῞Αγιοι τῆς τοῦ Χριστοῦ ἐκκλησίας ῾Η μητέρα τοῦ Χριστοῦ σύμφωνα μὲ τὶς αὐθεντικὲς πηγές Τί εἶναι προφητεῖες καὶ προτυπώσεις
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΟΤΟΚΟ
1. Τί εἶναι προφητεῖες καὶ προτυπώσεις
Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη εἶναι γνωστὸ ὅτι ὑπάρχουν πολλὲς προφητεῖες γιὰ τὴν Καινὴ Διαθήκη, καὶ κυρίως γιὰ τὸν ἀναμενόμενο Μεσσία καὶ τὸ ἔργο του. ῾Η Καινὴ Διαθήκη εἶναι ἡ ἐκπλήρωσι τῶν προφητειῶν τῆς Παλαιᾶς καὶ ἡ σαφὴς ἀποκάλυψι ὅτι ὁ προφητευθεὶς Μεσσίας ἦρθε καὶ δὲν εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὸν ᾿Ιησοῦ Χριστὸ τὸν ἐν Βηθλεὲμ γεννηθέντα καὶ ἐν ᾿Ιερουσαλὴμ παθόντα σταυρωθέντα καὶ ἀναστάντα. Οἱ προφητεῖες τῆς Βίβλου δὲν εἶναι ἀνθρώπινες προβλέψεις, τὶς ὁποῖες μποροῦν νὰ διατυπώσουν μόνοι τους οἱ ἄνθρωποι βασιζόμενοι στὸ λογικό τους καὶ στὴν φυσικὴ ὀξυδέρκεια τοῦ νοῦ, μὲ τὴν ὁποία ὡρισμένοι εἶναι προικισμένοι σὲ μεγαλείτερο βαθμὸ ἀπὸ τὸν μέσο ὅρο. Οἱ προφητεῖες τῆς Βίβλου εἶναι ἀποκαλύψεις τοῦ Θεοῦ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους γιὰ γεγονότα ποὺ πρόκειται νὰ συμβοῦν στὸ ἄμεσο ἢ ἀπώτερο μέλλον· εἶναι ἐμπνεύσεις καὶ φωτισμὸς τοῦ ἁγίου Πνεύματος γιὰ θέματα ποὺ σχετίζονται μὲ τὴν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἡ ῾Αγία Γραφὴ μᾶς βεβαιώνει ὅτι οὐ θελήματι ἀνθρώπου ἠνέχθη ποτὲ προφητεία, ἀλλ᾿ ὑπὸ Πνεύματος Ἁγίου φερόμενοι ἐλάλησαν ἅγιοι Θεοῦ ἄνθρωποι (1Πετ 1:21). ῞Αγιοι ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ λοιπὸν οἱ προφῆτες, καὶ οἱ προφητεῖές των εἶναι θέλημα καὶ φωτισμὸς τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος.
᾿Εκτὸς ὅμως ἀπὸ τὶς προφητεῖες ποὺ εἶναι λόγος σαφῶς διατυπωμένος καὶ μποροῦν νὰ τὸν ἀκούσουν ἢ νὰ τὸν διαβάσουν οἱ πάντες, πιστεύοντες καὶ μή, ὑπάρχουν στὴν Παλαιὰ Διαθήκη καὶ κάποιες ἄλλες προφητικὲς ἐνδείξεις ποὺ διατυπώνονται ὄχι μὲ καθαρὸ λόγο ἀλλὰ μὲ πράξεις ἢ πρόσωπα ἢ πράγματα ἢ γεγονότα. Αὐτὲς οἱ ἔμμεσες προφητεῖες ὀνομάζονται προτυπώσεις ἢ προεικονίσεις ἢ στὴν Καινὴ Διαθήκη σημεῖα, δηλαδὴ σημάδια, σύμβολα. Αὐτὰ τὰ «σημάδια» δὲν μπορεῖ νὰ τὰ διαβάσῃ καὶ νὰ τὰ καταλάβῃ ὁ καθένας, ἀκόμη καὶ πιστὸς νὰ εἶναι, ἀλλὰ τὴν βαθύτερη πνευματικὴ σημασία τους τὴν ἀποκαλύπτει καὶ πάλι ὁ Θεός, ὅταν ἐκεῖνος κρίνῃ ὅτι πρέπει νὰ φανερώσῃ στοὺς ἀνθρώπους, εἴτε σὲ ὅλους γενικῶς εἴτε στοὺς δικούς του μόνον, τὸ βαθύτερο νόημα αὐτῶν τῶν σημείων. Στοὺς χρόνους τῆς Καινῆς Διαθήκης ἐπισημάνθηκαν πολλὲς προεικονίσεις ποὺ ὑπῆρχαν στὴν Παλαιά, ἀλλὰ δὲν εἶχαν γίνει ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ἀντιληπτές.
Πολλοὶ ἀρχαῖοι διδάσκαλοι τῆς ᾿Εκκλησίας στὴν μετὰ Χριστὸν ἐποχὴ ἐξήγησαν διάφορα περιστατικὰ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὡς προτυπώσεις τῆς παρθένου Μαρίας, δηλαδὴ ὡς ἔμμεσες προφητικὲς ἀναφορὲς στὸ πρόσωπό της, διότι προφητεία παλαιοδιαθηκικὴ σαφὴς καὶ ἀναντίρρητη ποὺ νὰ ἀναφέρεται στὴν μητέρα τοῦ Χριστοῦ ὑπάρχει μόνον μία· ὑπάρχουν ὅμως πολλὲς προεικονίσεις.
῞Ενας παλαιότατος χριστιανικὸς ὕμνος ἀπαριθμεῖ 13 τέτοιες προεικονίσεις τῆς θεοτόκου στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, γιὰ τὶς ὁποῖες λέει ὅτι τὶς διετύπωσαν οἱ προφῆτες μὲ τὸν ἄνωθεν φωτισμὸ τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, προκειμένου νὰ προαναγγείλουν –ἔστω καὶ σκιωδῶς– στοὺς ἀνθρώπους τὸ πρόσωπο τῆς μητέρας τοῦ Κυρίου. ῾Ο ὕμνος ψάλλεται σὲ κάποιες ἰδιαίτερα ἑορταστικὲς περιπτώσεις (σὲ ἦχο βαρὺ) καὶ εἶναι ὁ ἀκόλουθος.
Ἄνωθεν οἱ προφῆται σὲ προκατήγγειλαν, κόρη·
στάμνον, ῥάβδον, πλάκα, κιβωτόν, λυχνίαν, τράπεζαν,
ὄρος ἀλατόμητον, χρυσοῦν θυμιατήριον
καὶ σκηνὴν καὶ πύλην ἀδιόδευτον,
παλάτιον καὶ κλίμακα καὶ θρόνον τοῦ βασιλέως·
σέ, κόρη, προκατήγγειλαν ἄνωθεν οἱ προφῆται.
Στὴν συνέχεια θὰ δοῦμε λεπτομερέστερα κάποιες ἀπὸ τὶς προφητεῖες καὶ προτυπώσεις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γιὰ τὴν θεοτόκο Μαρία.