17. Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης Κείμενα Διονυσίου ᾿Ανατολικιώτου Τὸ μνημεῖο τοῦ 21ου αἰῶνος (1998)

 

ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΟΣ

 

    1. Μὲ πυρετώδεις ῥυθμοὺς ἑτοιμάζεται στὴν Βρετανία τὸ τεράστιο μνημεῖο, ἕνα μηχανικὸ θηρίο, ποὺ θὰ ἀναφέρεται στὴν 3η χιλιετία.  στὸ τέλος τοῦ χρόνου τὸ μνημεῖο θὰ εἶναι ἕτοιμο νὰ ὑποδεχτῇ τοὺς ἐπισκέπτες, μεγάλους καὶ παιδιά, ποὺ θὰ μεταβαίνουν στὸν «θόλο τῆς χιλιετίας» (ὅπως ὀνομάζεται), γιὰ νὰ βλέπουν συγκεντρωμένα ὅλα τὰ ἐπιτεύγματα τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος.  φιλοδοξία τῶν Βρετανῶν εἶναι, τὴν στιγμὴ ποὺ τὰ ῥολόγια θὰ δείχνουν μεσάνυχτα τῆς 31ης δεκεμβρίου 1999, τὰ μάτια ὅλων μας νὰ εἶναι στραμμένα πρὸς τὸ Γκρίνουιτς.  ἔτσι ὅλος ὁ κό­σμος θὰ ἔχῃ τὴν εὐκαιρία νὰ δῇ τὸν πιὸ θεαματικὸ ἑορτασμὸ τῆς νέας χιλιετίας!

    2. ῾Ο θόλος τῆς χιλιετίας (millenium dome) εἶναι ἕνα μνημεῖο ποὺ ἔρ­χεται ἀπὸ τὸ μέλλον, γιὰ νὰ συνοψίσῃ τὸ παρελθὸν μέσα σὲ μιὰ σφαι­ρο­ει­δῆ κάψουλα, μιὰ μεταμοντέρνα τέντα, μὲ διάμετρο 320 μέτρα καὶ ὕψος 50.  θὰ ἔχῃ ἔκτασι ἴση μὲ 12 γήπεδα ποδοσφαίρου ἢ δύο γήπεδα Γουέ­μπλεϊ, θὰ εἶναι τὸ μεγαλείτερο κτήριο τοῦ εἴδους του στὸν κόσμο καὶ θὰ ἀπέχῃ μόλις 12 λεπτὰ ἀπὸ τὸ κέντρο τοῦ Λονδίνου.  ὑπολογίζεται ὅτι μέσα στὸ 1ο ἔτος λειτουργίας του θὰ τὸ ἐπισκεφτοῦν 17 ἑκατομμύρια ἄνθρωποι ἀπὸ ὅλο τὸν κόσμο, καὶ τὸ κόστος κατασκευῆς του θὰ εἶναι περίπου 400 δισεκατομμύρια δραχμές!

    3. Τὸ «μέγαρο τῆς χιλιετίας» θὰ ἀποτελῆται ἀπὸ 8 «ἐκθεσιακὲς ζῶνες», ποὺ ἡ καθεμία τους θὰ εἶναι ἀφιερωμένη σὲ ἕνα συγκεκριμένο τμῆμα τῆς ἀνθρώπινης φύσεως.

    4. ῾Η «ζώνη τοῦ νοῦ» θὰ εἶναι ἀφιερωμένη στὸ μυαλό, στὴν νόησι, σ' αὐτὴν τὴν δημιουργικὴ δύναμι ποὺ ὑπάρχει στὸν καθένα μας.  εἶναι γνω­στὸ πόσο πολὺ ὁ δυτικὸς πολιτισμὸς τονίζει τὴν ἀξία τῆς λογικῆς· μία θε­ώ­ρη­σι ποὺ ὡρισμένοι τὴν θεωροῦν μονόπλευρη, διότι ὑποτιμᾷ τὴν καρδιά, τὸ συναίσθημα καὶ τὴν πίστι τῶν ἀνθρώπων.  ἀπ' ὅ,τι λέγεται, στὴν «ζώνη τοῦ νοῦ» θὰ ὑπάρχουν ἀναφορὲς στὴν γέννησι καὶ ἐξέλιξι τῆς γλώσσας, στὶς μεγάλες ἀνακαλύψεις, ἀπὸ τὸν τροχὸ ὣς τὸν ἠλεκτρισμό, στὶς βασικὲς μα­θη­ματικὲς ἔννοιες καὶ σὲ κορυφαῖα παραδείγματα ὑψηλῆς διανοήσεως, ὅ­πως ὁ Σωκράτης καὶ ὁ 'Αινστάιν.

    5. ῾Η «ζώνη τοῦ σώματος» θὰ εἶναι μία γιγαντιαία γυναικεία φιγού­ρα, ποὺ μπροστά της τὸ «ἄγαλμα τῆς ἐλευθερίας» θὰ φαίνεται σὰν κορι­τσά­κι.  θὰ παρουσιάζῃ μία καθισμένη μητέρα ποὺ θὰ φτάνῃ τὰ 50 μέτρα ὕψος ἀγγίζοντας τὸ ὑψηλότερο σημεῖο στὸ κέντρο τῆς ὀροφῆς τοῦ «θό­λου».  δίπλα της θὰ εἶναι ἕνα μωρὸ ποὺ θὰ βαστᾷ στὸ χέρι του ἕνα αὐ­το­κί­νητο· τὸ μωρὸ θὰ εἶναι ἐπίσης τεράστιο, τόσο ποὺ τὸ αὐτοκίνητο στὸ χέρι του θὰ εἶναι ἀληθινό.  ἡ γυναικεία μορφὴ θὰ εἶναι μᾶλλον γυμνή, καὶ οἱ ἐ­πι­σκέπτες θὰ μπαίνουν ἀπὸ κάποια εἴσοδο στὸ ἐσωτερικὸ τῆς φιγούρας καὶ περνῶντας ἀπὸ διάφορα ἐπίπεδα θὰ μαθαίνουν πῶς λειτουργεῖ τὸ καθετὶ μέσα στὸ σῶμα, δηλαδὴ γιὰ τὴν βιολογία τοῦ ἀνθρώπου, τὴν ἀνα­πα­ραγωγή, τὴν πλαστικὴ χειρουργικὴ καὶ λοιπά.  ἤδη ὅμως ὅλες αὐτὲς οἱ ἐξαγγελίες ἀντιμετωπίζονται μὲ σκεπτικισμὸ καὶ κάποιες ἀντιδράσεις, δι­ό­τι πολλοὶ ὑποστηρίζουν ὅτι παραδείγματος χάριν ἡ πλαστικὴ χειρουργικὴ χρησιμοποιεῖται συχνὰ καὶ γιὰ καταστροφὴ τῆς ἀληθινῆς ἐμφανίσεως καὶ φύσεως τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, ἑπομένως ἀντὶ νὰ ἐπιμείνουν σ' αὐτὸν τὸν τομέα, θὰ μποροῦσαν οἱ ὑπεύθυνοι τοῦ μνημείου νὰ ἀναφερθοῦν σὲ ἀ­μέτρητα ἐπιστημονικὰ ἐπιτεύγματα στὸν χῶρο τῆς ὑγείας.  γιὰ τὸν τομέα τῆς ἀναπαραγωγῆς πάλι ὑπάρχουν φόβοι ὅτι μπορεῖ νὰ ἀποτελέσῃ σημεῖο ἀναφορᾶς ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ διακατέχονται ἀπὸ τὴν ἀντίλήψι τοῦ ἄκρα­του σεξισμοῦ, ὁπότε ἡ βλάβη τῶν ἐπισκεπτῶν καὶ κυρίως τῶν παιδιῶν θὰ εἶναι μεγάλη· ἄλλωστε ἕνα τόσο σοβαρὸ θέμα δὲν ἐπιτρέπεται νὰ τὸ ἀντι­με­τωπίζουμε μὲ ἐπιπολαιότητες.

    6. Τὸ «ἐπίπεδο τοῦ πνεύματος» θὰ εἶναι ἕνας χῶρος, ὅπου οἱ ἐπι­σκέ­πτες θὰ γνωρίζουν τὶς κατακτήσεις τοῦ ἀνθρώπου στὸν μεταφυσικὸ τομέα.  θέλουμε νὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν ἀληθεύει αὐτὸ ποὺ γράφτηκε, ὅτι δη­λαδὴ οἱ ἐπισκέπτες θὰ ἐπιχειροῦν ἐδῶ τὴν μετάβασί τους στὸ «ἐπίπεδο τοῦ θεοῦ» μὲ τὴν βοήθεια διαλογιστικῶν τεχνικῶν καὶ τὸ «ὑλικὸ» ὅλων μα­ζὶ τῶν θρησκειῶν.  αὐτὴ ἡ ἐξαγγελία εἶναι γεμάτη ἀπὸ ἀνοησία μέχρι πα­ραφροσύνης καὶ θυμίζει ἄλλες ἐποχὲς καὶ παρῳχημένες καταστάσεις.  πάντως θὰ παρουσιάζεται ὁ χριστιανισμὸς ποὺ ἔχει ἐπηρεάσει ἀποφα­σι­στικὰ τὴν ἐξέλιξι τοῦ ἀνθρώπου, καὶ παράλληλα θὰ γίνεται ἀναφορὰ καὶ στὰ ὑπόλοιπα πολυπληθῆ δόγματα.

    7. ῾Η «ζώνη τῶν ἐπιδεξιοτήτων» θὰ εἶναι ὁ χῶρος ὅπου θὰ ἀνα­κα­λύ­πτῃ ὁ ἐπισκέπτης τὶς δεξιότητες, τὰ ταλέντα καὶ τὶς ἱκανότητές του, ὥστε νὰ διευκολυνθῇ στὸ νὰ βρῇ ἐργασία.  θὰ δίνωνται πληροφορίες γιὰ τὴν παγ­­κόσμια οἰκονομία, τὴν κατανομὴ ἐργασίας, τὴν παραγωγή, καὶ θὰ χρησιμοποιῆται ἡ νέα τεχνολογία μὲ τὸ δίκτυο internet.

    8. ῾Η «γνωστικὴ καμπύλη» θὰ ἐρευνᾷ τὸν κόσμο τῆς γνώσεως.  ἡ ζώ­νη αὐτὴ θὰ εἶναι γειτονικὴ μὲ τὴν «ζώνη τῶν ἐπιδεξιοτήτων», ὥστε μὲ συνδυασμὸ καὶ τῶν δύο νὰ ἐξετάζεται ἡ ἀμφίδρομη σχέσι ἐργασίας καὶ γνώσεως.

    9. ῾Ο «ποταμὸς τῶν ὀνείρων» θὰ εἶναι μία ἀπὸ τὶς 3 ζῶνες ψυχα­γω­γίας καὶ διασκεδάσεως, ποὺ θὰ ὑπάρχουν στὸν «θόλο τῆς χιλιετίας».  ἐδῶ οἱ ἐπισκέπτες θὰ πραγματοποιοῦν ταξίδι σὲ ὀνειρικὰ τοπία ξαπλω­μέ­νοι πάνω σὲ κρεβάτια βάρκες τῶν 16 θέσεων.

    10. ῾Η ζώνη τοῦ «σοβαροῦ παιχνιδιοῦ» θὰ μοιάζῃ μὲ τὸ τρενάκι τοῦ τρόμου, ποὺ οἱ ἐπιβάτες του θὰ ἀνεβαίνουν μέχρι τὸ χεῖλος τοῦ μεγάρου καὶ θὰ περνοῦν ἀπὸ ἕναν αἰωρούμενο κῆπο τρισδιάστατων ἀντικειμένων, ἐνῷ στὸ ἔδαφος θὰ ὑπάρχῃ αἴθουσα κινηματογραφικῶν προβολῶν, ὅπου τὸ κοινὸ θὰ ἀποφασίζῃ γιὰ τὴν ἐξέλιξι τῆς ταινίας.

    11. Τέλος τὸ «ζωντανὸ νησὶ» θὰ εἶναι μία παραλιακὴ «παιδικὴ χα­ρὰ» γιὰ μικροὺς καὶ μεγάλους, ποὺ θὰ ἔχῃ στόχο νὰ καλλιεργήσῃ τὴν οἰ­κο­λογικὴ εὐαισθησία τῶν ἐπισκεπτῶν· θὰ εἶναι δηλαδὴ ἕνα ἔξυπνο κέντρο διασκεδαστικῆς ἐκπαιδεύσεως κατὰ τῆς μολύνσεως τοῦ περιβάλλοντος.

    12. Αὐτὸς πολὺ συνοπτικὰ θὰ εἶναι ὁ τεράστιος «θόλος τῆς χιλι­ε­τίας» ποὺ θὰ εἶναι γιὰ ἕναν χρόνο τὸ βρετανικὸ –καὶ ὄχι μόνο– ἐπί­κεν­τρο τοῦ ἑορτασμοῦ γιὰ τὴν 3η χιλιετία μετὰ Χριστόν.  οἱ ἐπιλογές, οἱ δυνα­τό­τητες καὶ οἱ προοπτικὲς τῆς ἀνθρωπότητος βρίσκουν ἀφορμὴ νὰ ἐκτεθοῦν κατὰ τὸν καλύτερο τρόπο στὸν ἰδανικώτερο χῶρο, γιὰ νὰ ἀξιολογηθοῦν...

    13. 'Αξίζει νὰ σημειωθοῦν ἐδῶ καὶ δυὸ λόγια σχετικὰ μὲ τοὺς αἰῶνες καὶ τὶς χρονολογίες, διότι ἐπικρατεῖ σήμερα κάποια σύγχυσι.  ὁ 21ος αἰῶνας θὰ ἀρχίσῃ μὲ τὸ ἔτος 2001!  τὸ 2000 εἶναι τὸ τελευταῖο ἔτος τοῦ 20οῦ αἰώνα, ποὺ μὲ τὴν σειρά του εἶναι ὁ τελευταῖος αἰῶνας τῆς 2ης χιλι­ετίας μετὰ Χριστόν.  αὐτὸ εἶναι εὔκολο νὰ τὸ καταλάβουμε, ἀρκεῖ νὰ σκε­φτοῦμε ὅτι ὁ πρῶτος αἰῶνας περιλαμβάνει 100 χρόνια, ἀπὸ τὸ 1 ἕως τὸ 100, ὁ 2ος ἀπὸ τὸ 101 ἕως τὸ 200 καὶ οὕτω καθεξῆς.  ὁμοίως καὶ ἡ πρώτη χιλιετία περιλαμβάνει τὰ ἔτη 1 ἕως 1000, ἡ 2η τὰ ἔτη 1001 ἕως 2000 κ.λπ..

    14. Πρέπει ἐπίσης νὰ ἔχουμε ὑπόψει μας ὅτι ἡ μέτρησις τοῦ χρόνου εἶναι συμβατικὴ καὶ ὄχι πραγματική.  γιὰ πολλοὺς ἀνθρώπους ποὺ δὲν εἶναι χριστιανοί, ἰσχύει σύστημα χρονολογήσεως διαφορετικὸ ἀπ' τὸ δικό μας· οἱ μουσουλμᾶνοι, οἱ  ἰνδουιστὲς καὶ ἄλλοι δὲν μετροῦν 1999 ἢ 2000 χρόνια οὔτε φυσικὰ θὰ γιορτάσουν τὴν εἴσοδό τους σὲ κάποια 3η χιλιετία.  οἱ ἀριθμοὶ εἶναι «φτιαχτοί», συμβατικοί, καὶ οἱ ἐναλλαγὲς τῶν ἐτῶν καὶ τῶν ἐποχῶν ἀπὸ μόνες τους δὲν ἔχουν κάποια «μαγικὴ» ἰδιότητα.

    15. Οἱ ὑπερβολικοὶ ἑορτασμοὶ καὶ οἱ μεγαλόστομες διακηρύξεις ξε­φεύ­γουν κάποιες φορὲς ἀπὸ τὸ μέτρο, στεροῦνται τοῦ στοιχείου τῆς σοβαρότητος καὶ ἴσως ὑποκρύπτουν ἐνίοτε κάποιες τάσεις ἀμάθειας, προ­κα­ταλήψεως καὶ δεισιδαιμονίας.

 

(ἐδημοσιεύθη τῷ 1998)