα καράβια του βασιλιά τόσο, που να μην είναι δυνατή πλέον η καταδίωξή τους.Έτσι και η τελευταία δοκιμασία στην αφιλόξενη εκείνη χώρα τελείωσε για τους ήρωες. Ο Ιάσονας για να ευχαριστήσει τις αγαπημένες του θεές, την Αθηνά και την Ήρα, που είτε με την παρουσία τους, είτε αθέατες του συμπαραστάθηκαν, έκανε στη θάλασσα σπονδές.
Πρόσφερε και η Μήδεια σπονδές στην προστάτιδά της θεά, την Εκάτη και την παρακάλεσε να μεσολαβήσει στους θεούς να την συγχωρέσουν για την ανόσια πράξη της. Μα ήξερε πως όσο παράφορος να είναι ένας έρωτας που νικά την αδερφική αγάπη, ένα τέτοιο έγκλημα δε θα έσβηνε μ' απλές τελετές και επικλήσεις στους θεούς. Έπρεπε να εξαγνιστεί. Ήταν, λοιπόν, η Μήδεια αποφασισμένη να υποβληθεί σε οποιαδήποτε δοκιμασία για να εξαγνιστεί, μόλις δινόταν η κατάλληλη ευκαιρία. Αλλά και ο Ιάσονας μπορούσε στην προκειμένη περίπτωση να θεωρηθεί, κατά κάποιο τρόπο, συνένοχος στο έγκλημα. Διότι δεν προσπάθησε, ενώ μπορούσε, να την αποτρέψει απ' αυτό.
Αλλά και το γεγονός ότι για χάρη του η Μήδεια διέπραξε αυτό το φριχτό έγκλημα τον καθιστούσε "ηθικό αυτουργό" σε μια πράξη φρικιαστική, ακόμα και για τους θεούς και για τον τρόπο με τον οποίο αυτή εκτελέστηκε, αλλά και για το χαρακτήρα και τη σκοπιμότητά της. Κανένα συναίσθημα δεν μπορούσε να είναι πιο δυνατό από την αδερφική αγάπη και καμιά σκοπιμότητα δε θα μπορούσε να είναι ανώτερη από τη δικαιοσύνη.

Η ΚΙΡΚΗ

Οι Αργοναύτες διέσχισαν, παραπλέοντας τα νότια παράλιά του, όλο τον Εύξεινο Πόντο. Ύστερα παραπλέοντας πάλι την ακτή, κινήθηκαν βορειοδυτικά και μπήκαν σ' έναν παραπόταμο του Ίστρου -του Δούναβη-, για τον οποίο πίστευαν ότι είχε και μια άλλη εκβολή στην Αδριατική θάλασσα. Μετά βγήκαν στην Αδριατική και μπήκαν σε μια θάλασσα ελληνική, το Ιόνιο πέλαγος. Παρέπλευσαν τη "Μέλαινα Κέρκυρα", το σημερινό νησί Κόρτσουλα, αλλά σ' αυτό το σημείο συνέβη ένα παράδοξο γεγονός.
Ακούστηκε να μιλάει δυνατά το ίδιο το πλοίο, που παρότρυνε τα παλικάρια να πάρουν το δρόμο που οδηγεί προς τον τόπο όπου έμενε η μάγισσα Κίρκη, που θα μπορούσε να εξαγνίσει τη Μήδεια και τον Ιάσονα από το φόνο του Άψυρτου.
Η Κίρκη ήταν κόρη της Εκάτης (της θεάς του Κάτω Κόσμου) και αδερφή του Αιήτη, θεία επομένως της Μήδειας. Ήταν φημισμένη μάγισσα, που μας είναι γνωστή και από την "Οδύσσεια", σύμφωνα με τη διήγηση της οποίας είχε μεταμορφώσει τους συντρόφους του Οδυσσέα σε χοίρους. Κατοικούσε δυτικά, εκεί όπου υψώνεται το "Κιρκαίο όρος", σε μια χερσόνησο της τυρρηνικής ακτής.
Γι' αυτό οι Αργοναύτες διάλεξαν μια πορεία προς το Βορρά γύρω από τη χερσόνησο των Απεννίνων, για την οποία πίστευαν ότι ήταν ένα νησί που συνόρευε στα βόρεια με δυο μεγάλους ποταμούς: τον Ηριδανό, δηλαδή τον Πάδο και τον Ροδανό. Οι ήρωες ανάπλευσαν τον ένα, μέχρις ότου έφτασαν στον άλλο, για τον οποίο έλεγαν ότι είχε, εκτός από την κοίτη του Ηριδανού, και άλλους δυο ακόμα παραπόταμους, ο ένας από τους οποίους χυνόταν στον Ωκεανό και ο άλλος στο Τυρρηνικό πέλαγος. Λίγο έλειψε να κάνουν λάθος και ν' αφήσουν τον τυρρηνικό παραπόταμο. Τους απέτρεψε η Ήρα που, φανερή ή αθέατη, τους συνόδευε πάντα και τους ενθάρρυνε, υποδεικνύοντάς τους τι έπρεπε να κάνουν. Το ίδιο έκανε και η Αθηνά και ποτέ οι δυο θεές δεν τους εγκατέλειψαν εντελώς μόνους.
Μόλις το καράβι έφτασε στο νησί Αία, όπου έμενε η μάγισσα, πήγαν στο παλάτι της μόνο η Μήδεια και ο Ιάσονας, ενώ τα άλλα παλικάρια έμειναν στο καράβι, για λόγους ασφαλείας. Μόλις η μάγισσα είδε την ανιψιά της, την αναγνώρισε από τη χρυσή ανταύγεια των ματιών της. Αυτή τη χαρακτηριστική ανταύγεια είχαν όλα τα παιδιά και τα εγγόνια του θεού Ήλιου. Γιατί - όπως είναι γνωστό- ο πατέρας της Μήδειας ο Αιήτης, ήταν γιος του Ήλιου. Η Κίρκη εξάγνισε το ζευγάρι μετά από μια απλή ιεροτελεστία. Αφού έσφαξε ένα νεογέννητο γουρουνάκι, το κράτησε πάνω από τα κεφάλια τους και άρχισε να κάνει προσευχή στον Δία. Καθώς έσταζε το αίμα ζεστό πάνω στους "μιασμένους" νέους, ήταν σαν να θυσιάζονταν οι ίδιοι και μ' αυτόν τον τρόπο έκτιαν την ποινή τους. Διότι το αίμα με το αίμα μόνο θα μπορούσε να ξεπληρωθεί. Έτσι ο Ιάσονας και η Μήδεια εξαγνίστηκαν.
Αλλά η μάγισσα θεά ήταν πάρα πολύ δυσαρεστημένη με την ανιψιά της, που φέρθηκε τόσο άσχημα στον πατέρα της. Για έναν ξένο πρόδωσε τον πατέρα της και τον πότισε με το πιο πικρό ποτήρι, στερώντας τον από τον αγαπημένο του γιο Άψυρτο και από το χρυσόμαλλο δέρας, που ήταν η πιο πολύτιμη οικογενειακή παρακαταθήκη. Μάταια η Μήδεια προσπάθησε να δικαιολογήσει τον εαυτό της. Η Κίρκη την έδιωξε αμέσως από το παλάτι της.

ΣΕΙΡΗΝΕΣ, ΣΚΥΛΛΑ ΚΑΙ ΧΑΡΥΒΔΗ, ΠΛΑΓΚΤΕΣ ΠΕΤΡΕΣ

Ύστερα οι Αργοναύτες έφτασαν στο βράχο των Σειρήνων. Οι Σειρήνες ήταν τέρατα με μορφή κοριτσιών, που με τη γλυκιά τους φωνή και με το τραγούδι τους καταγοήτευαν όσους περνούσαν από τα μέρη τους, τους μάγευαν και τους παράσερναν κοντά τους.
Από μακριά ο αγέρας έφερνε στ' αυτιά των παλικαριών το γλυκό τραγούδι των τεράτων, που ήταν αδύνατο να μη σταματήσει κανείς και, με κομμένη ανάσα, να τ' ακούσει. Την ίδια όμως στιγμή ο Ορφέας θυμήθηκε τα μάγια και της δικής του φωνής. Με τ' αέρινά του δάχτυλα που κινούνταν με αξεπέραστη άνεση πάνω στις χορδές της λύρας του, άρχισε να παίζει μια θεσπέσια, υπερκόσμια μουσική, που σκέπασε το τραγούδι των Σειρήνων. Τα τέρατα, αντί να γοητεύσουν, γοητεύτηκαν από τη θεϊκή τέχνη του Ορφέα. Κι ενώ άπλωναν πριν τα χέρια και καλούσαν κοντά τους τα παλικάρια της Αργώς, με την επίδραση της μουσικής του Ορφέα έφυγαν άπρακτες.
Έπειτα έφτασαν στον τόπο όπου κατοικούσαν η Σκύλλα και η Χάρυβδη, τα δυο φοβερά τέρατα που κατασπάραζαν τους περαστικούς, από τον τόπο τους, ναυτικούς. Η Σκύλλα ήταν κόρη της Εκάτης και ζούσε σε μια σπηλιά ενός απότομου βράχου. Η Χάρυβδη ήταν κόρη του Ποσειδώνα και της Γης. Ζούσε και αυτή ανάμεσα στ' απόκρημνα βράχια της θάλασσας και κατασπάραζε όποιον την πλησίαζε. Με τη βοήθεια όμως της θεάς Θέτιδας, της μάνας του ήρωα Αχιλλέα και των υπόλοιπων σαράντα εννιά αδερφάδων της, των Νηρηίδων, η "Αργώ" κατάφερε να περάσει σώα και αβλαβής ανάμεσα από τα δύο εκείνα τέρατα.
Στη συνέχεια πέρασε ανάμεσα από τα νησιά "Πλαγκτές Πέτρες", που έχουν ένα επικίνδυνο στενό. Κι εδώ η Θέτιδα με τις Νηρηίδες βοήθησαν στο πέρασμα. Έπειτα έφθασαν στην Τρινακρία, όπου υπήρχαν τα βόδια του Ήλιου, που αργότερα οι σύντροφοι του Οδυσσέα, χωρίς αυτός να το γνωρίζει, θα τα έτρωγαν, με αποτέλεσμα να δεχτούν σκληρή τιμωρία: να χαθούν όλοι από τρικυμία, εκτός από τον ίδιο τον Οδυσσέα, που, θαλασσοδαρμένος, έφτασε στο νησί της Καλυψώς, την Ωγυγία. Οι Αργοναύτες άκουγαν τα μουγκανητά των βοδιών του θεού, μα δεν τους ενδιέφερε ν' αποβιβαστούν στο νησί του Ήλιου.

ΓΑΜΟΣ ΤΟΥ ΙΑΣΟΝΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΗΔΕΙΑΣ

Γρήγορα άφησαν πίσω τους τη Σικελία και έφτασαν στο νησί των Φαιάκων, στη σημερινή Κέρκυρα (που τότε έφερε την ονομασία Μάκρις ή Δρεπάνη, από το σχήμα της, που μοιάζει πάρα πολύ με δρεπάνι). Εκεί βασίλευε ο γιος του Ναυσίθοου Αλκίνοος. Ο Ναυσίθοος καταγόταν από θεϊκή γενιά• ήταν γιος του Ποσειδώνα. Ο λαός τον οποίο εξουσίαζε ο Αλκίνοος, οι Φαίακες, ήταν ειρηνικός και φιλόξενος. Με προθυμία υποδέχτηκαν όλοι τους τα παλικάρια. Η Μήδεια, όταν με τον Ιάσονα έφτασαν στο βασιλικό παλάτι, έπεσε στα πόδια της βασίλισσας Αρήτης και την παρακάλεσε να τη βοηθήσει. Σύμφωνα με το έθιμο εκείνης της εποχής, όποιος παρακαλούσε κάποιον να τον βοηθήσει, ακολουθώντας ορισμένους τύπους (όπως π.χ. γονάτισμα και πιάσιμο του γόνατος του άλλου κλπ.), τον δέσμευε ηθικά. Έτσι έγινε και τώρα. Η Μήδεια, εκλιπαρώντας την Αρήτη, θα ανάγκαζε την τελευταία να βοηθήσει με κάθε τρόπο.
Στο μεταξύ κατέφτασαν στο νησί καράβια του Αιήτη από την Κολχίδα, με στρατό και ζήτησαν από τον Αλκίνοο να παραδώσει τη Μήδεια στον πατέρα της. Ο σοφός βασιλιάς τους απάντησε τότε ότι σκόπευε να την παραδώσει με ένα μονάχα όρο: ότι δε θα είχε ήδη παντρευτεί τον Ιάσονα. Την απάντηση αυτή του Αλκίνοου την έκανε γνωστή κρυφά στο ζευγάρι η Αρήτη, που είχε ηθική υποχρέωση να βοηθήσει τους δυο νέους. Για να μην πέσει λοιπόν στα χέρια του πατέρα της, γιόρτασε τους γάμους της με τον Ιάσονα η Μήδεια στη σπηλιά της Μάκριδας, της Νύμφης του νησιού, την ίδια νύχτα που πήρε την είδηση από την καλοπροαίρετη βασίλισσα.
Μέσα στη σπηλιά της Νύμφης ετοιμάστηκε η "νυφική παστάδα", το νυφικό κρεβάτι της Μήδειας και απάνω του απλώθηκε το χρυσόμαλλο δέρας, που έβγαζε μια χαρακτηριστική ανταύγεια, σαν να ήταν φωτιά που έκαιγε μέσα στη νύχτα. Η Ήρα, που συμπαθούσε πολύ τον Ιάσονα, έστειλε μια συντροφιά από Νύμφες στολισμένες με πολύχρωμα λουλούδια, για να δώσουν μια ιδιαίτερη λαμπρότητα στο χαρμόσυνο γεγονός. Άλλωστε, σαν θεά του γάμου που ήταν, επιθυμούσε αυτός ο δεσμός της ψυχής των δυο νέων να γίνει στέρεος και αδιάσπαστος και γι' αυτόν το λόγο θα ήταν και μελλοντικά συμπαραστάτης και βοηθός τους.
Η ανταύγεια που σκορπούσε το χρυσόμαλλο δέρας περιέλουσε και τις εκλεκτές θεές και ξεσήκωσε μέσα τους τον πόθο. Ντράπηκαν όμως και δεν τόλμησαν ν' ακουμπήσουν με το χέρι τους το δέρας, για ν' απολαύσουν στην ψυχή τους την ηδονή της αγάπης των δυο νέων, που θα γινόταν σε λίγο σαρκικός έρωτας. Οι νεόνυμφοι, εκστασιασμένοι από τη θεσπέσια λύρα του Ορφέα και το γλυκό γαμήλιο τραγούδι των παλικαριών, που φορούσανε στεφάνι στο κεφάλι, νόμιζαν ότι βρίσκονταν στην Ιωλκό, στο παλάτι του Αίσονα και όχι σε μια φτωχική σπηλιά Νύμφης. Ονειρεύονταν ένα γάμο αντάξιο της βασιλικής τους καταγωγής, με όλη τη λαμπρότητα και επισημότητα που το έθιμο απαιτούσε, μα ήταν ακόμα πολύ μακριά από την Ιωλκό, την πατρίδα του Ιάσονα.
Η στρατιά του Αιήτη έφυγε άπρακτη, μετά από την άρνηση του Αλκίνοου να παραδώσει τη Μήδεια και η "Αργώ" ξεκίνησε κουβαλώντας το πιο ευτυχισμένο ζευγάρι και τους πιο ένδοξους συντρόφους του. Η ημέρα της επιστροφής στην πατρίδα πλησίαζε. Είχαν διανύσει πολλαπλάσια απόσταση από εκείνη που τους υπολείπονταν. Πέρασαν τόσους κινδύνους, υποβλήθηκαν τόσες δοκιμασίες, που δεν μπορούσαν παρά να πιστεύουν πια πως όπου νάναι θα ξημέρωνε η μέρα εκείνη που θα πατούσαν στο άγιο χώμα της πατρίδας τους, θ' αγκαλιάζονταν με τους δικούς τους ανθρώπους, ενώ οι τιμές και η δόξα όλων των Ελλήνων θα τους ανέβαζαν στα ουράνια. Θα έμπαιναν θριαμβευτές στο λιμάνι της Ιωλκού, κουβαλώντας το χρυσόμαλλο δέρας, που θα ήταν θεία ευλογία για την πόλη και όλη την περιοχή, αλλά παράλληλα και ικανοποίηση του δικαίου.
Γιατί ο Φρίξος δεν είχε φυσική του πατρίδα τη χώρα του γιου του Ήλιου, την αφιλόξενη Κολχίδα, αλλά την πόλη Άλω της Θεσσαλίας, της οποίας ιδρυτής ήταν ο πατέρας του Φρίξου, ο Αθάμας. Θα γύριζε λοιπόν το δέρας στον τόπο όπου δικαιωματικά ανήκε. Μα συνάμα ο Ιάσονας θα έπαιρνε το θρόνο που του ανήκε, γιατί ο θείος του Πελίας έπρεπε να του τον επιστρέψει, όπως είχε υποσχεθεί, με την πραγματοποίηση της επιχείρησης στην Κολχίδα και το αίσιο τέλος της.

ΑΠΟΒΙΒΑΣΗ ΣΤΗ ΛΙΒΥΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΗΛΑ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΩΝ

Η "Αργώ" εγκατέλειψε το φιλόξενο νησί Δρεπάνη (τη σημερινή Κέρκυρα) και άνοιξε πανιά με κατεύθυνση την Ιωλκό. Αλλά δυστυχώς τα βάσανα των Αργοναυτών δεν είχαν τελειωμό. Γιατί οι θύελλες έσπρωξαν το καράβι μέσα σε εννιά μέρες και εννιά νύχτες προς άλλη κατεύθυνση. Βρέθηκαν στη Λιβύη, στην άβαθη και επικίνδυνη Σύρτη.
Εκεί τα παλικάρια ένιωσαν έντονο τον κίνδυνο της λειψυδρίας και έπρεπε να βγουν σε αναζήτηση νερού. Περιπλανήθηκαν πολύ μέσα στην έρημο, στο ξερό, μονότονο τοπίο, όπου ο ήλιος έκαιγε την άμμο την ημέρα και την έκανε ανυπόφορη, μα τη νύχτα μια έντονη ψύχρα έφερνε ο αέρας, που νόμιζαν πως βρίσκονταν στο πέλαγος. Ήταν καταμεσήμερο, τα πόδια των παλικαριών δε βάδιζαν• κυριολεκτικά σέρνονταν. Η άμμος δυσκόλευε ακόμα πιο πολύ το περπάτημα. Τα χείλη τους ξεράθηκαν και έσκασαν, όπως η γη από την ξηρασία και την ανομβρία. Το στόμα τους στέγνωσε, η αναπνοή τους βαριά και το μυαλό τους θολό, τα μάτια τους ξέφωτα, ξεψυχισμένα.
Και τότε έγινε το θαύμα. Στον Ιάσονα παρουσιάστηκαν τρεις πανέμορφες θεές, σαν φαντάσματα μέσα στην έρημο. Ήταν οι κόρες του Ποσειδώνα και της Λιβύης. Τον συμβούλεψαν να κάνουν και αυτοί το ίδιο που έκανε η Μητέρα, η οποία τους κουβαλούσε πάνω της. Ήταν μια συμβουλή με προφητικό χαρακτήρα, που έπρεπε, με κόπο, να γίνει αντιληπτό το νόημά της. Μετά από πολλή σκέψη τα παλικάρια κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα: Όπως η μάνα τους τους σήκωσε πάνω της μέχρι να τους γεννήσει, έτσι και η "Αργώ" τους σήκωσε μέχρι τώρα. Άρα ήταν, κατά κάποιο τρόπο, η δεύτερη μάνα τους. Πήραν λοιπόν και εκείνοι το καράβι τους στους ώμους και το κουβάλησαν μέσα στην έρημο δώδεκα μερόνυχτα, ενώ η δίψα τους έγινε ακόμα πιο πολύ ανυπόφορη. Τελικά έφτασαν στη λίμνη Τριτωνίδα, στην επιφάνεια της οποίας απίθωσαν το φορτίο τους. Ύστερα έτρεξαν με λαχτάρα για να βρουν κάποια πηγή.
Ψάχνοντας, έφτασαν στον ιερό χώρο όπου βρίσκονταν τα μήλα των Εσπερίδων. Εκεί υπήρχε ένα παράξενο δέντρο, που έκανε χρυσά μήλα. Ένα φοβερό φίδι, ο Λάδωνας, είχε τοποθετηθεί φύλακας του δέντρου. Κατοικούσε στο κοίλωμα της μαύρης γης, που βρίσκεται στα δυτικά της Μεσογείου, πέρα στον Ωκεανό. Εκεί είχαν την κατοικία τους και οι προστάτριες του δέντρου, οι Εσπερίδες, θυγατέρες της Νύχτας. Πριν μια μέρα όμως εκεί είχε φτάσει ο Ηρακλής. Ο ήρωας, εκτελώντας έναν από τους δώδεκα άθλους του, σκότωσε το φίδι και πήρε τα μήλα των Εσπερίδων. Στη θέα των Αργοναυτών οι Εσπερίδες μεταμορφώθηκαν σε τρία δέντρα. Ξαναπήραν όμως την προηγούμενη κανονική μορφή τους και έδειξαν σ' αυτούς την πηγή που είχε ανοίξει ο Ηρακλής μ' ένα χτύπημα του ποδιού του στο βράχο. Δροσερό καθάριο νερό ανάβρυζε από τα σπλάχνα της γης.
Τα ξεψυχισμένα κορμιά των παλικαριών ξαναβρήκαν τη ζωή πίνοντας το θείο εκείνο δώρο. Αφού λοιπόν ήπιαν άφθονο νερό και γέμισαν τ' ασκιά τους για να έχουν απόθεμα, έπρεπε να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Έπρεπε να βρουν το δρόμο από τη λίμνη, όπου βρισκόταν η "Αργώ", προς τη θάλασσα. Σ' αυτή την κρίσιμη στιγμή τους βοήθησε ο θεός Τρίτωνας ο γιος του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης. Με την ανθρώπινη λοιπόν μορφή του παρουσιάστηκε στους Αργοναύτες και τους έδωσε ένα όστρακο, που αργότερα, όπως είπε, θα τους χρησίμευε. Το πήρε ο Εύφημος, γιος του Ποσειδώνα, με ευγνωμοσύνη και το κράτησε με περισσή έγνοια. Ύστερα ο Τρίτωνας, στην κανονική του μορφή (δηλαδή μισός άνθρωπος μισός ψάρι) έσπρωξε την "Αργώ" προς τη θάλασσα, δείχνοντας συνάμα και το δρόμο που οι Αργοναύτες δεν ήξεραν.
Αφού ευχαρίστησαν για τις ευεργεσίες του το θεό, τα παλικάρια άνοιξαν πανιά για τις ελληνικές θάλασσες.

Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΚΑ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΕΥΦΗΜΟΥ

Μετά από ήρεμο ταξίδι έφτασαν στην Κρήτη. Εκεί όμως υπήρχε ένας Γίγαντας, ο χάλκινος Τάλως, που τρεις φορές την ημέρα γύριζε το νησί και δεν άφηνε κανέναν να πλησιάσει. Ο Γίγαντας αυτός είχε όμως μια τρωτή αρτηρία. Η Μήδεια με τ' ακαταμάχητα μάγια της παγίδεψε το τέρας και με ματιές σπινθηροβόλες, γεμάτες εχθρικότητα και μίσος, το γήτεψε και το υπνώτισε, με αποτέλεσμα να πέσει και να σκιστεί ξαφνικά από μια μυτερή πέτρα ο αστράγαλός του, όπου κρυβόταν η τρωτή του αρτηρία. Το αίμα τότε άρχισε να τρέχει σαν ποτάμι και σε λίγο το τέρας σωριαζόταν με μεγάλο γδούπο.
Έτσι, αφού αποβιβάστηκαν στο νησί, έχτισαν, ευγνωμονώντας τους θεούς, βωμούς στον Ποσειδώνα και στον Τρίτωνα και ένα ναό στη μινωική Αθηνά, που ήταν η προστάτιδα θεά της περιοχής. Και αφού συνέχισαν το ταξίδι τους έφτασαν σ' ένα σύμπλεγμα ελληνικών νησιών. Μα ήταν τότε τόσο πυκνό το σκοτάδι και ο ουρανός τόσο άναστρος, που δεν ήξεραν αν ταξίδευαν στον επάνω κόσμο ή στο σκοτεινό βασίλειο του Άδη. Μέσα στην άγρια εκείνη νύχτα νόμισαν πως θα χαθούν, φόβος μεγάλος τους κυρίεψε. Τότε ο Ιάσονας σήκωσε ψηλά τα χέρια του και, με δυνατή φωνή, επικαλέστηκε το θεό του φωτός, τον Απόλλωνα, που τον έλεγαν και Φοίβο, γιατί διαφέντευε τις ακτίνες του Ήλιου, τις ζωοδότρες.
Και ο θεός, που εισάκουσε τη θερμή του δέηση, έκανε την εμφάνισή του σ' ένα ερημονήσι, όπως ακριβώς άλλοτε στο εγκαταλειμμένο νησάκι Θυνιάδα, μετά από την περιπέτεια των παλικαριών στις "γαλάζιες πέτρες". Τότε, σ' εκείνο το ερημονήσι, ο θεός κρατούσε τ' ασημένιο τόξο του στο αριστερό του χέρι. Τώρα κρατούσε το τόξο του με το δεξί του χέρι και έστεκε σ' έναν από τους δυο μαύρους βράχους, που λέγονταν Μελάντιοι, γιατί εκεί είχε σταθεί κάποιος άνθρωπος με μαύρη μορφή.
Καθώς ο θεός έλαμπε από ένα υπερκόσμιο, αχνόφεγγο φως, τα παλικάρια αντίκρισαν ένα πολύ μικρό νησί, όπου αποβιβάστηκαν. Την ίδια στιγμή ο ουρανός φωτίστηκε από το γλυκό φως της αυγής, που έσταξε βάλσαμο ελπίδας στις τρομοκρατημένες ψυχές τους και τους έδωσε τη βεβαιότητα πως ταξιδεύουν στον απάνω κόσμο, της χαράς, του αγώνα και της προσδοκίας, σ' αντίθεση με τον Κάτω Κόσμο της λύπης, της απραγίας και της απελπισίας. Στο θεό λοιπόν που διέλυσε τα σκοτάδια της νύχτας από τη γη και τα σκοτάδια της αμφιβολίας και του φόβου από την ψυχή τους, έφτιαξαν τα παλικάρια ένα βωμό σ' ένα σκιερό άλσος και ονόμασαν τον Απόλλωνα "Αιγλήτη", δηλαδή φωτοβόλο, γιατί σκόρπισε την αίγλη του φωτός του γύρω του.
Επίσης ονόμασαν το νησί, όπου ο θεός έκανε την εμφάνισή του, "Ανάφη", δηλαδή φωτεινό. Έπειτα έκαναν εκεί ένα πανηγύρι προς τιμή του "Αιγλήτη Απόλλωνα", όπου διασκέδασαν, ξεχνώντας για λίγο τις πίκρες και τα βάσανά τους.
Το ίδιο βράδυ που πλάγιασαν να κοιμηθούν, ο Εύφημος είδε ένα παράξενο όνειρο, που τον εντυπωσίασε πολύ. Είδε τάχα ότι πήρε στο στήθος του το όστρακο που του χάρισε ο Τρίτωνας και ότι χόρτασε απ' αυτό γάλα. Έπειτα το όστρακο αυτό, τάχα, έγινε μια παρθένα με την οποία ο Εύφημος έσμιξε ερωτικά, αλλά ντράπηκε με τον εαυτό του για την πράξη του αυτή, γιατί βυζαίνοντας ο ίδιος πριν από λίγο το όστρακο, ήταν σαν να είχε βυζάξει τη σύντροφό του, ταυτίζοντας έτσι το ρόλο της μάνας και της συζύγου, πράγμα που θεωρούνταν ανόσιο, σύμφωνα με τους νόμους των θεών. Μα η νεαρή γυναίκα τον παρηγόρησε λέγοντάς του ότι αυτή η πράξη δεν έπρεπε να τον στενοχωρεί.
Του φανερώθηκε σαν κόρη του Τρίτωνα και της θεάς Λιβύης και τον παρακάλεσε να της δώσει για συντροφιά τις Νηρηίδες, για να κατοικήσει στη θάλασσα κοντά στην Ανάφη. Του είπε επίσης ότι σύντομα πάλι η ίδια θ' αναδυθεί στο φως του ήλιου, που θα είναι τόπος διαμονής των απογόνων του Εύφημου.
Αφού η "Αργώ" εγκατέλειψε την Ανάφη, ο Εύφημος διηγήθηκε τ' όνειρό του στον Ιάσονα και εκείνος τον συμβούλεψε να ρίξει στη θάλασσα το όστρακο. Ο Εύφημος έκανε καταπώς του είπε ο Ιάσονας. Και τότε από τα βάθη της θάλασσας ξεπρόβαλε ένα όμορφο νησί, που ονομάστηκε "Καλλίστη". Αργότερα το νησί αυτό πήρε την ονομασία "Θήρα", δηλαδή "κυνήγι", λόγω των άφθονων θηραμάτων που είχε. Σήμερα ονομάζεται Σαντορίνη. Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού κατάγονταν από τη γέννα του Εύφημου.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ

Στη διαδρομή της προς την Ιωλκό η "Αργώ" σταμάτησε στην Αίγινα, για ανεφοδιασμό νερού. Επειδή όμως φυσούσε τότε πολύ ευνοϊκός άνεμος και τα παλικάρια δεν ήθελαν να χάσουν την κατάλληλη ευκαιρία, άρχισαν αγώνα δρόμου, για να κουβαλήσουν την απαραίτητη ποσότητα νερού από το νησί στο καράβι. Από τότε καθιερώθηκαν στην Αίγινα αγώνες δρόμου για κουβάλημα νερού, οι περίφημες "Υδροφορίες".
Με τον ούριο άνεμο το θεϊκό καράβι έφτασε επιτέλους στο πολυπόθητο λιμάνι απ' όπου κάποτε είχε ξεκινήσει για τη μεγάλη περιπέτεια προς την Κολχίδα. Τ' όνειρο έγινε πια πραγματικότητα, ο ασίγαστος πόθος τους, που είχε γίνει καμίνι στα στήθια τους και τους βασάνιζε τρομερά, τώρα πια θα γινόταν πράξη ζωής. Σε λίγο πατούσαν τα άγια χώματα της Ιωλκού και όλοι νόμιζαν πως τους ξεγελούσε ο πόθος τους για την επιστροφή στην πατρική γη και το μυαλό τους παράδερνε ανάμεσα στην αμφιβολία του όνειρου και στη βεβαιότητα της πραγματικότητας. Έβλεπαν τα γνωστά σε όλους τοπία, το γνωστό σκηνικό και δεν πίστευαν στα μάτια τους.
Έβλεπαν γνωστούς, συγγενείς και φίλους, που έτρεχαν με χαρά να τους υποδεχτούν και διερωτώνταν αν υπάρχουν όλα αυτά στ' αλήθεια ή αν ο θεός "Όνειρος", θέλοντας να τους ξεγελάσει, τους έστελνε στον ύπνο τους τέτοιες γλυκιές, μα απατηλές οπτασίες. Άκουγαν τις γνωστές φωνές, το κάλεσμα των αγαπημένων τους προσώπων και τα ξεφαντώματα της ξέφρενης χαράς τους και δεν πίστευαν στ' αυτιά τους. Γιατί στ' αυτιά τους ακόμα ηχούσε ο παφλασμός των κυμάτων και τ' άγριο μουγκρητό τους, καθώς μανιασμένα χτυπούσαν πάνω στα βράχια. Ακόμα ηχούσαν τα πλάνα τραγούδια των Σειρήνων, που τους καλούσαν στη συμφορά και το θάνατο. Ακόμα ηχούσαν στ' αυτιά τους τα μουγκανητά των βοδιών στο νησί του Ήλιου, που προκαλούσαν τον πόθο για την απόλαυση του κρέατός τους, ο οποίος συνάμα θα οδηγούσε στον αφανισμό των επίδοξων "θυτών".
Οι περιπέτειες, οι δοκιμασίες, οι κίνδυνοι, η μακροχρόνια παραμονή τους μακριά από την πατρίδα, είχαν δημιουργήσει μέσα τους έναν άλλο χαρακτήρα. Έμαθαν να ζουν με τον κίνδυνο, ν' αδερφώνονται με τ' αναπάντεχο, ν' απολαμβάνουν το εφήμερο και φευγαλέο, αφού δεν ήξεραν αν το αύριο θα ξημέρωνε γι' αυτούς. Έμαθαν, τέλος, να αγωνίζονται σκληρά για να πετύχουν τους ευγενικούς στόχους και οραματισμούς και κατανόησαν πως οι Μοίρες και οι θεοί βοηθούν και συμπαραστέκονται στους τολμηρούς, αν διαγνώσουν σ' αυτούς προθυμία και αποφασιστικότητα.
Ένας λαός ολόκληρος, άνδρες, γυναίκες, γέροι, παιδιά είχαν ξεχυθεί στους δρόμους για να δουν το απίστευτο θαύμα. Τη θριαμβευτική επιστροφή του θεϊκού καραβιού με τους αθάνατους ήρωες, τα παλικάρια που, αψηφώντας το θάνατο, κατάφεραν το πιο απίστευτο, κάνοντας πράξη ό,τι άλλοι ούτε να σκεφτούν μπορούσαν. Αλλά δεν ήταν μονάχα η επιστροφή τους. Ήταν και η επιτυχία της επιστροφής του χρυσόμαλλου δέρατος στον τόπο όπου δικαιωματικά ανήκε. Η χαρά όλων ήταν απερίγραπτη. Αγκαλιάζονταν, φιλιούνταν οι συγγενείς, οι φίλοι, οι συντοπίτες, ενώ δάκρυα συγκίνησης έτρεχαν από τα μάτια τους.
Η χαρά αυτή, βέβαια, μετριάστηκε από το θλιβερό μαντάτο του χαμού δυο παλικαριών του πληρώματος, του κυβερνήτη της Αργώς Τίφη, που πέθανε κατά το ταξίδι προς την Κολχίδα, μετά το πέρασμα από τις Συμπληγάδες, και του Ύλα, που τον κράτησαν οι Νύμφες στις σπηλιές τους, όταν αυτός πήγε να πάρει νερό και, παρά τις επίμονες αναζητήσεις του Ηρακλή, τελικά δε βρέθηκε πουθενά.
Ένα τρελό, ξέφρενο, παλλαϊκό πανηγύρι ήταν όλη η πόλη της Ιωλκού. Θυσίες, φαγοπότι, χορός, μουσική, γέλια και ξεφαντώματα... Ακόμα και οι θεοί πήραν μέρος σ' αυτό το ξέσπασμα της χαράς και ιδιαίτερα η Αθηνά και η Ήρα, συμπαραστάτριες θεές. Έπρεπε όμως τα παλικάρια να μην ξεχάσουν και τον κύρη της θάλασσας, τον Ποσειδώνα, που δεν τους καραβοτσάκισε, όπως θα μπορούσε. Γι' αυτό αποφασίστηκε να του προσφερθεί το πιο πολύτιμο δώρο. Η "Αργώ", το καράβι που φιλοξένησε στο βασίλειό του. Τότε υπήρχε ένας φημισμένος ναός του θεού στον Ισθμό. Εκεί ομόφωνα αποφάσισαν τα παλικάρια ν' αφιερώσουν το γοργό σκαρί.
Ο Αίσονας όμως, ο πατέρας του Ιάσονα, απουσίαζε απ' αυτή την παλλαϊκή εκδήλωση. Ήταν κατάκοιτος, γέρος και ανήμπορος, σαν να περίμενε ν' ακούσει για την τύχη του γιου του και μετά να πεθάνει. Σαν να τον κρατούσε στη ζωή εκείνη η προσμονή. Ο Ιάσονας λυπήθηκε πολύ για τον πατέρα του και η αφοσιωμένη του Μήδεια, για μια ακόμη φορά, θέλησε να του συμπαρασταθεί. Επιστρατεύοντας όλες τις γνώσεις της γύρω από την τέχνη της μαγείας, η αθάνατη εγγονή του Ήλιου, κατάφερε να κάνει τον Αίσονα να ξανανιώσει. Τα τρεμάμενά του πόδια πάτησαν γερά στο χώμα, τα ξεθωριασμένα μάτια του ξανά σπινθηροβόλησαν γεμάτα δίψα για ζωή, τα χέρια του, που είχαν σχεδόν παραλύσει, κρατούσαν γερά το στήριγμά του, τον αγαπημένο του Ιάσονα και τη γυναίκα εκείνη, που άλλη όμοιά της δεν υπήρξε ποτέ στον κόσμο. Τη γυναίκα στην οποία χρωστούσε τη ζωή του και την επιτυχία του ο γιος του και οι σύντροφοί του, αλλά και ο ίδιος, που, ενώ ήταν έτοιμος για το αιώνιο ταξίδι το χωρίς επιστροφή, τώρα ατένιζε με αισιοδοξία τη ζωή.

Η ΤΙΜΩΡΙΑ ΤΟΥ ΠΕΛΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΗΔΕΙΑ

Αλλά και ο Πελίας είχε, στο μεταξύ, γεράσει πολύ. Η Μήδεια πέρασε μπροστά από τα μάτια της όλα τα κακά, που αυτός διέπραξε στην οικογένειά του αγαπημένου της. Άρπαξε το θρόνο από το νόμιμο κάτοχό του, τον αδερφό του τον Αίσονα, έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή του Ιάσονα και έσπρωξε στο θάνατο το μικρότερο αδερφό του τελευταίου. Επιπλέον θα έπρεπε τώρα -σύμφωνα με την αρχική συμφωνία ανάμεσα στον Πελία και τον Ιάσονα- να πάρει ο πρώτος το χρυσόμαλλο δέρας, για να παραχωρήσει, σαν αντάλλαγμα, το θρόνο.
Μα η Μήδεια το θεωρούσε άδικο αυτό. Να καρπωθεί κάποιος που δε συμμετείχε σε κανέναν από τους κινδύνους, ένα αγαθό που κάποιος άλλος, για να τ' αποχτήσει, έθεσε σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή και τη σωματική ακεραιότητα τόσο τη δική του, όσο και των συντρόφων του. Μέσα στα στήθια της φούντωσε ξαφνικά η οργή και ο πόθος της για εκδίκηση.
Ήθελε να πληρώσει με τη ζωή του ένας άδικος και σκληρός άνθρωπος, που, για να ικανοποιήσει το πάθος της αρχομανίας του, δε λογάριασε ούτε τους νόμους των θεών, ούτε το δίκιο των ανθρώπων, ούτε το δεσμό αίματος που τον συνέδεε με τους ανθρώπους που θέλησε ν' αδικήσει. Προσποιήθηκε λοιπόν ότι προσφέρεται να βοηθήσει και τον Πελία -όπως έγινε με τον Αίσονα- να αποχτήσει το σφρίγος, τη δύναμη και την αντοχή της νεότητάς του. Πλησίασε λοιπόν τις τέσσερις κόρες του γερο βασιλιά και προσπάθησε να τις πείσει ότι έπρεπε να του κάνουν τα μάγια του ξανανιώματός του, που αυτή θα τους υποδείκνυε. Αλλά, επειδή αυτές ήταν δύσπιστες και αναποφάσιστες, για να τις πείσει, έσφαξε ένα γέρικο κριάρι, το έκανε μικρά μικρά κομμάτια και το έβαλε μέσα σε μια χύτρα για να βράσει. Με τα τεχνάσματα όμως που αυτή κάτεχε, έκανε ν' αναπηδήσει μέσα από τη χύτρα ένα νέο, ζωντανό πρόβατο.
Τότε οι τρεις από τις τέσσερις κόρες του Πελία, μένοντας έκθαμβες από τις ικανότητες της μάγισσας, πείστηκαν να κάνουν στον πατέρα τους ό,τι έκανε η Μήδεια με το γέρικο πρόβατο. Μόνο η Άλκηστη είχε τις επιφυλάξεις της και δεν ήθελε με κανένα τρόπο να εφαρμόσει στον πατέρα της τέτοια τεχνάσματα. Φοβόταν το σκοτεινό πρόσωπο της ξενόφερτης μάγισσας. Διαισθανόταν πως η γυναίκα εκείνη, όχι μόνο δεν είχε την πρόθεση να βοηθήσει τον πατέρα της, αλλ' απεναντίας ότι επιδίωκε την καταστροφή του.
Μάταια όμως η Άλκηστη προσπάθησε ν' αποτρέψει τις αδερφές της ν' αφεθούν στα παραπλανητικά τεχνάσματα της Μήδειας. Εκείνες, απτόητες, έσφαξαν και κομμάτιασαν τον πατέρα τους και έριξαν τα κομμάτια του στη χύτρα, για να βράσουν. Μάταια όμως περίμεναν να ξεπηδήσει από τη χύτρα ένας νέος, ξανανιωμένος Πελίας.
Τα μάγια δεν έπιασαν. Η Μήδεια δεν έδωσε στις τρεις αδερφές το τελετουργικό (μαγικά λόγια και μαγικές κινήσεις) που έπρεπε να εφαρμοστεί παράλληλα με την ίδια την πράξη του βρασίματος των κομματιών του σώματος. Έτσι η μάγισσα έδειξε το άλλο της πρόσωπο, της εκδικητικότητας, παράλληλα όμως ένας άδικος βασιλιάς πλήρωνε με τη ζωή του τις άνομες πράξεις του.

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΙΑΣΟΝΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΗΔΕΙΑΣ ΣΤΗ ΚΟΡΙΝΘΟ

Μετά απ' αυτή την πράξη της εκδίκησης ο Ιάσονας δεν ήθελε να μείνει στο θρόνο της Ιωλκού. Ένιωθε ντροπή για την ύπουλη, σατανική πράξη της γυναίκας του. Ντρεπόταν το λαό της Ιωλκού, γιατί δεν περίμενε να πάρει από τον Πελία το θρόνο με ειρηνικό τρόπο, σύμφωνα με τη συμφωνία που είχε γίνει από την αρχή ανάμεσά τους, αλλά με τον πιο σκληρό και απάνθρωπο τρόπο, που έκανε να νιώθουν φρίκη ακόμα και οι ίδιοι οι θεοί. Γιατί τέτοιες φρικιαστικές πράξεις δεν τις ανέχονταν ούτε ακόμα και οι θεοί, που ήταν, κατά κάποιο τρόπο, συνηθισμένοι να βλέπουν διαχρονικά την αγριότητα, τη σκληρότητα και βαναυσότητα των ανθρώπων σ' όλη τους την ένταση.
Είναι γνωστή η τιμωρία των θεών που επέβαλαν στον Τάνταλο (που τον καταδίκασαν στον Άδη να πεινά, αλλά να μην μπορεί να κόψει τους καρπούς του δέντρου που ήταν πάνω από το κεφάλι του, γιατί τα κλαδιά απομακρύνονταν, και να διψά, αλλά να μην μπορεί να πιεί, γιατί επίσης η πηγή ξεμάκραινε από κοντά του). Κι αυτό γιατί τόλμησε να σφάξει το γιο του Πέλοπα και να τον μαγειρέψει, για να καταλάβει, σε δείπνο που παρέθεσε στους θεούς, αν αυτοί μπορούσαν να αντιληφθούν τι τους προσφερόταν για φαγητό.
Αλλά οι θεοί -εκτός της Δήμητρας, που ήταν στενοχωρημένη για την αρπαγή από τον Πλούτωνα της κόρης της Περσεφόνης- κατάλαβαν τι είχε κάνει ο Τάνταλος και δεν έφαγαν το βρασμένο παιδί του, που το ανάστησαν.Ο Ιάσονας ντρεπόταν ακόμα και το γιο του Πελία Άκαστο, που, αν και ο πατέρας του είχε αντιταχθεί στη συμμετοχή του στην Αργοναυτική εκστρατεία, εκείνος πήρε μέρος σ' αυτή, προσφέροντας πολύτιμες υπηρεσίες στον αγώνα. Γι' αυτό ο Ιάσονας προτίμησε ν' αφήσει το θρόνο της Ιωλκού στον Άκαστο και ν' αποσυρθεί με τη Μήδεια στην Κόρινθο.
Γιατί από όλες τις πόλεις της στερεάς Ελλάδας μόνο αυτή ανήκει στη δικαιοδοσία του θεού Ήλιου, πράγμα που σήμαινε ότι αποτελούσε νόμιμη κληρονομιά της Μήδειας, αφού ήταν εγγονή του. Πράγματι, οι Κορίνθιοι ανέκαθεν τιμούσαν το θεό Ήλιο ως το μεγαλύτερο απ' όλους τους άλλους θεούς. Ιερή περιοχή, αφιερωμένη στον Ήλιο ήταν η κορυφή του Ακροκόρινθου, που ορθωνόταν επιβλητική πάνω από την πόλη. Όμως ο θεός παραχώρησε αργότερα τον Ακροκόρινθο στην Αφροδίτη.
Η γυναίκα του Ήλιου Αντιόπη είχε γεννήσει στον Ακροκόρινθο τα δυο της παιδιά: τον Αιήτη, τον πατέρα της Μήδειας, και τον Αλωέα. Ο τελευταίος πήρε από τον Ήλιο, σαν δώρο, τη χώρα που βρίσκεται κάτω από τον Ασωπό ποταμό, ενώ ο πρώτος την Κόρινθο. Τον τοποτηρητή του Αιήτη στην Κόρινθο τον ονόμαζαν Βούνο. Πάνω στο ύψωμα, που είχε την ονομασία "Βούνος", ήταν χτισμένος ένας επιβλητικός ναός, αφιερωμένος στην Ήρα, της Βουνίας Ήρας, όπως την ονόμαζαν οι Κορίνθιοι.
Εκεί έστελναν οι ντόπιοι κάτοικοι για υπηρεσία στο ναό εφτά αγόρια και εφτά κορίτσια, όσα έστελναν και οι Αθηναίοι στο Μινώταυρο της Κνωσού, στην Κρήτη. Αυτά τα παιδιά, αφού έμεναν όλο το χρόνο στο ναό, σαν σ' εξορία, απομονωμένα από τον υπόλοιπο κόσμο, τα μοιρολογούσαν και τα θυσίαζαν στο τέλος, για να εξευμενίσουν τάχα τους εξοργισμένους υποχθόνιους θεούς.
Στην πιο ψηλή, λοιπόν, κορφή του Ακροκορίνθου η Μήδεια ίδρυσε ένα ναό και τον αφιέρωσε στην Αφροδίτη. Η ίδια όμως πρόσφερε υπηρεσίες στο ναό της Ήρας, όπως στην πατρίδα της την Αία υπηρετούσε στο ναό της Εκάτης.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΙΑΣΟΝΑ

Κάποτε ο Δίας επιθύμησε να σμίξει ερωτικά μαζί της, όπως έκανε, άλλωστε, με τόσες άλλες γυναίκες, που αυτός ερωτευόταν. Μα η Μήδεια αρνήθηκε, σαν ιέρεια της Ήρας. Γι' αυτό η θεά της υποσχέθηκε ότι θα έκανε αθάνατα τα παιδιά που θα γεννούσε από τον Ιάσονα. Εφτά γιους και εφτά κορίτσια απέκτησε λοιπόν η Μήδεια και, θέλοντας, κατά την υπόσχεση της Ήρας, να τα κάνει αθάνατα, τα πήρε στο ναό, όπου τα υπέβαλε σε ορισμένες δοκιμασίες.
Μα ο Ιάσονας, που κάτι υποψιαζόταν για τις ακατονόμαστες τελετουργίες της, την έπιασε "επ' αυτοφώρω". Ήταν μια παρόμοια προσπάθεια με εκείνες της Δήμητρας στην Ελευσίνα που ήθελε να κάνει αθάνατο τον Δημοφώντα ή της Θέτιδας, που προσπάθησε να κάνει το ίδιο στο μικρό Αχιλλέα. Όπως λοιπόν ο Πηλέας, που έπιασε "επ' αυτοφώρω" τη Θέτιδα να προσπαθεί να βουτήξει σε ζεματιστό νερό τον Αχιλλέα για να τον κάνει τάχα αθάνατο, ψυχράθηκε μαζί της τόσο πολύ, ώστε αργότερα οι δυο σύζυγοι να χωρίσουν, έτσι και ο Ιάσονας, μετά από την αποκάλυψη των δοκιμασιών στις οποίες υπέβαλλε τα παιδιά τους, αποστράφηκε τόσο πολύ τη Μήδεια, που ήθελε να την εγκαταλείψει.
Μάταια του δικαιολογήθηκε εκείνη. Παρόλο που λίγο αργότερα η πιστή και αφοσιωμένη σύζυγος έδειξε για μιαν ακόμη φορά την αγάπη της, κάνοντάς τον ξανά νέο, εκείνος ξέχασε όλες τις ευεργεσίες της και την εγκατέλειψε για την καρδιά μιας άλλης. Ίσως οι τελετουργικές πράξεις μαγείας που υπέβαλλε τα παιδιά της η Μήδεια και οι οποίες έγιναν αντιληπτές τυχαία από τον Ιάσονα, ν' απετέλεσαν γι' αυτόν το πρόσχημα και την ευτελή δικαιολογία για να παντρευτεί τη Γλαύκη, την όμορφη κόρη του βασιλιά της περιοχής Κρέοντα.
Ο Κρέοντας, μάλιστα, γνωρίζοντας τις ιδιαίτερες επιδόσεις της Μήδειας στη μαγεία και φοβούμενος μήπως αυτή δημιουργήσει προβλήματα στο ζευγάρι, έδωσε εντολή να εξοριστεί αμέσως.
Οι εξευτελισμοί λοιπόν και οι ταπεινώσεις της ξεχείλισαν το ποτήρι. Η αχαριστία, που φτάνει στα όρια της αναλγησίας, από το σύζυγό της στον οποίο πολλές φορές χάρισε τη ζωή, τραυμάτισε ανεπανόρθωτα την περηφάνια της. Έτσι, ο έρωτάς της προς αυτόν έγινε αποστροφή, η αφοσίωσή της μετατράπηκε σε αγανάκτηση, που ήθελε ικανοποίηση. Όπως η ίδια υπέφερε εξαιτίας του, έτσι κι εκείνος έπρεπε να υποφέρει εξαιτίας της. Συνέλαβε λοιπόν ένα ασύγκριτο για την πρωτοτυπία του σατανικό σχέδιο.
Για να πονέσει διπλά ο άπιστος σύζυγος, έπρεπε να μη χάσει ο ίδιος τη ζωή του, αλλά να μείνει στη ζωή για να υποφέρει βλέποντας να χάνονται τα πρόσωπα που αυτός περισσότερο αγαπούσε και στην προκειμένη περίπτωση τα πρόσωπα αυτά ήταν η καινούρια του σύζυγος και τα παιδιά του από τον πρώτο γάμο. Προσποιούμενη λοιπόν τη μεγαλόψυχη, έστειλε να παρακαλέσει τον Ιάσονα να της επιτρέψει να στείλει με τα παιδιά της δώρα στη νύφη. Ανυποψίαστη εκείνη, δέχτηκε.
Ετοίμασε λοιπόν ένα ωραίο φόρεμα για τη νύφη κι έριξε διάφορα φάρμακα, φτιαγμένα από μαγικά βότανα, στην επιφάνεια που θα ερχόταν σ' επαφή με το σώμα. Ετοίμασε επίσης και ένα στεφάνι για το βασιλιά Κρέοντα, που το άλειψε με τα ίδια μαγικά φάρμακα. Τα καταστροφικά δώρα έστειλε στους αποδέκτες τους με δυο από τα αγόρια της, τον Μέρμερο και τον Φέρη.
Μόλις ο βασιλιάς και η κόρη του φόρεσαν "τα γαμήλια δώρα" της πανούργας μάγισσας, άρχισαν να σφαδάζουν από τον πόνο. Τα μαγικά φάρμακα κόλλησαν το φόρεμα και το στεφάνι με το δέρμα, με αποτέλεσμα, εάν τα θύματα επιχειρούσαν να βγάλουν από πάνω τους τα εργαλεία εκείν, του θανάτου, να νιώθουν αφόρητους πόνους, αφού έπρεπε μαζί μ' αυτά να βγει και το δέρμα τους. Η δύστυχη Γλαύκη, για να βρει κάποια ανακούφιση από το κάψιμο της σάρκας της, μπήκε στο νερό μιας πηγής και από τότε η πηγή αυτή, που βρίσκεται κοντά στην αγορά της Κορίνθου, ονομάζεται πηγή της Γλαύκης.
Σιγά σιγά, μαρτυρικά, πεθαίνοντας τα πρόσωπα που άμεσα σχετίζονταν με την καινούρια ζωή που επιχείρησε να κάνει ο Ιάσονας, ήταν επόμενο αυτός να πονέσει, πράγμα που, άλλωστε, επιζητούσε η Μήδεια. Μα δεν αρκέστηκε σ' αυτή την τιμωρία ο πληγωμένος εγωισμός της. Έφτασε σε τέτοιο βαθμό εκδικητικότητας, που αποφάσισε να θυσιάσει και τα παιδιά της, για να κάνει τον Ιάσονα να πονέσει. Τα έπνιξε όλα με τα ίδια της τα χέρια!
Αφού λοιπόν σκότωσε τα παιδιά της η Μήδεια, φόρτωσε τα πτώματά τους σ' ένα αμάξι, που το έσερναν δυο μεγάλα δυνατά φίδια -δώρο του θεού Ήλιου- και ηνίοχός του ήταν ένας υποχθόνιος "δαίμονας", ο "Οίστρος", δηλαδή η "μανία" που έχει σαν μαλλιά φίδια. Στη συνέχεια τα έφερε στην ιερή περιοχή της Βουνίας Ήρας (όπου ήταν ιέρεια) και εκεί τα έθαψε με τα ίδια της τα χέρια, για να μπορέσουν, έτσι, μελλοντικά να συμμετέχουν και αυτά στη μυστική λατρεία της θεάς.
Έπειτα προφήτεψε το τέλος της ζωής του Ιάσονα. Θα ερχόταν εκεί όπου αυτός είχε αφιερώσει στο θεό την "Αργώ". Και πραγματικά. Πικραμένος από τη συμπεριφορά της Μήδειας, μετανιωμένος για την επιπολαιότητά του και την αγνωμοσύνη του, κατάκοπος από τα βάσανά του, πήγε κάποια μέρα να δει ό,τι πια του έμεινε ζωντανό που αγαπούσε. Οι γονείς του είχαν ήδη πεθάνει, ο μικρότερός του αδερφός ήταν ήδη σκοτωμένος από το θείο του Πελία, όταν αυτός επέστρεψε από την Κολχίδα, η γυναίκα του Γλαύκη και ο πεθερός του πέθαναν με τον πιο φριχτό θάνατο, όπως επίσης και τα παιδιά του, από το χέρι της προηγούμενης γυναίκας του, η οποία, για να τον εκδικηθεί, έφτασε στα όρια της παραφροσύνης.
Τώρα πια δεν του έμεινε κανένα αποκούμπι, παρά μονάχα η "Αργώ". Το καράβι, που το ένιωθε αναπόσπαστο κομμάτι από τη ζωή του, συνέχεια του εαυτού του. Μέσα στην άγρια μοναξιά του, η μόνη του παρηγοριά ήταν αυτό. Μιλούσε μαζί του, του διηγούνταν τα βάσανά του, την αβάσταχτη ζωή του, που χωρίς νόημα κουβαλούσε, σαν ένα σακί με άχρηστα αντικείμενα. Ήταν ένας ξεπεσμένος ήρωας, αποδιωγμένος από τον ίδιο του τον εαυτό, από τ' ανεπανόρθωτα λάθη του, που τον εξόρισαν οριστικά από τ' όμορφο βασίλειο της ευτυχίας. Πώς έμοιαζε η μοίρα του με εκείνη του καραβιού! Το ασύγκριτο θαύμα της τεχνολογίας, το πιο ελαφρύ, στέρεο και γρήγορο σκαρί, που πρώτο πέρασε τις Συμπληγάδες, το φόβο και τον τρόμο των ναυτικών, και έφερε στην Ελλάδα το χρυσόμαλλο δέρας, κείτονταν παροπλισμένο, άχρηστο, μακριά από το φυσικό του χώρο, και σάπιζε.
Έτσι και ο ίδιος ένιωθε, άχρηστος, να σαπίζει. Τι και αν η Μήδεια τον ξανάνιωσε; Με τις πράξεις της τον ξαναγέρασε. Κάτω από τον καυτό ήλιο του μεσημεριού, ένιωσε τόσο κουρασμένος, που δεν άντεξε• ξάπλωσε στον ίσκιο του καραβιού. Εκεί λοιπόν, στο ναό του Ποσειδώνα, στον Ισθμό, όπου αφιέρωσε την αγάπη της ζωής του που ποτέ δεν τον πρόδωσε μ' όσα λάθη και αν αυτός έκανε, τον βρήκε ο θάνατος, καθώς ένα δοκάρι του καραβιού τον χτύπησε στο κεφάλι.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η Μήδεια, ωστόσο, δεν άργησε στη θέση ενός πεθαμένου της έρωτα ν' αφήσει ν' αναστηθεί ένας καινούριος. Ο Αιγέας, βασιλιάς της Αθήνας, στο δρόμο του από το μαντείο των Δελφών προς τον Πιτθέα της Τροιζήνας, συνάντησε τη Μήδεια και τη ζήτησε σε γάμο. Από το γάμο της με τον Αιγέα απέκτησε ένα γιο, τον Μήδο.
Η Μήδεια έζησε με τον Αιγέα γαλήνια και ευτυχισμένα μέχρι που ήρθε στην Αθήνα ο Θησέας και πήρε την εξουσία. Δεν προσπάθησε, παρόλο που μπορούσε, να εμποδίσει το φιλόδοξο νέο να πάρει το θρόνο. Πήρε το γιο της και έφυγε στην Ασία, όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα και έζησε για πάντα, αφού ήταν αθάνατη. Από τη γενιά της γεννήθηκε το έθνος των Μήδων.