17. Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης Κείμενα Διονυσίου ᾿Ανατολικιώτου ῎Αγγελος Μπιλάλης († 4/3/2017)

῎Αγγελος Μπιλάλης († 4/3/2017)

 

Μὲ δυσκολία βρίσκω τὸ κουράγιο μόλις σήμερα κυριακὴ τῶν βαΐων (9 ἀπριλίου 2017) νὰ σημειώσω αὐτὲς τὶς γραμμὲς στὴν μνήμη τοῦ ἀδελφοῦ μου ᾿Αγγέλου Μπιλάλη, παρ᾿ ὅτι πέρασε ἕνας μῆνας ἤδη ἀπὸ τὴν ἀπρό­σμενη ἀναχώρησί του ἀπὸ αὐτὴν τὴν προσωρινὴ ζωή.

Γεννήθηκε τὴν κυριακὴ τῶν μυροφόρων 14 μαΐου 1978 γύρω στὶς 8.00 τὸ βράδυ στὴν Πάτρα. (᾿Απὸ κάποιο μεταγενέστερο μπέρδεμα στὰ ἐπίση­μα ἔγγραφα σημειωνόταν ὡς ἡμερομηνία γεννήσεώς του ἡ 15η μαΐου. Φαίνεται πὼς τέτοιες μικρὲς ἀνακρίβειες στὶς ἐγγραφὲς γεννήσεων ἦσαν συχνὲς στὶς ἁρμόδιες κρατικὲς ὑπηρεσίες, τοὐλάχιστον παλαιότερα, διότι παρόμοιο λάθος ὑπάρχει καὶ στὴν δική μου ἡμερομηνία γεννήσεως καὶ σὲ ἄλλων ἀνθρώπων ποὺ γνωρίζω. Οἱ ἀποκλίσεις αὐτὲς εἶναι συνήθως ὀλίγων ἡμερῶν ἀλλὰ κάποιες φορὲς ἐκτείνονται μέχρι 1 ἢ καὶ 2 χρόνια!) ῞Οταν γεννήθηκε ὁ ἀδελφός μου, ἤμουν σχεδὸν 10 ἐτῶν καὶ θυμοῦμαι ἀκόμη μὲ πόση χαρὰ καὶ ἀνυπομονησία περίμενα νὰ γεννηθῇ, διότι μέχρι ἐκείνη τὴν ἐποχὴ ἤμουν μοναχοπαίδι καὶ δὲν εἶχα κάποιον ἀδερφό, γιὰ νὰ παίζουμε μαζὶ καὶ νὰ μοιραζώμαστε τὶς χαρὲς τὶς λῦπες τοὺς προβληματισμούς μας καὶ τὶς σκέψεις μας, ὅπως ἔβλεπα νὰ γίνεται συνήθως μὲ τοὺς περισσότε­ρους συμμαθητές μου καὶ παιδικούς μου φίλους.

῞Οταν ὁ ἀδελφός μου ἦταν λίγων μηνῶν, βαπτίστηκε στὸν ἱερὸ ναὸ ἁγί­ου Διονυσίου Πατρῶν καὶ ὠνομάστηκε Ἄγγελος. Συμπτωματικῶς ἐγὼ εἶ­χα βαπτιστῆ στὸν ναὸ τῶν Ταξιαρχῶν (δηλαδὴ τῶν ἀγγέλων Μιχαὴλ καὶ Γαβριὴλ) στὸ Αἰτωλικὸ καὶ εἶχα ὀνομαστῆ Διονύσιος. Ἔτσι τὰ βαπτιστικά μας ὀνόματα καὶ τῶν ναῶν ὅπου εἶχαν τελεστῆ οἱ βαπτίσεις μας ἐναλλάσ­σονταν χιαστί!

Μὲ συγκίνησι θυμοῦμαι τὶς ἡμέρες ἀπὸ τότε ποὺ ὁ Ἄγγελος ἦταν μωρὸ στὴν κούνια καὶ τὸν πήγαινα βόλτες μὲ τὸ καρροτσάκι, ἀργότερα ποὺ ἦταν νήπιο καὶ τὸν πρόσεχα καὶ μερικὲς φορὲς τὸν τάιζα, μέχρι ποὺ μεγάλωσε ἀρκετὰ καὶ παίζαμε σὰν παιδιὰ εἴτε ποδόσφαιρο, ἀκόμη καὶ μέσα στὸ σπίτι, ὁπότε σπάζαμε καθρέφτες, τὸ κρύσταλλο τῆς ἐξώπορτας, τζάμια, βάζα κλπ., εἴτε μαξιλαροπόλεμο, ὁπότε σπάζαμε κρεβάτια, λάμπες, κομο­δίνα καὶ ἄλλα!

῞Οσο μεγάλωνε τόσο συχνότερα τὸν ἔπαιρνα μαζί μου στὴν ἐκκλησία, στὰ μαθήματα «βυζαντινῆς» μουσικῆς ποὺ παρακολουθοῦσα, ἢ γιὰ ἐξομο­λόγησι στὸν μακαριστὸ ἀρχιμανδρίτη Κωνσταντῖνο Οἰκονόμου στὴν μονὴ Γηροκομείου. Πολλὲς φορὲς ξεκινούσαμε ἀπὸ τὸ σπίτι μας στὴν Πάτρα (κοντὰ στὴν ὁδὸ Κωνσταντινουπόλεως, μεταξὺ τῶν ναῶν ῾Αγίας Σοφίας, ῾Αγίου ᾿Αλεξίου καὶ ῾Αγίου Διονυσίου) καὶ μὲ τὰ πόδια ἀνεβαίναμε μέχρι τὸ μοναστῆρι γιὰ ἑσπερινὸ καὶ ἐξομολόγησι· καὶ μετὰ ἐπιστρέφαμε σπίτι πάλι μὲ τὰ πόδια.

Σχολεῖο δὲν προχώρησε πέρα ἀπὸ τὸ λύκειο, ἦταν ὅμως ψηλός, δυνα­τὸς κι ἀνθεκτικὸς στὶς διάφορες ἐργασίες καὶ τοῦ ἄρεσε νὰ διαβάζῃ. Εἶχε ἀσχοληθῆ μικρὸς μὲ τὸ μπάσκετ (λόγῳ τοῦ ὕψους του) καὶ εἶχε ἐγγραφῆ στὴν Ε.Α.Π. (= ῞Ενωσι ᾿Αθλοπαιδιῶν Πατρῶν). Μετὰ τὸ σχολεῖο ἐκπλήρω­σε τὴν στρατιωτική του θητεία ἀπὸ 27/5/1997 ἕως 27/11/1998 ὡς χειριστὴς ὅλμων καὶ ὁδηγὸς ἑρπυστριοφόρων στὸ σῶμα Τεθωρακισμένων.

Μετὰ τὸν στρατὸ ἐργάστηκε σὲ διάφορες ἐπιχειρήσεις στὴν Πάτρα, στὴν Αἰτωλοακαρνανία, καὶ γιὰ λίγα χρόνια στὴν ᾿Αθήνα ὡς φορτοεκφορ­τωτής (4 χρόνια), ὡς ὁδηγός, ὡς πωλητής, ὡς ἐργάτης σὲ οἰκοδομές, ξυ­λουργικὲς ἐργασίες καὶ ξυλοσκεπές, ὡς ἐλαιοχρωματιστὴς καὶ ὡς ψήστης. Καμμία ὅμως δὲν ἦταν μόνιμη καὶ σταθερὴ ἐργασία, κι αὐτὸ προφανῶς συνέβαλε στὸ νὰ μὴν προλάβῃ νὰ κάμῃ δική του οἰκογένεια. ᾿Επιπλέον εἶχε γνώσεις μουσικῆς καὶ ἠλεκτρικῆς κιθάρας καὶ γνώριζε λίγα ἀγγλικά. ᾿Επίσης εἶχε ζήσει σχεδὸν γιὰ δύο χρόνια σὲ κάποια μοναστικὴ ἀδελφότητα στὸ ῞Αγιον Ὄρος Ἄθω ἀκολουθῶντας τὸ καθημερινὸ πνευματικό τους πρό­γραμμα καὶ ἐργαζόμενος ἐκεῖ. Τελευταία φορὰ ἐπισκέφθηκε τὸ ῞Αγιον Ὄρος τὸ φθινόπωρο τοῦ 2016.

῞Οταν ἤθελα νὰ ἐκδώσω τὸν βίο τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ ἐκ Ζακύνθου (ἐκδόσεις «Κάλαμος», ᾿Αθῆναι 2000) μὲ εἶχε βοηθήσει οἰκονομικῶς, ἐνῷ ἀργότερα παρακολουθοῦσε τὰ ἄρθρα ποὺ δημοσίευα στὴν ἑβδομαδιαία ἐφημερίδα ᾿Εκκλησιολόγος τῶν Πατρῶν. Ἦταν φίλος τῆς ἔντυπης καὶ δια­δικτυακῆς «Συμβολῆς» καὶ εἶχε ὅλα τὰ δημοσιευμένα τεύχη, ἀλλὰ στὸ δια­δικτυακὸ φόρουμ δὲν μποροῦσε νὰ συμμετέχῃ ὅπως ἤθελε, διότι δὲν διέθε­τε τακτικὴ σύνδεσι στὸ διαδίκτυο.

Τὴν τελευταία πενταετία ἔζησε δύσκολα καὶ ἦταν ἄνεργος λόγῳ τῆς γενικώτερης οἰκονομικῆς κρίσεως καὶ ἐξαιτίας κάποιων προβλημάτων ὑγεί­ας, ποὺ εἶχαν ἐμφανιστῆ ἐν τῷ μεταξύ. ῞Οταν ἤθελε νὰ μελετᾷ ἢ νὰ ἐργά­ζεται ἢ γενικὰ νὰ εἶναι μόνος του, ἔμενε σὲ ἕνα μικρὸ καὶ πολὺ φτωχικὸ διαμέρισμα στὴν περιοχὴ τῆς Γούβας στὴν Πάτρα, χωρὶς θέρμανσι καὶ ἄλ­λα ἀναγκαῖα πράγματα· τοῦ τὸ εἶχαν παραχωρήσει κάποιοι οἰκογενειακοὶ γνωστοί μας, ἄνευ ἐνοικίου. Μελετοῦσε τὴν ῾Αγία Γραφή, τὸ Πηδάλιον, διά­φορα πνευματικὰ βιβλία, καὶ εἶχε ἔντονο ἐνδιαφέρον γιὰ τὰ ἐκκλησιαστικὰ θέματα. Στὴν βιβλιοθήκη του ὑπῆρχαν ἐπίσης ἑρμηνευτικὰ τῆς Βίβλου, παρακλητικοὶ κανόνες, τὸ ἱερατικό, διάφοροι ἀρχαῖοι ῞Ελληνες συγγραφεῖς, πολλὰ ψυχωφελῆ βιβλιαράκια, ἐνῷ ὁ ἴδιος συχνὰ κατέγραφε τὶς σκέψεις του καὶ τὶς ἐμπειρίες του ἀπὸ ὅσα διάβαζε καὶ ἔβλεπε στὴν Πάτρα.

Γιὰ νὰ μπορῇ νὰ κερδίζῃ κάποια ἐλάχιστα ἔστω χρήματα γιὰ τὰ ἀναγ­καῖα ἔξοδά του, τὰ τελευταῖα χρόνια πλαστικοποιοῦσε μικρὲς χάρτινες εἰ­κόνες μὲ μία δική του τεχνικὴ χωρὶς τὴν χρῆσι ἠλεκτρικοῦ ῥεύματος καὶ μετὰ τὶς πουλοῦσε ἔξω ἀπὸ διάφορους ναούς. Ἦταν γνωστὸς στοὺς ἱερεῖς τῶν Πατρῶν, οἱ ὁποῖοι τὸν ἐκτιμοῦσαν καὶ τὸν συμπαθοῦσαν γιὰ τὴν πη­γαία καλωσύνη του παρὰ τὶς δυσκολίες ποὺ ἀντιμετώπιζε (ἀνεργία, φτώχεια, ἀσθένειες). Μετὰ τὸν θάνατό του μίλησα μὲ κάποιους ἱερεῖς, οἱ ὁποῖοι μοῦ εἶπαν ἀρκετὰ συγκινητικὰ καὶ παρηγορητικὰ λόγια γιὰ τὸν ἀδερφό μου, ποὺ ὁμολογῶ ὅτι δὲν τὰ περίμενα, καὶ ἔδειχναν ἀρκετὰ στε­νοχωρημένοι γιὰ τὸ ἀπροσδόκητο γεγονός, σὰν νὰ εἶχαν χάσει κάποιον δικό τους ἄνθρωπο.

Τὴν παρασκευὴ 3 μαρτίου τὸ ἀπόγευμα καὶ τὸ βράδυ εἶχε συναντηθῆ μὲ γνωστοὺς καὶ φίλους στὴν Πάτρα καὶ δὲν φαινόταν πολὺ καλά, τὸ αἰ­σθανόταν δὲ καὶ ὁ ἴδιος αὐτό, χωρὶς ὅμως νὰ ἀνησυχήσῃ ἰδιαίτερα. ῾Ο θάνατος τὸν βρῆκε πρόωρα καὶ αἰφνίδια (στὴν ἡλικία τῶν 38 ἐτῶν) τὰ ξημερώματα τοῦ 1ου σαββά­του τῆς μεγάλης σαρακοστῆς 4 μαρτίου 2017 στὸ διαμερισματάκι ὅπου ἔμενε, πιθανώτατα τὴν ὥρα ποὺ κοιμόταν. ῾Η ἰατροδικαστὴς ποὺ διενήρ­γησε τὴν νεκροψία ὡς αἰτία θανάτου σημείωσε τὸ πνευμονικὸ οἴδημα. ῾Η ἐξόδιος ἀκολουθία τελέστηκε τὴν δευτέρα 6 μαρτίου στὶς 15.30 μ.μ. στὸ χωριὸ Περιθῶρι Αἰτωλοακαρνανίας μὲ τὴν παρουσία πλήθους συγγενῶν φί­λων καὶ γνωστῶν ἀπὸ τὴν Πάτρα, τὴν Αἰτωλοακαρνανία, καὶ τὴν ᾿Αθήνα. ᾿Αξίζει νὰ ἀναφέρω ἐδῶ ὅτι ὁ ψάλτης ἀρνήθηκε νὰ λάβῃ τὸ παραμικρὸ ποσὸ γιὰ τὴν κηδεία, παρ᾿ ὅτι τὸ ἐδικαιοῦτο, συγκινημένος ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ μακαρίτης ἀδελφός μου ἦταν νεώτερός του στὴν ἡλικία.

Στὴν συνέχεια παραθέτω μία ἠχογράφησι, ποὺ ἔγινε τὸν δεκέμβριο τοῦ ἔτους 1988, τὴν μοναδικὴ ποὺ διαθέτω, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ ἀδελφός μου ἐρχόταν μαζί μου στὴν ἐκκλησία καὶ στὸ ψαλτῆρι· ψάλ­λει σὲ ἡλικία 10 ἐτῶν σὰν ἕνας πραγματικὸς μικρὸς ἄγγελος τὸν ἀγγελικὸ τρισάγιο ὕμνο «῞Αγιος ὁ Θεός».

 

 

Στὴν φωτογραφία ὁ ἀδελφός μου Ἄγγελος Μπιλάλης τὸν ἰούλιο τοῦ ἔτους 2002 ἔξω ἀπὸ τὴν μονὴ ᾿Ιβήρων τοῦ ῾Αγίου Ὄρους Ἄθω.


«᾿Ανάπαυσον, Κύριε, τὸν κεκοιμημένον δοῦλόν σου Ἄγγελον»· ἀμήν.

 

Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης

9/4/2017