᾿Αρχαϊκὲς διατάξεις τοῦ Τ.Μ.Ε.
ΑΡΧΑΪΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ Τ.Μ.Ε.
– «Καινῆς Δευτέρας» (σ. 4 ὑπ. 2).
– «ἡ ἁγία ἡμῶν ἐκκλησία... ἐν τοῖς ἀρχαίοις χρόνοις πάντως ἔψαλλε τοὺς ψαλμούς» (σ. 6).
– «τὰ Σάββατα καθ’ ἃ οὐ τυγχάνει ἑορτὴ ἐπισήμου ἁγίου, ἀντὶ τοῦ Θεὸς Κύριος ψάλλεται τὸ Ἀλληλούια» (σ. 18).
– «Τὸ ψαλτήριον κατὰ τὴν ἀρχαίαν τυπικὴν διάταξιν στιχολογεῖται πρὸ τῶν καθισμάτων ἑκάστης στιχολογίας... Στιχολογοῦνται δὲ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν ἀνὰ δύο καθίσματα τοῦ ψαλτηρίου, καὶ τῇ Μ. Τεσσαρακοστῇ ἀνὰ τρία» (σ. 19).
– «Κατὰ τὴν ἀρχαίαν τυπικὴν διάταξιν, εἰς τοὺς ἐν τῷ ὄρθρῳ κανόνας... προεψάλλοντο στίχοι ἐκ τῶν ἐννέα ᾠδῶν» (σ. 21-22).
– «Ἐν ταῖς ἀποδόσεσι... τῶν... θεομητορικῶν προηγεῖται τὸ Μεγαλύνει καὶ ἕπεται ἡ θ΄ μετὰ τῶν μεγαλυναρίων αὐτῆς, ἂν συμπέσωσιν ἐν Κυριακῇ» (σ. 25).
– Μετὰ τὴν διακαινήσιμον ἐπανέρχεται τὸ Δι’ εὐχῶν... (σ. 41).
– «...ψάλλεται ἡ ὑπακοὴ τοῦ ἦχου» (σ. 54).
– Ὁ εἱρμὸς στὴν ἀρχὴ τοῦ α΄ κανόνος δὲν παραλείπεται (σ. 55).
– «Εἴπωμεν πάντες ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς... μετὰ τῶν κατηχουμένων, τοῦ ἱερέως ἐκφωνοῦντος ἑκάστοτε τὴν ὡρισμένην ἐκφώνησιν» (σ. 60).
– Στὶς μεγάλες ὧρες: «ὁ διάκονος Σοφία. Ὀρθοί» (σ. 120).
– Κατὰ τὴν μεγάλη παράκληση ἀντί τῶν μεγαλυναρίων ψάλλονται τὰ ἐξαποστειλάρια (σ. 298), ἐνῷ πρὶν ἀπὸ τὸ Δι᾿ εὐχῶν δὲν λέγεται τίποτα (σ. 297).
– Κυριακὴ ὀρθοδοξίας: «Δόξα, Καὶ νῦν, Οἱ ἐξ ἀσεβείας εἰς εὐσέβειαν προβάντες» (σ. 336).
– Τῶν ἀρτίων ᾠδῶν «ἄρχεται ὁ β΄ χορός» (σ. 297, 347, 356, 405).
– Τῶν ἀρτίων ἀντιφώνων «ἄρχεται ὁ β’ χορός» ( σσ. 359, 404).
– Λείπει τὸ «Ἀληθῶς ἀνέστη ὁ Κύριος» (σ. 371).
– Λείπει ἡ κατανυκτικὴ εὐχὴ τοῦ ἀποδείπνου τῆς διακαινησίμου (σ. 371).
– Δευτέρα τῆς διακαινησίμου: «Σαρκὶ ὑπνώσας (δὶς κατὰ τὸ ἀρχαῖον τυπικόν)» (σ. 373).
– «Κακῶς τινες τῶν ἱερέων κατὰ τὰ τελευταῖα ἔτη... μετὰ τὴν δευτέραν εἴσοδον κρατοῦντες τὰ ἅγια μνημονεύουσι» (σ. 432 ὑπ. 2).
Μανόλης Θεοδωράκης
Χανιὰ Κρήτης
(δημοσίευσις 31/12/2010)